چرا ظریف بهترین گزینه ایران، برای رویارویی با ترامپ در جلسه شورای امنیت است؟

رضا نصری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در ارتباط  با ضرورت حضور ایران در نشست هفته آینده شورای امنیت سازمان ملل که قرار است به ریاست رییس جمهور آمریکا  برگزار شود و به احتمال زیاد طبق گفته ی مقامات دولت واشنگتن یک از محورهای این نشست موضوع ایران  خواهد بود، گفت : نشست شورای امنیت در تاریخ چهارم مهرماه 1397، اولین نشست از سال ۱۳۵۶ تا کنون است که در آن نماینده ای از دولت ایران و رئیس‌جمهور آمریکا با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند. در نتیجه می‌شود انتظار داشت دولت‌ها، رسانه‌ها و افکار عمومی توجه ویژه‌ای به این جلسه داشته باشند. به همین خاطر شرکت در این جلسه یک فرصت استثنایی در اختیار ایران قرار می‌دهد است تا نماینده آن از تریبون مهم‌ترین نهاد بین‌المللی مواضع خود را بیان کند.

این حقوقدان بین‌المللی موسسه عالی مطالعات بین‌المللی ژنو ادامه داد  : از آنجا که ایران دست‌ بالا را دارد و مواضع ایران از نظر حقوقی، منطقی و اخلاقی به شدت از مواضع دولت‌ ترامپ قوی‌تر است، ایران می‌تواند از فرصت استفاده کرده و این جلسه را به یک پیروزی دیپلماتیک تبدیل کند. به همین دلیل معتقدم شرکت در این جلسه ضروری است.

وی تاکید کرد: کسانی هم که نگران مشروعیت‌بخشی به این جلسه هستند و معتقدند ایران باید در یک حرکت نمادین از حق شرکت خود در آن صرف‌نظر کند، باید توجه داشته باشند که می‌شود مشروعیت جلسه را با محتوای سخنرانی زیر سوال برد، ضمن اینکه در عین حال از فرصت پیش آمده به بهترین شکل استفاده کرد. عدم شرکت در جلسه صرفاً یک اقدامات نمادین خواهد بود و اقدامات نمادین هم همیشه دستخوش تفاسیر رسانه‌ها هستند و مخاطب پیام دلخواه ما را الزاماً از آن‌ استنباط نخواهد کرد. اما با حضور در جلسه مدیریت و کنترل پیام در دست خود ایران خواهد بود.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که تبعات شرکت و یا عدم شرکت تهران در جلسه شورای امنیت به ریاست ترامپ برای ایران در سطح منطقه و بین‌المللی چه چیزی خواهد بود ، تصریح کرد : شخصاً پیامد منفی خاصی از شرکت در جلسه متصور نیستم. معتقدم حتی در آمریکا هم عده‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که این جلسه نتیجهٔ تبلیغاتی دلخواه آن‌ها را نخواهد داشت و از هم‌اکنون از تشکیل آن به ریاست ترامپ ابراز نگرانی می‌کنند. به عنوان مثال، طبق برخی گزارشات، تیم سیاست خارجه کاخ سفید – به ویژه شخص جان بولتون – نگران شده‌اند ایران این جلسه را به صحنه مواخذه آمریکا تبدیل کند و به همین خاطر هم تلاش می‌کنند موضوع جلسه را از موضوع «ایران» به موضوع کُلی‌تری بسط دهند تا احیاناً در صورت لزوم بتوانند از نظر آیین‌نامه‌ای از حضور نماینده ایران ممانعت کنند.

وی در همین راستا ادامه داد : بسیار بعید است آمریکا بتواند به راحتی بحث ایران را پیش بکشد بدون اینکه سایر اعضای شورا – و خود ایران – موضوع برجام را به رخش بکشند و عهدشکنی‌اش را محکوم کنند. از نظر حقوقی هم ممکن نیست آقای ترامپ بتواند به راحتی قطعنامه یا حتی بیانیه‌ای علیه ایران به تصویب برساند. در نتیجه گمان نمی‌کنم این نشست پیامد منفی خاصی  در پی داشته باشد.

نصری همچنین در پاسخ به این پرسش که به نظر وی  بهترین فرد برای حضور در این جلسه جهت پاسخگویی به اظهارات ترامپ علیه ایران کیست؟ اظهار کرد : با توجه به اهمیت رسانه‌ای این نشست، معتقدم بهترین شخص برای حضور در جلسه شخص دکتر ظریف است. ایشان تسلط بالایی به زبان انگلیسی و ظرافت‌های فرهنگ سیاسی آمریکا دارد و می‌تواند بدون مترجم و واسطه پیام خود را به گوش مخاطب جهانی و  افکار عمومی آمریکا – که در آستانه انتخابات کنگره به شدت دوقطبی شده و مترصد شنیدن انتقاد از ترامپ است – برساند.

این حقوقدان بین‌المللی موسسه عالی مطالعات بین‌المللی ژنو، خاطرنشان کرد :در ضمن، آقای ظریف شناخت خوبی از مقررات داخلی و آئین‌نامه‌ «شورای امنیت» دارد و به همین دلیل می‌تواند در صورت لزوم در برابر رفتارهای غیرمترقبه احتمالی دونالد ترامپ با استناد به قوانین تذکر دهد یا واکنش مناسب نشان دهد. در ضمن، از آنجا که معمولاً بلافاصله بعد از برگزاری این قبیل نشست‌ها، مصاحبه مطبوعاتی نیز برگزار می‌شود، ظریف  می‌تواند از این فرصت هم برای تحلیل و تفسیر جلسه استفاده کند و اجازه ندهد تفسیر آن منحصراً‌ در اختیار مفسران حرفه‌ای و سانه‌های ضد ایرانی قرار بگیرد. در کنار همه این نکات، این نکته نیز شایان ذکر است که اقای ظریف سابقه درخشانی در حضور در این قبیل جلسات دارد به نحوی که شیوه ارائه متن و حضور او در جلسه شورای امنیت در سال ۲۰۰۶ همچنان زبان‌زد محافل تخصصی است. با توجه به جایگاه حقوقی آقای  ظریف – به عنوان وزیر امور خارجه ایران – معتقدم حضور ایشان بار سیاسی دلخواه را نیز به همراه خواهد داشت و سخنان او از وزن و اعتبار لازم و کافی برخوردار خواهد بود.

وی در تبیین اهداف آمریکا از برگزاری این جلسه در چنین سطحی  و دعوت احتمالی ترامپ از نتانیاهو برای شرکت در این جلسه گفت : در مورد هدف آمریکا، گمانه‌زنی‌ها زیاد است. محتمل است هدف از برگزاری جلسه این باشد که آتش جنگ روانی را همچنان شعله‌ور نگه‌ دارند یا تشدید کنند تا ثبات و آرامش بازار ایران را تحت تاثیر قرار دهند. محتمل است می‌خواهند در آستانه شروع تحریم‌های مالی و نفتی، برای کشورها از تریبون شورای امنیت خط و نشان بشکند تا همکاری‌های احتمالی آن‌ها با ایران را تحت الشعاع قرار دهند.

وی خاطرنشان کرد : اما از طرف دیگر، بسیار هم محتمل است حضور ترامپ در شورای امنیت هیچ توجیه مهم یا استراتژیک خاصی نداشته باشد و او می‌خواهد صرفاً‌ به دلیل اینکه اوباما تنها رئیس‌جمهور آمریکا بوده که جلسه‌ای از شورای امنیت را اداره کرده، او هم چنین کاری کرده باشد!

نصری افزود : خبر حضور نتانیاهو هم فعلاً در حد شایعه است. ضمن اینکه اگر طبق گزارشات، قرار شود به موضوع نشست، بحث «عدم اشاعه» نیز اضافه شود، ممکن است نخست‌وزیر اسرائیل احتیاط به خرج دهد و از حضور در جلسه خودداری کند. البته بعید هم نمی‌دانم شایعهٔ حضور او به این خاطر مطرح شده باشد که ایران را از شرکت در جلسه منصرف کند. معروف است که آقای« آبا اِبن» – دیپلمات ارشد و وزیر امور خارجه اسبق اسرائیل – در جایی گفته بود یکی از سرگرمی‌های دیپلمات‌های اسرائیلی این است که در جلسات سازمان‌های بین‌المللی که ایران در آن حضور دارد ناگهان شرکت کنند تا نمایندگان ایران به اعتراض جلسه را ترک کنند و از این طریق از مواهب حضور و رای‌گیری محروم شوند. در هر حال، حضور یا عدم حضور او نباید بر تصمیم ایران تاثیر بگذارد.