حقایقی که درباره مکمل‌های آهن نمی‌دانستید

فقر آهن سبب کم خونی، رنگ پریدگی و سلول‌ های خونی با میزان غلظت هموگلوبین پایین می‌ شود. این کمبود در زنان باردار، خطر تولد فرزندان نارس را افزایش داده و موجب تولد نوزادان کم وزن می ‌شود.

با این حال ۸ واقعیت را در مورد آهن نباید فراموش کنید:

شاید به اندازه کافی آهن دریافت نمی کنید: میزان نیاز زنان به آهن در روز ۱۸ میلی گرم است و این میزان در مردان به ۸ میلی گرم می رسد. البته گیاه خواران، افرادی که گوشت قرمز نمی خورند و ورزشکاران باید مراقب باشند که به اندازه کافی آهن دریافت کنند. علاوه بر این، هنگامی که بدن تحت تاثیر تغییرات ناگهانی نظیر رشد ناگهانی در کودکان و بالغین یا در طی دوره شیردهی قرار می گیرد، نیازمند افزایش دریافت آهن و افزایش تولید سلول های قرمز خونی است.

آهن سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند: یکی از نشانه های فقر آهن، بیمار شدن در بیشتر اوقات است. کمبود آهن خود را با خستگی، تنگی نفس به هنگام ورزش، ضربان قلب سریع، سرگیجه، سردرد، تحریک پذیری و ظاهر رنگ پریده نشان می دهد.

همه آهن ها به یک اندازه جذب نمی شوند: دو نوع آهن وجود دارد؛ آهن هم و غیر هم. آهن هم به آسانی توسط بدن ما جذب میشود و آنهم از طریق مصرف گوشت قرمز، گوشت ماکیان، ماهی و جگر. آهن غیر هم در منابع گیاهی یافت می شود از قبیل عدس، لوبیا و نخود، غلات و ماکارونی غنی شده ،برگ سبزیجات سبز، میوه های خشک، آجیل و دانه ها و تخم مرغ. آهن غیر هم به اندازه آهن هم جذب بدن نمی شود و به همین دلیل گیاه خواران باید در روز ۳۲ میلی گرم آهن مصرف کنند؛ یعنی ۲ برابر گوشت خواران.

اضافه کردن آهن به رژیم غذایی آسان است: مصرف غذاهای غنی از آهن در هر وعده غذایی مهم است. پرتقال، توت فرنگی، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، گل کلم، طالبی، کیوی، فلفل و آب میوه طبیعی. شما می توانید آهن غیر هم را مصرف کنید و جذب آن را با مصرف ویتامین ث افزایش دهید. همچنین پختن غذا در ظروف استیل ضد زنگ، جذب آهن را در بدن افزایش می دهد. آهن را یک ساعت قبل یا پس از مصرف قهوه یا چای مصرف کنید چون در غیر این صورت جذب آهن ۳۵ تا ۶۰ درصد کاهش می یابد.

کم خونی فقر آهن بی عارضه نیست: کم خونی فقر آهن اگر خفیف باشد معمولا عارضه ای ندارد اما اگر درمان نشود، می تواند مشکلات جدی سلامتی را به دنبال داشته باشد. از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات قلبی: کم خونی فقر آهن ممکن است منجر به ضربان قلب سریع و نامنظم شود. همین روند نارسایی و بزرگ شدن قلب را به دنبال دارد.

مشکلات دوران بارداری: در زنان باردار، کم خونی فقر آهن منجر به تولد زودرس نوزادان و یا نوزاد با وزن کم می شود.

مشکلات رشد: در نوزادان و کودکان با فقر شدید آهن، مشکلات تاخیر در رشد ایجاد می شود. ضمن این که استعداد ابتلا به عفونت ها نیز بالا می رود.

مهم ترين مواردی که بايد درباره مکمل های آهن بدانيم چيست؟

هرگز بيش از مقدار توصيه شده مولتی ويتامين های حاوی آهن را مصرف نکنيد.در يک زمان بيش از يک نوع مولتی ويتامين مصرف نکنيد، مگر اينکه پزشک تان تجويز کند. مصرف چند نوع مولتي ويتامين مشابه مي تواند دز آنها را بيش از حد کند و عوارض جانبي شديدي را به وجود آورد. اگر ديديد که بيش از اندازه مولتي ويتامين مصرف کرده ايد،حتماً به اورژانس مراجعه کنيد. مصرف بيش از اندازه ويتامين هاي A،D،E يا Kعوارض خطرناکي را به دنبال دارد.استفاده نابجا از مکمل هايي که آهن دارند هم مي تواند براي بدن خطرناک باشد.

نشانه های مصرف بيش از حد ويتامين ها می تواند موارد زير باشد:

درد شديد معده ،اسهال خوني سرفه خوني ،يبوست ،از دست دادن اشتها ،ريزش مو،احساس گرما،تغيير در سيکل هاي قاعدگي، کاهش وزن ،سردرد شديد، درد عضلات يا مفاصل، درد شديد پشت، خون در ادرار يا مدفوع، ضعف،تنفس کوتاه ،نبض ضعيف و سريع ،رنگ پريدگي،لب هاي کبود و تشنج. مکمل ها داراي آهن را به همراه شير و ديگر فرآورده هاي لبني که داراي کلسيم است، مصرف نکنيد. کلسيم جذب مواد خاص موجود در اين مولتي ويتامين را دشوار مي کند.

مولتی ويتامين های حاوی آهن کدام اند؟

مولتي ويتامين ها ترکيباتي هستند که انواع ويتامين هاي موجود در غذاها را در خود دارند .آهن به طور معمول در غذاهايي چون گوشت وجود دارد. آهن در بدن بخشي از هموگلوبين و ميوگلبولين مي شود.
هموگلوبين مولکولي است که اکسيژن را به بافت ها و سلول ها مي رساند .ميوگلوبين به عضلات کمک مي کند تا در سلول هاي شان اکسيژن را ذخيره کنند.
مولتي ويتامين ها در دريافت مقدار ويتامين و آهني که بدن نتوانسته از منابع غذايي تأمين کند،کمک مي کنند. همچنين،از اين فرآورده ها براي درمان کمبود آهن يا ويتامين هايي که بر اثر بارداري، بيماري، سوء تغذيه ،اختلالات گوارشي و ديگر وضعيت هاي به وجود آمده، استفاده مي شود.

پيش از شروع مصرف مولتی ويتامين دارای آهن چه مواردی را بايد به پزشک بگوييم؟

اگر مولتي ويتامين ها و آنهايي که آهن دارند، بيش از حد مصرف شوند؛ مي توانند عوارض بسيار خطرناکي داشته باشند .اگر بيماري خاصي داريد ،پيش از مصرف اين مکمل ها پزشک را در جريان بيماري خود بگذاريد .ممکن است شما به فرمول خاصي از اين مکمل ها نياز داشته باشيد يا اين که لازم باشد پيش از مصرف آنها آزمايش هاي خاصي بدهيد.اگر باردار هستيد يا قصد باردار شدن داريد، حتماً بيش از مصرف مکمل ها با پزشک مشورت کنيد.اگر بعضي از مکمل ها در دزهاي بالا استفاده شود، مي تواند به جنين آسيب برساند. ممکن است به نوعي از اين مکمل ها که مخصوص زنان باردار توليد مي شود نياز باشد.

مولتي ويتامين های حاوی آهن را بايد چگونه مصرف کنيم؟

اين مکمل ها را درست مطابق دستور پزشک يا برچسب راهنماي روي بسته مصرف کنيد. دارو را طولاني تر از زمان تجويز شده يا بيشتر از مقدار مقرر مصرف نکنيد. در يک زمان بيش از يک محصول استفاده نکنيد؛ چرا که مصرف محصولات مشابه مي تواند به افزايش بيش از حد در آن بينجامد که عوارض خطرناکي به همراه دارد. بسياري از محصولات مولتي ويتامين افزون بر ويتامين، حاوي مواد معدني چون کلسيم، منيزيم، پتاسيم و روي نيز هستند که باز هم اگر بيش از اندازه مصرف شوند ،به حالاتي چون ايجاد لکه روي دندان ها، افزايش ادرار، خونريزي معده، ضربان نامنظم قلب ،گيجي و ضعف عضلاني منجر مي شود. بنابراين، پيش از خريد يک مولتي ويتامين برچسب روي آن را با دقت بخوانيد تا درباره مواد تشکيل دهنده آن اطلاعاتي پيدا کنيد.
*قرص يا کپسول مولتي ويتامين را با يک ليوان پر آب ميل کنيد.
*اگر ديديد که مولتي ويتامين معده شما را اذيت مي کند،آن را با غذا بخوريد.
*اگر در دستور مصرف قرص نوشته شده که جويده شود بايد آن را کامل بجويد يا پيش از بلعيدن کاملاً در دهان تجزيه شود.
*اگر مولتي ويتامين به شکل مايع است، براي اندازه گيري آن از قاشق مخصوص اندازه گيري استفاده کنيد؛ نه يک قاشق معمولي. اگر قاشق مخصوص اندازه گيري داروهاي مايع را نداريد ،از داروخانه تهيه کنيد.
گاهي مولتي ويتامين هاي مايع بايد براي مصرف با آب يا آب ميوه مخلوط شوند. دقيقاً مطابق دستور عمل کنيد. ميزان آب يا آب ميوه را درست اندازه بگيريد .فقط يادتان باشد که مولتي ويتامين را با شير مخلوط نکنيد.
*هرگز کپسول مولتي ويتامين يا قرصي که گفته نشده بجويد را باز نکنيد و نجويد. قرص را کاملاً ببلعيد.شکستن يا باز کردن قرص يا کپسول باعث مي شود که مقدار زيادي از قرص به يک باره در بدن آزاد شود.
*لازم است که مولتي ويتامين هاي حاوي آهن به طور مرتب مصرف شود تا تأثير خود را نشان دهد.
*اين داروها را در دماي اتاق و دور از رطوبت و گرما نگه داريد. اجازه ندهيد مولتي ويتامين مايع يخ بزند.

اگر خوردن يک دز را فراموش کرديم چه کار کنيم؟

اگر اين اتفاق افتاد هر چه زودتر دز فراموش شده را مصرف کنيد.اگر نزديک به زمان مصرف دز بعدي هستيد دز فراموش شده را کنار بگذاريد و دز بعدي را سر موقع خودش مصرف کنيد. براي جبران دز فراموش شده دز بعدي را دو برابر نکنيد.

عوارض جانبی احتمالی مصرف مولتی ويتامين های حاوی آهن چيست؟

اگر ديديد که يکي از علامت هاي آلرژيک زير را داريد حتماً به اورژانس مراجعه کنيد:
*تنگي نفس
*ورم صورت،لب ها، زبان يا گلو
*کهير