لایک، کامنت، شیر، فوروارد، و سایر مشتقات شبکه های اجتماعی – مجازی مثل استیکرها با ورود خود جای انرژی های مثبت، ارتباطات رو در رو همچون دوست داشتن، ارائه نظر و صحبت، تبلیغات، انتشار و احساسات درونی و بیرونی واقعی که دو طرف را به هم نزدیک میکند گرفته است. این شبکه ها در نظر کاربر جذاب میآید و در نتیجه او را به سمت خود میکشاند.
مسئله ای که این میان مطرح میشود، این است که چرا امروزه تکنولوژی ها ،گذشته از مسائل ديگر برخی زندگیهای مشترک را در سلطه خود گرفته اند؟
استفاده درست و نادرست از هر اختراع یا وسیله ای که به جهت تکنولوژی در دسترس مخاطب قرار میگیرد به نوع ديدگاه اشخاص بر میگردد. اگر از تکنولوژی به درستی استفاده نشود نه تنها نمیتواند در زندگی فردی اشخاص مفيد باشد ، بلکه اثرات بسیار مخربی نيز به جا مي گذارد. با این حال با اشخاصی مواجه هستیم که خود و زندگی مشترک شان را با حضور نا به جای این شبکه ها با مخاطره رو به رو میکنند.
*دنیای مجازی بلا یا راحت جان؟!!!
فرهنگ غلط و نبود برنامه ریزی در استفاده از این شبکه ها باعث ناهنجاری هایی میشود که روابط زوجین و بنیان خانواده ها را با زلزله ای خفیف در آغاز و در صورت غفلت با ویرانی همراه میکند.
زیبا، 39 ساله، فروشنده میگوید: این پنجره وسیعی که پیش چشمان ما باز شده از يک سو بسیاری از زندگیها را به هم ریخته است، چون گاهی اوقات، حریم ها و خط قرمزها در زمان استفاده رعایت نمیشود که این نزدیکیِ زیادِ روابط، آسیب زدنی است، از سوی دیگر همین شبکه ها برای تجارت و کسب و کار برای برخی افراد موفقیت به همراه دارد.
دکتر رزا افشار، جامعه شناس میگوید: استفاده زیاد و ارتباط با کسانی که هویتهای خود را جعل میکنند یا قصد سودجویی دارند باعث میشود این افراد از هویت و فرهنگ اصلی دور شوند و هر عقیده اشتباه، تصاویر، مطالب عجیب و آزادی لجام گسیخته در این فضا باعث نابودی خیلی از ارزش های انسانی می شود.
*شبکه های اجتماعی خروس بی محل در زندگی گروهی از زوجین
گاهی زن و شوهر به دلیل دوری در طول روز به جهت کار و خستگی روزانه، در پایان شب نیاز به حضور کنار هم و هم کلامی و فراهم کردن آرامش روحی دارند، اما گروهی از زوجین به جای توجه به يکديگر مشغول شبکه های اجتماعی میشوند. از سویی این مسئله نامناسب در زمان صرف غذا و میهمانیها نیز اتفاق میافتد و باعث رنجش و ناراحتی یکی از طرفین و چه بسا تیرگی روابط میشود.
رضا 28 ساله، متاهل و کارمند، میگوید: همسرم از شبکه های اجتماعی بیش از اندازه استفاده میکند و مسئله این است که در مواقع نامناسب مثل صرف غذا و میهمانیها از این شبکه ها استفاده میکند که باعث ناراحتی من و اطرافیان میشود. بارها ناراحتی ام را توضیح داده ام، اما او به این فضا معتاد شده و اين استفاده افراطی مرا نگران میکند.
افشار معتقد است: زمان بندی برای استفاده از شبکه های اجتماعی علاوه بر استحکام روابط زوجین مبنای ارزشی جامعه است. جدا از وقتی که فضای مجازی از زوجین میگیرد، مزایا و معایبی دارد که کاربران از آن مطلع نبوده و حواسشان نیست که استفاده نادرست چه آثاری به دنبال دارد. برخی از افراد اعتقاد به خوبی این فضا، آزادی عقیده و حضور دوستان دارند، در حالی که میتوانستند در این مدت زیاد با همسر خود ساعات خوبی داشته و طعم احساس و دوست داشنتیهای واقعی را درک کنند و مقید به چارچوب مقدس روابط زناشویی باشند نه ارتباطات بی قید و بندی که به مرور زمان حرمت زندگی افراد را به خطر می اندازد.
*شبکه هاي مجازي و سردی در عواطف زوجین
به نظر میرسد گاهی تعاملات انسانی نادرست در سست شدن روابط و زندگی زوجين تاثیر داشته و آن ها را از هم دور میکند. به طوری که در شهرهای بزرگ و با جمعیت بالا که دسترسی به امکانات ارتباطی مختلف فراهم است این روابط با حضور فرد سوم به جهت شبکه های اجتماعی، دچار تزلزل شده و نتیجه آن در زندگی زوجین، طلاق است.
بهار، 44 ساله، کارمند، دلیل اصلی از هم گسستگی زندگی اش را وجود شبکه های اجتماعی و در نهایت دوستیهای بی سر انجام در این شبکه ها عنوان میکند. روابط سرد در زندگی زناشویی باعث شده تا به ارتباطات در شبکه های اجتماعی روی آورد و در نتیجه زندگی مشترکش را به دلیل وعده های پوچ مطرح شده از طرف افراد مجازیِ دوست نما از دست بدهد.
افشار جامعه شناس، معتقد است: در تمایل زوجین به شبکه های اجتماعی یک طرفه نگری به این تکنولوژی صحیح نیست، چرا که هر تعاملی دو طرفه است.در برخی موارد، اگر در یک خانواده زمان زیادی به فضای مجازی اختصاص داده میشود ممکن است مشکلاتی در رابطه زوجین بوده و بالطبع خللی وجود داشته که این شبکه ها وارد روابط زن و شوهر شده است. در حالی که آنها می توانستند به احساسات، گفتمان و روابط گرم بپردازند. مسئله ای که شاید اختصاص وقت به آن، اتفافات و روابط بیهوده در فضای مجازی را کم یا بر طرف میکرد. مدیریت درست میتواند به رابطه و زندگی زوجین کمک کند که اگر این مدیریت و بررسی نباشد خلا اتفاق افتاده و هر چیزی اعم از شبکه های اجتماعی و افراد میتوانند به زوجین و زندگیشان صدمه وارد کنند.
*نبود مدیریت فردی و استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی
اگر استفاده اشتباه از شبکه های اجتماعی را یک آسیب و شناخت و استفاده درست را نوعی فرهنگ بدانیم در واقع پیشگیری اتفاق افتاده است. این مسئله درباره شبکه های اجتماعی در قالب مدیریت فردی در اشخاص برای استفاده و عملکرد روابط انسانی محقق میشود. با مدیریت نکردن در استفاده از این ابزار آسیبهای آن را وارد زندگی خود مي کنيم. آسیبهای این شبکه ها مشکل نیست و هر روز میشود از این فضا دل کند. مشکل نتوانستن حل این مسئله و نداشتن قدرت تشخیص در استفاده است که به عدم مهارت و شخصیت فرد برمیگردد. همه عوامل غیر از شبکه های اجتماعی هم میتواند در این اتفاق موثر باشد. شبکه ها یک ابزار هستند و ما انسانها میتوانیم درست از این ابزار استفاده کنیم که تکنولوزی ما را در بر نگیرد.
گزارش از مصطفی زبرجد