همشهری تماشاگر: ایران ورزشکاران و قهرمانان بزرگ و دلاوری داشته که در ادوار گذشته برایمان اعتبار و افتخار کسب کرده اند. 24 مرد پرافتخار ورزش ایران در رشته های مختلف مردانی بوده اند که به وجود آن ها مباهات داریم. امروز برای کسب یک مدال طلا در رشته ای مثل کشتی باید سال ها تلاش کنیم اما کسب 7 طلای المپیک و جهانی چقدر به تلاش نیاز دارد. افرادی مثل سوریان، رضازاده، نصیری، موحد و… آدم های عادی نیستند؛ این ها درواقع ابرانسان هایی هستند که در کنار ما زندگی می کنند. این ابرانسان ها بعد از پایان زندگی ورزشی و عمر قهرمانی چه کرده اند و با فضای جامعه چطور کنار آمده اند؟ چرا علیرضا دبیر و رسول خادم این همه زود از دنیای قهرمانی فاصله گرفته و خود و ورزش ایران را از مدال های متعدد و دنباله دارشان محروم کردند؟ مصدومیت هایی که نصیب این ها شد چطور پیش آمد؟ چرا برخی از قهرمانان ما قانع بودند و دوست نداشتند مثل کارولینها، مثل فادزائف ها و… به دروی مدال بپردازند؟

خادار تسف، در سال 1993 صاحب 8 مدال طلا بود و در این سال به عباس جدیدی باخت. او سال 94 برای کسب مدال نهم برگشت ولی سه سال متوالی به خادم باخت. خادار تسف برای کسب طلای نهم خود، 4 سال تلاش کرد.

پوردانف کشتی گیر بلغار در وزن 52 کیلوی جهانی 1990 به مجید ترکان ما 8-2 باخت. او با وجود آن که مسن تر از ترکان بود باز در میدان ماند و 5 طلا و نقره دیگر گرفت اما ترکان 27 ساله آن روز ما دیگر هیچ مدالی در هیچ عرصه دیگری نگرفت. سوریان در ورزش قهرمانی ما مرز قناعت را شکسته است. او در زمینه افتخار، مرد اول تاریخ ورزش ماست. این مردان بزرگ را در این عرصه با هم مورد مرور رتبه ای قرار می دهیم. 25 نفر از این قهرمانان برتر را با هم مرور می کنیم. یادآور می شویم که در این رده با کسانی رودررو هستیم که یا دو طلا و بیش از آن در مسابقات جهانی و المپیک گرفته اند و یا اگر صاحب یک مدال طلا هم هستند، تعداد نقره و برنزهای آن ها حداقل سه مدال دیگر بوده است. مثلا یک طلا و 3 برنزی که امیر خادم گرفته و یک طلا یک نقره و 2 برنزی که عباس جدیدی دریافت داشته است. نکته قابل توجه این که ورزشکاران شورای اسلامی شهر، یعنی ساعی، دبیر، رضازاده، جدید و رسول خادم جملگی در بین ورزشکاران برتر تاریخ ورزش ایران حضور دارند. این 25 مرد بزرگ، تاریخ ساز و محبوب را در رشته های فردی با هم مرور می کنیم و باز هم عنوان می داریم که این رتبه ها نه براساس سلیقه که براساس معیار مدال است.

مرد شماره بیست و چهارم تاریخ ورزش ایران

عباس جدیدی

کارنامه: یک طلا، یک نقره، 2 برنز

سن: 46 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا، یک نقره

او یک طلای دیگر داشت که به اتهام دوپینگ پس گرفته شد. جدیدی هم مثل رسول خادم در اوزان بسیاری فعالیت داشت. او در تیم ملی از 82 کیلو تا 125+ کیلو روی تشک رفت. اگر طلای 1993 در کارنامه او می ماند، امروز عباس جدیدی در کارنامه خود صاحب 2 طلا، یک نقره و 2 برنز بود.

مرد شماره بیست و سوم تاریخ ورزش ایران

بهزاد خداداد کنجوبه

کارنامه: یک طلا، 2 نقره

سن: 34 سال

رشته: تکواندو

بازی های آسیایی: یک نقره، یک برنز

بهزاد خداداد در این فهرست بعد از هادی ساعتی و یوسف کرمی در رده سوم این عرصه قرار دارد.

مرد شماره بیست و دوم تاریخ ورزش ایران

شمس الدین سیدعباسی

کارنامه: یک طلا، 2 نقره، یک برنز

سن: متولد 1322 (سال 82 و در 60 سالگی درگذشت)

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا

شمس الدین سیدعباسی، آقای فن فتیله پیچ در دنیا بود. متاسفانه او هم نتوانست در اندازه و متناسب با لیاقتش در کشتی دنیا موقعیت کسب کند. او که در چند دوره مربی یا کمک مربی تیم ملی کشتی آزاد کشورمان بود، در سال 1382 تسلیم سرطان شد و جان به جان آفرین تسلیم کرد.

مرد شماره بیست و یکم تاریخ ورزش ایران

منصور برزگر

کارنامه: یک طلا، 3 نقره

سن: 67 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا

منصور برزگر در مسابقات جهانی 1973 تهران به عنوان قهرمانی جهان رسید. نکته قابل توجه این بود که او در سال های 1975 تا 1977 که کشتی آزاد ایران در اوج افت قرار داشت، هر سال توانست به فینال وزن 74 کیلوگرم کشتی آزاد برسد اما در هر 3 فینال بازنده شد تا با یک طلا و 3 مدال نقره صاحب عنوان بیست و یکم تاریخ ورزش ایران بود.

مرد بیستم تاریخ ورزش ایران

علیرضا حیدری

کارنامه: یک طلا، 3 نقره، 2 برنز

سن: 38 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: 3 طلا

حیف که از یک طلا بیشتر نگرفت، وگرنه با 6 مدالش پرمدال ترین قهرمان بعد از پیروزی انقلاب کشتی آزاد کشورمان است. علیرضا حیدری در مسابقات جهانی 1998 تهران صاحب مدال طلا شد.

مرد نوزدهم تاریخ ورزش ایران

مهدی نقوی

کارنامه: 2 طلا

سن: 27 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک نقره

کشتی در سطح بالا را زود کنار گذاشت و از اوج فاصله گرفت. فقط او در کنار دبیر، یزدانی و رسول خادم صاحب بیش از یک طلای جهانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هستند.

مرد هجدهم تاریخ ورزش ایران

کیانوش رستمی

کارنامه: 2 طلا، یک برنز

سن: 23 سال

رشته: وزنه برداری

بازی های آسیایی: یک نقره

کیانوش رستمی در بازی های آسیایی 2014 به علت وزنه اتفاقی ورزشکار چینی به عنوان دوم رسید اما این فرصت را پیدا کرد که در مسابقات جهانی آلماتی عنوان قهرمانی گذشته خود را در دنیا تکرار کند.

مرد هفدهم تاریخ ورزش ایران

یوسف کرمی

کارنامه: 2 طلا، 2 برنز

سن: 32 سال

رشته: تکواندو

بازی های آسیایی: 2 طلا

کرمی که اهل آذربایجان و ستاره این خطه در ایران بود، در المپیک 2012 لندن و در حالی که از او انتظار می رفت موقعیت شایسته ای کسب کند، در همان مرحله ابتدایی حذف شد. اگر یوسف کرمی می توانست در بازی های المپیک نتیجه قابل توجهی بگیرد به مفاخر درجه اول ورزش ایران متعلق می شد. او سال ها کاپیتان تیم ملی تکواندو بوده است.

مرد شانزدهم تاریخ ورزش ایران

رضا یزدانی

کارنامه: 2 طلا، 2 برنز

سن: 30 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: 3 طلا

او که به پلنگ جویبار شهرت دارد تا المپیک در صحنه است و با 2 طلای دیگر می تواند تا 4 طلا بگیرد و پرافتخارترین قهرمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در رشته کشتی آزاد باشد. رضا یزدانی که کاپیتان تیم ملی کشتی آزاد هم هست، با 4 مدال طلا می تواند بعد از موحد و در کنار حبیبی سومین کشتی گیر برتر خطه اش یعنی مازندران باشد.

مرد پانزدهم تاریخ ورزش ایران

امید نوروزی

کارنامه: 2 طلا، یک نقره

سن: 28 سال

رشته: کشتی فرنگی

بازی های آسیایی: یک طلا

او بعد از سوریان دومین قهرمان برتر رشته کشتی فرنگی در تاریخ این ورزش است. نوروزی می توانست رکورد بهتری هم داشته باشد اما او هنوز جوان است و توان رسیدن به چند مدال دیگر از جمله طلای المپیک را دارد.

مرد چهاردهم تاریخ ورزش ایران

محمدابراهیم سیف پور سعدآبادی

کارنامه: 2 طلا، یک نقره، یک برنز

سن: 73 سال

بازی های آسیایی: یک نقره

سیف پور اولین کسی بود که در سه وزن مختلف صاحب مدال جهانی شد و روی سکو رفت. سیف پور با وجود سن و سال بالا سرحال و پرتلاش است و در زندگی شخصی هم موفق و پایدار بوده است.

مرد سیزدهم تاریخ ورزش ایران

علیرضا دبیر

کارنامه: 2 طلا، 3 نقره

سن: 37 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک نقره

دبیر به دلیل آسیب دیدگی نتوانست در مسابقات بماند. او در 26 سالگی ورزش قهرمانی را کنار گذاشت. اگر آسیب دیدگی او نبود، شاید توان کشتی گرفتن تا 35 سالگی را هم داشت که اگر این اتفاق رخ می داد او می توانست از مرز 6 طلا بگذرد. البته دبیر با حضور در 5 فینال کشتی جهان مقامی فراتر از مرد سیزدهم تاریخ ورزش را در لیاقت هایش دارد.

مرد دوازدهم تاریخ ورزش ایران

منصور مهدی زاده سوادآبادی

کارنامه: 3 طلا، یک برنز

سن: 76 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا

دوران قهرمانی او هم کوتاه بود. مهدی زاده در جهانی 1973 تهران سرمربی تیم ملی کشتی شد. او در تیم ملی کشتی و در وزن خودش جایگزین ستاره ای به نام مرحوم نبی ا… سروری شده بود.

مرد یازدهم تاریخ ورزش ایران

بهداد سلیمی کردآسیابی

کارنامه: 3 طلا، یک نقره

سن: 25 سال

رشته: وزنه برداری

بازی های آسیایی: 2 طلا

او در مسابقات سال 2013 جهان به علت اختلاف با فدراسیون، در مسابقات حاضر نشد و در صورت حضور می توانست صاحب مدالی دیگر باشد. با توجه به جوانی او می تواند رقیبی برای سوریان باشد. با توجه به جوانی او می تواند رقیبی برای سوریان هم در کسب عنوان اول تاریخ ورزش ایران باشد. او رکورد یک ضرب رضازاده را شکسته اما هنوز نتوانسته به رکورد دوضرب و مجموعی که رضازاده به آن رسیده چنگ بیندازد.

مرد دهم تاریخ ورزش ایران

رسول خادم ازغدی

کارنامه: 3 طلا، یک نقره، یک برنز

سن: 43 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا، یک برنز

رکورد او فوق العاده بود. خادم تا 27 سالگی کشتی گرفت. او اگر بعد از المپیک 1996 در وزن خود می ماند، توان داشت تا 35 سالگی یعنی تا سال 1385، 10 طلای دیگر بگیرد. رسول خادم صاحب یک رکورد افسانه ای است. او برای تیم ملی بزرگسالان کشتی از وزن 68 کیلو در بازی های آسیایی 1990 پکن تا وزن 125+ کیلو در مسابقات جهانی 1998 تهران کشتی گرفته و از این حیث به تاریخ ورزش ایران الصاق شده است.

مرد نهم تاریخ ورزش ایران

محمود نامجو

کارنامه: 3 طلا، 2 نقره، 3 برنز

سن: 96 سال (متوفی در 71 سالگی)

رشته: وزنه برداری

بازی های آسیایی: یک طلا، یک برنز

نامجو اولین مردی بود که در عرصه بین المللی ایران را صاحب مدال طلا کرد. کسب 3 طلا در سنین بالا برای او و کشورمان افتخارآمیز بود. اگر او زودتر رقابت قهرمانی را آغاز می کرد شاید صاحب مدال هایی بیشتر هم می شد. نامجو در سال 1368 درگذشت.

مرد هشتم تاریخ ورزش ایران

غلامرضا تختی

کارنامه: 3 طلا، 4 نقره

سن: 84 سال (متوفی در 37 سالگی)

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا

تختی که در سال 1346 فوت شد، متولد سال 1309 شمسی بود. وصف دلاوری ها و شایستگی های او در این مقال و در این فرصت نمی گنجد. مردم قدرشناس ایران او را که متصف به اوصاف برجسته انسانی و اخلاقی بود، در حد یک اسطوره وطنی بالا بردند که البته مرحوم تختی لایق این موقعیت بود.

مرد هفتم تاریخ ورزش ایران

امامعلی حبیبی گودرزی

کارنامه: 4 طلا

سن: 83 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیایی: یک طلا

حبیبی بعد از قهرمانی جهان از طرف مردم قائمشهر به نمایندگی مجلس انتخاب شد. حبیبی به جز نمایندگی در مجلس دچار وسوسه سینماشد و به سینما رفت و در چند فیلم بازی کرد که برای کارنامه او اتفاق مثبتی محسوب نمی شود.

مرد ششم تاریخ ورزش ایران

ابراهیم جوادی

کارنامه: 2 طلا، یک برنز

سن: 71 سال

بازی های آسیایی: 2 طلا

جوادپور از 26 سالگی در صحنه بین المللی حضور یافت و در 31 سالگی از کشتی کناره گرفت و این مدت صاب 4 طلا و یک برنز شد. او در رسانه ها و بین اهالی ورزش ایران به ابراهیم جوادی مشهور است.

مرد پنجم تاریخ ورزش ایران

هادی ساعی بنه کهل

کارنامه: 4 طلا، یک نقره، 2 برنز

سن: 39 سال

رشته: تکواندو

بازی های آسیایی: یک طلا، یک نقره

ساعی دو بار در المپیک مدال طلا گرفته و از این حیث رکوردی جالب در ورزش های رزمی دارد. او بهترین قهرمان ایران در المپیک است. ساعی در المپیک 2008 پکن، در یک وزن بالاتر معجزه کرد و با کسب مدال طلا، ورزش ایران را از یک شکست تلخ و مطلق نجات داد.

مرد چهارم تاریخ ورزش ایران

محمد نصیری سرشت

کارنامه: 5 طلا، یک نقره، دو برنز

سن: 70 سال

رشته: وزنه برداری

بازی های آسیایی: 4 طلا، یک نقره

نصیری می توانست صاحب 6 طلا باشد، چون مدال جهانی 1968 و المپیک یکجا حساب شد. یعنی اگر از روی کاغذها محاسبه کنیم، او 6 طلای جهانی و المپیک دارد. اما واقعیت چیز دیگری است؛ هرچند در زمان خاص خودش مدال های او ارزش مضاعفی داشت.

مرد سوم تاریخ ورزش ایران

عبدا… موحد اردبیلی

کارنامه: 6 طلا

سن: 75 سال

رشته: کشتی آزاد

بازی های آسیای: 2 طلا

موحد را در المپیک 1972 ناداوری از مدال دور کرد و او از کشتی خداحافظی کرد. موحد تا بود طلا گرفت و تا 7 سال قبل بهترین ورزشکار تاریخ ما بود که حال این پله را به سوریان تحویل داده است. او اهل بابلسر بود اما سال هاست جلای وطن کرده و در کشور آمریکا زندگی می کند.

مرد دوم تاریخ ورزش ایران

حسین رضازاده

کارنامه: 6 طلا، یک برنز

سن: 36 سال

رشته: وزنه برداری

بازی های آسیای: 2 طلا، یک برنز

رضازاده، در سال 1387 و در 30 سالگی می توانست در المپیک 2008 حاضر باشد اما اعلام شد که بیمار است و نمی تواند ادامه دهد. اگر او  تا 4 سال دیگر در صحنه می ماند امروز از 10 طلا گذشته بود. رضازاده نماینده تهران در شورای اسلامی شهر تهران است. او چندی قبل برای حضور دوباره در فدراسیون وزنه برداری حاشیه ساز شد.

مرد اول تاریخ ورزش ایران

حمید سوریان ریحانی

کارنامه: 7 طلا

سن: 29 سال

رشته: کشتی فرنگی

بازی های آسیایی: __

سوریان 29 ساله است و اگر تا المپیک در صحنه بماند توان کسب دو مدال طلای المپیک و جهانی دیگر را هم دارد. سوریان می تواند تا 9 مدال بالا رفته و به تاریخ الصاق شود. البته خیلی دوست داریم او را با بیش از 10 مدل طلا بین چند قهرمان منحصر به فرد تاریخ ورزش دنیا ببینیم.