رییس واحد علوم وتحقیقات آیت الله آملی در کارگاه آموزشی آینده پژوهشی بیان کرد : توجه به آینده پژوهشی موجب عقلانی تر شدن سیاست گذاری ها خواهد شد.
دکترفاضل لاریجانی در جمع اعضای هیات علمی واحدعلوم و تحقیقات آیت الله آملی سالروز میلاد صاحب زمان (عج) را تبریک گفت وبیان داشت :این ماه از ماه های بسیار سرنوشت ساز وخوش یمن برای ملت ایران بود که بارقه هایی از امید وآرامش خاطر ودلبستگی را با حضورحماسی ملت ایران در شعبات اخذ رای ایجاد کرد وهمینطور راهیابی تیم فوتبال ایران به جام جهانی برزیل که امیدواریم این موفقیت همواره برای ملت ایران ادامه پیدا کند .
وی گفت :آینده پژوهی یا آینده نگری مبتنی است بر یک بررسی منضبط وروش مند و بااستفاده از تجزیه و تحلیل روندهای منابع، الگوها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم اینده‌های بالقوه و برنامه ریزی برای آنها می‌پردازد.
لاریجانی بااشاره به اینکه آینده پژوهشی در ایران از دهه 70 رونق گرفت بیان داشت : از جمله نهادهایی که در رونق آینده پژوهی در ایران نقش داشت مجله ای به نام رهیافت بود.
وی ادامه داد :ما در دومین شماره از مجله رهیافت کتابی را معرفی کردیم که در ژاپن منتشر شده بود ، این کتاب 25 سال آینده ژاپن را در زمینه پیشرفت های تکنولوژی پیشگویی می کرد .
لاریجانی با اشاره به اینکه این کتاب در نوع خودش بی نظیر بود بیان داشت : دراین روش از 3هزار دانشمند ژاپنی متخصص در چندین رشته مختلف سوال شده بود که بیش از هزار سوال از این دانشمندان پرسیده شد ، که از روش دلفی در این تحقیق استفاده شده بود .
وی با توجه به ضرورت فرهنگ سازی ادبیات آینده پژوهشی به ویژه در فضای دانشگاه بیان داشت :در قدم اول با راه اندازی قسمتی در وب سایت دانشگاه تمامی مقالات وپژوهش های آینده پژوهی در اختیار اساتید ودانشجویان علاقمند قرار گیرد .
این مسئول با اشاره به اینکه سوال مهمی که مطرح میشود این است که آینده نگری چه اهمیتی دارد، بیان داشت : دووجه برای پاسخ به این سوال مطرح می شود یکی اینکه دورنماهای دراز مدت در زمینه علم وتکنولوژی کمک می کند سیاستگذاری وبرنامه ریزی دقیق تر وعقلانی تر صورت بگیرد ودرواقع عقلانی تر شدن سیاست گذاری هاست ومخصوصا توزیع بودجه به نحو موثرتروبهینه تری صورت می گیرد .
لاریجانی با اشاره به وجه دوم اهمیت آینده نگری بیان داشت : آینده پژوهشی کمک می کند فرصت های جدیدی شناسایی والقا شود وبه گونه ای در کنار پژوهش هایی که انجام می شود آینده را شکل میدهیم و می سازیم .
وی با بیان اینکه یکی از ارکان اصلی پیشرفت وتوسعه اقتصادی در هر کشوری نو آوری وتغییرات تکنولوژی است اظهار داشت :اگربه طورمنظم حوزه های نو آوری در تکنولوژی رصد شود میتواند موتورحرکت برای توسعه علم وتکنولوژی باشد .
رییس واحد علوم وتحقیقات آیت الله آملی گفت :آینده نگری پنجره ای را به سوی یک فضای لایتناهی از حوادثی که میتواند اتفاق بیافتد باز میکند که ما میتوانیم برای آن رویدادها نقشه راه ترسیم کنیم .
دکتر سعید خزایی مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه آینده پژوهشی در حال حاضر در 80دانشگاه دنیا دارای کرسی است بیان داشت : از زمانیکه بشر بر زمین هبوط کرد بشر همواره خواستار این بوده که بفهمد آینده چه خواهدشد.
خزایی با اشاره به دوره‌هاي سه‌گانه‌ي تاريخ بشر اظهار کرد :بشر پس ازپشت سر گذاردنعصر كشاورزي ، عصر صنعتي ،اکنون به عصر دانايي یا فراصنعتي، عصر مديريت، عصر ديجيتال، عصر اطلاعات و ارتباطات (رايانه) رسیده است .
وی با بیان اینکه اکنون در عصر دانايي قرار داریم تصریح کرد : دانش اساسي‌ترين سرمايه‌ي انسان‌ها، سازمان‌ها و حكومت‌هاست.
مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران ادامه داد : در عصر حيرت، رشد حيرت‌انگيز علوم و فناوري‌ها، هم‌افزايي ميان آنها و تغيير شتابان و عصر پيچيدگي ،آشوب و سامانه هاي بازقرار داریم .
این استاد دانشگاه با اشاره به جهان خطی و جهان دانش بنیان به مقایسه پارادایم نیوتنی- دکارتی و پارادایم عصر دانش بنیان(پیچیدگی) پرداخت .
وی با اشاره به اهداف آینده پژوهی بیان داشت : مطالعه آينده‌هاي ممكن،بررسي آينده‌هاي محتمل ، بررسي تصويرهاي آينده،مطالعه‌ي بنيان‌هاي معرفتي آينده‌پژوهي، بررسي بنيان‌هاي اخلاقي آينده‌پژوهي، تفسير گذشته و تعيين موقعيت حال، تلفيق دانش و ارزش براي طراحي اقدام اجتماعي،افزايش مشاركت مردمي در تصويرسازي آينده و طراحي آن ، ترويج تصوير مطلوب آينده و حمايت از آن از مهم ترین اهداف آینده نگری است .
خزایی با اشاره به چند کلید واژه در حوزه آینده نگری از جمله كلان روند ،شگفتي‌ساز ،نشانك‌هاي ضعيف،تحليل برگذر،آينده‌هاي مرسوم ،آينده‌هاي بديل بیان داشت : آینده پژوهی مطالعه و بررسی سازمند آینده های ممکن،محتمل و مرجح، ارزش های بنیادین،اسطوره ها و استعاره های یک جامعه یا ملت است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آینده‌پژوهی احتمالاً در پنج حوزه تکامل می‌یابد بیان داشت :پیش‌نگری به یادگیری حین عمل برآوردی،تقلیل‌گرا به پیچیده،افقی به عمودی،تحقیق تجربه‌گرای کوتاه‌مدت به تاریخ بلندمدت از جمله روایت‌های بزرگ و تحول سناریو به آینده‌پژوهی اخلاقیاز جمله تغییراتی است که در آینده پژوهی رخ خواهد داد .
وی پیش‌بینی‌های ذهنی را از جمله مولفه‌های حساس مدیریت مدرن دانست وبیان داشت :پیش‌بینی‌ها همیشه غلط از آب در نمی‌آیند، بلکه آنها می‌توانند به‌شکل قابل قبولی درست باشند و این مساله بسیار خطرناک است،اغلب این پیش‌بینی‌ها بر پایه این فرض بنا میشود که “جهان فردا شبیه به جهان امروز خواهد بود”،مشکل اصلی در دنیای امروز دیگر نبود اطلاعات نیست، بلکه نبود ظرفیتی مناسب برای شناسایی و انتخاب اطلاعات درست و حساس است.
مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران با بیان اینکه اغلب افراد در تصمیم گیری های مهم خود به حس شهودی شان رجوع می کنندودر ارزیابی یک موقعیت٬ شهود ٬ به طور ضمنی از تجارب متعددی به طور یکپارچه بهره می برداظهار داشت : شهود نمی تواند تجارب بیش از یک نفر را در فرایند تصمیم گیری دخالت دهد و شهود بدون دریافت اطلاعات فعال نمی شود.
وی تاکید کرد :امروزه تمامی آینده پژوهان واندیشه ورزان مدیریت و برنامه‌ریزی به این باور رسیده‌اند که “پایه و اساس هر اقدامی، واقعیت نیست، بلکه ادراک‌هایی است که افراد از واقعیت دارند”.
خزایی بابیان این مساله که ما نمی توانیم و نباید سعی در پیش‌بینی آینده کنیم تصریح کرد :در مطالعه آینده؛ ما در ایده هایی که نسبت به آینده داریم محدود و محصور هستیم و خود آینده گستره بسیار وسیعی است و چشم اندازهای ما از آینده به تفاسیر و تعابیر ما از زمان حال بستگی دارد،تصمیم ها بر مبنای ادراک ما از حوادث گرفته می شود و ادراک ما از حوادث به اندازه واقعیت ها مهم هستند.
این استاد دانشگاه با طرح سوالی مبنی براینکه پيش‌نگري يك رويداد شگفتي ساز به چه معناست، بیان داشت :پیش نگری جمع‌آوري و شناسايي نشانه‌هاي رويدادهاي آينده‌ي بالقوه كه به خصوص داراي پيامدهاي مهمي براي ما هستندمی باشد .
وی با اشاره به جمله ايليا پريگوژين، برنده‌ي جايزه‌ي نوبل که گفته بود «نمي‌توانيم آينده را پيش‌گويي كنيم اما مي‌توانيم براي آن آماده باشيم» بیان داشت :فرآيند تكامل آينده، بسيار پيچيده‌تر از آن است كه بتوان آن را پيش‌گويي كرد پس هنگامي كه به هرنقطه‌اي در آينده برسيم، مي‌توانيم به گذشته نگاه كنيم و خطي را تعقيب كنيم كه به ما نشان مي‌دهد چگونه رويدادها، روندها و شگفتي سازها ما را به آن آينده‌ي خاص رسانده‌اند.
خزایی ادامه داد: راهنماها و يا “نقاط” در آن محل به يكديگر متصل هستند، اما درك اين اتصالات و ارتباطات براي ما ظريف يا غيرقطعي است.
یاد آورمیشود: کارگاه آموزشی با عنوان آینده پژوهی با حضوراعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات آیت الله آملی به مدت 24 ساعت معادل یک ونیم واحد درسی در این واحد دانشگاهی برگزار شد ، که حاضران ضمن آشنایی با سرفصل آموزشی در این کارگاه با مفاهیمی چون سناریو ، پانل ،دلفی و… آشنا شدند .