فرزاد جهان بین
هراز نیوز : ضعف نهادهای بینالمللی در اجرای عدالت و تنظیم گری روابط بین الملل و گستاخی و بی حد و مرزی آمریکا و رژیم غاصب، ایران را به عنوان یک کشور مستقل و البته قدرتمند در موقعیت دشواری خاصی داده است.
نهادهای بینالمللی ناتوان هستند و آمریکا از حق وتو برای محافظت مطلق از اسرائیل استفاده میکند. این امر شورای امنیت را در عمل نسبت به این موضوع خاص، فلج کرده است و قدرتهای غربی نیز بهطور سیستماتیک از اعمال استانداردهای بینالمللی بر متحدان خود خودداری میکنند. این امر مشروعیت نهادهایی مانند دادگاه بینالمللی دادگستری را خدشهدار کرده است.تحریم قضات صادر کننده رای علیه نتانیاهو به دلیل جلوگیری از سیاسی شدن دادگاه لاهه، در نوع خود شگفت انگیز هست!
لذا آنچه که در صحنه جهانی غالب میشود، توازن قوا و منافع ملی است، نه قوانین بینالمللی.
در اینجا این سؤال که “ایران چه باید بکند؟” سوال مهمی هست و به نظرم در کانون تامل سیاست گذاران می باید قرار گیرد.
انتخاب بین “تسلیم در برابر آمریکا” که جبهه اصلاحات مطرح می کند یا “مقاومت”که برخی گروه های اصولگرایی مطرح می کنند ، یک دوگانه کاذب است. هر دو راهبرد، بسیار سادهانگارانه و پرخطر هستند.
در این شرایط در دوگانه تسلیم یا مقاومت، سیاست “مقاومت هوشمندانه به همراه دیپلماسی چندمتغیره” توصیه می شود.
اما مقاومت هوشمندانه به چه معناست؟
مقاومت به معنای افزایش هزینههای استراتژیک برای رفتارهای متجاوزانه دشمن است. از اینرو سرمایهگذاری روی تواناییهایی که دست دشمن را برای حمله مستقیم میبندد لازم است. این دقیقاً همان کاری است که ایران در توسعه برنامه موشکی و حضور منطقه ای خود انجام داد که متاسفانه افراد و جریانهایی به دنبال خالی کردن دست کشور از این ابزارها بودند. و اگر ایستادگی محکم رهبری نبود شرایط وخیمی داشتیم.
همچنین باید اسرائیل و حامیانش را در عرصهای که حتی آنها نیز نمیتوانند کاملاً آن را نادیده بگیرند، تحت فشار قرار دادمانند تقدیم پروندههای مستند و قوی به تمام نهادهای بینالمللی (از جمله دیوان بینالمللی دادگستری) و الان نمی دانم وضعیت شکایت از آمریکا برای حمله به تاسیسات هسته ای به کجا رسید؟
در همین راستا از رسانههای جهانی برای شکستن انحصار روایی غرب هم باید استفاده کرد. جنگ امروز، جنگ روایتهاست.
اما بُعد دیپلماسی؛
این بخش، کلید تبدیل مقاومت به دستاورد ملموس است. به جای انتخاب بین سیاه و سفید، باید به دنبال تنوع بخشیدن به روابط بینالمللی بود. با قدرتهای غیرغربی مانند چین، روسیه و هند و همچنین بازیگران مؤثر منطقهای تعامل کرد.سیاست تهاجمی و تحقیر آمیز و استفاده از واژگانی چون باسن بوسی به خاطر مذاکره توسط ترامپ هر چند هراس هایی ایجاد کرده است اما ادامه این روند ممکن است به تشدید مقاومت در مقابل آمریکا و تقویت بلوک های مقاومت شود و این امر، فرصت های زیادی ایجاد می کند.
علاوه بر این، باید فعالسازی دیپلماسی عمومی برای توضیح مواضع به افکار عمومی جهان صورت گیرد.
ایران باید بهطور فعال برای ثبات منطقهای، طرح ارائه دهد (مانند معاهده های امنیتی). حتی اگر رد شوند، این موضع، ایران را به عنوان یک بازیگر عاقل و صلح طلب، تقویت میکند و طرف مقابل را در موضع انفعال و جنگطلبی قرار میدهد.
