همه چیز با یک عطسه شروع و به سرفه‌های پی‌درپی، آبریزش، گرفتگی بینی و … ختم می‌شود. تمام هم نمی‌شود، اما از شدتش کم می‌شود. بوی پاییز برای خیلی‌ها نشانه‌های بدی دارد. در حالی که همه پاییز را به فصل رنگ‌ها می‌شناسند، آنها که درگیر آلرژی هستند، پاییز برایشان کابوسی بیش نیست. اشک و خارش و تورم و قرمزی چشم، به بینی و گرفتگی و آبریزشش می‌رسد و با احساس کمبود اکسیژن ادامه پیدا می‌کند و خستگی و حالت‌های عصبی هم به آن اضافه می‌شود. آلژی یا همان حساسیت بر اثر تماس با ماده‌های حساسیت‌زا یا تغییر فصل با تولید پادتن در بدن افراد آلرژیک خودش را نشان می‌دهد. زمانی این حساسیت تحریک می‌شود که ماده آلرژن یا همان ماده حساسیت‌زا به پادتن‌های موجود در سطح ماستوسیت‌ها متصل و هیستامین‌ها آزاد می‌شود. برای آلرژیک‌ها هیستامین نام‌آشناست، چراکه داروی همیشگی‌شان است. آزاد شدن هیستامین باعث بروز علایم و نشانه‌های حساسیت‌زایی مثل آبریزش بینی، خارش چشم، خارش بدن، سرفه و عطسه می‌شود.
آلرژی‌ها در سه شکل مختلف بروز می‌کنند: آلرژی پوستی، آلرژی تنفسی و آلرژی غذایی. شایع‌ترین حساسیت‌های پوستی را می‌توان بر اثر گرده گیاهان، حساسیت به الیاف لباس‌ها، غذاها، تماس با زیورآلاتی از جنس نیکل مانند بند ساعت و … دانست. آلرژی تنفسی به آسم هم شناخته می‌شود. آلرژی تنفسی می‌تواند بر اثر عواملی مانند استفاده از پتو، ملحفه، برخی از اسباب و اثاثیه منزل مثل مبل‌های قدیمی، قالیچه‌ها و … بروز کند. آلرژی غذایی زمانی رخ می‌دهد که بدن شخص به مصرف خوراکی یا ماده غذایی مخصوصی واکنش نشان دهد. آلرژی یا حساسیت با وجود اینکه بیماری حادی نیست، اما می‌تواند با آنچنان شدتی بروز کند که اشخاص آلرژیک را آزرده کند و عملکرد روزانه‌شان را کاهش دهد یا متوقف کند. اما سوال اینجاست که این آلرژی‌ها خطرناکند؟ صبا عرشی، فوق تخصص ایمونولوژی بالینی و آلرژی پیش از این گفته بود که افراد باید آلرژی را جدی بگیرند، چراکه همین عارضه به نسبت ساده می‌تواند موجب مرگ شود. آمار نشان می‌دهد حدود ١٥٠ نفر در هر سال در آمریکا به علت آلرژی جان خود را از دست می‌دهند. متاسفانه این آمار در ایران موجود نیست، اما تاکید می‌شود بیماران مراقب مواد حساسیت‌زا باشند.
آلرژی پاییزی اما خود داستان دیگری دارد. به اعتقاد متخصصان، بیشترین درگیری با بیماری آلرژی در همین فصل است. هر چند که با شروع این فصل، بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا هم خودی نشان می‌دهند، اما به‌طور کلی عارضه آلرژی در پاییز بیش از سایر فصل‌های سال خودنمایی می‌کند. حالا چرا پاییز؟ موضوع برمی‌گردد به حال و روز درختان و گیاهان در این فصل. با گرده‌افشانی گیاهان هوای پاییزی سرشار از گرده‌های گل و گیاهانی می‌شود که بدن نسبت به آنها احساس خطر می‌کند. گرده‌افشانی درختانی مثل نارون، گردو، تبریزی، افرا، چنار و زبان‌گنجشک در اسفندماه شروع می‌شود و تا اواسط بهار ادامه می‌یابد، اما علوفه‌ها از ماه‌های اردیبهشت و خرداد گرده‌افشانی می‌کنند که تا اواسط مردادماه ادامه می‌یابد و علف‌های هرز در اواخر تابستان تا اوایل پاییز گرده‌افشانی می‌کنند. از طرف دیگر، در این فصل به‌دلیل فرآیند خشک‌شدن برگ‌ها و گیاهان، کپک‌ها و قارچ‌هایی به وجود می‌آید که موادی که از این قارچ‌ها در هوا پراکنده می‌شود، باعث ایجاد آلرژی در افراد مستعد می‌شود. مخصوصا وقتی باران پاییزی می‌بارد مواد حساسیت‌زا بیش از همیشه در هوا پراکنده می‌شود و می‌تواند یک پیاده‌روی دلچسب پاییزی را به کام فرد مبتلا به حساسیت فصلی زهر کند. متخصصان می‌گویند بیشتر حساسیت‌ها ارثی است و از والدین به فرزندان منتقل می‌شود. افراد می‌توانند توانایی ابتلا به آلرژی را نیز ارث ببرند و در عین حال به هیچ ماده خاصی حساس نباشند و فقط نقش انتقال‌دهنده را بازی کنند. هنگامی که یکی از والدین به نوعی از حساسیت مبتلا باشد، شانس ابتلای فرزند او ٥٠ درصد و اگر هر دوی آنها آلرژیک باشند، این مقدار به ٧٥درصد می‌رسد.
با وجود اینکه حساسیت بیماری حادی نیست و ابتلا به آن خیلی جای نگرانی ندارد، اما همین بیماری هم می‌تواند تبدیل به موضوعی بسیار آزاردهنده شود که روال زندگی فرد را دچار اختلال کند. برای جلوگیری از بروز حساسیت یا کاستن از میزان عوارض آن راهکارهایی وجود دارد. پس برای جلوگیری از حساسیت پاییزه از دو هفته قبل از شروع فصل برای مقابله با عوامل حساسیت‌زا اقدام کنید.
٤ روش برای مقابله با آلرژی
١- عوامل تشدید‌کننده و محرک آلرژی را بشناسید:
عوامل آلرژی‌زا یا آلرژن، بسته به نوع منطقه متفاوت هستند، اما متخصصان معتقدند اصلی‌ترین عامل بروز آلرژی در فصل پاییز، کپک‌ها هستند. این کپک‌ها روی پوشش گیاهی بیرون از منزل و علف‌های خشک رشد می‌کنند. رطوبت میزان کپک‌ها را زیاد می‌کند. پس از بارندگی، میزان کپک‌های خارج از منزل زیاد می‌شوند. هرچقدر هم میزان بارندگی بیشتر باشد، میزان این کپک‌ها و گرده‌های گیاهی بیشتر می‌شود.
٢- روش‌های پیشگیری را یاد بگیرید:
متخصصان می‌گویند اصلی‌ترین روش برای جلوگیری از ابتلا به آلرژی، پرهیز از مواد آلرژی‌زاست. راههای متعددی برای حذف یا کاهش تماس با آلرژن‌ها وجود دارد، مثل:
هنگام پیاده‌روی در پارک یا موقع باغبانی‌کردن، ماسک بزنید.
فضای داخل منزل خود را از مواد آلرژی‌زا پاک کنید؛ مثلا به‌طور مرتب وسایل خانه را گردگیری کنید، فرش‌ها و موکت‌ها را جاروبرقی بکشید (فیلتر جاروبرقی را هرچند مدت یک‌بار عوض کنید) و سرامیک‌های کف زمین اتاق‌ها را از گردوخاک پاک کنید.
وقتی می‌خواهید به جایی سفر کنید، میزان گرده‌های گیاهی در آن منطقه را درنظر بگیرید. بهتر است کنار دریا بروید که میزان گرده‌ها در آن‌جا کم است. برای اینکه از میزان گرده‌ها مطلع شوید، به گزارش آب و هوای آن منطقه در اخبار گوش دهید.
مراقب چشم‌هایتان باشید. موقعی که بیرون از منزل هستید، عینک آفتابی بزنید تا میزان تماس گرده‌ها را با چشم‌هایتان کم کنید.
شب‌ها قبل از خواب موهایتان را بشویید تا گرده‌های گیاهی را از روی موهایتان پاک کرده باشید. همچنین با این کار، گرده‌ها را به بالش‌تان منتقل نمی‌کنید.
وقتی میزان گرده‌های گیاهی در هوا زیاد است، از ورزش‌کردن در بیرون از منزل خودداری کنید. میزان گرده‌افشانی گیاهان هنگام صبح و عصر زیاد است.
تا حد امکان از نگهداری حیوانات خانگی مثل سگ خودداری کنید، چون به دلیل چرخیدن در هوای آزاد، میزان گرده‌ها روی بدن آنها زیاد است.
٣- دنبال یک درمان مناسب باشید:
پزشک داروهای متعددی را بهبود آلرژی شما تجویز خواهد کرد. این داروها، التهاب مخاط بینی را کاهش می‌دهند. اسپری‌های مخصوص بینی، قبل و در طی آلرژی فصلی استفاده می‌شوند. داروهای آنتی‌هیستامین هم معمولا همراه با داروهای کورتیکوستروئیدهای بینی تجویز می‌شوند.
قطره‌های چشمی نیز خارش چشم را کم می‌کنند.
ماده ضد احتقان در داروهای ضدآلرژی، فشارخون و ضربان قلب را افزایش می‌دهد، لذا قبل از مصرف این نوع داروها حتما با پزشک خود مشورت کنید تا ضرری برای شما نداشته باشند.
یک روش درمانی طولانی‌مدت برای درمان آلرژی، ایمونوتراپی است. در این روش مقدار خیلی کمی از ماده آلرژی‌زا به فرد تزریق می‌شود که پاسخ ایمنی (آنتی‌بادی) بدن او را تحریک می‌کند، اما این روش درمانی زمان زیادی می‌برد. اغلب پزشکان این درمان را سه تا پنج‌سال برای بیمار ادامه می‌دهند. این روش بیشتر در افراد بزرگسال استفاده می‌شود تا در کودکان. اجرای این روش‌درمانی در کودکان باعث می‌شود که آنها به مواد آلرژی‌زای مختلف حساس شوند و در نتیجه آلرژی آنها بدتر شود.
٤- مراقب غذایی که می‌خورید، باشید:
مواد غذایی‌ای را که باعث تشدید و شروع آلرژی در شما می‌شوند، بشناسید و از مصرف آنها خودداری کنید. تحقیقات نشان داده است که یک‌سوم افراد مبتلا به آلرژی پاییزی، به مواد خوراکی نیز آلرژی نشان می‌دهند.
راههای پیشگیری از آلرژی چیست؟
وقتی گردوخاک یا باران‌های پاییزی و بهاره رخ می‌دهند، از منزل خارج نشوید.
در فصل پاییز از ماسک استفاده کنید.
دستگاه‌های تهویه داخل خودرو یا منزل را روشن نگه دارید.
از محرک‌های آلرژن مثل گردوخاک، ملحفه‌های حساسیت‌زا، مبلمان‌های قدیمی، نگهداری حیوانات در منزل و… دوری کنید.
بینی را با سرم شست‌وشو دهید.
داروهای آنتی‌هیستامین، اسپری‌های بینی را به صورت مداوم استفاده کنید، اما حتما با تجویز پزشک.
از خوردن خوراکی‌های حساسیت‌زا مانند بادمجان، گوجه‌فرنگی، شکلات، قهوه و… خودداری کنید.
از عطر، اسپری یا حتی خوشبوکننده‌های هوا استفاده نکنید.
داروهای ضدحساسیت و آلرژی را خودسرانه مصرف نکنید.
ورزش کنید.
از مصرف مواد دخانی خودداری کنید.
میزان مناسبی از نوشیدنی را به صورت روزانه میل کنید.
مصرف لیموترش و عسل به صورت ناشتا را فراموش نکنید.
در محیط بیرون از عینک‌های آفتابی استفاده کنید.
در بازگشت به منزل حتما حمام کنید.
شیشه‌های خودرو را بسته نگه داشته و تهویه را روشن کنید.