متن کامل سخنرانی رییس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل به شرح زیر است:
بسم الله‌الرحمن‌الرحیم
آقای رئیس،
آقای دبیرکل،
عالیجنابان،
خانمها و آقایان،
مایلم در آغاز سخنم انتخاب ریاست مجمع و همچنین دبیر کلّی جناب آقای گوتِرِش را تبریک بگویم و برای ایشان در انجام مأموریت سنگینی که برعهده گرفته‌اند، آرزوی موفقیت نمایم.
چهار ماه پیش در دوازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، بیش از 41 میلیون ایرانی یعنی 73 درصد واجدان شرایط با حضور خود در پای صندوق‌های رای، یک بار دیگر به برنامه اینجانب برای اعتدال، و احترام به «حقوق بشر و حقوق شهروندی» در سیاست داخلی، و اتخاذ خط مشی «تعامل سازنده» در سیاست خارجی و پیشرفت در،مسیر تحول اقتصادی اطمینان کردند. این رای حاصل بلوغ سیاسی – اجتماعی در جامعه‌ای بود که تنها چهار دهه است حکومتی مردم‌سالار و آزاد را تجربه می‌کند. این رای صرفاً انتخاب یک رئیس جمهور نبود، بلکه یک سرمایه‌گذاری بزرگ سیاسی از سوی مردمی بود که بزرگترین پشتوانه نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌روند.
حقوق بشر و حقوق شهروندی، در کنار اسلامخواهی و عدالتجویی، از مهمترین خواسته‌های مردم ایران در طول بیش از یکصد و پنجاه سال گذشته و به ویژه در انقلاب اسلامی سال 1357 بوده است. دولت من در دوره قبل، همزمان با پیشبرد مذاکرات هسته‌ای در عرصه خارجی، برای تدوین حقوق شهروندی در عرصه داخلی نیز تلاش نموده و «منشور حقوق شهروندی» را اعلام و برای اجرا ابلاغ نمود. تحقق این منشور در راستای خواسته های مردمی بود که 111 سال پیش، انقلاب مشروطیت و 39 سال پیش انقلاب اسلامی را علیه رژیم های خودکامه و دیکتاتور و به منظور دستیابی به حیثیت و کرامت والای انسانی و دستیابی به حقوق خود رقم زدند.
خانم ها و آقایان،
در این بزرگترین تریبون بین‌المللی با صدای بلند اعلام می‌کنم که اعتدال منش و روش ملت بزرگ ایران است. اعتدال نه انزواطلبی است و نه استیلاجویی؛ اعتدال نه بی تفاوتی است و نه پرخاشگری.
مشی اعتدال، مشی صلح است؛ اما صلحی عادلانه و جامع؛ نه صلح برای ملتی، و جنگ و درگیری برای ملتی دیگر؛
اعتدال، آزادی و مردم‌سالاری است؛ اما به صورتی شامل و فراگیر؛ نه حمایت ظاهری از آزادی در یک جا، و پشتیبانی از دیکتاتوری در جای دیگر؛
اعتدال،هم‌افزایی اندیشه ها است و نه رقص شمشیرها؛
و بالاخره مشی اعتدال، زیبایی آفرین است. سلاح های مرگبار صادراتی زیبا نیست؛ صلح زیبا است، تحریم‌های ظالمانه زیبا نیست، عدالت زیبا است.
رویکرد ما صلح‌خواهی و حمایت از حقوق ملت‌هاست. ما ظلم را نمی‌پسندیم و از مظلوم دفاع می‌کنیم. ما تهدید نمی‌کنیم و تهدید را از جانب هیچ کس نمی‌پذیریم. زبان ما زبان کرامت است و زبان تهدید را برنمی‌تابیم. ما اهل مذاکره‌ایم، اما از موضع برابر و احترام متقابل، و با رویکرد برد-برد.
در دنیای امروز صلح، امنیت، ثبات و پیشرفت کشورها در هم تنیده شده‌اند. نمی‌شود مردم فلسطین توسط رژیمی شرور و نژادپرست از کمترین حقوق انسانی محروم باشند و غاصبان این سرزمین در امنیت؟ نمی‌شود یمن، سوریه، عراق، بحرین، افغانستان، میانمار، و در بسیاری مناطق دیگر در فقر و جنگ و درگیری زندگی کنند و عده‌ای گمان کنند که می‌توانند امنیت و رفاه و توسعه بلندمدت در کشورهای خود داشته‌باشند.
آقای رئیس!
ایران از گذشته پرچم دار تسامح در حق ادیان و اقوام مختلف بوده است. ما همان ملتی هستیم که یهودیان را از رنج اسارت بابلی نجات دادیم؛ ارمنیان مسیحی را با آغوش باز در میان خویش پذیرفتیم و در میان خود یک “قارۀ فرهنگی” و تنوعی کم نظیر از اقوام و ادیان را جای داده‌ایم. این همان ایران است که همواره از مظلومان دفاع کرده است؛ قرن‌ها پیش مدافع حقوق یهودیان و اکنون مدافع حقوق فلسطینیان است. ایران همان ایران حق جو و آرامش طلباست.
ما امروز در صف مقدم مبارزه با تروریزم و تندروی مذهبی در خاورمیانه قرار داریم.نه از موضع فرقه‌ای و قومی، که از موضعی انسانی، اخلاقی و استراتژیک.
ایران نه می‌خواهد، امپراتوری تاریخی اش را احیا کند و نه می‌خواهد، مذهب رسمی‌اش را حاکم کند و نه می‌خواهد انقلابش را با زور سرنیزه صادر کند. ما به استواری فرهنگمان، حقیقت مذهبمان و اصالت انقلابمان آن قدر باور داریم که هرگز نمی‌خواهیم آنها را چونان اهداف استعماری جدید بر کولۀ سربازان صادر کنیم. ما برای ترویج فرهنگ و تمدن و مذهب و انقلابمان در قلبها وارد می‌شویم و با عقل‌ها سخن میگوییم. شعر می‌خوانیم و با حکمت سخن میگوییم. سفیران ما، شاعران و عارفان و حکیمانمان هستند. ما با مولوی تا این سوی اقیانوس اطلس را در نوردیده‌ایم. ما با سعدی در دل آسیا نفوذ کرده‌ایم. ما با حافظ جهان را فتح کرده‌ایم پس چه نیازی دیگر، به فتح جدید داریم؟!
عالیجنابان،
صدای اعتدال از طرف ملتی است که نه فقط در بیان، که در عمل به آنها پایبند بوده است. برجام، بهترین نشانه صدق ادعای ماست.
برجام حاصل بیش از دو سال مذاکرات فشرده است که نتیجه آن، مورد حمایت شورای امنیت ملل متحد، و جامعه جهانی قرار گرفت و به صورت بخشی از قطعنامه 2231 شورای امنیت در آمد. برجام متعلق به یک یا دو کشور نیست، برجام سند شورای امنیت، و متعلق به کل جامعه بین‌المللی است.
برجام ایجاد یک تعامل نو در مناسبات جدید جهانی است. تعاملی مبتنی بر مشارکت و سازندگی دوجانبه، میان ما وجهان. ما درهای تعامل و همکاری را گشودیم. ما ده‌ها قرارداد توسعه با دولت‌های توسعه یافته شرق و غرب بستیم. متاسفانه برخی خود را از این امکان تازه محروم کردند. به خود تحریمی دست زدند و حال با احساس غبن، فکر می‌کنند فریب خورده‌اند.در حالیکه ما نه فریب خورده‌ایم و نه کسی را فریب داده‌ایم.ما سطح برنامه هسته‌ای خود را، خود تعیین کرده‌ایم. ما بازدارندگی هسته‌ای را نه از سلاح هسته‌ای که از دانش و مهمتر از آن از مقاومت ملت خود بدست آورده‌ایم.این هنر و تکنیک ماست. آنها می‌خواستند سلاح نداشتۀ اتمی را از ایران، سلب کنند و البته ما از سلب چیزی که نداشتیم و مدعی آن هم نبودیم، ابایی نداشتیم و نداریم. نمی‌توان پذیرفت رژیم غاصب صهیونیستی که با سلاح هسته‌ای‌اش منطقه و جهان را تهدید می‌کند و متعهد به هیچ مقررات و نظارت بین المللی نیست، ملت‌های صلح طلب را نصیحت کند.
تنها یک لحظه تصور کنید که منطقه خاورمیانه بدون برجام، در چه وضعیتی قرار داشت. تصور کنید اگر در کنار جنگ‌های داخلی، تروریسم تکفیری، بحران های انسانی، و وضعیت‌های پیچیده سیاسی اجتماعی در غرب آسیا، یک بحران ساختگی هسته‌ای نیز در این منطقه وجود می‌داشت؛ چه میشد؟
به صراحت اعلام می‌کنم که جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری نخواهد بود که برجام را نقض کند ولی در مواجهه با نقض آن عکس العمل متناسب و قاطع خواهد داشت. اگر این توافق به دست «نااهلان عرصه سیاست» از بین برود، مایه تأسف خواهد بود و دنیا فرصت بزرگی را از دست خواهد داد؛ اما چنین اقدامی هرگز قادر نخواهد بود جمهوری اسلامی ایران را در مسیر پیشرفت و تعالی خود متوقف نماید.
دولت جدیدآمریکا با پیمان شکنی و نقض تعهدات بین‌المللی،فقط اعتبار جهانی خود را می‌شکند و اعتماد دولت‌ها وملت‌ها نسبت به هرگونه مذاکره وتعهدات آینده خودرا ازدست می‌دهد.
خانمهاوآقایان،
جمهوری اسلامی ایران مبتکر اتحاد جهانی برای مقابله باخشونت و افراطی‌گری است و گفتگو ومذاکره بر مبنای برد-برد راتنها مسیرحل وفصل بحران‌های جهانی ومنطقه‌ای می‌داند.
تعمیق پیوندها باکشورهای همسایه ومنطقه و افزایش سطح همکاری با کشورهای دوست، انتخابِ آگاهانه ما است وعبور از تهدیدات خطرناک وتحولات پیچیده دوران گذار فعلی جز با افزایش تماس‌ها و مراودات و نهادینه کردن گفتگو ازسوی دولت‌ها وملت‌ها امکان‌پذیر نیست.
ادبیات جاهلانه، زشت، کینه‌توزانه ومشحون از اطلاعات غلط و اتهامات بی‌پایه‌ای که از زبان رئیس جمهور آمریکا علیه ملت ایران دیروز در این مجمع محترم شنیده شد، نه تنها در شأن سازمان ملل نبود بلکه درتقابل باخواسته امروز ملت‌ها ازاین اجلاس-یعنی اتحاد دولت‌ها برای مقابله باجنگ وتروریسم- قرارداشت.
در همین جا اعلام می‌کنم که توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، از جمله توانمندی های موشکی، تنها جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و برای حفظ صلح و ثبات در منطقه، و جلوگیری از ماجراجویی بیخردان هدف گذاری شده است. مردم شهرهای مختلف ما در جنگ تحمیلی هشت ساله قربانی موشک های دوربرد رژیم صدام بودند و ما هرگز اجازه تکرار چنین جاه طلبی های فاجعه بار را نخواهیم داد.
بی‌ثباتی وخشونت‌ورزی در منطقه ما با مداخله نظامی قدرت‌های فرامنطقه‌ای تشدیدشد؛ همان قدرت‌هایی که اکنون با هدف مداخله بیشتر و فروش سلاح‌های مرگبارشان ایران رابه ایجاد ناامنی متهم می‌کنند. من به صراحت اعلام می‌کنم که مداخله خارجی وتعیین تکلیف برای مردم منطقه نتیجه‌ای جز تداوم وگسترش بحران برجای نخواهدگذاشت. بحران‌های سوریه، یمن و بحرین راه حل نظامی ندارند وتنها از طریق توقف خشونت و پذیرش رای و نظر مردم پایان‌پذیر است.
دولت آمریکا باید برای مردم خود توضیح دهد که چرا با صرف صدها میلیارد دلار از دارایی‌های ملت خود و ملت‌های منطقه به جای آن‌که به ثبات و امنیت کمک کند موجب قتل و فقر و ویرانی و رشد تروریسم و افراطی‌گری شده است.
خانمها، آقایان؛
اقتصاد ایران در چهار سال اخیر به خوبی نشان داد که از ظرفیت‌های کم نظیر رشد و توسعه برخوردار است.
تحریم های اقتصادی نه تنها مایه توقف ایران نشد ، بلکه عزم ملی را بر تقویت تولید ملی راسخ تر کرد. دستیابی به بالاترین نرخ رشد جهانی در سال گذشته نیز نشان داد که اقتصاد ایران می تواند با پتانسیل رشد یک تریلیون دلاری در بیست سال پیش رو ، امیدبخش ترین اقتصاد نوظهور جهان شود.سیاست راهبردی ما برای تحقق این رشد پایدار و متوازن، تعامل گسترده با جهان است. باور ما این است که توسعه و امنیت، دست در دست هم ارتقاء می یابد و منافع مشترک ، می تواند ضامن امنیت منطقه ای و جهانی شود.
ایران با برخورداری از بزرگترین ذخائر گاز و نفت در جهان، آمادگی دارد که در یک همکاری بلندمدت، به امنیت انرژی جهانی کمک کند و با سرمایه گذاری مشترک در زیرساخت های حمل و نقل دریایی، ریلی و جاده‌ای، ظرفیت کریدورهای ترانزیت بین المللی را ارتقاء بخشد. تقویت زیرساخت‌های اقتصادی در حوزه های گاز رسانی، شبکه‌های برق، و ارتباطات ریلی و جاده ای ، امکان تولید ارزان با دسترسی به بازار بزرگ ملی و منطقه ای را برای پروژه های متنوع صنعتی فراهم کرده است. اینک با فراهم آمدن فضای حقوقی مساعد، هیأت های متعدد سرمایه گذاران خارجی به ایران گسیل شده اند که به امضای روزافزون قراردادهای بزرگ سرمایه گذاری مشترک و تأمین مالی در حوزه های مختلف منجر شده است.
سیاست دولت در ایران بر آن است که با بهبود مستمر فضای کسب و کار ، حمایت از حقوق مالکیت فکری، اصلاح مداوم قواعد حکمرانی شرکت‌ها و مبارزه جدی با پولشویی، فضای حقوقی مساعد برای سرمایه‌گذاری در شرکتهای دانش بنیان و حوزه های مختلف فنی و اقتصادی را بیش از پیش فراهم نماید.
عزم ملت ایران بر ساختن ایرانی آزاد و پیشرو، و مشارکت در توسعه منطقه‌ای امن و آرام، بر مبنای اخلاق و احترام به حقوق بین الملل جدی است و در این راه ، از مشارکت و همکاری همه سرمایه گذاران و صاحبان اندیشه و ابتکار در سراسر جهان استقبال می کند. من در این جایگاه جهانی ، به سخنگویی از ملت مهمان نواز ایران، از همه آنها که صلح و امنیت و پیشرفت را در سایه مشارکت و همکاری ملت‌ها جستجو می کنند، برای سفر به ایران و مشارکت در این آینده پرامید، دعوت می‌کنم.
خانمها، آقایان
ما می‌توانیم با باور به تصمیم چهار سال قبل خود در این مجمع عمومی، برای ایجاد جهانی عاری از خشونت و افراط، گفتمان تحمیل، یکجانبه گرایی، ارعاب و جنگ را به منطق گفتگو، هم‌افزایی و صلح تبدیل کنیم؛ تا صدای اعتدال، تنها صدای غالب در جهان باشد.
از توجه شما متشکرم.