جوایز جشنواره ونیز کدام سینماگران را خوشبخت خواهد کرد؟
پولاد امین – شهروند| در شرایطی که ساعاتی بیشتر به اهدای جوایز بخش‌های اصلی جشنواره فیلم ونیز باقی نمانده و احتمالا درحالی‌که این مطلب را می‌خوانید نتیجه بخش‌های رقابتی جشنواره فیلم ونیز روشن شده است، فیلم آرژانتینی فصل شکار به‌عنوان برنده جایزه مخاطبان در بخش هفته منتقدان جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز انتخاب شد- تا کلید جوایز نهایی این جشنواره را زده باشد. اسکرین دیلی در این مورد گزارش می‌دهد که در بخش هفته منتقدان که از سوی اتحادیه ملی منتقدان فیلم ایتالیا برگزار می‌شود و یکی از بخش‌های جنبی جشنواره فیلم ونیز است؛ فصل شکار ساخته ناتالیا گاراگیولا که درباره یک راهنمای شکار در پاتاگونیاست که به پسرش آداب شکار را یاد می‌دهد، جایزه اصلی ۵هزار یورویی این بخش را دریافت کرد. همچنین در این بخش جایزه کلوپ فیلم ورونا که به مبتکرانه‌ترین فیلم اهدا می‌شود نیز به فیلم نروژی طوفان تیم ساخته آنگیا برگ رسید.
در این میان اما برای ما ایرانی‌ها شاید مهم‌ترین رویداد اتفاقاتی باشد که قرار است برای فیلم بدون تاریخ، بدون امضا ساخته وحید جلیلوند رخ دهد که از این نگاه آینده این فیلم در این جشنواره نویدبخش به نظر می‌رسد. درواقع بازتاب‌های مثبتی که فیلم بدون تاریخ، بدون امضا ساخته وحید جلیلوند بعد از نمایشش در فستیوال در نشریات و رسانه‌های سینمایی به وجود آورده است، احتمال جایزه گرفتن این فیلم را تا حد زیادی بالا جلو برده؛ و به‌خصوص این قضیه در مورد بازی نوید محمدزاده بیشتر از بقیه عوامل این فیلم مصداق دارد- و خیلی از کارشناسان معتقدند که اگر این بازیگر در فستیوال امسال جایزه نگیرد، قطعا می‌شود گفت که اتفاق عجیبی رخ داده است…
در توضیح بیشتر بازتاب‌های مثبت جدیدترین ساخته وحید جلیلوند باید اشاره کرد به این موضوع که چندین رسانه و منتقد سینمایی درباره فیلم بدون تاریخ، بدون امضا ساخته برادران جلیلوند که در جشنواره فیلم ونیز حضور دارد نقدهای مثبت نوشته‌اند؛ که این می‌تواند مبین شانس زیاد این فیلم باشد. به‌عنوان مثال روزنامه انگلیسی زبان فایننشیال تریبون در مطلبی درباره حضور فیلم بدون تاریخ، بدون امضا گفته که «». این فیلم همچنین منتقدان مشهور ورایتی و هالیوود ریپورتر را نیز شگفت‌زده کرده؛ چنان که جی وسبرگ در هفته‌نامه آمریکایی ورایتی نقدی را منتشر کرد که فیلم را خوش ساخت و با درامی به درستی اجرا شده توصیف کرد و البته مکاشفه‌ای در باب چیستی جرم و مسئولیت‌های آن در جامعه. او در ستایش بازیگران نیز نوشته که تمامی ۴ بازیگر اصلی فیلم در بهترین فرم‌شان هستند، اما این محمدزاده است که توجه‌ها را در صحنه مرغداری جلب می‌کند؛ آن هم هنگامی که مونولوگ‌هایش حماسی و مستاصل‌اند. طوفانی از کلمات که درد و خشم را به جای درد جسمانی پرتاب می‌کند و کیفیتی شکسپیرگونه دارند. فیلم در این لحظات عمق بیشتری پیدا می‌کند اما همچنان تمامی کلمات قدرتمندند. دبورا یانگ از مجله هالیوودریپورتر که دوستدار سینمای ایران نیز هست در رسانه خود نوشته است: سینمای ایران به جلب کردن توجه تماشاگران در فستیوال‌ها ادامه می‌دهد و وحید جلیلوند با دومین فیلم سینمایی‌اش بدون تاریخ، بدون امضا که با حساسیت و سبک فوق‌العاده ساخته شده و داستان تقابل بین طبقه فقیر و غنی است این کار را کرده و مورد تشویق فراوان قرار گرفته است. در ادامه یانگ نوشته: فیلم لذتی بصری است. تصاویر سیاه و سفید با ردپاهای ضعیف از رنگ. طراحی صحنه و لباس تاثیرگذار که در خلق شخصیت‌ها و آماده کردن زمینه برای شکل گرفتن داستان در هماهنگی با موسیقی تأثیر بسزایی داشته است.
درباره بدون تاریخ، بدون امضا همچنین باید گفت که این فیلم در بخش مسابقه افق‌ها؛ بخش اختصاصی فیلم‌هایی که نماینده آخرین دستاوردهای زیبایی‌شناسی بین‌المللی سینما هستند در کنار دیگر فیلم ایرانی ناپدید شدن اثر علی عسگری و ۱۷ فیلم دیگر از اقصی نقاط جهان به رقابت پرداخته و اکنون به نظر می‌رسد شانس خوبی را در این آخرین لحظات جشنواره بتوان برایش متصور بود؛ به‌خصوص این‌که نخستین فیلم کارگردانی شده توسط جلیلوند، چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت نیز برنده جایزه اینترفیلم و جایزه منتقدین بین‌المللی (فیپرشی) از هفتاد و دومین دوره فستیوال سال ۲۰۱۵ شده و این نکته او را بدل به نام آشنایی برای داوران این فستیوال می‌کند…
همان قدر که فیلم جلیلوند با کیفیت راضی‌کننده‌اش توانسته نگاه‌ها را در جشنواره به خود معطوف کند؛ دیگر فیلم ایرانی فستیوال، یعنی فیلم ناپدید شدن اثر علی عسگری را حاشیه‌هایش سر زبان‌ها انداخته است. در حقیقت همان‌گونه که سال گذشته حضور موسسه عرب فیلم دوحه به‌عنوان سرمایه‌گذار فروشنده اصغر فرهادی بحث‌انگیز شد و حتی افتخاری در حد دومین اسکار کارگردان نیز تحت‌الشعاع این حضور قرار گرفت، امسال نیز این موضوع دامنگیر علی عسگری و فیلم ناپدید شدن او شده؛ و به‌طور مشخص انتقادهایی را در رسانه‌ها و نشریاتی چون کیهان موجب شده است.
علی عسگری که پیش از این نیز با فیلم کوتاه بچه در جشنواره ونیز حضور داشته است، در اولین فیلم بلند خویش، تا حد زیادی وامدار موضوع همان فیلم بوده؛ و به‌رغم این‌که فیلم در ونیز مورد تأیید بسیاری از منتقدین قرار گرفته، اما همین حضور امیر قطر در نقش یکی از سرمایه‌گذاران فیلم آن را از لیست فیلم‌های محبوب منتقدین ایرانی خارج ساخته است. با این‌که بدون این موارد نیز ناپدید شدن فیلمی نشان نداده که در ونیز بشود روی افتخارآفرینی احتمالی آن شرط بست…
گفتنی است هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۷ که از ۳۰ آگوست با نمایش فیلم کوچک‌سازی ساخته آلکساندر پاین کارش را شروع کرد، شامگاه گذشته با معرفی برندگان شیرهای طلایی و نقره‌ای به کار خود خاتمه داده است.