درخشش ستاره ها در فجر
هـراز نـو: جشنواره موسیقی فجر در سی و یکمین دوره خود در حالی به زودی آغاز به کار می‌کند که امسال شاهد بازگشت برخی ستاره‌های هنری بعد از سال‌ها به این جشنواره هستیم. در حقیقت بعد از چند سال تکرار مکررات، امسال می‌توان بازگشت چهره‌های شناخته‌شده عرصه موسیقی را جشن گرفت.
حضور پررنگ بانوان این بار در تالار وحدت
امسال در بخش بانوان حضور چندین هنرمند کهنه‌کار را شاهد هستیم:
پری زنگنه و گروه مهر نوا / 22 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار وحدت
پریرخ شاه یلان با نام هنری پری زنگنه پایه‌گذار تلفیق ترانه‌های محلی ایران با موسیقی کلاسیک بین‌الملل در ایران است.
هنر شاخص او “آواز” در هنرستان عالی موسیقی تهران با خانم اِولین باغچه بان به مدت سه سال تبلور یافت.. پریرخ بعدها پس از ازدواج با آقای امیرحسین اعظم زنگنه و حادثه‌ای که منجر به نابینایی و تغییر بزرگ زندگی‌اش شد، برای تکمیل آموخته‌ها و تجربه‌اندوزی بیشتر در رشته اپرا، به ایتالیا، آلمان و اتریش سفر کرد. پری زنگنه با اجراهای بی‌شمار به زبان‌ها و گویش‌های گوناگون در صحنه‌های مهم جهان، مرزهای جغرافیایی را درنوردید و آواز دوستی و یگانگی سر داد. دستاورد فعالیت‌های موسیقایی این هنرمند پرکار، بیش از سیصد ترانه و اجرای آوازی در طیفی به گستردگی لالایی‌های ملل تا سلوی سمفونی شماره 9 بتهوون در ایران و جهان است.
پری زنگنه اکنون در ایران به تدریس هنر آواز به خانم‌ها، نوشتن کتاب زندگی‌نامه هنری خود و رسیدگی به امور فرهنگی و اجتماعی نابینایان اشتغال دارد. او نیز مدت‌زمان طولانی از آخرین اجرایش گذشته است. پری زنگنه در جشنواره موسیقی فجر با گروه مهر نوا روی صحنه می‌رود.
هنگامه اخوان / 21 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار وحدت
هنگامه اخوان خواننده موسیقی سنتی ایرانی از سال ۱۳۵۴ شروع به خواندن در رادیو کرد و کار خود را با بازخوانی آثار قمرالملوک وزیری آغاز کرد. همچنین با گروه‌های عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان و گروه شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی همکاری داشت. او کنسرت‌های زیادی در ایران و اروپا برگزار کرده است.
از او بیش از ۷ آلبوم با نام‌هایی چون بازآمدم، کنسرت گروه شیدا، یادواره قمرالملوک وزیری، چاوش ۴ به همراه شهرام ناظری و.. منتشر شده است. اعضای گروه بهار به سرپرستی و آواز هنگامه اخوان عبارت‌اند از آزاده امیری (تار)، شیما بلوکی فر و نسیم اربابی (کمانچه)، مرجان راوندی (عود) و نازنین پدر ثانی (تنبک).
آخرین کنسرت اخوان و گروه بهار در روز 23 اردیبهشت‌ماه در تالار وحدت برگزار شد.
نجمه تجدد / موسیقی ملی ایران / 21 بهمن‌ماه ساعت 21 / تالار وحدت
نجمه تجدد سرپرست موسیقی ملی ایران که در زمینه موسیقی سنتی فعال است، سال‌ها با گروه کامکارها و گروه تنبور شمس همکاری داشته و در کنار انتشار آلبوم‌های موسیقی در کنسرت‌های بسیاری نیز به همراهی این دو گروه در داخل و خارج از شرکت کرده است.
او فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینهٔ آواز سنتی ابتدا در خارج ایران شروع کرد و به عنوان همخوان با گروه کامکارها و همچنین از سال ۱۳۷۸ به عنوان خواننده با گروه موسیقی تنبور شمس همکاری داشته و به اجرای کنسرت موسیقی پرداخته است. او در کشورهای مختلف اروپایی و آمریکا به اجرای کنسرت داشته و به مناسبت سال جهانی مولانا نیز در سال ۱۳۸۶ با گروه تنبور شمس در فرانسه و ترکیه به روی صحنه رفت. از دیگر کنسرت‌هایی که او در خارج از کشور اجرا کرده در جشنواره ایماژو دی است که به همراه گروه تنبور شمس صورت گرفت. نجمه تجدد از نخستین بانوانی است که با ساز تنبور آواز خوانده و با موسیقی تنبور آشنایی دارد و در این زمینه از راهنمایی کیخسرو پورناظری بهره جسته است.
او هم‌اکنون در “آموزشگاه شمس” به تدریس و اشاعهٔ آواز ایرانی مشغول است. آلبوم‌ها وی در آلبوم‌های متعددی همکاری داشته که عبارت‌اند از: مستان سلامت می‌کنند، نیشتمان؛ افسانهٔ تنبور، بیابان بی‌کران، کردستان، سایه‌روشن و مهتاب. او مدت‌هاست که کنسرتی برگزار نکرده است.
پاپی‌های درآمدزا
موسیقی پاپ همیشه بخش عده از درآمدزایی جشنواره را بر عهده داشته و وزنه سنگینی از این جشنواره را یدک می‌کشد. البته در این دوره این بخش بیشتر روی به سوپراستارها مانند خواجه امیری و سیروان خسروی روی آورده تا علاوه بر درآمدزایی بخش محبوبیت و حرفه‌ای بودن نیز از قلم نیفتد.
احسان خواجه‌امیری / پاپ / 26 بهمن‌ماه ساعت 18 / سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران
احسان خواجه امیری خواننده پاپ فرزند ایرج خواننده قدیمی موسیقی سنتی ایران و فارغ‌التحصیل مهندسی کامپیوتر از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب است. اولین کنسرت او در سال ۸۴ در کیش برگزار شد، تاکنون کنسرت‌های موفقی در شهرهای مختلف ایران برگزار کرده است، کنسرت او در سال ۸۶ در هفت سئانس در تالار وزارت کشور مورد استقبال بی‌نظیری قرار گرفت.
هفتمین آلبوم او با نام “پاییز تنهایی” هم سال گذشته توسط شرکت “آوای هنر” منتشر و پخش شد. همچنین آخرین اجرای زنده این خواننده هم پیش از آغاز ماه‌های محرم و صفر در تهران برگزار شد.
مازیار فلاحی / پاپ / 28 بهمن‌ماه ساعت 18 / سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران
مازیار فلاحی خواننده، آهنگساز، نوازنده و ترانه‌سرا تا به امروز دو آلبوم موسیقی منتشر کرده و آخرین آلبومش شهریورماه سال 92 منتشر شد. این خواننده روز 13 مردادماه در تهران آخرین کنسرتش برگزار کرد.
بابک جهانبخش / پاپ / 29 بهمن‌ماه ساعت 18 / سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران
بابک جهانبخش خواننده پاپ مدت‌هاست از آلمان به ایران سفر کرده است. جهانبخش تاکنون هفت آلبوم موسیقی منتشر کرده و آخرین آلبومش هم 23 شهریورماه منتشر شد.
آخرین کنسرت این خواننده هم 16 مهرماه سال جاری در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی برگزار شد.
کلاسیک‌های نخبه‌پسند
حتی اگر در موسیقی خیلی حرفه‌ای نباشیم و دو قطعه کاملاً ناشناس برای ما پخش کنند، خیلی سریع می‌‌توانیم با یک قضاوت اولیه بگوییم که کدام یک از این دو قطعه کلاسیک هست و کدام نیست. تنها موسیقی که مخاطب خاص داشت و بیشتر به اصطلاح کلاسیک نخبه پسند مشهور است.
شهرداد روحانی / 27 بهمن‌ماه ساعت 21 / سالن همایش‌های برج میلاد
شهرداد روحانی که خود نخبه عرصه کلاسیک محسوب می‌شود برای اولین بار است که در جشنواره موسیقی فجر حضور دارد. البته باید فلاش‌بکی کوتاه هم به اجرای او در آیین افتتاحیه این جشنواره در تالار وحدت نیز داشت. او در آیین گشایش سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر با اجرای دو قطعه همه را انگشت‌به‌دهان و متحیر کرد.
مسعود شعاری، کریستف رضاعی و بردیا کیارس / 25 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار وحدت
کنسرت مشترک کریستف رضاعی، مسعود شعاری و بردیا کیارس در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
کریستف رضاعی آهنگساز و نوازنده پیانو، از سال ۱۹۹۷ تاکنون با همکاری رضا اصغرزاده (دستیارش از سال ۱۹۹۵) ۱۵۰ موسیقی برای تبلیغات تلویزیونی در ایران ساخته است. او در ژوئن ۲۰۰۰ به اتفاق آراء جایزه نخست یک مسابقه آهنگسازی را که توسط انجمن فرهنگی ایتالیا برگزار شده بود، از آن خود کرد که موضوع این مسابقه “سرود صلح برای هزاره سوم بود”. آهنگسازی قسمت ایرانی اثر را به کمک مسعود شعاری انجام داده بود.
رضاعی با شعاری در یک کنسرت و یک آلبوم به‌صورت مشارکتی همکاری داشته‌اند. وی همچنین با بردیا کیارس هم در آخرین آلبوم خود با نام “در دنیای تو ساعت چند است؟” همکاری داشته است.
“سیر” نام یک آلبوم موسیقی با آهنگسازی و نوازندگی مسعود شعاری و با همکاری کریستف رضاعی است. این آلبوم در سال ۱۳۸۰ توسط نشر هرمس به بازار موسیقی آمد.
مسعود شعاری آهنگساز و نوازنده سه‌تار، در ادامه مسیر نوازندگی‌اش دست به تجربیاتی در موسیقی تلفیقی زد که تاکنون منجر به خلق چهار آلبوم “سیر”، “انتظار”، “در سایه باد” و “رهاب” شده است. او در این آثار تلاش کرده است گفت‌وگویی شنیدنی میان سه‌تار و سازهای غیر ایرانی ایجاد کند.
بردیا کیارس نوازنده سنتور، ویلن و آهنگساز، در سال‌های گذشته جزو نوازندگان پرکار بوده و به عنوان رهبر کنسرت در ارکسترهای تهران فعالیت کرده و با هنرمندان برجسته‌ای همکاری داشته است. آخرین اثر او نوازندگی در آلبوم “در دنیای تو ساعت چند است؟” بود.
رسیتال پیانو رافائل میناسکانیان / 25 بهمن‌ماه ساعت 21 / تالار وحدت
رافائل میناسکانیان نوازنده و مدرس پیانو، اولین هنرمندی است که رسیتال پیانو کلاسیکش از تلویزیون ایران پخش شده است. او هم‌اکنون علاوه بر اجرای کنسرت، به تدریس پیانو در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشکده موسیقی دانشگاه هنر مشغول است.
آخرین کنسرت تک‌نوازی پیانوی رافائل میناسکانیان با اجرای آثاری از بتهوون خردادماه سال گذشته در تالار وحدت برگزار شد.
رسیتال دالیبور کاروای / 25 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار رودکی
دالیبور کاروای نوازنده چیره‌دست ویلن از اسلواکی است. او در دوران کودکی و نوجوانی خود در کشورهایی چون آلمان، روسیه، سوئیس، اسپانیا و اسلواکی به عنوان سولیست با ارکسترهای زیادی فعالیت داشته است. کاروای در حال حاضر مقیم شهر وین است و در طول عمر هنری خود برنده مسابقات مختلف جهانی در نوازندگی ویلن شده است.
آخرین اجرای او تیرماه سال جاری در تالار رودکی بود.
سنتی‌های همیشه فعال
در جشنواره امسال در بخش سنتی حضور چهره‌های شناخته‌شده‌ای را شاهد هستیم که شاید مانند بهداد بابایی یا شهرداد روحانی برای اولین بار است در این جشنواره حضور پیدا می‌کنند یا شاید مانند چکناواریان حضوری کمرنگ‌تر در این جشنواره داشته‌اند، اما امسال همه در کنار هم به صورت یکپارچه حضور دارند.
گروه وزیری / 23 بهمن‌ماه ساعت 21 / تالار وحدت
کیوان ساکت آهنگساز، نوازندهٔ تار و سه‌تار، نویسنده و مدرس دانشگاه است. ساکت در سال ۱۳۷۵ گروه وزیرى را با تعدادى از هنرمندان كشور چون محمد دلنوازى، شادروان سهیل ایوانى، فاضل جمشیدى، سیاوش پورفضلى و تعدادى دیگر از دوستان راه‌اندازی كرد. این گروه بعدها با پیوستن هنرمندان دیگرى وسعت پیدا كرد. حسن ناهید، شادروان ایرج بسطامى، كریم قربانى، ناصر رحیمى، خورشیدفر و هنرمندان دیگر هر كدام در مقاطع مختلف با این گروه همكارى داشتند. این هنرمند یك یا دو سال بعد هم گروه “جوان وزیرى” را بنا نهاد كه این دو گروه با هم ادغام شده و به خاطر علاقه ساکت به استاد بزرگ موسیقى ایران “كلنل علی‌نقی وزیرى” اسم گروه را وزیرى گذاشت.
آخرین اجرای صحنه‌ای این گروه اردیبهشت‌ماه سال جاری در بابل برگزار شد.
شادمانه کامکارها / 28 بهمن‌ماه ساعت 21 / سالن همایش‌های برج میلاد
گروه موسیقی کامکارها موسیقی فارسی و کردی خود را با عنوان شادمانه کامکارها در جشنواره امسال روی صحنه خواهند برد.
هوشنگ کامکار درباره این اجرا گفت: گروه کامکارها سعی کرده تا زیباترین و شادترین کارهایش را برای مردم هنردوست در جشنوارهٔ موسیقی فجر اجرا کند. عنوان اجرای پیش روی ما در جشنواره “شادمانه کامکارها” است. ما سعی کردهایم در بخش فارسی و هم بخش کردی، بهترین کارهایی که در گذشته اجرا شده را روی صحنه ببریم، البته قطعه‌های جدیدی نیز برای اجرا در این کنسرت آماده شده است.
این آهنگساز در ادامه گفت: بخش نخست کنسرت ما، موسیقی فارسی و نه سنتی است؛ و قسمت دوم نیز مانند همیشه به موسیقی کردی اختصاص دارد.
آخری کنسرت این گروه تیرماه سال گذشته در همین سالن برگزار شد.
گروه خورشید / 23 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار وحدت
مجید درخشانی آهنگساز، نوازندهٔ تار و از شاگردان محمدرضا لطفی و اعضای اولیهٔ گروه شیدا بوده است. او در سال ۱۳۸۴ به ایران بازگشت و با تأسیس گروه ۳۰ نفری به نام ” خورشید ” به فعالیت‌های هنری خود ادامه داد. او با تأسیس این گروه بحث گروه نوازی را در موسیقی ایرانی دوباره زنده کرد آلبوم “فصل باران” با صدای علیرضا قربانی نیز ماحصل همکاری این گروه است. ارائه آلبوم‌های “من طربم” و “بیداردلان” و نیز برگزاری نزدیک به ۱۰۰ کنسرت در تهران و شهرستان‌ها و همچنین خارج از کشور، نمونه‌ای از فعالیت‌های ایشان پس از بازگشت به ایران است.
آخرین کنسرت این گروه به خوانندگی مجتبی عسگری تیرماه سال 92 در اصفهان برگزار شد.
بداهه‌نوازی اردشیر کامکار و بهداد بابایی / 26 بهمن‌ماه ساعت 18 / تالار وحدت
بهداد بابایی و هوشنگ کامکار در سی و یکمین جشنوارهٔ موسیقی فجر کنسرت اجرا می‌کنند.
بابایی درباره این اجرا گفت: بستر اصلی اجرای ما در جشنواره، آواز بیات ترک است. ضمن اینکه قطعه‌های انتخاب‌شده مبتنی بر بداهه‌نوازی‌هایی است که مربوط به تعدادی از آثار اردشیر کامکار است. تعدادی از آن‌ها گزینش شده و در جلسه‌های متعدد با تمرین‌هایی که انجام گرفته برای اجرا آماده شده است.
وی افزود: ما در این فضا حلقه‌های منطقی بداهه‌نوازی قطعه‌ها را پیدا کردهایم و در نهایت آن‌ها را به سامان رسانده‌ایم. ما تلاش کردهایم که در قطعه‌ها عنصر حرکت، تکنیک و پویایی با حس عناصر موسیقی ایرانی لحاظ شده باشد. البته با توجه به اساس کنسرت که مبتنی بر بداهه‌نوازی است، ممکن است فرازی هم به دستگاه‌های دیگر و مدولاسیون اجرا داشته باشیم.
ارکستر موسیقی ملی / 24 بهمن ما ساعت 18 / تالار وحدت
لوریس چکناواریان به خاطر نبوغش بارها کنسرت‌های مشترکی برای ارکستر نوشته بارها به خاطر استعداد فراوانش به‌عنوان رهبر مهمان حضور داشته است، اما حضور او برای اولین بار در ارکستر موسیقی ملی که بعد از مدت‌ها تعطیلی بازگشتی پرقدرت را داشته است، جای بس خوشحالی دارد.
آخرین اجرای ارکستر ملی به مدت 2 شب در تالار وحدت به خوانندگی محمد معتمدی و حسین علیشاپور برگزار شد.
نواحی محجور
گروه‌های نواحی از ابتدای آغاز عرصه موسیقی همیشه مورد نامهربانی و ناملایمت قرار گرفته‌اند و اکثر آن‌ها آن ناشناخته هستند. البته این میان کسانی چون ناصر وحدتی هستند که علاوه بر فعالیت در بخش نواحی می‌توان از او به‌عنوان یک چهره شناخته‌شده هم نام برد.
گروه گیل و آمارد / 27 بهمن‌ماه ساعت 18 / فرهنگسرای نیاوران
گروه موسیقی نواحی “گیل و آمارد” ترانه‌های محلی گیلان و آوازهای كار در شالیزار را با سازهای كوبه‌ای در سی‌امین جشنواره موسیقی فجر اجرا می‌كند. به گزارش ایسنا، گروه موسیقی “گیل و آمارد” به سرپرستی و خوانندگی ناصر وحدتی یكی از گروه‌های موسیقی نواحی است كه در بخش جنبی این دوره از جشنواره روی صحنه می‌رود.
ناصر وحدتی خواننده و پژوهشگر موسیقی گیلانی سابقه‌ای طولانی در ثبت و ضبط آوازهای فولکلور خطه گیلان دارد. او با بازخوانی این ترانه‌ها نقشی مؤثر در احیا و حفظ این میراث فرهنگی ایفا کرده است.
وحدتی فعالیت خود را با گروه شمشال آغاز کرده و تاکنون سه آلبوم به نام‌های “زرنگیس”، “شورم نقش” و “دامون” را به باز موسیقی عرضه کرده است. طی سال‌های اخیر همراه با گروه “گیل و آمارد” کنسرت‌های متعددی در سراسر ایران از جمله تالار وحدت تهران برگزار کرده است.
سیده رؤیا نوری ضیابری، اكرم فغان‌زاده، میترا حسابی، مریم كوچكی‌زاده و لیلی پدباس همخوان‌های گروه هستند و بنیامین چاره‌جو، مصطفی منجزی، سعید پورمحمد، نیما برزگر و رامبد حسینی نوازنده‌هایی هستند كه در این گروه هستند.
آخرین کنسرت این گروه روزهای 27 و 28 مردادماه در تالار وحدت برگزار شد. هنرآنلاین