جلسات این کمیته از روز سهشنبه دوم مهر آغاز شد و اعضاء، از میان فیلمهای اکرانشده در یک سال قبل، دوازده فیلم را برگزیدند (به ترتیب الفبا):
برف روي کاج ها/ پيمان معادي
بيخود و بيجهت/ عبدالرضا کاهاني
پذيرايي ساده/ ماني حقيقي
پله آخر/ علي مصفا
حوض نقاشي/ مازيار ميري
دربند/ پرويز شهبازي
دهليز/ بهروز شعيبي
قاعده تصادف/ بهنام بهزادي
کلاس هنرپيشگي/ عليرضا داودنژاد
گذشته/ اصغر فرهادي
گناهکاران/ فرامرز قريبيان
هيس… دخترها فرياد نميزنند/ پوران درخشنده
شرایط شرکت در آکادمی علوم و هنرهای سینمایی (اسکار)
سندیکای تهیهکنندگان امریکا که متشکل از 8 تا 9 کمپانی بزرگ (Major) است جشنوارههای گلدن گلوب و اسکار را برگزار میکند. این جشنوارهها عموماً به تولیدات امریکایی اختصاص دارند. جایزه اسکار یک بخش غیرانگلیسی زبان دارد که هر کشور میتواند سالانه یک فیلم به آن ارسال کند. بیش از شش هزار نفر در آکادمی اسکار عضو هستند که سالانه به فیلمها رأی میدهند. عمدۀ این اعضاء، تهیهکنندگان و سینماگران امریکایی هستند.
دلایلی علیه ارسال «گذشته» به اسکار
2. فیلم گذشته، ایرانی نیست و فرهنگ کشورمان در آن جلوۀ چندانی ندارد
3. پیام فیلم «گذشته»، جهانی نیست
4. ریتم کند و خسته کنندهای دارد. کنشهای مؤثر دراماتیک در آن به چشم نمیخورد
5. بر اساس آمار و رجوع به تاریخ اسکار، بسیار کم اتفاق افتاده که فیلمی جایزه اسکار خارجیزبان را گرفته باشد اما در کشور ارسال کننده ساخته نشده باشد. احتمال برنده شدن فیلم گذشته اندک است
6. جایزه گرفتن فیلم جدایی، یک موقعیت بود و احتمال تکرار آن، کم است
7. باید با ارسال فیلمهای دیگر، سایر کارگردانها از ایران به جهان معرفی شوند
دلایلی در موافقت ارسال «گذشته» به اسکار
1. فرهادی یک بلیت برنده دارد و باز هم ممکن است برنده شود. چون در جهان شناخته شده است
2. فیلم «گذشته» در امریکا پخشکننده دارد (سونی پیکچرز کلاسیک) و از 20 دسامبر (29 آذر) در امریکا اکران خواهد شد و لذا اعضای آکادمی آن را خواهند دید.
3. برنیس بژو بازیگر نامزد اسکار (هنرمند ـ 2011) در این فیلم بازی کرده که احتمال دیدهشدن آن را بالا میبرد
مالکیت فیلم گذشته متعلق به کمپانی ممنتو در فرانسه است. ولی سازندگان اصلی فیلم، ایرانی هستند. طبق قوانین آکادمی، اگر پنج نفر از عوامل اصلی فیلم متعلق به کشور دیگری باشند آن فیلم میتواند از آن کشور، به اسکار فرستاده شود. این عوامل پنجگانه عبارتند از: کارگردان، نویسنده، بازیگران، فیلمبردار و تدوینگر. فیلم گذشته چهار مورد اول را دارا است.
چرا فرانسه فیلم «گذشته» را به اسکار نفرستاد؟
لذا امسال کشور فرانسه فیلم متوسط رنوار (2012) را بر فیلم گذشته ترجیح داد. این فیلم به زندگی ژان رنوار فیلمساز فرانسوی (1979-1894) در خلال جنگ جهانی اول میپردازد.
***فیلم ملکه بهترین گزینۀ ایران برای اسکار است
گزینۀ مورد نظر ما، فیلم «ملکه» بود؛ ساختۀ خوب محمدعلی باشهآهنگر که متأسفانه در فهرست دیده نمیشود. پیام صلحآمیز فیلم و نگاه زیبایی که بر فیلم حاکم است از جذابیتهای آن به شمار میرود. علیرضا زریندست با فیلمبرداری شگفتانگیزش در این فیلم، شرایط استاندارد شرکت در این جایزه را فراهم آورده است.
*و اما بعد…
آنچه واضح است آن است که مسئولان سینمای ایران به جایزه اسکار توجه خاص دارند ولی برای آن برنامهریزی نمیکنند. مهمترین موارد برنامهریزی که باید در این زمینه صورت بگیرد اینها است:
1. ساخت فیلمهای خوب و جهانی
2. پخش و اکران فیلمهای ایرانی در جهان و خصوصاً در امریکا
3. تشکیل کمیته انتخاب حداقل یک ماه پیش از پایان مهلت تا کارها با عجله و در دقایق پایانی صورت نگیرد
باید از مدیران سینمایی پرسید که اگر جایزه اسکار برایتان مهم است چرا برای آن برنامهریزی نمیکنید؟ وقتی فیلم خوبی نداریم دلیلی برای شرکت نخواهیم داشت. نفرستادن فیلم بهتر است از ارسال فیلمی که واجد شرایط اولیه نباشد. دو شرط اصلی در این خصوص آن است که فیلم ارسالی باید معرّف فرهنگ ایرانی باشد و ثانیاً شرایط آکادمی را رعایت کرده باشد. خطای بنیاد فارابی در مورد فیلم ملکه از آن مواردی است که میخواهند قوانین اسکار را رعایت کنند اما سر خودمان کلاه میگذاریم و این فیلم خوب عملاً چوب دو سر نجس میشود؛ به قول آن مثل معروف «از اینجا مانده و از آنجا رانده».