هراز نیوز – احسان عربی مفرد – بحث کلاه های ایمنی موضوع پرحاشیه ای است که همیشه نقل محافل خبری و تصویری بوده و کماکان این تراژدی ادامه داشته و بر سر خیلی از راکبان موتورسیکلت نمی رود که نمی رود.
امروزه بیشتر كلاه های ایمنی تولیدی در داخل با مشكلاتی مانند كمی میدان دید، تناسب نداشتن با فصول سال و كیفیت پایین شیشه مواجه است، کلاه های آزاردهنده کنونی به شكلی طراحی شده كه موجب آزار سر و صورت راكبان شده و وزن مناسبی هم ندارد و باخوردن ضربه، سریع شکسته می شوند از همین رو تعداد زیادی از راكبان رغبتی به استفاده از كلاه ایمنی ندارند که دستگاه های ذی ربط باید برای این مشكل چاره اندیشی كنند.
به سادگی در سطح خیابان می توان دید راکبانی را که کلاه های ایمنی را روی ترکبند، فرمان، سرکتف، روی بار و یا در بخش هایی از وسیله نقلیه خود قرار داده اند در حالی که خطر هر لحظه در کمین آنها قرار دارد، این در حالی است که به تازگی برای رعایت نکردن این موضوع علاوه بر برخورد پلیس 30 هزار تومان جریمه هم از طرف پلیس راهور تعیین شده اما کو گوش شنوا، کلاه ها همچنان همه جا قرار دارد به جز روی سر هرچند که این میخ هشدار بر سر برخی فرو رفته و تا حدی این مهم را رعایت می کنند.
باید دید چرا این کلاه بر سر ما نمی رود که با زبان ساده می توان گفت کلاه های ایمنی كه راكبان موتوسیكلت استفاده می كنند، فاقد استاندارد لازم است، كلاه استاندارد قیمت بالا دارد و راكبان موتورسیكلت قادر به خرید آن نیستند و اغلب آنهایی که کلاه های ایمنی استفاده می کنند، غیراستاندارد بوده و با قیمت پایین خریداری می شود اما با این حال روی سرها قرار نمی گیرد؟!.
از آنجا که در کشورهای آسیایی نظیر ایران ما، استفاده از موتور سيکلت‌براي‌حمل‌و نقل مرسوم تر است، استفاده نشدن از کلاه‌ايمني استاندارد به دليل‌هزينه آن و نبود کلاه‌ايمني مناسب براي کودکان سالانه شمار زيادي به کام‌مرگ فرستاده می شوند.!
دكتر عليرضا اسماعيلي مدیر گروه ترافیک دانشگاه علوم انتظامي در این خصوص به فرهیختگان می گوید: افزایش جمعيت جوان كشور و تمایل نسبتا زیاد به استفاده از موتورسیکلت و از سوی دیگر ورود موتورسيكلت با قيمت ارزان و بدون رعايت نكات ايمني به بازار ، باعث شده تا افراد زيادي حتي بدون داشتن گواهينامه رانندگي و عدم آشنايي و آگاهي كافي به قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي اقدام به خريد موتورسيكلت کنند.
عضو مركز پیشگیری از سوانح دانشگاه شهيد بهشتي، یادآور می شود: عدم نظارت كافي به رعايت استانداردهاي ترافيكي و زيست محيطي از طرف سازندگان و توليد كنندگان موتورسيكلت، به دليل عدم تجربه راكبان موتور سيكلت ها به طوري كه اغلب آنها فاقد گواهينامه مجاز رانندگي بوده و به مسايل ترافيكي و رانندگي صحيح در معابر و شهرها آگاهي و آشنايي كافي ندارند، حتي بعضی از دارندگان گواهينامه مجاز موتورسيكلت به لحاظ فقر فرهنگي و ساير دلايل خود را ملزم به رعايت نكات ايمني، قوانين و مقررات راهنمايي ورانندگي نمي دانند.
وی یا بیان اینکه در کشورهای با سطح درآمد بالا، میزان مرگ و میر موتورسواران حدود 18-5 درصد کل مرگ ومیرهای ترافیکی را تشکیل میدهند، گفت: در كشور ما اين نسبت بالاتر است و این 18-5 درصد نتیجه نسبت کم افراد کشورهای با سطح درآمد بالا در استفاده از موتورسیکلت است.
اسناعیلی می گوید: در کشورهای با درآمد متوسط و پایین به علت عدم کیفیت بالا، اطلاعات ایمنی راه باعث شده که دقت میزان مرگ ومیر موتورسواران هنوز ناشناخته باشد در کشور ما ایران حدود 25درصد از متوفیان رانندگی را راکبین موتورسیکلت تشکیل می دهند که صدمات سر و گردن عامل عمده فوت و صدمات شدید و ناتوانی موتورسواران و دوچرخه سواران است در کشورهای اروپایی، صدمات سر حدود 75 درصد فوتها را در بین کاربران وسایط نقلیه دوچرخ داشته و در برخی از کشورهای با درآمد متوسط و پایین این صدمات حدود 88 درصد فوتها را شامل میشود.
عضو مركز پیشگیری از سوانح دانشگاه شهيد بهشتي، توصیه کرد که موتور سواران به ياد داشته باشند كلاه محافظ سر آنهاست.
اسماعیلی با اشاره به اینکه زمانی که میزان استفاده از وسایط نقلیه دوچرخ در آفریقا افزایش یافت برنامه کلاه ایمنی برای سیاست گذاران مهم شد، اظهار داشت: اين سوال براي بسياري از كارشناسان ترافيك و متخصصين در حوزه سلامت وجود دارد كه چرا با ديدن صحنه هاي زيادي از تصادفات موتور سيكلت توسط راكبين موتور همچنان تعداد زيادي از آنها نسبت به ايمني خود بي توجه هستند.
مدیر گروه ترافیک دانشگاه علوم انتظامي می گوید: در سانحه موتورسیکلت و دوچرخه دو مکانیزم اساسی برای صدمه به مغز وجود دارد که عبارتند از: تماس مستقیم و افزایش و کاهش سرعت که هر کدام از این مکانیسمها باعث انواع مختلفی از صدمات میشوند ، موتورسوارانی که از کلاه ایمنی استفاده نمیکنند احتمال ايجاد ضربه مغزی و ساير صدمات سر در آنها بيشتر است، کلاه ایمنی لایهاي اضافی، برای سر ایجاد کرده و انسان را در برابر اشکال شدید آسيب مغزی محفاظت میکند.
اسماعیلی درخصوص نحوه عملکرد کلاه ایمنی می گوید: هدف استفاده از کلاه ایمنی، کاهش خطر آسيب شدید سر و مغز به وسيله کاهش نیروی ضربه وارده به سر بوده و معمولا دارای سه عملکرد برای کاهش آسيب است.
وی تصریح کرد: کلاه ایمنی سرعت ضربه وارده به جمجمه را کاهش میدهد و از این رو جا به جایی مغز در هنگام سانحه کنترل میشود، ماده نرم موجود در کلاه برخی ضربات را جذب کرده و در نتیجه سر با آهستگی به کلاه ایمنی برخورد میکند و این بدان معناست که مغز با نیروی زیادی با جمجمه برخورد نمیکند، کلاه ایمنی نيروي ضربه را در سطح بزرگتری پخش میکند تا نیرو در روی ناحیه خاصی از جمجمه متمرکز نشود و به عنوان یک مانع فیزیکی عمل کرده و مانع برخورد جمجمه با شیء میشود.
سردار اسکندر مومني رئیس پلیس راهور درخصوص کار با موتورسیکلت ها و حوادث پیش آمده به دلیل استفاده نکردن از کلاه ایمنی می گوید: پلیس هم قبول دارد که موتورسیکلت ابزار کار است اما موتورسواران باید ۴ موضوع استفاده از کلاه ایمنی، عدم عبور از چراغ قرمز، عدم حرکت در خلاف جهت و پیاده رو‌ها را رعایت کنند تا با آنها برخورد نشود.
وی یادآور می شود: متاسفانه سالانه ۵ هزار موتورسوار در حوادث رانندگی کشته میشوند که ۷۰ درصد آنها به علت ضربه به سر و نداشتن کلاه ایمنی جان خود را از دست میدهند.
رئیس پلیس راهور کشور با بیان اینکه استفاده از کلاه ایمنی باید در جامعه نهادینه شود می گوید: براساس آمارهای به دست آمده استفاده از کلاه ایمنی توسط راکبان موتورسیکلت افزایش داشته اما این افزایش قابل قبول و در حد انتظار نبوده است و باید برخورد با متخلفان موتورسیکلت سوار همچنان به قوت خود باقی بماند.
به هر روی با وجودی که طرح برخورد با موتورسیکلت سواران متخلف از ابتدای امسال شدت گرفته است و روزانه بیش از 800 موتورسیکلت متخلف از سوی ماموران پلیس توقیف میشوند، باید استفاده از کلاه ایمنی از سوی مسوولان ذی ربط فرهنگ سازی شده و به گونه ای نهادینه و برای موتورسواران به عادت تبدیل شود تا همیشه از این وسیله ایمنی استفاده کنند.
از طرفی تولیدکنندگان کلاه های ایمنی در داخل و واردکنندگان این وسیله ایمنی فقط به فکر سود بردن و منفعت طلبی خود نباشند و جان و امنیت مردم بویژه راکبان موتوسیکلت هم برایشان مهم باشد تا از وضعیت بد تصادفات و کشته شدن بسیاری از شهروندان بخصوص جوانان جلوگیری شود، البته ناگفته نماند که خود راکبان ضمن استفاده از کلاه های استاندارد باید از خرید کلاه های ایمنی غیر استاندارد بپرهیزند.
با این تفاسیر استفاده از کلاه‌ايمني از نوع استاندارد آن به عنوان یکی از وسایل و تجهیزات ایمنی مهم و مورد نیاز موتوسیکلت سواران مي‌تواند آمار تلفات را تا حدود 40 درصد و شمار مجروحان را به ميزان72 درصد کاهش دهد، موضوعی که درچند سال اخیر در کشور ما از سوی مسوولان ذیربط تاکید و پیگیری می شود مع الاسف باید گفت که موتورسیکلت سواران در جامعه ما چندان اهمیتی به این موضوع نداده و با عدم رعایت این موضوع روزانه با مرگ و میر موتوسیکلت سوارانی مواجه هستیم که اکثر آنها جوانان هستند، حال چرا راکبان به این موضوع بی اهمیتی می کنند سوالی است که برای بسیاری و حتی کارشناسان بی پاسخ مانده است.