آخر الزمان یکی از واژه های پر کاربرد در مباحث مهدویت است. البته استعمال این مفهوم فقط در مذهب تشیع خلاصه نمی شود و در ادیان دیگر هم از آخر زمان دنیا سخن به میان آمده است. حتی بسیاری از پیشگو ها برای آخر دنیا زمان ها یا علائمی را معرفی می کنند.
اما آنچه که در این یادداشت دنبال می کنیم مفهوم شناسی این واژه در اسلام و تطبیق آن با مهدویت است.
مفهوم شناسی
اصطلاح آخرالزمان در قرآن کریم نیامده است، ولی آیاتی درباره آینده جوامع انسانی در قرآن دیده میشود که بر حکومت توحید و عدل در آینده زندگی انسان و خلافت و وراثت صالحان بر زمین و پیروزی حق بر باطل دلالت میکند.
آخرالزمان در روایات اسلامی در دو معنا به کار رفته است؛ مدتزمان بین آغاز نبوت پیامبر اسلام(ص) تا وقوع قیامت، و دیگری دوران ظهور امام دوازدهم(ع). بنابر برخی روایات، پیامبر اسلام(ص)، پیامبر آخرالزمان دانسته شده است. همچنین در بسیاری از روایات اسلامی اصطلاح آخرالزمان به معنای زمانی دانسته شده که در آن منجی (مهدی موعود(عج)) ظهور میکند. در روایات اسلامی و شیعی، ویژگیهایی برای آخر الزمان بیان شده است؛ از جمله آزمونهای سخت و فتنههای آخرالزمان، ظهور منجی و جدال بین حق و باطل،و همچنین غلبه حق بر باطل و عصر طلایی جهان.
بیشتر بخوانید:چهره واقعی ربا خواران در قیامت/ رباخوار چرا به «جنگ با خدا» میرود؟
علائم آخر الزمان
در روایات اسلامی برای این دوران، نشانههایی بیان شده است که به نشانههای آخرالزمان معروف است و از این لحاظ ظهور موعود به قیامت تشبیه شده است، زیرا همچنان که قیامت علائمی دارد (اشراط الساعه)، ظهور موعود نیز دارای نشانههایی است که قبل از آن رخ میدهند.
در بعضی از کتابها این نشانهها از آن رو که رویدادهای مهم عصر ظهور هستند، به علائم ظهور معروف شدهاند. برخی از این نشانهها عبارتند از:
خروج سفیانی
ظهور سید حسنی، اختلاف بنی عباس در مُلک و ریاست
کسوف خورشید در نیمه ماه رمضان و خسوف ماه در پایان آن
طلوع خورشید از مغرب
قتل نفس زکیه
خرابی مسجد کوفه، خروج یمانی، حلال شمرده شدن خون و مال مردم
خروج دجّال که در روایات اسلامی آمده است که وی چهل روز در زمین درنگ میکند و بسیاری از افراد سست ایمان به او میگرایند و این به علت کارهای خارق العادهای است که انجام میدهد.
پدید آمدن جنگها و کشتارها و از میان رفتن نشانههای حق
ظهور فسادهای بزرگ در دنیا
ناقص شدن عقول مردم
زیاد شدن هرج و مرج و سست شدن ایمان مردم
قرار گرفتن افراد نالایق در مدیریت جامعه، اطاعت مرد از همسر خویش، بزرگ شمردن مال دنیا، عدم امنیت
ظهور فتنههای مختلف در میان عرب
از بین رفتن حیا در زنان و کودکان
رواج ربا
قوع قتلهای عظیم در دنیا و ظهور فتنهها
بینیاز شدن مرد از زن و زن از مرد
نوشیدن شراب و پوشیدن لباسهای حریر
منابع:ویکی شیعه /ویکی فقه