این روزها غریبگی بومیان چشمه آب معدنی سورت در پی ورود گردشگرانی که این مکان را منطقه آزاد و لاقید گردشگری می‌دانند، مسئله‌ای زجرآور است که بومیان را از این چشمه و عادت‌های درمانی که نسبت به این چشمه داشتند، دور کرده است؛ بومیان برای استفاده از این چشمه قانون‌های نانوشته‌ای داشتند که با ورود گردشگران از بین رفته است.
* خودمراقبتی تنها راه جلوگیری از تخریب سورت
با هر تعطیلات تقویمی گردشگران زیادی به این چشمه رهسپار می‌شوند، سایت سورت با شهرت جهانی که طی این سال‌ها پیدا کرده است، همچنان نداشته‌های فراوان داشته‌های طبیعی زیاد برای عرضه دارد.
جاده‌های خاکی و پرپیچ و خم، نداشتن امکانات برای ماندن گردشگر و حتی نداشتن آب شرب، بهانه‌ای نمی‌شود تا خودروهای شاسی‌بلند و پلاک‌های متفاوت از ایران‌زمین به این منطقه رهسپار نشوند.
در یک بعدازظهر روز تعطیل، گردشگران زیادی به این منطقه می‌آیند سوال‌های زیادی دارند و انتظارات زیاد اما با همه این اوصاف همچنان سورت را مقصد گردشگری خود دانسته و خودمراقبتی برای سورت را تنها راه جلوگیری از تخریب این زیبایی خفته می‌دانند.
مهوش نادری یکی از گردشگران تهرانی که بنا به گفته خودش برای نخستین‌بار به این منطقه گردشگری آمده است، می‌گوید: سورت منطقه‌ای فوق‌العاده است، از راه طولانی به اینجا آمدم، زیبایی بی‌نظیری دارد اما همچنان سنتی اداره می‌شود.
* سورت باید بکر بماند
محمود حسینی که خود مهندس معماری است، از کرمان به سورت آمده، اظهارنظر جالبی در این زمینه دارد و با ارائه امکانات تفریحی و توریستی در این منطقه مخالف است و می‌گوید: هرجا که ما انسان‌ها با ارائه امکانات ورود پیدا کردیم، تخریب در آن صورت گرفته و آن منطقه از حالت بکر خود درمیآید، من سورت را با همین داشته‌ها و نداشته‌های طبیعی می‌پسندم.
سید قاسم موسوی، پزشکی که از شهرستان شاهرود برای چندمین‌بار به سورت آمده است نیز ایده جالبی برای این منطقه دارد، وی بیان می‌کند که اگر همه ما گردشگران و مسافران از راه دور و نزدیک به این منطقه گردشگری ملی می‌آییم و هزینه گزافی را برای دیدن این زیبای خفته صرف می‌کنیم، میتوان با مدیریت صادقانه مسئولان با دریافت کمترین وجه ورودی از گردشگران، زیرساخت‌های توریسم آن ایجاد شده و امکانات اولیه برای جذب توریست مهیا شود.
بومیان منطقه که سال‌ها در بی‌خبری مسئولان گردشگری از این چشمه مراقبت می‌کردند، این روزها حال خوشی را به لحاظ فرهنگی در این منطقه نمی‌بینند، آنها دل‌نگران هستند، از حضور بی‌ضابطه گردشگرانی که برهنگی فرهنگی را ناخودآگاه به این منطقه می‌آورند، قوانین سنتی و مذهبی در چشمه آب معدنی سورت زیر سوال رود؛ حجاب نه‌تنها در پوشش دیده نمی‌شود بلکه در استخری که بنا به گفته بومیان محلی به «گت استل» معروف است شنای مختلط زن و مرد دیده می‌شود و اینجاست که بومیان در سورت احساس غربت می‌کنند.
* حال این روزهای قانون نانوشته شنا
قانون نانوشته‌ای برای شنا در چشمه آب معدنی سورت توسط محمد کواتی یکی از بومیان این منطقه بیان می‌شود.
وی در این‌باره می‌گوید: در چند سال گذشته سورت فعلی، همان سورت قدیمی بود که به‌دلیل اعتقاد بر اینکه چشمه خاصیت درمانی دارد همانند استخر در سانس‌های زنانه و مردانه به‌صورت جداگانه و با پوشش، شنا می‌کردند اما اکنون با توجه به بی‌سامانی و شنای مختلط و بدون پوشش گردشگران در این چشمه، بومیان احساس غربت کرده و سعی می‌کنند دیگر سورت قدیم را فراموش کنند.
شکوه تقوی یکی از بانوان محجبه گردشگری است که با پای پیاده حدود دو کیلومتر از مسیر جاده خاکی را پیموده است. او خودروی خود را در پارکینگی که توسط بومیان درست شده، پارک کرده است؛ تقوی پیشنهاد می‌دهد تله‌کابین از جاده تا سایت سورت راه‌اندازی شود.
اما سورت در حال پذیرایی از گردشگرانی است که فقط از زیبایی آن بهرهبرداری می‌کنند و با خراش‌های کوچک و بزرگ و بدقولی مسئولان، همچنان آنچه که دارد، به گردشگران با دست باز عرضه می‌کند.
با همه این اوصاف واقعاً سورت برای گردشگرپذیر شدن و ایجاد زندگی پررونق برای بومیان می‌تواند کارگشا باشد، زرشک‌های کوهی منطقه، نان‌های محلی که دست‌پخت زنان روستایی این منطقه است و گلیج به‌عنوان صنایع دستی مردم منطقه، می‌تواند هم زیبایی هنر مردم منطقه را عرضه کند و هم درآمدزایی داشته باشد.
چشمه‌های باداب سورت در سال 1387 به عنوان اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسید، در همان سال کوه دماوند، چشمه‌های باداب سورت و سرو ابرکوه به‌عنوان سه اثر طبیعی توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت شدند.
چشمه‌های باداب سورت بعد از چشمه پامو کاله ترکیه به‌عنوان دومین چشمه آب شور جهان ثبت جهانی شده است؛ این چشمهها از نوع ژئوپارک محسوب شده و هم‌زمان با آخرین چین‌خوردگی البرز در پلیوستوسن و پلیوسن ـ دوران چهارم زمین‌شناسی ـ شکل گرفته است.
خاک برسر عقده ایتون اگر کمبود نداشتید و حقارت درونی این کارا رو نمیکردید