پوکی استخوان در واقع به عنوان یکی از بیماری های خاموش در جامعه به شمار می رود که متاسفانه بسیاری از افراد از جمله مبتلایان به بیماری های تیروئیدی، پاراتیروئیدی، روماتیسم، زنان بالای 50 سال به دلیل یائسگی، افراد معتاد و کسانی که مشروبات الکلی می نوشند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

نامگذاری روز جهانی بیماری پوکی استخوان

در این راستا اهمیت پوکی استخوان به حدی است که سازمان بهداشت جهانی WHO روز 29 مهر را به عنوان روز جهانی بیماری پوکی استخوان یا همان استئوپروز نامگذاری کرده است.

از آنجا که پوکی استخوان به عنوان یک بیماری خاموش از آن یاد می شود، کمتر کسی با داشتن زمینه های بروز این بیماری از ابتلای به آن اطلاع دارد و این موضوع باید بیشتر مدنظر قرار گیرد.

بر اساس آمارها از هر سه زن بالای 50 سال در جهان یک نفر پوکی استخوان دارد.

** مصرف کلیسم کافی راه مبارزه با پوکی استخوان

کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این ارتباط با بیان اینکه کمبود کلسیم در بدن سبب پوکی استخوان می شود، افزود: کلسیم کافی باید در غذای نوجوانان قبل از بلوغ وجود داشته باشد تا استخوان ها تراکم مناسبی داشته و در سالمندی به پوکی استخوان مبتلا نشوند.

ˈمریم زارعیˈ اظهار داشت: کلسیم فراوان ترین املاح موجود در بدن است و اگر کسی نتواند از طریق غذا به مقدار کافی کلسیم را برای رفع نیازهای خود دریافت کند، بدن از کلسیم موجود در استخوان ها استفاده می کند که باعث کاهش استحکام استخوان ها می شود.

** منابع سرشار از کلسیم

وی گفت: سبزی ها، بروکلی ، انجیر خشک، مغزها، ماهی مثل ماهی آزاد، ماهی تن و ساردین و فرآورده های لبنی کم چرب بهترین منابع کلسیم و مواد معدنی به شمار می رود که علاوه بر استحکام از شکنندگی و نازک شدن استخوان ها جلوگیری می کنند.

کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه تصریح کرد: شیر و لبنیات کم چرب نیز به علت دارا بودن فسفر، منیزیم و ویتامین باعث جذب کلسیم می شود و همچنین خوردن پنیر و گردو باعث بالا بردن جذب کلسیم می شود چرا که پنیر دارای کلسیم و گردو دارای فسفر است که به نسبت مساوی جذب را بالا می برد.

زارعی یادآور شد: مقدار دریافت غذایی توصیه شده کلسیم برای افراد بالغ یک هزار تا یک هزار و 200 میلی گرم در روز است که این میزان بستگی به سن، جنس و شرایط فرد دارد که به عنوان مثال در زنان باردار و شیرده، کودکان و نوجوانان میزان نیاز به کلسیم بیشتر است.

وی افزود: یک واحد لبنیات حدود 300 میلی گرم کلسیم را تامین می کند و یک واحد لبنیات برابر یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا 45 گرم پنیر است.

** بسیاری از مردم از بیماری پوکی استخوان خود اطلاع ندارند

یک پزشک فوق تخصص روماتولوژی (روماتیسم و مفاصل) نیز در این ارتباط گفت: بسیاری از مردم جامعه ایرانی از بیماری پوکی استخوان خود اطلاع چندانی ندارند و در افراد سالمند که منجر به شکستگی استخوان آنان می شود، متوجه بیماری خود می شوند.

دکتر ˈشهرام بهاروند احمدیˈ افزود: زنان بالای 50 سال و برخی بیماران روماتیسمی و تیروئیدی که به دلیل مصرف داروهای کورتون دار در معرض پوکی استخوان هستند باید حتما نسبت به تست سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری اقدام کنند تا از میزان پوکی استخوان خود مطلع شوند.

وی با اشاره به اینکه پوکی استخوان به علت کاهش تراکم استخوان ایجاد می شود، اظهار داشت: تامین کلسیم مورد نیاز بدن و ویتامین D می تواند بخشی از مشکلات موجود افراد مبتلا به این بیماری را کاهش دهد.

** پوکی استخوان هیچ علامتی ندارد

وی با بیان اینکه این بیماری بدون علامت است، اظهار داشت: ممکن با شکستگی استخوان در میان افراد در معرض پوکی استخوان بتوان نسبت به شناسایی افراد مبتلا اقدام کرد اما بهترین راه شناسایی و میزان پوکی استخوان تست تراکم استخوان است.

** علت های اصلی پوکی استخوان

این پزشک فوق تخصص روماتولوژی هم کمبود کلسیم و فسفر در رژیم غذایی، سطح پایین استروژن پس از یائسگی، کاهش فعالیت با افزایش سن، استعمال دخانیات و اعتیاد به الکل، کمبود ویتامین ها به ویژه ویتامین دی، وزن پایین تر از 50 کیلوگرم، پرکاری تیرویید و سرطان و سابقه خانوادگی پوکی استخوان را از علت های اصلی ابتلا به پوکی استخوان عنوان کرد.

وی دردهای کمردرد، تغییر شکل ستون فقرات، کاهش قد و بروز شکستگی حتی با ضربه های خفیف را از جمله علائم شایع در این بیماری بیان کرد و گفت: کم تحرکی و استفاده از رژیم غذایی نامناسب و کمبود کلسیم شدید می تواند تشدیدکننده این بیماری باشد.

دکتر بهاروند افزود: حرکات ورزشی ، استفاده از یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم و مصرف ویتامین D یا قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب می تواند در کاهش ابتلای به این بیماری تاثیر بسزایی داشته باشد.