هرساله برخی مؤسسات آموزش عالی آزاد با روش‌های گوناگون از برترین‌های کنکور به عنوان ابزاری برای تبلیغات و گرمی بازار خود استفاده می‌کنند.
فارس، هر ساله پس از اعلام نتایج کنکور سراسری و آزاد مؤسسه‌های آموزش عالی آزاد به تب و تاب می‌افتند تا با القای این مطلب که نفرات برتر کنکور در مؤسسه‌های آنان ثبت‌نام کرده و برنامه‌ریزی آموزشی این مؤسسات موجب شده تا این افراد حائز چنین رتبه‌هایی شوند برای جذب متقاضیان شرکت در کنکور سال بعد تبلیغاتی رنگارنگ و حرفه‌ای! صورت می‌دهند.
یکی از ابزارهای تبلیغاتی مؤسسه‌های آموزش عالی آزاد استفاده از نفرات برتر کنکور سراسری در تیزرهای تلویزیونی است و اکنون نیز همه روزه در پیام‌های بازرگانی رسانه ملی شاهد این واقعه هستیم. سناریو تکراری که طی آن نفرات برتر کنکور در تیزرهای تبلیغی این مؤسسات حاضر می‌شوند و متقاضیان شرکت در کنکور سال بعد را تشویق می‌کنند تا برای آمادگی در کنکور سراسری به مؤسسه مذکور مراجعه کنند.
طی آخرین آمار موجود، تعداد مؤسسات آموزش عالی آزاد که با مجوز از وزارت علوم، تحقیقات فناوری در سراسر کشور فعال هستند، 110 مؤسسه است و به ترتیب در استان‌‌های تهران، خراسان‌رضوی، اصفهان، فارس و بندرعباس دارای بیشترین دفتر هستند.
در سال 88 انجمنی با 60 عضو فعال و با نام “انجمن صنفی مؤسسات آموزش عالی آزاد” به شماره ثبت 16846 تشکیل شد تا بتواند دغدغه‌ها، مشکلات و معضلات موجود در این حوزه را بررسی و رسیدگی کند.
انجمن صنفی مؤسسات آموزش عالی آزاد کشور دارای اساسنامه بوده و در بندی از این اساسنامه تأکید شده که تبلیغات و تیزرهای تلویزیونی با محوریت استفاده تبلیغاتی از رتبه‌های برتر کنکور اکیداً ممنوع است.
* تطمیع نفرات برتر کنکور برای امضای قرارداد تک‌نسخه‌ای
برخلاف اینکه بنا بر قانون آموزش عالی کشور این کار از اساس غیرقانونی است طی چند سال اخیر روال مؤسسات آموزش عالی آزاد این بوده که با استفاده از تبلیغات فراگیر به جذب بیشترین داوطلبان کنکور بپردازند و در این میان برخی از مؤسسات آزاد با ترفندی خاص نفرات برتر کنکور را جذب خود کرده و از آنان در تبلیغات خود استفاده می‌کنند.
برخی از مؤسسات آموزش عالی آزاد پس از برگزاری کنکور سراسری و اعلام نتایج، با استفاده از رابطان خود لیست نفرات برتر کنکور را به دست آورده و پس از تماس با آنان و دعوت‌شان به مؤسسه مذکور، آنان را جذب خود می‌کنند و بابت حضور آنان در تبلیغات “قرارداد میلیونی تک نسخهای” را امضا می‌کنند.
* تهدید ۳۰ میلیونی ابزار یک مؤسسه برای جلوگیری از لغو یک‌جانبه قرارداد
برای نمونه در یکی از این مؤسسات آموزش آزاد این قرارداد تک‌نسخه‌ای که فقط در اختیار مؤسسه آموزش عالی آزاد قرار می‌گیرد قید شده که 5 میلیون تومان به نفر برتر کنکور اعطا می‌شود و در قبال آن وی باید تمامی تبلیغات و مصاحبه‌ها را با مؤسسه آزاد فوق‌الذکر انجام دهد و در غیر این صورت باید 30 میلیون تومان غرامت پرداخت کند که این قرارداد تک نسخهای از اساس غیر قانونی است.
این اقدام در حالی صورت می‌گیرد کخه بعضاً این نفرات برتر کنکور در مؤسسات آزاد دیگری خود را برای کنکور آماده کرده‌اند و یا اصلاً در این‌گونه مؤسسه‌ها حضور نداشتند اما چند مؤسسه آزاد که اکنون بیشترین تبلیغات تلویزیونی را دارند از آنان سوء استفاده کرده و با امضای قرارداد تک نسخهای آنان را محصور خود می‌کنند.
در اعتراض به این اقدام مدیران برخی مؤسسه‌های آموزش آزاد به انجمن صنفی خود مراجعه کرده و در جلساتی که برگزار شده، خواستار برخورد قانونی با چند مؤسسه خاطی شدند. در این جلسات به صراحت مطرح شده که نفر دوم کنکور سراسری در مؤسسه آموزش عالی آزاد مشهوری ثبت‌نام کرده و خود را برای کنکور آماده کرده است اما پس از اعلام نتایج مؤسسه آموزش عالی آزاد دیگری وی را برای تبلیغات به نفع خود جذب کرده است.
* اعتراض انجمن صنفی به صداوسیما
انجمن صنفی مؤسسات آموزش عالی آزاد در پیگیری این موضوع در نامه‌هایی به وزارت علوم و به خصوص معاونت آموزشی، خواستار برخورد قانونی با مؤسسات خاطی شدند.
انجمن‌های صنفی مؤسسات آموزش عالی آزاد حتی نامه‌ای به رئیس سازمان صدا و سیما نوشته و در این نامه اعلام کردند که چرا تیزرهای تلویزیونی مربوط به تبلیغات نفرات برتر کنکور پخش می‌شود؟ که در جریان پیگیری‌های این انجمن، بخش بازرگانی صدا و سیما در نهایت اعلام داشته، مؤسساتی که در تلویزیون تبلیغات آن‌ها پخش می‌شود دارای مجوز از وزارت علوم هستند و اگر تخلفی در این خصوص می‌کنند باید وزارت علوم پیگیر این تخلفات باشد.
* بخشنامه وزارت علوم برای برخورد با مؤسسات متخلف
وزارت علوم در خردادماه سال 90 طی بخشنامه‌ای به کلیه مؤسسات آموزش عالی آزاد اعلام کرد:
با توجه گزارش‌های واصله از مراجع ذی‌صلاح حقوقی وزارتخانه و گزارش‌ها و شکایات مردمی، دال بر استفاده تبلیغاتی این‌گونه مؤسسات از رتبه‌های برتر آزمون‌های کاردانی، کارشناسی و کارشناسی‌ارشد ضروری است، مؤسسات از ارتکاب موارد ذیل که مصداق تخلف محسوب می‌شود، جداً خودداری نمایند:
1- ذکر جملاتی از قبیل تضمین یا بیمه قبولی، تضمین استرداد وجه در صورت عدم قبولی و جملات مشابه
2- استفاده تبلیغاتی خلاف واقع از رتبه اولی‌های آزمون‌های به طور مستقیم شامل مواردی از قبیل ذکر تعداد و یا درصد قبولی، انجام مصاحبه، درج عکس رتبه‌های برتر و به طور غیرمستقیم شامل بیان نام رتبه‌های آزمون‌ها به عنوان مشاور، یا مدارس در امر تبلیغات و اطلاع رسانی.
وزارت علوم در پایان بخشنامه خود تأکید کرده که بدیهی است از تاریخ ابلاغ این بخشنامه در صورت مشاهده تخلف، برخوردهای قانونی با متخلفین صورت خواهد گرفت.
وزارت علوم پیگیر سوء استفاده برخی از مؤسسه‌های آموزش عالی آزاد از نفرات برتر کنکور بوده و طی نامه‌ای به مدیرکل دفتر حقوقی خود خواستار شده واحد بازرگانی سازمان صداوسیما از تاریخ 20 مردادماه سال 90 از انجام هرگونه تبلیغات رتبه‌های برتر کنکور در مقاطع مختلف دانشگاهی توسط مؤسسات آموزش عالی آزاد خودداری کند.
این در حالی است که شکایت‌های مردمی در این خصوص بالا بوده و حتی بیشتر نفرات برتر کنکور که در دامن این مؤسسه‌های آزاد گرفتار شده‌اند، به انجمن صنفی مؤسسات آموزش عالی آزاد مراجعه و شکایت خود را مطرح کرده‌اند.
چند تن از نفرات برتر کنکور که پیش از این قراردادهایی را با برخی از مؤسسات مذکور امضاء کرده‌اند علی‌رغم پیگیری‌های خبرنگار فارس به دلیل هراس از به اجرا گذاشته شدن وثیقه‌های ۳۰ میلیونی حاضر به مصاحبه و شرح این اقدام غیرقانونی نشدند.