اولین مناظره تلویزیونی نامزدها روز جمعه + فیلم

شهردار تهران اظهار داشت: این نکته درست است که رونق اقتصادی اساس کار است، اما با توجه به اینکه ما امروز با رکود و تورم روبرو هستیم طبیعتاً نمی‌توانیم نقدینگی اضافه کنیم، لذا باید نقدینگی فعلی را به سمت تولید پیش ببریم تا بتوانیم مشکلات کشور را حل کنیم.

قالیباف خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که ما چگونه باید در راستای “مدیریت نقدینگی” در کشور وارد عمل شویم و آن را از سفته‌بازی به سمت کار و تولید برده و اولویت را بر تولید قرار دهیم.

* دولت باید در راستای حمایت از بخش‌های تولیدی وارد عمل شود

“غلامعلی حداد عادل” دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیز در پاسخ به اظهارات غرضی اظهار داشت: آقای غرضی به مسئله تورم بیش از اشتغال پرداختند، البته نباید از این نکته نیز گذر کرد که تورم در اشتغال تأثیر دارد، اما در حال حاضر ما در امر اشتغال مسائلی داریم که نزدیک به مسئله اشتغال است، از جمله اینکه بازار کار متولی ندارد.

وی افزود: در شرایط فعلی وزارت کار می‌گوید که مسئول اشتغال نیستم، بلکه مسئول حل و فصل مشکلات کارگران و کارفرمایان هستم.

حداد عادل خاطرنشان کرد: ما در حال حاضر تعدادی کارگاه و کارخانه داریم که تعطیل شده‌اند که باید با حمایت از این‌ها و دادن “یارانه‌ها” دولت در راستای کمک به آن‌ها وارد عمل شود و کارخانه‌ها اگر در شرف تعطیلی هستند یا تعطیل شده‌اند احیا شوند.

نامزد یازدهمین دوره ریاست جمهوری اظهار داشت: در حال حاضر بسیاری از پیمانکاران از دولت طلب‌های بسیاری دارند و اگر دولت بدهی آن‌ها را ندهد اشتغال زمین می‌ماند.

* بر اساس “اصل 44” دولت باید تولید را به مردم واگذار کند

“علی اکبر ولایتی” نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز درباره حل مشکل اشتغال در کشور در پاسخ به اظهارات غرضی دیگر نامزد انتخابات اظهار داشت: وی بر تولید تاکید کرد، اما باید این نکته را نیز خاطرنشان کرد که سیاست دولت‌ها در گذشته توزیع‌محور بوده نه تولیدمحور.

وی افزود: ما باید در عرصه تولید بر اساس تفسیر اصل 44 که توسط مقام معظم رهبری نهایی شده است و مجلس آن را به صورت یک قانون درآورده است وارد عمل شویم و آن را مردمی کنیم.

نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: دولت می‌تواند به جز معدودی صنایع بالادستی و اساسی بقیه بخش‌ها را به مردم واگذار کند، یعنی واگذاری دولت به دولت شکل نگیرد.

وی اظهار داشت: ما باید در حوزه کشاورزی حمایت اساسی را از کشاورز اتخاذ کنیم، یعنی محصولات وی را بیمه کرده و خرید محصولاتش را تضمین کنیم.

ولایتی تصریح کرد: حمایت از صنعت نیز باید به صورت جدی در کشور اجرا شود.

* بسترهای لازم برای کارآفرینی در کشور باید ایجاد شود

“محسن رضایی” نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز در راستای حل مشکل اشتغال تاکید کرد: صحبت و تعریف آقای غرضی ممکن است با بخشی از شرایط کشور تطبیق داشته باشد، ولی به طور کل بحث تورم و بیکاری دو مقوله جداگانه هستند که بعضاً ضد هم عمل می‌کنند، یعنی بر اساس منحنی فیلیپس اگر بیکاری کم باشد می‌گویند تورم بالاست و یا اگر تورم کم باشد بیکاری بالا می‌رود.

رضایی افزود: درباره شرایط اقتصادی ممکن است تناسب‌هایی را میان تورم و اشتغال لحاظ کرد، اما نمی‌توان خیلی به رابطه تورم و بیکاری تاکید کرد و از نظر علمی نمی‌توان به آن اتکا کرد.

رضایی تصریح کرد: مشکلاتی که در شرایط فعلی در کشورمان وجود دارد این است که اشتغال از دو عنصر شاغل و شغل تشکیل می‌شود و شغل را باید کارآفرین ایجاد کرده و شاغل هم به عنوان فردی که مهارت لازم را داشته اجرا کند، اما متأسفانه این دو موضوع در کشور ما به درستی حل نمی‌شود.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: به طور حتم ما می‌توانیم با مجموعه عواملی که در مقوله کارآفرینی با اجرای توانمندسازی‌ها اتخاذ می‌کنیم مسیر پیشرفت را ادامه دهیم.

* بیکاری مهم‌ترین مشکل کشور ما است

“سعید جلیلی” دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره اظهارات غرضی گفت: به هر حال بیکاری مهم‌ترین مشکل کشور ما است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به رشد جمعیتی که در کشور ما وجود داشته است نیاز به کار بیشتر از گذشته احساس می‌شود.

جلیلی اظهار داشت: ما باید در راستای حمایت از بخش تولید به دو نکته توجه کنیم؛ اولین نکته حمایت از بخش تولید است، یعنی به ظرفیت‌های بخشی در این حوزه توجه ویژه‌ای داشته باشیم و به بحث‌های دانش‌بنیان که در حوزه اشتغال مثمر ثمر هستند توجه کنیم.

وی افزود: بحث مزیت‌های نسبی که ما در صنعت گاز و فناوری اطلاعات با آن روبرو هستیم و توجه به بخش فولاد از اولویت‌هایی است که می‌تواند به صورت قوی‌تر اشتغال را در جامعه اجرا کنیم.

جلیلی خاطرنشان کرد: البته باید توجه داشته باشیم اشتغالی که ما باید ایجاد کنیم بر اساس تولید باشد، یعنی مبتنی بر کیفیت و آموزش بیشتر صورت گیرد.

وی تصریح کرد: وجود برخی از مزیت‌ها مثل صنایع دستی می‌تواند در کشور ما اشتغال‌زایی کند، لذا انتظار است که در این حوزه‌ها با سیاست تشویقی وارد عمل شویم.

* برای کاهش بیکاری به اصلاح ساختار اقتصادی نیاز داریم

در ادامه این مناظره “محمدرضا عارف” دیگر نامزد یازدهمین دوره ریاست جمهوری اظهار داشت: فکر می‌کنم که هیچ‌کدام از دوستان به بحث میزان اشتغال جواب ندادند.

وی افزود: بر اساس برآوردی که ما انجام داده‌ایم حداقل یک میلیون فرصت شغلی را لازم داریم تا به تدریج به یک نرخ یک رقمی بیکاری برسیم.

عارف تصریح کرد: برای کاهش بیکاری ما به اصلاح ساختار اقتصادی نیاز داریم که در این زمینه مهم‌ترین کار احیای سازمان مدیریت است.

نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: باید صنعت نیمه‌تعطیل ما رونق پیدا کرده و سهم صنعت را از هدفمند کردن یارانه‌ها پرداخت کنیم.

عارف با بیان اینکه متأسفانه سهم 30 درصدی بخش تولید و صنعت در هدفمندی یارانه‌ها پرداخت نشده است، تصریح کرد: باید نقدینگی کشور را که باعث تورم شده در اختیار صنعت قرار دهیم و هزینه جاری صنعت را با شیوه‌های سالم و احتمالاً با وام‌های درازمدت در اختیار صاحبان صنایع قرار دهیم.

عارف افزود: جذب سرمایه به خصوص سرمایه‌های داخلی یکی از عنصرهای مهم در احیای ایجاد اشتغال در کشور است.

وی اظهار داشت: متأسفانه ما سرمایه‌های خرد و جزئی داریم که وارد بازار واسطه‌ای شده است و صرف خرید ارز و طلا می‌شود، لذا باید این سرمایه‌ها را به سمت اشتغال هدایت کنیم.

عارف تصریح کرد: ما در فضای کسب و کار مشکل داریم و متأسفانه در این حوزه رتبه 145 را در دنیا داریم. ما باید در راستای رونق فضای کسب و کار کشور وارد عمل شویم.

وی بیان کرد: می‌توانیم با حل مشکل فضای کسب و کار در راستای ایجاد اشتغال وارد عمل شویم از این رو نیاز به طرح‌های ویژه داریم که یکی از این طرح‌ها ایجاد 200 هزار شغل در صنعت گردشگری است.

* اشتغال و پایین آوردن نرخ بیکاری مهم‌ترین دغدغه مردم است

“حسن روحانی” در ادامه این مناظره گفت: فکر می‌کنم مسئله اشتغال و پایین آوردن نرخ بیکاری مهم‌ترین دغدغه مردم است. وقتی در جامعه ایرانی بیش از 3 میلیون نفر بیکار داریم و بیش از 800 هزار نفر نیروی متخصص فارغ‌التحصیل که دوره دانشگاه آنان تمام شده و امروز برای کار آماده‌اند اما شغلی ندارند، نشان می‌دهد که این مهم‌ترین مسئله جامعه امروز ما است.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: راه حل این مسئله بهبود شرایط محیط کسب و کار است. قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار در مجلس شورای اسلامی تصویب شده اما  متأسفانه آیین‌نامه اجرایی آن هنوز تدوین و یا ابلاغ نشده است و تا زمانی که این قانون به خوبی اجرا نشود راه حل اساسی برای این کار نخواهد بود و در کنار این امر، آموزش نیروی انسانی متخصص و ماهر به عنوان یکی از راه حل‌ها و ایجاد فرصت شغلی پایدار اهمیت دارد.

* تولیدکنندگان به دلیل هزینه بانکی زیاد تولید را رها کردند

“محمد غرضی” در بخش دیگری از مناظره گفت: امکان ندارد که ما بتوانیم در تولید، رقابت خارجی را به حساب نیاوریم. تولید رقابت جهانی دارد و در تمام دنیا هزینه پول برای تولید یکی دو درصد است. در ایران هزینه پول بیش از تورم است و تورم 20 درصدی و هزینه پول 25 درصدی هیچ سرمایه‌ای را برای تولید نگه نمی‌دارد.

وی ادامه داد: ما بزرگانی داریم که اینجا نشسته‌اند و پاسخ‌هایی را مطرح می‌کنند که جواب همه این سؤال‌های مورد نظر همه دولت‌ها بوده است، اما همه آن‌ها شکست خورده‌اند، در حالی که همه این دولت‌ها به خصوص دولت‌های بعد از انقلاب صالح بوده‌اند، اما از یک موضوع غفلت شده است و آن موضوع این بود که تورم را به عنوان ابزاری که می‌توانیم کار را راه بیندازیم به آن نگاه شد و درست عکس آن عمل شد.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: تورم باید به روی دو درصد و یا یک درصد بیاید و هزینه پول باید به روی سه درصد بیاید. رقبای ما مثل ترکیه، چین، هند و… هستند. شما در سال، 40 میلیارد واردات داشتید و نیازهایی مانند گوشت و … ناشی از این است که تمام کسانی که به تولیدات می‌پرداختند به خاطر هزینه بانکی زیاد همگی تولید را رها کردند.

غرضی ادامه داد: تولید حمایت اداری، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، منطقی و … نداشته است بنابراین شکست خورد.

* حاکمیت جریان اصولگرا بر اقتصاد ریشه مشکلات اقتصادی است

در ادامه، “محمد رضا عارف” در جایگاه حاضر شد و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه نگاه و برنامه دولت شما برای نظام تصمیم‌گیری کشور و تعامل با سایر قوا و نهادهای نظارتی کشور چیست، گفت: بنده از وقتی که به من اختصاص داده شده تشکر می‌کنم، اما اگر اجازه بدهید با توجه به مسئولیتی که در اقتصاد کلان کشور داشتم، یعنی رئیس سازمان مدیریت بودم ریشه مشکلات اقتصادی کشور را به صورت خلاصه مطرح کنم.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: فعالیت‌های خصوصی‌سازی نیز به صورت ناقص انجام شده است و در حقیقت اگر بخواهیم به صورت کلی این بحث را دنبال کنیم باید بگوییم که حدود 15 درصد از خصوصی‌سازی‌ها به بخش‌های خصوصی واگذار شده و بقیه نیز به بخش‌های نیمه دولتی و یا عمومی واگذار شده است.

وی اظهار داشت: بر اساس مشکلاتی که در حال حاضر با دنیا داریم نمی‌توانیم برای حل مشکلاتمان از روابط خوب بهره بگیریم. به نظرم اگر ما سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی را به صورت جدی دنبال کنیم بسیاری از مشکلات و مسائل اقتصادی کشور حل می‌شود.

عارف ادامه داد: در کشورداری، ما باید نگاهمان استفاده از خرد جمعی باشد و بپذیریم که یک جریان سیاسی نمی‌تواند کشور را اداره کند. طی 8 سال گذشته حاکمیت یکپارچه یک جریان کشور را داشتیم که نتیجه‌اش مشکلات امروز است. ما باید مبنا را بر شایسته‌سالاری بگذاریم و ان‌شاءالله بتوانیم از بهترین نیروها و برجسته‌ترین کارشناسان استفاده کنیم.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه در قانون اساسی قوای سه‌گانه جایگاه مشخصی دارد و ما استقلال قوا را دنبال می‌کنیم، ادامه داد: با توجه به ضرورت تعامل میان قوا باید آنان در یک فضای صمیمی مشکلات خود را حل کنند و نباید اختلافات به جامعه کشانده شود. اگر ما اختلاف نظری داریم باید در فضای صمیمانه و دوستانه حل کنیم و اگر به موردی رسیدیم که فکر می‌کنیم نمی‌توانیم به راه حلی برسیم باید آن را بر اساس قانون از طریق مقام معظم رهبری حل و فصل کنیم.

* اگر اصولگرایان کشور را از اصلاح‌طلبان خالی کردند نظیر همین اتفاق هم در دوره اصلاح‌طلبان افتاد

“حداد عادل” در ادامه مناظره گفت: به نظرم جناب آقای دکتر عارف مسئله را بیش از حد سیاسی کرد، یعنی گناه مشکلات کشور را به دوش اصولگرایان گذاشت که چون در 8 سال گذشته کشور توسط آنان اداره می‌شده، بنابراین در روابط قوا چنین مشکلاتی پدید آمده است.

وی تاکید کرد: بنده با این موافقم که نباید با هر تغییر دولتی، کشور از نیروهای کارشناس و خدوم خالی بشود؛ اما عرض می‌کنم که اگر فرضاً چنین اتفاقی در دوره اصولگرایان افتاده بوده، نظیر این هم در دوره اصلاح‌طلبان اتفاق افتاد؛ چون ایشان فرمودند کشور از نیروهای اصلاح‌طلب خالی شده و یک‌سره به دست اصولگرایان افتاد، مگر در دوره اصلاح‌طلبان با اصولگرایان چه کردند!؟

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: اگر چنین انتقادی وارد باشد به همه دولت‌ها وارد بوده که هنگامی که به ریاست می‌رسند کشور را از دیگر نیروهای کارشناس به دلیل موضع گیری‌های سیاسی خالی می‌کنند.

حداد عادل ادامه داد: اگر بنده موفق بشوم سعی می‌کنم که مسئله گرایش‌های سیاسی را از نیروهای کارشناسی متخصص و خدمتگزار جدا کنم.

* نگذاریم صاحب نظران جامعه منزوی شوند

“حسن روحانی” در ادامه این مناظره گفت: مهم‌ترین مسئله در این زمینه این است که باید نگاهمان از فردمحوری و استبداد رای فاصله بگیرد و از متخصصان استفاده کنیم و نگذاریم صاحب‌نظران جامعه منزوی شوند.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: باید حتی از فعالان بخش خصوصی، تعاونی و کارآفرینان استفاده کنیم. باید سازمان‌هایی همچون سازمان مدیریت که تعطیل شده‌اند احیا شوند؛ درست است که دولت باید به صورت فراجناحی اداره شود، جناح واحد معنایش این است که نیمی از فعالان جامعه را کنار بگذاریم و ضرر بزرگی به جامعه وارد خواهد شد.

وی تصریح کرد: در کنار این‌ها ما باید آزادی بیان داشته باشیم. اگر در جامعه آزادی بیان نباشد نظام تصمیم‌گیری ما زمانی که ایراد و اشکالی داشته باشد چون آزادی بیان وجود ندارد تصحیح نمی‌شود. نقد به عنوان نعمتی است برای اینکه ایرادات و اشکالات رفع شود.

* دولت یک تیم فوتبال نیست

ولایتی در ادامه ایم مناظره گفت: نکته ای که جناب آقای عارف مطرح کرد به یک متمم نیاز دارد. حتما باید از نیروهای متخصص با سلایق مختلف سیاسی استفاده شود که دولت محروم نماند، ولیکن باید جریان‌های سیاسی در اینجا یک وجه مشترکی داشته باشند و آن این است که به نظام، قانون اساسی و ولایت فقیه در قول و فعل پای‌بند و مقید باشند و تجربه آنان این را نشان داده باشد.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: از زمان منتسکیو به این طرف تفکیک قوا صورت گرفته و کسی بعد از وی حرف بالاتری نزده است، بنابراین بنا بر اهمیت و پیچیدگی حکومت، قوه مقننه، مجریه و قضاییه تشکیل شده و همچنان در تمام نقاط دنیا این قوا وجود دارند.

وی با بیان اینکه باید قوه مجریه قانونگرا و در برابر رای دادگاه از قوه قضاییه خاضع باشد، گفت: اگر کابینه تشکیل می‌دهد باید این کابینه مرکب از وزرای متخصص و با تجربه باشد و هر وزیری در حوزه خودش اختیارات رئیس جمهور را داشته باشد اینکه گفته می‌شود دولت یک تیم فوتبال است اینگونه نیست.

ولایتی گفت: هر دولتی باید از وزرای مطمئن و با سابقه‌ای که امتحان خود را به خوبی در مدیریت پس داده‌اند اداره کند.

* معیارم برای به‌کارگیری نیروهای کشور توانمندی و قبول داشتن نظام است

در ادامه، “محسن رضایی” گفت: خوشبختانه چون بنده جزو هیچ‌کدام از این دعواها نبودم شاید بتوانم قضاوت صحیح‌تری داشته باشم. بنده نه در دوره خاتمی بودم که اصولگراها را بیرون بریزم و نه در دولت احمدی‌نژاد بودم که اصلاح‌طلبان را بیرون بریزم. من هیچ وقت این‌ها را قبول نداشته‌ام و ندارم و معیارم برای به‌کارگیری نیروهای کشور توانمندی و قبول داشتن نظام است.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: آقای عارف اصلاً به سؤال پاسخ نداد؛ اصلاً شما اختیارات ریاست جمهوری را کافی می‌دانید یا خیر که مجدداً بحث‌های دوقلو ایجاد نشود؛ آیا شما در رفتار دوره خودتان هیچ نقصی نمی‌بینید و فکر می‌کنید آن را حل می‌کنید؛ بالاخره شما نگفتید که با توجه به مجلس اصولگرا و موضع‌گیری‌هایی که دارید آیا می‌توانید با آن‌ها هماهنگ باشید یا خیر.

رضایی تاکید کرد: ما در اینجا نمی‌توانیم وقت مردم را بگیریم و ای کاش اقتصاددانان هم اینجا بودند و بحث‌ها جدی‌تر پیش می‌رفت، چرا که اقتصاد مهم‌ترین مسئله کشور است.

* در دولت اصلاحات مبانی نظری برنامه چهارم توسعه که سازمان برنامه نوشت کاملاً با مبانی انقلاب مخالف بود

جلیلی در ادامه مناظره در پاسخ به سخنان عارف گفت: بنده سه نکته را عرض می‌کنم. اول اینکه ما زمانی می‌توانیم یک تصمیم صحیح اقتصادی داشته باشیم که مبتنی بر گفتمان انقلاب و نظام باشد، چرا که باور مردم این است که این گفتمان می‌تواند پیشرفت را برای ما به ارمغان بیاورد.

این کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: آقای عارف به یاد دارند که در زمان ایشان مبانی نظری برنامه چهارم توسعه که سازمان برنامه نوشت کاملاً با مبانی انقلاب مخالف بود و اینگونه مبانی طبیعتاً نمی‌تواند پیشرفتی را برای کشور داشته باشد.

جلیلی ادامه داد: نکته دوم این است که چرا ما فقط به جریانات سیاسی می‌گوییم. ما 75 میلیون نفر جمعیت داریم و باید سه عنصر اساسی را در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها شرکت دهیم. عنصر اول خود مردم هستند که باید در تصمیم‌سازی‌ها شرکت داده شوند. مثلاً در بحث کشاورزی ما باید از مردم سؤال کنیم که چه نکاتی دارند و در مرحله دوم نیز باید از کارشناسانی که ممکن است تعلقات سیاسی نداشته باشند استفاده کنیم.

جلیلی در پاسخ به عارف ادامه داد: کارشناسان نباید تعلق سیاسی داشته باشند. باید در دولت‌ها یک آهنگ وجود داشته باشد تا بتوان از آن استفاده کرد. مثلاً در دولت 40 شورا وجود دارد که این 40 شورا برای اینکه بتوانند کارها را پیش ببرند باید با یک آهنگ حرکت کنند، همچنین نباید در بین وزارتخانه‌ها اختلاف باشد، قوای سه‌گانه نیز باید بر اساس قانون از اختلافات بپرهیزند.

* مردم به اصلاح‌طلب و اصولگرا توجهی ندارند

“قالیباف” نیز در پاسخ به عارف اذعان داشت: مشکل من با اقتصاد این است که وقتی مسایل اقتصادی مطرح می‌شود به سمت مباحث سیاسی سوق داده می‌شود.

وی افزود: در مناظره امروز قرار بود به سؤالات اقتصادی پاسخ بگوییم ولی در سؤال دوم، آقای عارف مسئله را سیاسی کرد، این موضوع باعث می‌شود که از مردم غافل شویم و حق مردم را از بین ببریم، مردم به اصلاح‌طلب و اصولگرا توجه ندارند، بلکه می‌خواهند مشکلاتشان حل شود.

این کاندیدای ریاست جمهوری گفت: همین نگرش سیاسی باعث شد شورای اول به خاطر اختلافات سیاسی نابود و منحل شود، ولی در شورای سوم که همزمان با آن من شهردار تهران بودم علاوه بر اینکه از گروه‌های مختلف سیاسی در این شورا حضور داشتند هیچ اختلافی پیش نیامد، چرا که ما بر اساس سند برنامه باید حرکت کنیم.

وی افزود: اگر سازمانی در مقطعی منحل می‌شود حتما قانونی در آن زمان وجود داشت که این تصمیم را گرفت که سازمانی در زمان صلح می‌تواند به فعالیتش ادامه بدهد یا نه.

* فروکاستن جمهوری اسلامی به احزاب ظلم به انقلاب است

“غرضی” در پاسخ به اظهارات عارف گفت: نسل من در این کشور سه کار انقلاب، جنگ و سازندگی را انجام داده است.

وی با بیان اینکه نسل من توانست 92.8 درصد آرای مردم را کسب کند، اذعان داشت: فروکاستی جمهوری اسلامی به احزاب، ظلم به انقلاب است.

این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: در زمان ما دولت‌ها 1200 میلیارد تومان درآمد داشتند، ولی اکنون بین 600 تا 900 هزار میلیارد تومان بدهکاری بر دوش ملت‌هاست، از این رو فروکاستن جمهوری اسلامی در دو گروه نقض حاکمیت است، ما باید حاکمیت مردم را در مدار انقلاب نگه داریم.

غرضی گفت: مردم تاکنون تحمل کردند، ولی ما باز می‌خواهیم تقسیم‌بندی‌های سیاسی را مطرح کنیم. کشور ما یک واحد متحد است، ما باید به شرایطی دست یابیم که دست در جیب فقرا نشود آن وقت هر کاری سیاست‌مداران خواستند می‌توانند انجام دهند.

* دفاعیات معاون اول دولت اصلاحات در برابر نظرات کاندیداها

پس از اظهارات هفت کاندیدا، “عارف” در پاسخ به آن‌ها اظهار داشت: آقای قالیباف مسئله سیاست‌زدگی را مطرح کردند، در پاسخ به وی باید بگویم که ما مگر می‌توانیم بدون توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی را دنبال کنیم.

عارف همچنین در پاسخ به جلیلی اذعان داشت: آقای جلیلی مبنای برنامه چهارم را زیر سؤال بردند در صورتی که برنامه چهارم را مجلس اصولگرا تصویب کرد و در همان زمان مجلس می‌توانست ایرادات مورد نظرش را در برنامه برطرف کند، ولی این کار را نکرد.

وی در پاسخ به رضایی افزود: ما نمی‌گوییم دولت اصلاحات اشکالی نداشت، هر دولتی دستاورد و مشکلات خودش را دارد، ولی باید به خاطر داشته باشید که رابطه خاتمی به عنوان رئیس جمهور با مجلس اصولگرا چگونه بود. خاتمی بهترین تعامل را با مجلس اصولگرای چهارم داشت و بیشترین رأی اعتماد را از این مجلس برای وزرایش کسب کرد.

وی با انتقاد از علنی شدن اختلافات در دولت نهم و دهم گفت: هیچ‌گاه در دولت اصلاحات آنقدر اختلاف‌ها زیاد نبود که دو رئیس قوه به صورت علنی با یکدیگر دچار اختلاف نظر شدید شوند، ما در دولت اصلاحات بین دولت و قوه قضاییه کمیته‌ای را تشکیل داده بودیم و مشکلات را حل می‌کردیم و اینگونه کشور اداره می‌شد.

عارف همچنین در پاسخ به اظهارات ولایتی تصریح کرد: البته هر مسئولی باید به نظام جمهوری اسلامی ایران، قانون اساسی و ارزش‌ها اعتقاد داشته باشد و ما در این زمینه چالشی با اصولگرایان نداریم.

* مسکن باید از حالت تجاری خارج شود

“رضایی” در جواب این سؤال که برنامه دولت شما برای تأمین مسکن و مهار قیمت آن چیست، گفت: کاش روش بهتری برای مطرح شدن مهم‌ترین مسایل کشور که مسایل اقتصادی است پرداخته می‌شد. مردم برای قضاوت درست‌تر نیاز به مجال بیشتری دارند.

“حیدری” مجری برنامه در پاسخ به رضایی اذعان داشت: از یکشنبه هفته آینده برنامه‌های ویژه اقتصادی با حضور کارشناسان و کاندیداها به روی آنتن صدا و سیما می‌رود که مردم می‌توانند از آن استفاده کنند.

رضایی خطاب به حیدری گفت: ما آمادگی داریم تا در این برنامه‌ها حضور فعال داشته باشیم.

وی افزود: در حال حاضر مردم در چرخه اقتصاد و مسایل زیرمجموعه آن از جمله مسکن نیستند، مسکن مهر طرح خوبی بود که اگر بهتر اجرایی می‌شد و پول‌های بدون پشتوانه آن را شکل نمی‌داد، مناسب‌تر بود.

رضایی اضافه کرد: ما زمین‌های خوبی در تهران و نقاط مختلف کشور داریم که متأسفانه قیمت آن‌ها مدام بالا می‌رود و باعث می‌شود که فرصت‌ها از بین برود.

این کاندیدای ریاست جمهوری اظهار داشت: باید توجه جدی به مسکن شود، من تصمیم دارم مسکن مهر را با اصلاحاتی ادامه دهم، چرا که نباید کاری را که دولت‌های پیشین می‌کردند و پروژه‌های نیمه‌تمام رها می‌شد را انجام داد.

رضایی ادامه داد: همچنین باید مقرراتی برای محدوده شهرها بر اساس معماری نوین اسلامی به وجود بیاید، چرا که با این نگاه نوین می‌توان فرصت‌های جدیدی را به وجود آورد.

وی با اشاره به پرداخت وام‌های مسکن ادامه داد: در حال حاضر مسکن تبدیل به کالای اقتصادی و تجاری شده و مانع اختصاص تسهیلات به آن شده است. مسکن را باید از حالت دارایی به کالای سرمایه‌گذاری تبدیل کرد. در تمام دنیا برای ساخت مسکن حدود 70 تا 80 درصد قیمت آن را تسهیلات پرداخت می‌کنند، چرا که به مسکن به دید سرمایه‌گذاری نگریسته می‌شود.

* مسکن اولویت‌دارترین مسئله در دولت من است

“قالیباف” در پاسخ به اظهارات رضایی گفت: مسکن از هر جهت در دولت من اولویت‌دارترین مسئله است، چرا که امروز قشر آسیب‌پذیر بیشتری هزینه را در پرداخت اجاره خانه می‌کنند از این رو مسکن باید در کشور توسعه پیدا کند، همچنین مسکن از ظرفیت ویژه‌ای برای افزایش اشتغال برخوردار است.

وی با تأکید بر اینکه بافت فرسوده یکی از معضلات کشور است، اذعان داشت: در حال حاضر ساختمان‌های جدیدی که ساخته می‌شوند نیز مشکل دارند، چرا که در مقابل زلزله مقاوم نیستند.

این کاندیدای ریاست جمهوری با انتقاد از ساخت مسکن مهر در نقاط دورافتاده ادامه داد: با وجود بافت فرسوده، متأسفانه تعداد زیادی مسکن در نقاط دوردست و بیابانی ساخته می‌شود که باید با صرف هزینه گزاف از بیت‌المال زمینه ایجاد زیرساخت‌ها را در آن مناطق فراهم کرد، درصورتی که ما 14 هزار هکتار بافت فرسوده در تهران داریم که با این وجود دیگر نیازی به ساخت مسکن در جایی مانند پرند نیست.

* بخشی‌نگری در مسکن نتایج خوبی نداشته است

“غرضی” در پاسخ به اظهارات رضایی گفت: هر دولتی که بخشی به مسایل نگاه کند باعث فرسوده‌نگری می‌شود.

وی افزود: هر دولتی که فکر کرده بخش وسیعی از سرمایه کشور را در مقطعی خاص به مسایلی نظیر آموزش و پرورش، مسکن و یا نظیر آن اختصاص دهد باعث غافل شدن از بقیه امور شده است.

این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: در حال حاضر در خصوص مسکن ما به جایی رسیده‌ایم که اکثر مردم گرفتار آن هستند، چرا که از سالیان پیش آن‌ها نتوانستند شغل مورد تقاضای خود را بیابند و از این طریق پس‌انداز کنند به همین دلیل موفق نشدند مسکن تهیه کنند، اکنون این افراد به میزان قابل توجهی زیاد شده‌اند که بدون مسکن هستند.

غرضی تأکید کرد: بخشی‌نگری نتایج خوبی به بار نمی‌آورد و به عقیده من دولت در تورم و اشتغال خلاصه می‌شود.

* سیاست‌گذاری منطقه‌ای مشکلات مسکن را حل می‌کند

“جلیلی” در پاسخ به رضایی اظهار داشت: مسکن از دو بخش تقاضای واقعی و تقاضای کاذب برخوردار است، سالانه در کشور 850 هزار ازدواج شکل می‌گیرد که باید برای این خانواده‌های جدیدالتأسیس مسکن در نظر گرفته شود.

وی افزود: مسکن مهر پاسخ به این نیاز بود ولی باید با اصلاحاتی در دولت آینده دنبال شود.

این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: عده‌ای می‌خواهند پول خود را حفظ کنند به همین دلیل در بخش مسکن و خرید زمین هزینه می‌کنند و ما تاکنون نتوانسته‌ایم سیاست اساسی در این خصوص داشته باشیم و با وجود پروژه‌هایی مانند مسکن مهر مشکلات مسکن حل نشده است.

جلیلی خاطرنشان کرد: ما باید سرمایه‌های سرگردان را مدیریت کنیم و با استفاده از سیاست‌گذاری منطقه‌ای در مسکن مشکلات را حل کنیم.

“عارف” در ادامه این مناظره اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم و به خصوص جوانان مسئله مسکن است و بالا رفتن سن ازدواج و نرخ طلاق و ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از همین مشکل است، مسکن مهر متاسفانه به دلایلی از جمله بی‌توجهی به تاسیسات زیر بنایی و رفاهی و اینکه طرح عموما در خارج از کشور ایجاد شد و تورم بالایی داشت، حدود 45 هزار میلیارد تومان بدهی این طرح است، نتوانست مناسب باشد که ما با رفع اشکالات این طرح، طرح مسکن ماندگار را پیشنهاد دادیم که امیدواریم بتوانیم جوابگوی جوانان باشیم و آرامش را به خانواده‌ها و جوانان برگردانیم.

در ادامه، “حداد عادل” گفت: مسکن مهر اقدام مفیدی بود و دولت نیز زحمات زیادی برای آن کشید که در این طرح خیلی‌ها صاحب خانه شدند و سوداگری مسکن را نیز کاهش داد اما اشکالاتی نیز داشت، یکی اینکه زیر ساخت‌های لازم در کنار خانه‌ها ساخته نشد، زندگی در شهر فقط زندگی در خانه نیست، زندگی شهری و روستایی غیر از یک سرپناه چیزهای دیگری هم لازم دارد. گاهی می‌بینیم در ساخت مسکن مهر به زیرساخت‌ها و تأسیسات جنبی توجه نشده است. همچنین از معماری ایرانی- اسلامی هم در ساخت انبوه این مسکن نشانی دیده نمی‌شود.

وی ادامه داد: نکته دیگر این است که سهم بودجه‌ای که در سال‌های اخیر با توجه به تحریم و در کشور اقتصادی به مسکن مهر اختصاص داده شد تناسبی با اوضاع کشور نداشت. جا داشت دولت در عین آنکه به مسکن مهر توجه می‌کرد مقداری نیز به سایر صنایع که ارتباط مستقیم با مسکن ندارند می‌پرداخت.

حداد تصریح کرد: اولویت در ایجاد مسکن نوسازی بافت‌های فرسوده است که در عین حال می‌تواند مقاوم‌سازی را نیز تأمین کند.

در ادامه، “روحانی” اظهار داشت: اصل تأمین مسکن ارزان برای جامعه خصوصاً برای جوانان جزو برنامه‌های دولت تدبیر و امید است. قیمت مسکن در سال‌های اخیر رشد 82 درصدی برای خانه‌های کلنگی و 52 درصدی برای آپارتمان داشته است. طرح مسکن مهر با مشکلاتی مواجه بوده، ضمن آنکه اصل کار، کار پسندیده‌ای بود، در ابتدا قرار بود در طول 10 سال، 200 هزار واحد ساخته شود، اما تبدیل شد به یک و نیم میلیون هزار واحد مسکونی و لذا با شتاب‌زدگی و بدون مطالعه و بدون مکان‌یابی صحیح و رعایت اصول فنی و مهندسی کار انجام گرفت و امروز این ساختمان‌ها عیوب فراوانی دارند. ضمن اینکه برای تکمیل آن‌ها 465 هزار و 176 میلیارد ریال نیاز است و امروز بانک مسکن به خاطر همین طرح 203 هزار و 597 میلیارد ریال از بانک مرکزی استقراض کرده، بنابراین مسکن مهر اشکالاتی فراوانی دارد، ولی هیچ چاره‌ای نیست که در دولت آینده نواقص آن حل شود و اشکالات به تدریج برطرف گردد تا این طرح کامل شود.

“ولایتی” نیز در این باره اظهار داشت: به نظر می‌رسد اصل کاری که صورت گرفته از اساس درست بوده، چرا که می‌بایست پاسخی به نیاز مردم برای تأمین سرپناه داده می‌شد، لیکن منحصر کردن آن به دولت کار درستی نیست، برای افراد کم بضاعت دولت اگر سرمایه‌گذاری کند پسندیده است، ولی باید آن را با فراهم کردن امکانات در بخش خصوصی که بخشی از تولید صنایع مربوط به ساختمان به این بخش بر می‌گردد، تکمیل کند.

وی ادامه داد: نکته دیگر این است که عیوب برطرف شود حال مسکن ساخته شده و باید عیوب مربوط به آب، گاز، برق و غیره آن نیز تأمین شود. مطلب بعدی این است که علت اینکه مسکن مهر در نقاط دور افتاده تاسیس شده برای جلوگیری از مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و مرکز است که این خود یکی از مشکلات ما بوده، لذا این سیاست، سیاست درستی بود؛ اما برای شهرهای بزرگ هم می‌توان کاری کرد که آن نوسازی بافت‌های فرسوده است که در این صورت هم شهر توسعه پیدا نمی‌کند و هم در عین حال این بافت‌ها نیز مقاوم‌سازی شده است.

وی تصریح کرد: در شهرهای ما عمر متوسط ساختمان‌ها 50 سال است، این در حالی است که در کشورهای اروپایی 150 سال است؛ لذا اگر نظارتی از سوی شهرداری‌ها و وزارت مسکن صورت گیرد این موضوع باید در نظر گرفته شود.

* مسکن مهر را ادامه می‌دهیم

“رضایی” در جمع‌بندی نظرات دیگر کاندیداها اظهار داشت: مشکل ما معماری ایران است، ما مسکن را یک بار در رابطه با خانه‌سازی در نظر می‌گیریم و یک بار مسکن برایند یک نگاه جدید به معماری است. شهرهای ما و روستاهای ما و توسعه شهری ما به هیچ وجه در چارچوب یک برنامه کلان معماری نیست که اقتصاد آن و درآمد مردم در آن دیده شده باشد، لذا وقتی بدون محاسبه بسیاری از پارامترهای زندگی مردم تصمیماتی می‌گیریم حتماً با مشکل مواجه خواهیم شد، پس ما اگر می‌خواهیم اصلاح اساسی در مسئله مسکن انجام دهیم اول باید مشخص کنیم شهرها به چه میزان توسعه پیدا کند، جمعیت هر شهری چقدر باشد و اقتصاد و اشتغال هر شهر چگونه خواهد بود؛ تا این کارها را انجام ندهیم مسئله مسکن حل نمی‌شود.

وی ادامه داد: به همین دلیل ما در طرح معماری نوین اسلامی همه این کارها را کرده‌ایم، یعنی در طرح ما مشخص است که اصفهان، آذربایجان، خوزستان، تهران و محدوده‌های 20 سال آینده کجاست اشتغال و اقتصاد مردم چیست و بر اساس آن ما به سراغ آن می‌آییم که برای مناطق فرسوده چند درصد برای نوسازی امتیاز دهیم. در آن طرح ما برای مسکن 70 درصد وام را دولت با تسهیلات خواهد داد و مردم تنها 30 درصد برای مسکن می‌آورند، در آن چارچوب مسکن مهر را ادامه می‌دهیم و خوشبختانه اکثر دوستان قبول داشتند که مسکن مهر با رفع اشکالات ادامه یابد.

رضایی تصریح کرد: مسکن مهر دو اشکال دارد که آن را برطرف می‌کنیم، یکی مربوط به مسائل زیربنایی و فنی است و دیگری نیز مربوط به مسائل منابع نقدینگی است که باید تأمین شود.

* اولین مسئله در عدالت اقتصادی، مسئله تولید است

“روحانی” در ادامه مناظره و در پاسخ به این سؤال که نگاه، برنامه و شاخص دولت شما برای گسترش و اندازه‌گیری عدالت اقتصادی چه خواهد بود، گفت: عدالت اقتصادی به این معناست که هر چیزی در جایگاه خودش قرار گیرد. اولین مسئله، مسئله تولید است اگر ما بتوانیم تولید را در جایگاه خودش قرار دهیم در شرایطی که الآن هستیم به جای اینکه به تولید داخلی کمک کنیم به واردات روی آوردیم که این بزرگ‌ترین بی‌عدالتی است.

وی تصریح کرد: در شرایط فشار دشمن ما باید بتوانیم به تولید کمک کنیم فضا را بهبود ببخشیم و از مقدار واردات با افزایش تولید داخلی بکاهیم. ما می‌بینیم که شعارهای سیاسی ما با عملکردهای اقتصادی‌مان سازگار نیست. در شعار سیاسی، شعار مقاومت می‌دهیم، اما در شعار اقتصادی در مقام عمل، مقاومتی در کار نیست.

حداد عادل در پاسخ به این سوال که برنامه دولت شما برای مواجه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟ پاسخ داد: برای مقابله با آثار ناشی از کاهش درآمدهای نفتی در درجه اول باید به صادرات غیر نفتی توجه کنیم و می‌توانیم با افزایش صادرات غیر نفتی جای خالی صادرات نفتی را پر کنیم.

وی افزود: کشور ما از نظر کشاورزی امتیازات بالا و تنوع اقلیمی دارد و ما می توانیم صادرات کشاورزی داشته و از مزایان گردشگری برای تامین ارز به جای کاهش ارز ناشی از نفت استفاده کنیم.

عضو ائتلاف پیشرفت ادامه داد: ما می توانیم از سایر امتیازاتمانند دالان عبوری و کریدور ترانزیتی شمال و جنوب استفاده کنیم و اینها همه می تواند در مقابل کاهش درآمدهای نفتی ما را مقاوم کند.

وی ادامه داد: دولت باید انضباط مالی خود را افزایش دهد چراکه ریخت و پاش و مصرف زیاد ما را به ارز و به خصوص ارز نفتی محتاج تر می کند.

حداد عادل اظهار داشت: ما می توانیم با افزایش انضباط مالی راه های دیگری را هم تعقیب کنیم که اقتصاد مقاومتی از جمله اموری است که می تواند کشور را در مقابل مسئله نفت بیمه کند.

عضو ائتلاف پیشرفت افزود: مراد از اقتصاد مقاومتی کاهش رشد اقتصادی یا فقر اقتصادی نیست بلکه عوض کردن شیوه اقتصاد، پوست اندازی و نوسازی اقتصاد است.

وی تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی در واقع توجه به تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی است و در یک کلمه فکر می‌کنم که ملت ما و دولت من در آینده برای مقابله را کاهش درآمدهای ناشی از تحریم نفت باید سبک زندگی اسلامی را حاکم کند.

حداد عادل افزود: ما نباید به سبک زندگی غربی زندگی کنیم و طعمه تحریم غرب قرار بگیریم.

* با ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها جلوی خام فروشی را بگیریم

روحانی درباره مواجه با کاهش درآمدهای نفتی اظهار داشت: یکی از راههای ضروری در این مسیر این است که دست از خام فروشی برداریم چراکه امروزه بسیاری از صادرات ما کالاهای خام است حتی معادن و سنگ‌های قیمتی ما بعد از استخراج از معادن به روی دریا رفته و توسط چینی ها روی آن کار می‌شود و بعد یا به ایران برگردانده می‌شود و یا به کشورهای دیگر منتقل می‌شود.

وی افزود: در بحث نفت می‌توانیم نفت را تبدیل به فرآورده کرده و موانع را برداریم تا مردم بتوانند با ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی ها جلوی خام فروشی را در حوزه نفت بگیرند و موانع صادراتی که امروز وجود دارد را برداریم.

روحانی ادامه داد: با برداشتن موانع صادرات می‌توانیم صادرات غیر نفتی را جایگزین کنیم و ظرفیت‌های خالی صنعت را که بالای 40 درصد است را با امکانات کمی پر کنیم و این کار می تواند تولیدگر باشند و با صادرات آن جبران کاهش درآمد نفتی را بگیریم.

وی اظهار داشت: ما می‌توانیم در کشور مرکز صادرات برق برای منطقه باشیم و نفت و گاز را تبدیل به برق کرده و آن را صادر کنیم.

* وابستگی بودجه کشور به نفت باید به صفر برسد

عارف در ادامه در واکنش به این سوال گفت: جهت گیری کلی ما اقتصاد بدون نفت است و باید وابستگی بودجه به نفت را به صفر برسانیم.

وی افزود: ما نفت را یک ثروت ملی می‌دانیم که باید آن را از زیر زمین بیرون آورده و به ثروت مولد و ماندگار تبدیل کنیم چراکه نفت متعلق به نسل‌های آینده هم هست.

عارف تصریح کرد: انضباط مالی دولت و کاهش هزینه‌های دولتی نقش مهمی در کاهش وابستگی بودجه به نفت داریم، تسریع در کاهش تصدی دولتی با جهت‌گیری کلی که ما در برنامه داریم را ان شاالله تسریع خواهیم بخشید تا واگذاری‌ها هرچه زودتر انجام شود و تحدید دولت را دنبال کنیم.

عارف اظهار داشت: باید روی موقعیت جغرافیایی منطقه تاکید کنیم چراکه ما می‌توانیم در مزایای خوبی از محل تجارت و ارتباطات و حتی پروازهایی که از فراز ایران صورت می گیرد داشته باشیم.

وی ادامه داد: توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات می‌تواند به ما کمک کند تا درآمدزایی بالایی داشته باشیم با اشتغالزایی بالایی که دنبال می‌کند.

عارف خاطرنشان کرد: یکی از برنامه‌هایی که هر دولتی که روی کار بیاید باید اجرا کند افزایش بهره‌وری است چراکه ما مشکلاتی در این زمینه داریم که اگر به آن توجه شود وابستگی بودجه کشور به نفت کاهش پیدا خواهد کرد.

* باید از واردات غیر ضروری جلوگیری کرد

جلیلی درباره مسئله مقابله با کاهش درآمدهای ارزی ناشی از نفت اظهار داشت: این امر مهم است که آیا ما این کاهش را فرصتی بدانیم یا تهدید.

وی ادامه داد: کاهش درآمدهای ناشی از نفت برای ما یک فرصت است و هرچه که وابستگی ما به نفت کمتر باشد فرصت برای ماست چراکه به همان میزان می توانیم از ظرفیت های دیگر کشور چه نرم افزاری چه سخت افزاری بهتر استفاده کنیم.

جلیلی تصریح کرد: ما غیر از نفت در حوزه‌های دیگر نیز مزیت‌های نسبی داریم که عبور و مرور و ترانزیت یکی از آنهاست که اگر از این ظرفیت استفاده حداکثری شود بیش از درآمد نفت برای ما درآمدزایی خواهد داشت.

وی اظهار داشت: جلوگیری از خام فروشی و استفاده از ارزش افزوده در کالاهای مختلف چه در حوزه نفتی و چه حوزه‌های دیگر هرچقدر بیشتر توجه کنیم و بها دهیم درآمدهای ارزی بسیاری حاصل خواهد شد که قابل مقایسه با درآمدهای فعلی نیست.

وی افزود: ما می‌توانیم جلوی برخی از واردات غیر ضروری که پول نفت را برای آن هزینه می کنیم و حتی برای کالاهای اساسی که به راحتی می شود در داخل کشور تولید شود مانند گندم، برنج را بگیریم.

ولایتی درباره مواجه با کاهش درآمدهای ناشی از نفت گفت: ما باید صادرات فرآورده های نفتی را جایگزین فروش نفت خام کنیم و از ویژگی‌های ترانزیتی خود برای حمل و نقل و انتقال گاز یا خرید گاز از کشور دیگر استفاده کنیم.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم از کشورهایی مانند ترکمنستان که ارتباط با دریا ندارند گاز خریداری کرده و به کشوری مانند ترکیه بفروشیم تا از ویژگی جغرافیایی سیاسی کشور استفاده کنیم.

ولایتی اضافه کرد: ارتباط بین بندرعباس و انزلی و از طرف دیگر خطی که از طرف بمبیی شروع و به بندرعباس می رسد واز انزلی سنپطرزبورگ می‌رسند عملا ارتباط بین آسیای جنوبی و آسیای شرقی را به لحاظ زمانی 40 درصد و به لحاظ هزینه‌ای 30درصد، لذا هندی‌ها و برخی از کشورها طالب این هستند که از ویژگی‌های ترانزیتی استفاده کنند.

ولایتی اظهار داشت: جدای از اینها ما باید رابطه خود را با دنیای خارج اصلاح کنیم امروز نفت را تحریم کردند و کمتر می خرند و برای انتقال دلار مشکل ایجاد کردند، فردا اگر یک جنس دیگر و محصولات دیگر را تحریم کنند چه باید بکنیم اگر سر همه مسائل ترانزیتی مشکلی ایجاد کردند چه باید بکنیم.

* نرخ رشد صنعت تنها در دولت اصلاحات دو رقمی شد

قالیباف در پاسخ به سوالی درباره راه‌های مقابله با کاهش درآمدهای نفت گفت: ابتدا باید نگاه کنیم که این کاهش فروش برای ما فرصت است یا تهدید من معتقدم اگر سو تدبیر نداشته باشیم برای ما یک فرصت است اما اگر سو تدبیر داشته باشیم تهدید بزرگی است که باید از آن دوری کرد.

وی ادامه داد: ما باید اقدامات جدی انجام دهیم و در هزینه‌ها الویت بندی کنیم و وقتی که درآمد کم است باید بدانیم که پول را به خرید دارو اختصاص دهیم.

قالیباف افزود: شهرداری تهران در طول 50-60 سال گذشته همیشه 30 درصد درآمد خود را از دولت می گرفته است اما امروز درآمد ما در شهرداری تهران به کمتر از 10 درصد رسیده است درواقع شهرداری تهران بدون درآمد نفت اداره می‎شود.

وی بیان داشت: چرا شهرداری تهران امروز هیچ مشکلی در اجرای پروژه ها ندارد چراکه از قبل پیش بینی کرده و درآمدها را بالا بردیم و پروژه ها طبق برنامه پیش می رود.

کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری اظهار داشت: در ابتدای سال 80 در دولت اصلاحات قیمت نفت 10 و 11 دلار شد و یکی از کارهای خوبی که در آن دولت انجام شد رشد صنعت است و تنها مقطعی بود که رشد دو رقمی داشتیم و معلوم بود که با برنامه‌ریزی کردند.

*با ساماندهی تولید نیازی به درآمدهای نفتی نیست

غرضی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه برنامه شما برای مقابله با کاهش درآمدهای ارزی ناشی از نفت چیست؟ گفت: من چهار سال وزیر نفت بودم و در این مورد این چند کلمه را عرض می‌کنم و در دولت دفاع هزینه کشور به 115 میلیارد دلار رسید در دولت سازندگی به 118 میلیارد دلار و در دولت اصلاحات به 28 میلیارد دلار رسید.

وی ادامه داد: در دولت اخیر چون درآمد سنگینی حاصل شد و اکثریت غریب به اتفاق آن صرف واردات شد کم کم آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که هزینه کشور روی 100 میلیارد دلار است و اگر ما جلویش را بگیریم کشور ساقط می‌شود.

کاندیدای یازدهمین دوره ریاست جمهوری افزود: اگر در دولت اصلاحات که سالیانه 28 میلیارد دلار هزینه داشتیم و 5 یا 10 درصد نیز تورم روی آن بگذاریم می‌شد 35 میلیارد دلار که الان برای اقتصاد کشور مسئله خاصی نیست و از طریق فروش صادرات غیر نفتی قابل تحصیل است.

غرضی گفت: عرضم براین است که باید بر روی تولید تاکید داشت و آن را به سامان رساند و در این صورت نیازی به درآمدهای نفتی نداریم.

* تهديدها را بايد به فرصت تبديل کنيم

محسن رضايي در باره برنامه‌هاي دولتش در سال اول در راستاي مواجهه با کاهش درآمدهاي نفتي گفت: بايد در حقيقت بگويم اين موضوع  يک تهديد است اما ما بايد تهديدها را به فرصت تبديل کنيم و راه حل آن اين است که دولت را از اقتصاد بيرون کشيده و مردم را به طور فعال در اقتصاد فعال کنيم.

وي افزود: پروژه‌هاي بسيار زياد و درآمدزايي در حال حاضر در استان‌هاي کشور وجود دارد که دولت به آنها توجه نمي‌کند به طور مثال 800 هزار زمين‌هاي خوزستان که بيش از 15 سال که رهبر انقلاب هم دستور داده است که تکليف آنها مشخص شود، مسئله بازارچه‌هاي استان‌هاي مرزي و يا مسائل کشاورزي که ما در سراسر کشور با آن روبرو هستيم از جمله چاي گيلان تا وضعيت مرکبات اکثر استان‌هاي کشور.

رضايي تصريح کرد: تمامي برآيندهاي اوليه از ظرفيت‌هاي توليد کشور نشان مي‌دهد که ما بسترهاي لازم را براي بهبود وضعيت اقتصادي کشور داريم.

دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام اظهار داشت: با توجه به اينکه دولت مشکل درآمد نفتي پيدا کرده است بايد پاي اين قوه  را از مسائل نفتي بيرون کشيد و مردم را در اقتصاد تقويت مي‌کنيم تا راستاي تحول جدي در اين حوزه وارد عمل شويم.

رضایی با بيان اينکه ديشب در گفتگوي ويژه خبري نيز تاکيد کردم صادرات غير نفتي از اهميت بسياري برخوردار است اظهار داشت: گردشگري ارز آور و انضباط مالي بايد به طور حتم در راستاي حل مشکل اقتصاد نفتي به کار گرفته شود.

وي خاطر نشان کرد: در حال حاضر ما يک ميليون بشکه نفت اضافه داريم که به فروش نمي‌رسد در مدت يکي دو سال اول دولت آينده با ايجاد پالايشگاه‌هايي که از خارج وارد خواهيم کرد و در داخل هم نمونه‌هايي هستند که آنها را تکثير مي‌کنند ظرفيت‌هاي بزرگي را در زمينه غير نفتي در کشور ايجاد خواهيم کرد.

* ما مي‌توانيم بدون نفت زندگي کنيم

حداد عادل اظهار داشت: ملت ايران بايد بدانند که ما مي‌توانيم بدون وابستگي به نفت اقتصاد خوبي داشته باشيم.

وي افزود: ما بايد به اين ارقام توجه کنيم که کل واردات کشور در سال 91 پنجاه و سه دهم ميليارد دلار بوده است، صادرات غير نفتي ما 32.4 ميليارد دلار بوده است که از اين مبلغ 30 ميليارد دلار آن کالاهاي واسطه‌اي وارد کرديم که براي اقتصاد کشور مفيد بوده است.

حداد عادل ظهار داشت: متاسفانه هشت ميليارد دلار از 30 ميليارد دلاري که براي کالاهاي واسطه‌اي هزينه کرده‌ايم به واردات کالاهاي گروه نهم و دهم واگذار شده است که اين گروه کالا شامل کالاهاي تجملاتي است.

وي تصريح کرد: وارد کردن خودروهاي لوکس که عده‌اي به آن مانور تجمل مي‌دهند که وارد نشدن آن هيچ لطمه‌اي به اقتصاد کشور نمي‌زند بايد جمع شود.

حداد عادل افزود: متاسفانه هشت ميليارد دلار در کشور صرف هزينه‌هاي کالاهاي تجميلاتي شده است و 15 ميليارد دلار هم در ساير گروه‌ها هزينه شده است.

وي خاطر نشان کرد: ما اگر بتوانيم هشت ميليارد دلار گروه‌هاي نه و ده را حذف کنيم و 15 ميليارد دلار در ساير گروه‌ها را به 10 و يا 11 ميليارد دلار برسانيم و فقط 11 ميليارد دلار داشته باشيم آن وقت عدم موازنه بين صادرات غير نفتي و واردات شکل مي‌گيرد وما مي‌توانيم اين را از طريق ساير راه‌ها تامين کنيم.

حداد عادل افزود: کشاورزي منبع بزرگي در راستاي ايجاد اقتصاد غير نفتي در کشور است به عنوان مثال يک روستايي در اطراف آزاد شهر وجود  دارد که بدون اينکه ديناري از دولت بگيرد توانسته است 60 هکتار زمين را به زير کشت زعفران ببرد.

وي تصريح کرد: ظرفيت‌هاي بسياري در کشاورزي اقتصاد وجود دارد و ما مي‌توانيم بدون نفت زندگي کنيم به شرط آنکه جلوي بل بشوي صادرات را بگيريم و نظام انضباط اقتصادي را تامين کنيم.

* اجازه نمي‌دهيم عده‌اي يک شبه ميليارد شوند

محمد باقر قاليباف به عنوان نفر ششم در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه گام‌هاي عملي دولت شما براي تقويت توليد ملي و حمايت از کار و سرمايه ايراني و بهبود فضاي کسب و کار چيست گفت: براي رونق کار همانطور که در برنامه‌هايم اشاره کرده‌ام که اميدوارم در يک فرصت مناسب آنها را توضيح دهم يک چارچوب دو ساله را مشخص کرده ايم.

* یارانه‌ها باید براساس درآمدها توزیع شود

حداد عادل در پاسخ به اظهارات جلیلی گفت: مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها به این معنی نیست که اگر امروز 45 هزار تومان به مردم پرداخت می‌کنیم آن را به صد هزار تومان برسانیم چرا که اگر قرار است قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد و از آن طریق درآمد کسب شود و به مردم یارانه پرداخت شود به این نتیجه می‌رسیم که با مثلا 5 برابرکردن یارانه‌های کنونی مردم ناگزیر خواهند شد چندین برابر مبلغ فعلی را به خاطر تحمیل شدن تورم بپردازند.

وی با بیان این که دولت‌ها باید یارانه‌ها را براساس درآمدها توزیع کنند ادامه داد: براساس توافق اولیه طرح هدفمندی یارانه‌ها قرار بود میزان پرداخت یارانه‌ها در هر یک از دهک‌ها متفاوت باشد که این اتفاق در اجرای هدفمندی یارانه‌ها نیفتاد و همه مردم به یک میزان یارانه دریافت کردند هم چنین بخشی از درآمد هدفمندی یارانه‌ها باید به تولید اختصاص می‌یافت که باز این گونه نشد از این رو اگر مرحله اول درست انجام شود شاید دیگر نیازی به مراحل بعدی هدفمندی یارانه ها نباشد.

* قرار بود هدفمندی یارانه‌ها فاصله دهک‌ها را کم کند

هم چنین در ادامه مناظره عارف در پاسخ به جلیلی اذعان داشت: هدفمندی یارانه‌ها در راستای عدالت اجتماعی مطرح شده است و در دولت های قبلی هم این طرح مطرح بود متاسفانه دولت دهم این طرح را به طور ناقص انجام داد.

وی افزود: هدفمندی یارانه‌ها قرار بود که فاصله دهک‌ها را کم کند و رفاه اجتماعی را به وجود آورد و صرف پیشرفت شود ولی روبه رو شدن این طرح با تورم بالای 30 درصد باعث شد مشکلات زیادی به وجود آید.

این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: اگر یک خانواده 5 نفره 225 هزار تومان یارانه دریافت می کنند باید برای تهیه کمتر از ده قلم کالای اساسی 275 هزار تومان پول پرداخت کنند از این رو مردم فقط پولی را دریافت می کنند و چیزی علاوه بر آن را خرج تهیه کالای اساسی خود می کنند.

وی با تاکید براینکه سهم تولید در هدفمندی یارانه ها باید پرداخت شود اذعان داشت: در هدفمندی یارانه ها باید به اقشار آسیب پذیر توجه شود در حال حاضر مردم حدود 70 درصد هزینه درمان خود را پرداخت می کنند ما باید به شرایطی برسیم که مردم تنها 30 درصد هزینه درمان خود را پرداخت کنند.

* یارانه‌ها هدفمند نشده‌اند و باید هدفمند شوند

روحانی در پاسخ به جلیلی گفت: یارانه‌ها هدفمند نشده‌اند و باید هدفمند شود چرا که یارانه‌ها برای به وجود آوردن عدالت در عرصه‌های مختلف وهم چنین در تولید بود.

وی افزود: رقم پرداختی کنونی یارانه ها قدرت خرید به مردم نداد و جبران تورم را نکرد بلکه باعث شد مردم پول بیشتری از جیب خود پرداخت کنند.

روحانی ادامه داد: از آن جایی که مردم بر پول یارانه‌ها حساب می‌کنند باید این پرداخت‌ها ادامه داشته باشد و هم چنین باید ترمز تورم نیز باشد یارانه افرادی که حقوق ثابت دارند باید افزایش یابد هم چنین یارانه‌هایی  کالایی نیز باید طراحی شود تا مردم نسبت به تامین کالای اساسی اطمینان داشته باشند.

ولایتی اظهار داشت: یکی از بدترین وقایع این است که طرحی خوب اجرا نشود هر چند که خوب طراحی شده باشد از آن جایی که هدفمندی یارانه‌ها به صورت قانون درآمده باید اجرایی شود.

وی ادامه داد: وقتی که 40 هزار میلیارد تومان در بازار ریخته می‌شود باید به تولید ناخالص ملی توجه شود در حال حاضر تولید ناخالص ملی ما 8 درصد پول موجود در بازار است هم چنین سرعت پول در کشور ما 30 درصد است از این رو باید برای هدفمندی یارانه ها برنامه ریزی جدی صورت گیرد.

وی افزود: تورمی که بانک مرکزی در امسال اعلام کرده حدود 33 درصد است از آن جایی که تورم به خاطر نبود کالا ایجاد می‌شود باید نقدینگی‌ها حساب شده به مردم پرداخت شود و هم چنین کالاهای مورد نیاز مردم نیز تامین گردد.

*هدفمندی یارانه ها نباید سیاسی شود

در ادامه مناظره جلیلی برای جمع بندی به پاسخ سوال خود گفت: در حال حاضر ما 70 هزار میلیارد تومان معوقات بانکی داریم و ماهیانه 2 هزار و 800 میلیارد تومان به 70 میلیون جمعیت یارانه پرداخت می کنیم متاسفانه فقط 6 نفر از بدهکاران بانکی معادل یارانه یک ماه ایرانیان را بدهکارند بنابراین باید این نقدینگی‌ها کنترل شود.

وی افزود: منطق هدفمندی یارانه‌ها درست بود نباید با دید سیاسی به آن نگریسته شود این طرح باید با قوت ادامه پیدا کند چرا که مرحله دوم آن از ظرفیت های خوبی برای تحقق عدالت برخودار است.

وی افزود: قرار بود هدفمندی یارانه ها جلوی این موضوع بگیرد که هر کس بیشتر مصرف می کند بیشتر کالا نگیرد هدفمندی یارانه ها توانست این هدف را محقق کند در این طرح باید حمایت از تولید انجام شود.

جلیلی گفت: ما باید براساس ساختار اقتصادی کشور، سازوکار متناسب با فرهنگ موجود عدالت را در کشور محقق کنیم.

* نقدینگی باید با تولید کالا متناسب باشد

در ادامه مناظره علی اکبر ولایتی به عنوان آخرین پاسخ دهنده در جایگاه حاضر شد و در پاسخ به این سوال که برنامه عملیاتی شما برای مهار تورم و گرانی چیست گفت: برای کنترل تورم باید به قواعد اقتصادی پای بند باشیم وقتی نقدینگی در اقتصاد افزایش می یابد باید متناسب با آن کالا یا تولید و یا باید وارد شود اگر این اتفاق نیفتد عرضه و تقاضا با هم هم خوانی ندارد و تورم ایجاد می شود.

این کاندیدای ریاست جمهوری ادامه داد: فکر عاجل برای کنترل تورم تنظیم بازار است باید اجناس مورد نیاز و حیاتی مردم از جمله مرغ، گوشت، تخم مرغ، برنج، نان و مسکن تهیه شود هم چنین از تولید کالا و تولید کننده حمایت به عمل آید تا تورم کنترل شود.

وی با تاکید براینکه فرصت برای کارهای فوری وجود دارد گفت: باید اعتماد را به مردم برگردانیم یکی از نمونه بی اعتمادی ها صدور بخش نامه های متعدد از دستگاه های اقتصادی در دولت آینده  باید معاون اول و یا معاونت اقتصادی به وجود آید تا هماهنگی بین دستگاه ها را انجام دهند.

* برای پروژه‌ها 4 برابر ساخت پروژه اعتبار در نظر می‌گیرند

جلیلی اظهار داشت: مالیات تورم باعث شده مردم بیشترین رنج را ببرند حتما باید با آن برخورد شود.

وی افزود: برای کنترل تورم باید به دنبال راه حل‌های ساختاری باشیم چرا که اکنون تورم ساختاری باعث شده که این قدر مردم تحت تاثیر قرار بگیرند اگر تورم به موقع مدیریت شود و در مسیر تولید قرار گیرد مشکلات کنونی را به وجود نمی آورد.

جلیلی خاطر نشان کرد: برای کنترل نقدینگی هم چنین باید به ساختمان‌های اداری نیز توجه کرد در حال حاضر برای پروژه‌ها 4 برابر ساخت پروژه اعتبار در نظر می‌گیرند که این موضوع نیز باعث تورم می‌شود از این رو باید تورم به صورت ساختاری کنترل شود.

* گرانی اژدهای پنج سری شده که هر سرش را می‌زنی سر دیگر جان می‌گیرد

رضایی در ادامه اظهار داشت: بحث گرانی و تورم قریب به چند سال است که وارد اقتصاد ایران شده و باید تلاش جدی کنیم که به طور اساسی آن را از اقتصاد ایران بیرون کنیم.

وی در ادامه افزود: وضعیت امروز این گونه است که 45 هزار تومان امروز برابر 15 هزار تومان خرداد ماه سال گذشته است یعنی 30 هزار تومان آن آب رفته، قشر فرهنگیان، بازنشستگان و کارمندان دولت که حقوق ثابت دارند آسیب جدی دیدند، منتهی علتمسئله گرانی در این 40 سال این است که گرانی و تورم مانند یک اژدهای 5 سر می‌ماند و علت آنکه نتوانستند آن را حل کنند، این است که همیشه با یک سر این اژدها مبارزه کردند ولی از نواحی دیگر این اژدها خود را ترمیم کرده است و ما کسر بودجه دولت، حجم دولت، یارانه ها، مسکن و تحریم های اقتصادی پنج مسئله ای است که امروز گرانی را به وجود آورده که باید برای آن فکر اساسی کرد که این موضوع در برنامه هایی که تدوین کرده ام این اژدها را به کنترل در می آوریم و آن را کنترل می کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: گرانی باید تا چند ماه آینده کنترل شود چراکه اگر این اتفاق نیافتد ارزش پول ملی ما به شدت کاهش پیدا کرده که این جز ناموس ماست یعنی 1000 تومان امروز برابر 300 تومان سال گذشته است که باید تا چند ماه آینده یک ترمز جدی بزنیم تا جلوی آن را بگیریم.

* ثبات را در بازار ارز به وجود می‌آورم

قالیباف در ادامه این بحث اظهار داشت: دوستان علت گرانی را به حد کفایت توضیح دادند، اینکه باید چه کرد را باید بحث کنیم، اولین کار دولت بنده این خواهد بود که ثبات را در بازار ارز به وجود آوریم، یک زمانی گفتیم می‌خواهیم ارز را از صحنه معادلات و مبادلات خود خارج کنیم اما واقعیتی که اتفاق افتاده این است که دلار ریال را خارج کرده و ارزش پول ما کاهش پیدا کرده است، پس اول ثبات در بازار ارز مهمترین موضوعی است که می‌توان برای آن آینده‌ای ترسیم کرد تا استارت رشد اقتصادی خورده شود دوم اینکه بازبینی در توزیع کالا و خدمات صورت گیرد که بنده در مباحث قبلی به آن اشاره کردم، سوم ثبات در قیمت کالاهای حیاتی کشور و مخصوصا در حوزه کشاورزی و دهک های پایین است که این کار باید حتما اتفاق افتد، چهارم اصلاح سیاست‌های پولی و مالی در بازار پول است، یعنی پول در کشور باید کنترل شود که اگر کنترل نشود نقدینگی به سمت سفته بازی خواهد رفت و به سمت کاهش تورم نخواهد رفت.

قالیباف تصریح کرد: اگر این موارد اتفاق نیافتد مردم به ما اعتماد نمی کنند، ما به اعتماد مردم نیازمندیم.

وی گفت: ما در دولتمان، در 6 ماه اعتماد را به وجود می‌آوریم، مثل کشور همسایه ترکیه و آرژانتین و شیلی که این شرایط سخت را داشتند و توانستند با برنامه آن را حل کنند می توانیم این معضل را مرتفع کنیم.

* تورم نتیجه هزینه کرد دولت بیش از درآمدش است

غرضی اظهار داشت: تورم نتیجه آن است که دولت بیش از درآمدش هزینه می کند، تا وقتی دولت درآمد و هزینه اش یکسان نباشد تورم و گرانی ادامه دارد، امیدوارم قسمت ملت ایران دولتی باشد که بیش از درآمدش هزینه نکند، شبه پول کشور را تحت فشار قرار داده، الان می گویند 500 هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد در حالی که نقدینگی 700 هزار میلیارد تومان است، 200 هزار میلیارد تومان نقدینگی‌ها توسط بانک‌های خصوصی که ظرف چند سال اخیر تاسیس شده و اکثرا با سفته بازی تاسیس شده اند به جان ملت افتاده اند، قبل از انقلاب تعداد باجه های بانک نزدیک به سه هزار تا است ولی در حال حاضر بیش از 20 هزار باجه بانک داریم، این درآمدها ناشی از شبه پول، سفته بازی و بورس‌های مصنوعی است.

* دولت اصلاحات دستاوردهای خوبی در کنترل تورم داشت

عارف در ادامه این بحث اظهار داشت: تورم مشکل حل شده دنیاست، بیش از 160 کشور دنیا تورم یک رقمی دارند، کشور ما جزو محدود کشورهایی است که با تورم دو رقمی مواجه است.

وی ادامه داد: در رابطه با مهار تورم ما در دوران اصلاحات دستاوردهای خوبی داشتیم، در سال 76 تورم 17.3 درصد را داشتیم که در سال 84 به 10.4 درصد رسید، جهت‌گیری اصلی اصلاح ساختار بود و ثبات اقتصادی که به نظر می رسد باید در دولت آینده جهت‌گیری همین باشد.

عارف تصریح کرد: خوشبختانه با ساز و کارهایی که طراحی کردیم در سال 81 ارز را تک نرخی کردیم و تقریبا 5-6 سال نرخ ارز در کشور ما ثابت بود و خیلی از مشکلات و فسادهای ناشی از چند نرخی بودن ارز که با آن روبرو بودیم را رها کرده بودیم، به نظر می‌رسد در کنار اصلاح ساختاری انضباط مالی دولت بسیار مهم می باشد برای اینکه تورم را کنترل کنیم دولت باید ابتدا از خودش شروع کند، رشد نقدینگی و استقراض از بانک مرکزی را باید دنبال کنیم ضمن آنکه تقویت نهادهای سیاست گذاری و نظارتی که متاسفانه امروزه جایگاه والایی ندارند از جمله شورای پول و اعتبار، شورای اقتصاد اقداماتی است که باید دنبال شود.

* ثبات و آرامش در بازار کالا و پول مهمترین مسئله در کنترل تورم است

روحانی نیز در ادامه این بحث گفت: مهمترین مسئله در کنترل تورم و گرانی بر مسئله برگرداندن آرامش و ثبات به بازار کالا و پول است که مردم دچار یک نگرانی دائمی هستند.

وی در ادامه افزود: باید موانع تولید را برطرف کنیم تا تولید به حرکت درآید و خود به خود با آمدن کالا در بازار و تعادل عرضه و تقاضا تورم کنترل خواهد شد، البته باید هزینه های دولت حتما کاهش پیدا کند، عجیب این است که دولت از اموالی که در سالهای گذشته به عنوان ثروت ملی به وجود آمده الان می فروشد و آن را برای رد دیون خود یعنی بودجه جاری استفاده می کند، در سال 1391، 151 هزار و 396 میلیارد ریال سهام و دارایی های واگذاری برای رد دیون دولت استفاده شده، این نشان می دهد دولت مرتبا از سرمایه های گذشته استفاده می کند برای اینکه بتواند بودجه جاری خود را و حجم دولت نیز مرتبا افزایش پیدا می کند و باید نقدینگی را ما بتوانیم کنترل کنیم تا با تورم مبارزه کنیم.

* برای مهار تورم باید دولت مهار شود

حداد عادل در ادامه گفت: تورم و گرانی باعث می‌شود ثروتمندان غنی‌تر و فقرا فقیرتر شوند، حل مشکل تورم با تصحیح سیاست های دولت است، برای مهار تورم باید دولت مهار شود، انضباط مالی باید برقرار و هزینه های دولت باید کنترل شود.

وی در ادامه با بیان اینکه دولت نباید بیش از توان جذب پول در کشور بریزد ادامه داد: دولت برای اینکه بیشتر بخواهد پول خرج کند کسری بودجه خود را از بانک مرکزی جبران می کند و نقدینگی افزایش می یابد، باید برای حل تورم یک راهکار کوتاه مدت که تثبیت قیمت هاست داشته باشیم و یک راهکار دراز مدت داشته باشیم که یکی از آنها اجرای درست قانون سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی است.

* باید اعتماد دولت و مردم بازسازی شود

ولایتی در جمع بندی اظهارات دیگر کاندیداها اظهار داشت: یک راه حل دراز مدت و میان مدت برای حل مشکل تورم و گرانی داریم و یک راهکار کوتاه مدت، امروزه مردم با مشکلات روزمره دست به گریبان هستند یکی از علل این وضعیت اقتصادی سست شدن قول های دولت و اعتماد مردم است، بازسازی اعتماد مجدد بین دولت و مردم در رابطه با مسائل اقتصادی یکی از اساسی‌ترین کارهاست که هم جز راهکارهای کوتاه مدت هم جز راهکارهای بلند مدت محسوب می‌شود، مثلا اگر کسی در سال گذشته به قیمت آن روز، ارز 1226 تومانی با فروش محصولاتش تحصیل می‌کرد و آن را در بانکی گذاشته بود، امسال که می خواهد ارز را پس بگیرد به قیمت سال گذشته حساب می‌کنند و ریال در حد 1226 تومان می‌دهند در حالی که هنوز ارز بیش از 3 هزار تومان است، این باعث می‌شود اعتماد مردم به این بانک از بین برود و دیگر اینکه باید یک تنفس 6 ماهه به تولید کنندگان بدهند، امروز کارخانه ها خوابیده یا کمتر از ظرفیت تولید می‌کنند آنها از یک طرف تحت فشار اقساط بانک از طرف دیگر تحت فشار زیان دیرکرد پرداخت اقساط هستند لذا باید با بردن لایحه ای به مجلس تنفس و فرصتی به صنعت گران داد به شرط آنکه میزان تولید کالای خود را به میزان مقرر که در این لایحه مشخص می شود افزایش دهد، زمانی که کالا با حمایت تولید کننده افزایش پیدا کرد عملا تورم را در کوتاه مدت مهار کردید.

وی در ادامه افزود: موضوع دیگر مربوط به گمرک است، مقدار زیادی از اجناس از جمله دارو در گمرک است و به دلیل اختلاف محاسباتی که در قضیه ارز به وجود آمده از افراد پول اضافه درخواست می کند و چون آنها ندارند کالاهای اساسی مردم در گمرک مانده که باید کاری کنیم این کالاها ترخیص شود.

حيدري مجري برنامه اظهار داشت: در بخش دوم جنبه‌هاي ديگري از توانمندي‌هاي نامزدها را خواهيم سنجيد لذا کانديداهاي محترم به مدت يک و نيم دقيقه صحبت‌ها را جمع بندي کنند.

غرضي گفت: من خواهشم از شما اين است که نسبت به اين کاري که امروز انجام داديد تجديد نظر کنيد ممکن است در نظر شما برنامه‌ريزي درست باشد اما اين امر بايد با بازخورد مطالعات ميداني انجام شود من گفتم سن راي دهنده را دو سال مي‌آورم پايين که 55 ميليون راي دهند 55 ميليون را قبول کنيد شما که 1+55 را ديده بوديد.

وي افزود: من از بحث‌ها اين جمع بندي را کردم که نظريات مشترک اين هشت نفر يک نظريه تثبيت شده و تاييد شده است که کشور  از ناحيه اداره اقتصادي نتوانسته است رضايت مردم را جلب کند، چرا که همه بحث‌ها حول و حوش اين مسئله شد که چگونه مي‌توان با تورم مبارزه کرد و جوانان را به اشتغال سوق داد.

قاليباف جمع بندي خود را از صحبت‌هاي بخش اول مناظره اين گونه بيان کرد: من به طور روشن و مشخص حرفم با مردم عزيز اين است که (چون اينگونه ياد گرفتم که اين طور با شما سخن بگويم) در زمان مسئوليت در شهرداري تهران  و نيروي انتظامي حق شما مردم است که بدانيد ما در چه زمان بندي چه کارهايي  را انجام داده‌ايم.

وي با بيان اينکه در بحث اقتصادي برنامه دو ساله داريم افزود: مشکل گراني از يک طرف و بحث مربوط به بيکاري و بالا بردن قدرت خريد مردم و معيشت را مي‌بايست حل و فصل کنيم ظرف شش ماه اول همه تلاش‌مان اين است يک تحول جدي در مديريت اقتصاد و در تثبيت ثبات ارز به وجود آوريم و در واقع نگاه دولت را به عنوان يک درآمد کنار بگذاريم و به سمت کمک به مردم برويم.

قاليباف تصريح کرد: تورم بايد کنترل شود لذا در ظرف شش ماه اين کار را انجام مي‌دهيم بلافاصله تا پايان زمان بندي در يک سال و نيم بعدي مردم يک احساس آرامش (چه عزيزي که در روستا زندگي مي‌کند و چه سرمايه گذاري که در توليد ثروت در اقصي نقاط کشور انجام وظيفه مي‌کند) کند.

عارف نيز در بيان جمع بندي خود از بخش اول صحبت‌ها گفت: جمع بندي که از مشکلات مطرح شده مي‌کنيم اين است که ما مي‌توانيم پاسخگوي نيازهاي معيشتي مردم باشيم و يک زندگي شرافتمندانه و آبرومند را براي همه ملت تهيه کرده و براي اين مهم به رشد اقتصادي حداقل هشت درصد نياز داريم.

عارف خاطر نشان کرد: نرخ تورم بايد کاهش پيدا کند و يک رقمي شود نرخ بيکاري نيز بايد کاهش پيدا کند مسئله مسکن بايد ساماندهي شود چرا که دغدغه بسياري از مردم و جوانان اين مشکل است.

عارف ادامه داد: خصوصي سازي بايد به مفهوم واقعي کلمه به صورت جدي اعمال شود مردم بايد عنان مديريت کشور را به دست کسي بسپارند که در عمل نشان داده که مي‌تواند شعارهايش را عملياتي کند و بتواند در طول يک زمان معقول کشور را در راه پيشرفت و تعالي قرار دهد.

جليلي در ادامه نتيجه گيري خود را از بخش اول بحث اين طور بيان کرد: ما نه تنها بايد براي رفع مشکلات بلکه براي پيشرفت و آن چيزي که از آن تحت  عنوان حماسه اقتصادي بيان شد برنامه‌ريزي داشته باشيم به نظر من اين کار ممکن است و عزم جدي براي آزاد سازي ظرفيت‌هاي کشور چه سخت افزاري و چه نرم افزاري مي‌خواهد.

وي اظهار داشت: همه مردم به شکل  عادلانه بايد بتوانند از فرصت‌ها به صورت يکسان بهره ببرند آزاد شدن همه ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي مردم در پرتو دو موضوع محقق مي‌شود که اولي الگو و بحث پيشرفت مبتني بر الگوي اسلامي ايراني باشد و ديگر اينکه مردم نقش اساسي در اين موضوع داشته باشد نه اينکه فرصت‌ها شانسي و براساس مناسبات توزيع شود.

وي تصريح کرد: وقتي ماشين و ساختار دولت اين توانمندي را داشته باشد که اولا مانع مردم در بروز ظرفيت‌ها نشود و ثانيا خود نيز کمک کند که ظرفيت‌ها تقويت شود و از اين طريق است که ما شاهد پيشرفت در عرصه‌هاي مختلف اقتصادي هستيم.

ولايتي نيز در ادامه گفت: بنده مطالبي که به آنها اشاره نشد را مي‌گويم هرچند بخشي از آن به حوزه سياسي مربوط مي‌شود اما ارتباط آن نيز با مسائل اقتصادي قطعي است.

وي به آشتي با دنيا اشاره کرد و اظهار داشت: اگر ما با دنيا آشتي نکنيم و روابطمان را توسعه ندهيم به خصوص با همسايگان در آن صورت بسياري از ظرفيت‌هاي اقتصادي در صحنه منطقه را نمي‌توانيم استفاده کنيم.

وي با بيان اينکه همکاري‌هاي منطقه‌اي براي ما يک فرصت است افزود: اگر همکاري‌هاي اکو و دي هشت را فعال و راه‌هاي جديد را باز کنيم و با کشورهاي نزديک مثل عراق و سوريه، لبنان و پاکستان… ارتباط برقرار کنيم بسيار پسنديده است.

ولايتي در ادامه به آشتي داخلي اشاره کرد و گفت: دامنه اصولگرايي وسيع است کسي که نظام قانون اساسي و ولايت فقيه را قبول دارد اصولگرا است چرا عده‌اي از متخصصين خانه نشين شده‌اند ما بايد از آنها دعوت به کار کنيم. همانطور که مردم انقلاب و دفاع مقدس را به پيروزي رساندند اين اقتصاد را هم که حق مردم است با نظارت دولت به موفقيت مي‌رسانند.

روحاني اظهار داشت: من فکر مي‌کنم مشکل اساسي ما اين است که حرکت اقتصادي ما در اين هشت سال اخير تناقضي را بين سياست‌هاي تسليمی، ابلاغي و اجرايي نشان مي‌دهد بعد از 20 سال بحث راست و چپ در نهايت مجمع تشخيص مصلحت نظام به چشم انداز 20 ساله رسيد.

وي افزود: چشم‌انداز توسعه مبنايي براي توسعه کشور است و اين مطلب را عنوان کرد که ما بايد توسعه محور و در پي توليد باشيم نه مصرف متاسفانه در عمل راه و مسير ديگري پيوده شد و ما در اين بين فرصت‌هاي بسياري زيادي را از دست داديم مردم بايد به اين نکات توجه کنند درآمد ارزي در طول اين هشت سال برابر درآمد ارزي از قبل و بعد از انقلاب بوده است بيش از 750 ميليارد دلار درآمد ارزي داشتيم ولي متاسفانه توليد ناخالص ملي ما از 6.9 به منفي رسيده و در سال جاري نيز پيش بيني منفي مي‌شود.
روحاني خاطر نشان کرد: ما امروز مشاهده مي‌کنيم در پارس جنوبي همسايه ما روزانه 450 هزار بشکه نفت استفاده مي‌کند/.
روحاني با بيان اينکه کل فاز‌هاي فعال ما هشت عدد است تصريح کرد: همسايگان ما معادل 22 فاز استفاده و سه برابر کشور ما از گاز بهره برداري مي‌کنند بنابراين فرصت‌هاي عظيمي را امروز از دست مي‌دهيم.

رضايي اظهار داشت: اين بحث‌هاي انجام شده اولين بار نيست که صورت مي‌گيرد ما از مشروطه با کشور ژاپن شروع کرديم و اقتصاد ما اقتصاد پهلوي شد و ژاپن پيشرفت کرد از زمان انقلاب ما با کره و چين شروع کرديم آن کشورها پيشرفت کرده و ما عقب ماندگي داريم.

رضايي بابيان اينکه اين بحث‌ها بسيار زياد انجام شده است افزود: تمامي اين بحث‌ها را شصت سال است که داريم تکرار مي‌کنيم لذا بايد در اين راستا فکر اساسي کنيم دولت بايد درست شود چرا که اقتصاد در ايران صاحب ندارد با اين همه سياست گذاري و چشم انداز چرا هنوز کار اساسي صورت نگرفته است.

وي تصريح کرد: دولتي که در ايران داريم که از نظر ساختار کار کرد و مديريت بايد متحول شود هزينه‌‌ تصميم گيري‌هاي غلط بيشتر از هزينه‌هاي دشمن به کشور آسيب وارد مي‌کند.

رضايي با بيان اينکه هزينه‌اي که آمريکا و اسرائيل از بعد اقتصادي به ما وارد مي‌کنند کمتر از هزينه تصميم گيري‌هاي نادرست است خاطر نشان کرد: عدم تخصيص درست منابع به فعاليت‌هاي اقتصادي،‌ کشاورزي و صنعتي بدون هدف و برنامه و دخالت متخصصين است لذا مي‌بايست براي اين کار فکر اساسي کرد.

حداد عادل گفت: دوستان بيشتر به نتيجه مورد نظر اشاره مي‌کنند بنده تاکيد بر روش مي‌کنم چون نتيجه درست از روش درست حاصل مي‌شود بنده تلاش خواهم کرد توجه به بخش خصوصي بکنم.

وي تصريح کرد: ما بايد به بخش خصوصي اعتماد کنيم و از مشورت و مديريت بخش خصوصي  کمک بگيريم اجراي قانون سياست‌هاي کلي اصل 44 و قانون هدفمند سازي يارانه‌ها طبق قانون مهم است.

حداد عادل با بيان اينکه دولت من بايد بر بازار ارز يعني واردات و صادرات نظارت کند تاکيد کرد: با بل بشوي صادرات و واردات نمي‌توان اقتصاد را کنترل کرد بنده در نظر دارم در رياست جمهوري معاونت توليد و اشتغال ايجاد کنم آموزش بايد معطوف به کار متحول شود ما آموزش معطوف به کار بايد داشته باشيد و پژوهش معطوف صنعت دولت من پيشرفت دانش بنيان و اصلاح نظام بانکي را مهم مي‌داند.

در بخش دوم مناظره، حيدري سوالهايي را درباره سياست‌هاي کلان اقتصادي کشور مطرح کرد و از نامزدها خواست که با گزینه‌های  “سوال غلط است” و “من جواب نمي‌دهم” به سوال پاسخ دهند و در صورتی که پاسخ دیگری داشتند، آن پاسخ باید تک کلمه‌ای و نامزدها باید از ارائه توضيح پرهيز کنيد.

محمدرضا عارف گفت: برگزاري مناظرات به اين شيوه در شأن کانديداي رياست جمهوري نيست و خوب بود که بحث شده و هر کانديدايي برنامه خود را مطرح مي‌کرد.

وي ادامه داد: من به احترام دوستان قسمت اول را جواب دادم اما واقعا برگزاري تست لزومي ندارد، مگر ما مي‌خواهيم در کنکور يا آزموني شرکت کنيم؛ لذا من به احترام مردم در اين جلسه مي‌نشينم و به سوال‌ها پاسخ مي‌دهم.

رضايي با بیان اینکه صدا و سيما بايد هر 8 کانديدا را رئيس جمهور بداند و خودشان بايد با یکديگر گفتگو کنند، گفت: من آدم صبوري هستم و از اول جلسه به دنبال اين هستم که ببينم که اين جلسه به کجا مي‌رسد چرا که اين حرف‌هاي تکراري و به صورت جويده و جويده هم به مردم آسيب مي‌زند و هم به 8 کانديدا توهين مي‌شود.

رضایی ادامه داد: اگر ما از همان اول شئونات رياست جمهوري را رعايت نکنيم يعني نمي‌خواهيم دولت قوي تشکيل دهيم.

عارف در اين ميان گفت: خواهشمنديم در دو مناظره بعدي تجديد نظر جدي شود، در اين مناظرات بايد از هر کانديدا شيوه اجراي مناظره‌ها را درخواست مي‌کردند چرا که ما مي‌خواهيم با هم رقابت کنيم.

وي ادامه داد: صدا و سيما با چه مجوزي بدون نظر ما 8 نفر برنامه گذاشته است.

حيدري در پاسخ به عارف گفت: اين مدل به تصويب ستاد انتخابات کشور رسيده است که قانوني است.

سوال اول: در شرايط فعلي آيا با درخواست کارفرمايان براي کاهش سهم کارفرما از بيمه تأمين اجتماعي موافقت مي‌کنيد؟

غرضي:خير

قاليباف:خير

ولايتي:به نظرم نمي شود با بله و خير جواب داد بلکه بستگي به شرايط کارفرما و فعاليت آن دارد.

جليلي: سوال کامل نيست.

حداد عادل: من موافقم.

عارف: نظري ندارم.

رضايي: اين سوال غلط است.

روحاني: براي کوتاه مدت موافقم

سوال دوم: با کدام سياست مالياتي موافقيد؟ کاهش ماليات شرکت‌ها براي تشويق توليد و سرمايه‌گذاري يا افزايش ماليات شرکت‌ها براي کاهش وابستگي به نفت.

قاليباف: سوال اشکال دارد و من با رابطه بين درآمد و ماليات موافقم.

ولايتي: با کاهش ماليات موافقم.

جليلي: سوال کامل نيست.

حداد عادل: با کاهش ماليات براي تشويق توليد موافقم.

عارف: نظري ندارم.

رضايي: با کاهش ماليات براي تشويق توليد موافقم.

روحاني: سوال به طور کلي درست نيست بلکه براي کوتاه مدت موافقم.

غرضي: تا وقتي نرخ ارز تثبيت نشود و تورم مهار نشود هر کار اقتصادي مشکل خواهد داشت.

سوال سوم: براي تنظيم لايحه بودجه 93 کدام مورد را در اولويت قرار مي‌دهيد؟ توسعه فناوري اطلاعات، افزايش وام ازدواج يا توسعه روستاها

ولايتي: توسعه روستاها

جليلي: توسعه روستاها

حداد عادل: توسعه روستاها

عارف: نظري ندارم

رضايي: با اين که به کل شيوه اعتراض دارم اما توسعه روستاها

روحاني: سوال اشکالات زيادي دارد اما توسعه روستاها

غرضي: توسعه فن آوري اطلاعات چرا که هر روستايي نيز در اين سهيم است

قاليباف: اولويت را به فناوري اطلاعات مي‌دهم

سوال چهارم: با توجه به شرايط امروز کشور براي توسعه صنعت و اشتغال کدام راهبرد را انتخاب مي‌کنيد؟ حمايت از بنگاه‌هاي کوچک و متوسط يا سرمايه‌گذاري در صنايع بزرگ و مادر

جليلي: حمايت از بنگاه‌هاي کوچک

حداد عادل: سوال درست نيست و هر دوي اينها مي‌تواند با هم باشد اما اولويت من بنگاه‌هاي کوچک است

عارف: نظري ندارم

رضايي: خود اين سوال نشان مي دهد که  صدا و سيما نبايد چنين سوال‌هايي را تنظيم مي‌کرد چرا که اين دو حلقه‌هاي متصل به هم هستند.

روحاني: بنگاه‌هاي کوچک

غرضي: تا تورم کنترل نشود و نرخ ارز تثبيت نشود هر کاري کنيم خلاف است و اين سوال غلط است

قاليباف: من زنجيره اولويتم را دنبال مي کنم و در برخي صنايع بنگاه هاي کوچک و در برخي صنايع بنگاه هاي مادر

ولايتي: حمايت از صنايع کوچک و متوسط

سوال پنجم: در انتخاب وزرا و مديران ارشد دولت کدام ويژگي اولويت اول شماست؟ پاکدستي،‌ تجربه، تخصص يا تدبير؟

حداد عادل: هر 4 تا با هم چرا که هر کدام از اينها را نداشته باشند من انتخاب نمي‌کنم

عارف: نظري ندارم

رضايي: امام فرمود که به شما وصيت مي‌کنم کار را به دست نااهلان و نامحرمان نسپاريد پس هم بايد محرم باشند و هم اهل و تخصص داشته باشند.

روحاني: سوال درست نيست چرا که همه بايد با هم باشند و منفک از هم قابل قبول نيست

غرضي: کسي که سابقه اجرايي نداشته باشد و کارآمدي خود را در جامعه به عرض مردم نرسانده باشد انتخاب نخواهم کرد

قاليباف: سوال را غلط مي دانم

ولايتي: هر چهار تا در کنار هم نمي شود يک نفر بايد پاکدست باشد اما کار بلد نباشد

جليلي: سوال غلط است

سوال ششم: با توجه به درآمد محدود حاصل از هدفمندي يارانه‌ها شما کدام تصميم را اتخاذ مي‌کنيد؟ کاهش تعداد دريافت کنندگان يارانه، کاهش رقم يارانه‌هاي نقدي و يا افزايش قيمت بنزين براي تأمين يارانه‌ها.

رضايي: هيچ کدام، ما منابع يارانه‌ها را عمدتا از يک ميليون بشکه نفتي که تبديل به فرآورده هاي نفتي خواهد شد تأمين خواهيم کرد و افزايش نسبي در قيمت بنزين.

روحاني: سوال غلط است

غرضي: يارانه‌اي که به تورم کمک کند را من قبول ندارم

قاليباف: سوال غلط است

ولايتي: سوال غلط است

جليلي: سوال غلط است

حداد عادل: من سوال را سوال خوبي نمي دانم