«آموزش سخنرانی، لبخند زدن و انتخاب شعار تبلیغاتی»، «تضمین موفقیت شما در انتخابات»، «آموزش روش های تبلیغات و اطلاع‌رسانی»… این شعار موسساتی است که در کمتر از دو ماه مانده تا انتخابات شورای شهر دست به کار آموزش کاندیداها شده‌اند. یک موسسه در اصفهان، یکی در تهران و دیگری بدون جا و مکان که تنها از طریق سایت و وبلاگ فعالیت می کند و کمپین های انتخاباتی برای طرفداران نامزدها به راه می اندازد. تعداد این موسسات اگرچه هنوز انگشت شمار است اما در رقابت چهره های سیاسی، ورزشی و هنری برای ورود به شورای شهر، دنبال معامله های پرسود می گردند.
مدیر یکی از سایت های تبلیغات انتخاباتی در معرفی خدماتش می گوید: «کار ما راه اندازی کمپین انتخاباتی است. یعنی برنامه ریزی تبلیغاتی برای یک کاندیدا و اجرای آن در زمان‌بندی مشخص تا کاندیدا تاثیر گذاری بهتری روی مخاطبان داشته باشد و بتواند گروه های هدف را بهتر جذب کند. این کار در همه دنیا رایج است اما در ایران تقریبا سابقه نداشته. در کشورهای دیگر یک کاندیدا به یک شرکت ارائه کننده خدمات تبلیغاتی و اینترنتی مراجعه می کند تا با بکارگیری متخصصان تبلیغات و ارتباط با رسانه ها به شکلی حرفه ای برایش تبلیغ کنند.»
البته مدیر این سایت برای طرح ریزی، آموزش و اجرای خدمات کمپین رقم دقیقی را اعلام نمی کند و می گوید: «بودجه تبلیغات بر اساس وضعیت انتخابات، وضعیت رقبا و اهداف تبلیغات انتخاباتی مشخص می شود. اما آنچه مسلم است این که اجرای یک کمپین مستلزم صرف هزینه است و این هزینه بر اساس میزان اهمیت نتایج تعیین می شود. کاندیداها معمولا از قبل هیچ بودجه مشخصی اعلام نمی کنند و رقم خدمات ما توافقی است.»
خدماتی که این شرکت های تبلیغاتی ارائه می دهند در دو بخش است. اجرای کمپین تبلیغاتی و آموزش رفتارهای کاندیداتوری به نامزدها: «نامزدهای انتخاباتی باید رفتار متناسب با جایگاهشان داشته باشند. یک کاندیدا نمی تواند فن بیان نداشته باشد، نمی تواند ژست تصویری نامناسبی بگیرد یا بد لباس بپوشد و انتظار داشته باشد رای جمع کند. حتی در تبلیغات چهره به چهره و توزیع هدایای تبلیغاتی هم کاندیدا باید طوری عمل کند که اعضای کمپین احساس باج گیر بودن نداشته باشند. یادگیری این رفتارها به کاندیدا چهره کاریزماتیک می دهد و محبوبیت او را بالا می‌برد.»
تبلیغ به سبک موسسات کنکور
در اصفهان اما یک موسسه خصوصی بسته های آموزشی انتخابات شورای شهر را منتشر کرده و مدعی است اولین ارائه دهنده خدمات تبلیغاتی کاندیداها در کشور است. خدماتی که شبیه به آزمون های مکاتبه ای کنکور است و با ارسال جزوه و فیلم و کتاب کاندیداها را برای شرکت در رقابت آماده می کند.
مدیر روابط عمومی این موسسه می گوید: «خدمات ما در دو بسته آموزشی خلاصه می شود. یک بسته، شامل مجموعه فیلم ها و جزوه هایی است که روش های صحیح تبلیغات را آموزش می دهد و کاندیداها را با اصول تاثیرگذاری بر مخاطبان آشنا می کند و بسته دیگر، شامل اطلاعات عمومی و تخصصی مربوط به اداره شهر، حقوق شهروندی و اصول شهرسازی است که یک کاندیدای شورای شهر قاعدتا باید از آنها مطلع باشد.»
مهدوی بسته تشویقی سومی را هم برای کاندیداها معرفی می کند و می گوید: «فقط در قبال پرداخت 99هزار تومان کاندیداها می توانند بسته های آموزشی را همراه با بسته تشویقی ما دریافت کنند. یعنی تبلیغات شان را در سایت موسسه ما انجام دهند.» تبلیغاتی که او معتقد است تمام وقت بودن و ادامه داشتن شان بعد از اتمام مهلت قانونی تبلیغات، حتی در روز رای گیری، نقطه قوت آن به حساب می آید.
او می گوید: «تبلیغات انتخاباتی در کشور ما آشفته و بی قاعده است. مثلا یک کاندیدای شورای شهر را می بینیم که اهدافش را در حد اهداف یک رئیس جمهور یا حتی نماینده سازمان ملل تعریف می کند و به همین دلیل هم نمی تواند اعتماد مخاطب را جلب کند و در انتخابات رای نمی آورد. در صورتی که با توجه به راهکارهاي رواني در پيام ها، استفاده از کلمات تاثیر گذار و اصول ثابت شده تبلیغاتی می تواند رای بهتری کسب کند.»
با این حال خدماتی که این موسسه در قبال 99هزار تومان ارائه می دهد، بیشتر مبتنی بر تجربه تیم گرداننده آن است تا آموزش های آکادمیک تبلیغات و رسانه. مهدوی می گوید: «سرپرست گروه تحقیقاتی ما مسئول ستادهای انتخاباتی ریاست جمهوری در استان ها بوده و آموزش هایی که ارائه کرده ایم نتیجه 20سال تلاش در این زمینه است. شعار ما تبلیغ قانونی و تاثیرگذار است.»
باید و نبایدهای تبلیغات انتخاباتی
کاندیداهای شورای شهر بر اساس آیین نامه اجرایی قانون انتخابات که شورای نگهبان تدوین کرده، موظفند قواعد و مقرراتی را رعایت کنند که شامل این موارد می شود:
ماده 61- مدت فعالیت تبلیغات انتخاباتی برای کلیه نامزدها یکسان است و (8) روز قبل از روز اخذرأی آغاز می گردد و تا (24) ساعت قبل از روز اخذرأی ادامه خواهد داشت.
ماده 62- در فعالیت های تبلیغات انتخاباتی، انجام امور ذیل ممنوع است و مرتکبین تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند.
1- نوشتن و یا اظهار مطالب خلاف واقع.
2- دیوار نویسی، راه اندازی کاروان های تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار خارج از محل سخنرانی و یا ستاد تبلیغاتی انتخاباتی.
3- اعلام نظر شخصیتها در تأیید نامزدها با ذکر عنوان و مسئولیت آنان.
4- استفاده از صدا و سیما و میز خطابه نماز جمعه و یا هر وسیله دیگری که جنبه رسمی و دولتی دارد.
5- فعالیت انتخاباتی کارمندان در ساعات اداری.
6- استفاده از وسایل و امکانات وزارتخانه ها، ادارات، شرکت های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری ها و شرکت ها و سازمان های وابسته به آنها و نهادها و مؤسساتی که از بودجه عمومی (به هر میزان) استفاده می کنند و همچنین در اختیار گذاشتن وسایل و امکانات مزبور.
7- فعالیت تبلیغاتی مجریان و ناظران انتخابات برای نامزدهای انتخاباتی در قلمرو جغرافیایی مسئولیت خود.
8- الصاق هرگونه آثار تبلیغاتی نامزدها بر روی علائم راهنمایی و رانندگی، تابلوی بیمارستان، تابلوی مدارس و سایر مؤسسات آموزشی و تابلوهای منصوبه در معابر عمومی توسط بخش دولتی و وابسته به دولت و همچنین تأسیسات دولتی و صندوقهای پست، باجه های تلفن، پست های برق و تلفن، تابلوها و املاک بخش خصوصی (مگر با رضایت مالکان یا متصرفان) و هرگونه تابلوی راهنما، مأمورین انتظامی در صورت مشاهده چنین مواردی متخلفان را جلب و بمنظور تعقیب قانونی به مقامات قضایی تحویل می نمایند. شهرداری ها موظف اند با استفاده از امکانات نسبت به امحاء چنین اوراقی اقدام نمایند.
9- تبلیغ علیه نامزدها و هرگونه هتک حرمت و حیثیت آنان.
10- پاره یا معدوم نمودن عکس و آثار تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی در مدت و زمان قانونی تبلیغات که در محلهای مجاز الصاق شده و یا نصب شده باشد.
11- انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی تحت عنوان داوطلبی خارج از مهلت قانونی تبلیغات. (که در تبصره 5 این ماده آمده است: استفاده از هرگونه آثار تبلیغاتی نامزدها و طرفداران آنان اعم از کاغذی، پارچه ای، مقوایی، فلزی و یا هر جنس دیگر با ابعاد بیشتر از 70× 100 سانتی متر ممنوع است.)
مجله مهر