فارس: رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه 80 درصد مشکلات کشور ما مدیریتی است و تأثیر تحریم‌ها بیشتر از 20 درصد نیست، گفت که روش‌های «رابین‌هودی در اقتصاد» هیچ‌وقت جواب نمی‌دهد.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس با اشاره به نوسانات بازار ارز، اظهار داشت: حل هر مسئله‌ای وقتی امکان‌پذیر است که فرد علت‌های آن را به خوبی بشناسد و سپس این علت‌ها را از بین ببرد، اگر این کار انجام نشود، ممکن است کاری موقتی صورت گیرد که گاهی هم نتیجه عکس بدهد.
وی افزود: بخشی از مسائلی که درباره وضعیت فعلی تورم، گرانی و نرخ ارز مطرح است، به تحریم‌ها مربوط می‌شود و بخش زیادی هم به رفتار دولت در گذشته برمی‌گردد.
* بی‌انضباطی مالی-پولی، کشور را به اینجا رسانده است
رئیس مجلس با بیان اینکه هم‌اکنون نقدینگی در کشور افزایش یافته است، گفت: نقدینگی در کشور ما از حدود 65 هزار میلیارد تومان طی 7 سال گذشته به 395 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. وقتی این نقدینگی جمع شد، اگر راه‌های سرمایه‌گذاری در تولید مقابل آن باز باشد، به سمت تولید می‌رود، ارزش افزوده ایجاد می‌شود و تورم به دنبال نخواهد داشت اما اگر تولید، رکود داشته باشد این نقدینگی به سمت تولید نمی‌رود، بلکه به سمت کارهای کاذب سوق پیدا می‌کند، مثل دلالی یا کارهای دیگر و این امر عملاً باعث رشد ما نخواهد شد.
وی با بیان اینکه بخشی از مشکلات از برخی رفتارهای بانکی خلاف قاعده نشأت می‌گیرد ادامه داد: فرض کنید که بدهی بانک‌های کشور به بانک مرکزی در طول چند سال اخیر حدود سه برابر شده است، این بدهی به طور طبیعی باید سر موقع پرداخت شود اما وقتی این کار انجام نشود، به معنی پول پرقدرت است، پول پرقدرت اثرات تورمی مضاعفی دارد؛ پس یک بی‌انضباطی مالی-پولی، کشور را به اینجا رسانده است.
* مردم نمی‌خواستند سه برابر پول یارانه از جیبشان برود
لاریجانی با اشاره به موضوع هدفمندسازی یارانه‌ها، تصریح کرد: در قانون هدفمندسازی یارانه‌ها از ابتدا موضوع تورم مطرح بود، چون مردم که دلشان نمی‌خواست 45 هزار تومان در این جیبشان بگذارند و سه برابر از جیب دیگرشان بردارند، آنها دلشان می‌خواست هدفمندی یارانه‌ها منجر به بهره‌وری بالاتر در تولید، صرفه‌جویی و رونق اقتصادی کشور شود؛ به همین دلیل در مجلس مصوب شد که 30 درصد درآمد یارانه‌ها به بخش تولید اختصاص یابد اما این مصوبه اجرایی نشد به همین دلیل تولید دچار رکود شد.
رئیس مجلس ادامه داد: البته اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به خودی خود نقدینگی در کشور را افزایش داد و پرداخت یارانه 45 هزار تومانی به مردم منجر به افزایش نقدینگی در کشور شد، اما اگر در کنار آن تولید رونق پیدا می‌کرد و کارخانجات به صورت 3 شیفت فعالیت می‌کردند، این نقدینگی به سمت تولید می‌رفت؛ اینکه مجلس مصوب کرد 30 درصد درآمد اجرای قانون یارانه‌ها به بخش تولید اختصاص یابد، محقق نشد و وقتی طرحی ناقص اجرا می‌شود، این اثرات را هم دارد.
* بخش کمی از مشکلات اقتصادی ما مربوط به تحریم‌هاست
وی با تأکید بر اینکه اقتصاد ما دارای مشکلات درونی است، گفت: گاهی غربی‌ها در موضوع تحریم‌ها خیلی رجز می‌خوانند که دیدید ایران را تحریم کردیم و چه شرایط اقتصادی در داخل ایران پیش آمد؟ ولی واقعیت این است که بخش کمی از مشکلات اقتصادی ما مربوط به تحریم‌هاست و مشکلات اقتصادی ما از ساز و کارهای درونی نشأت می‌گیرد.
رئیس مجلس ادامه داد: اینکه رهبر معظم انقلاب امسال را سال حمایت از تولید ملی نامگذاری کردند، سخن بسیار داهیانه‌ای است؛ در شرایط فعلی علاج کار این است که تولید کشور راه بیفتد و رونق یابد و تا وقتی این موضوع رخ ندهد، این مشکلات همچنان باقی است.
رئیس دستگاه قانونگذاری کشور اضافه کرد: وزارت اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت اعتباری حدود 26 هزار میلیارد تومان تهیه کردند تا به عنوان تسهیلات بانکی پرداخت شود، ولی این رقم با توجه به نرخ ارز باید خیلی بیشتر باشد چون اگر کارخانجات قبلاً با 1200 تومان ارز خریداری می‌کردند حالا باید با نرخ 3 هزار تومان ارز بخرند، بنابراین باید حدود 3 برابر پول در گردش داشته باشند؛ موضوع این است که قبلاً وقتی کارخانه‌ای می‌خواست ال سی باز کند، باید 15 درصد پرداخت می‌شد و مابقی را وقتی کالا وارد می‌شد، پرداخت می‌کرد اما حالا می‌گویند 100 درصد رقم را پرداخت کنید و گاهی حتی 20 درصد هم اضافه می‌گیرند که مطمئن باشند؛ اینکه کمک به تولید نیست.
وی افزود: در شرایطی که کارخانجات نقدینگی ندارند، باید به آنها کمک شود، اما یک تحریم اضافه هم از داخل درست می‌کنید و این روش کمک به تولید نیست؛ این موضوعات اشکالاتی بود که در جلسه دولت و مجلس با جدیت مطرح شد.
رئیس مجلس برای نمونه به مقوله گندم در بخش کشاورزی اشاره و خاطرنشان کرد: وزیر جهاد کشاورزی گزارش رسمی به بنده ارائه داده که ایران حدود 13 میلیون تن گندم در سال جاری تولید کرده که لیست آن هم وجود دارد که در چه استان‌هایی تولید شده است، اما باید ببینیم چقدر به سیلوها گندم داده می‌شود. باید بگویم کمتر از 3 میلیون تن؛ ما سیلو ساختیم که کاملًا هم بهداشتی هستند و گندم را می‌توانند خوب نگهداری کنند اما چرا نمی‌دهند؟ چون قیمت آن را 420 تومان اعلام کردند، در حالی که همه جور محاسبه کارشناسی نشان می‌دهد که قیمت تولید گندم در شرایط فعلی 600 تومان تمام می‌شود، شما وقتی قیمت تضمینی را 420 تومان اعلام می‌کنید کشاورز نمی‌فروشد و یا به دلال می‌دهد که در انبارهای غیراستاندارد نگهداری کند یا به عراق یا جای دیگر صادر می‌کند یا به دام می‌فروشد، نتیجه آن هم این است که شما با کمبود گندم مواجه می‌شوید و مجبورید 6 یا 7 میلیون تن گندم خریداری کنید، یعنی 3 یا 4 میلیارد دلار نیز اینجا باید هزینه کنید و این امر یعنی سیکل معیوب است، گندم تولید شده، اما در جایی عیب داشته و نتوانستند اخذ کنند.
رئیس قوه مقننه همچنین یادآور شد: بنده گروهی را هم برای بررسی این موضوع تعیین کردم و کار هماهنگی با دولت انجام شد و در نهایت به این نتیجه رسیدند که قیمت تمام‌شده گندم بین 550 تا 600 تومان است؛ هم‌اکنون دو میلیون گندم‌کار در کشور وجود دارد اما آنها به زور می‌توانند زندگیشان را اداره کنند، در حالی که کشاورزان در همه کشورها مورد حمایتند.
* باید با مردم روراست حرف بزنیم
وی با تأکید بر اینکه در مورد موضوع کنترل ارز هم راه‌های معقول‌تری وجود دارد، توضیح داد: ما باید با مردم روراست حرف بزنیم، درآمد ارزی ایران کاهش پیدا کرده است و ما باید با مردم صحبت کنیم و بگوییم که مجبوریم مقداری از درآمد کشور را برای مایحتاج عمومی مردم و دارو مصرف کنیم و با دلار 1226 تومانی بدهیم که ارزانتر شود و بخشی هم برای تولیدات کارخانجات اختصاص یابد.
لاریجانی با بیان اینکه باید ارز را با نرخ ثابت نه به نرخ روز به کارخانجات بدهیم گفت: وقتی به نرخ روز به کارخانجات ارز بدهید، هیچ‌کس نمی‌داند با چه برنامه ارزی، تولیدات خود را داشته باشد، این موضوعات راه‌حل‌هایی دارد و البته کار دولت است نه کار مجلس.
وی با بیان اینکه نباید نرخ ارز بالا برود، یادآور شد: بالا رفتن نرخ ارز هم مشکلاتی دارد اما باید حل شود؛ اگر در صنعت رونق ایجاد کنید، خود به خود تورم پایین می‌آید و اشتغال ایجاد می‌شود، در حالی که با وضعیت فعلی بسیاری از کارخانه‌های کوچک و متوسط زیر 50 درصد کار می‌کنند، بعضی‌هایشان هم تعطیل شدند، در حالی که می‌توانند به صورت سه شیفت کار کنند.
وی ادامه داد: این مسائل است که مشکلات تورمی ایجاد می‌کند، چون شما پول ارز را دادید، ساختمان ساختید، آب و برق و تلفن و همه چیز برای‌شان درست کردید و سرمایه‌گذاری در اینجا صورت گرفت و به تولید نرسید؛ در حالی که باید پول در گردش کارخانجات را از طریق تسهیلات بانکی به آنها ارائه و در اولویت قرار دهیم.
* مسکن مهر اولویت اشتباهی است
رئیس مجلس با بیان اینکه هم‌اکنون “مسکن مهر” برای دولت اولویت شده است افزود: حجم انبوهی از تسهیلات به مسکن مهر داده می‌شود، در حالی که این موضوع به تولید کمکی نمی‌کند؛ بنابراین حتماً اولویت اشتباهی است.
وی ادامه داد: گزارشی به بنده داده بودند که در آن اعلام شده 54 درصد تسهیلات در سال گذشته به مسکن مهر اختصاص یافته است، مسکن مهر موضوع مهمی است ولی اگر کشوری متوازن حرکت نکند، در اقتصاد مشکلاتی به وجود می‌آید؛ قرار بود 30 درصد درآمد اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به بخش تولید اختصاص یابد که مطلقاً اختصاص نیافته است، مجلس این موضوع را پیگیری و گزارشی در این زمینه ارائه کرد که در صحن علنی قرائت شد و به دلیل تخلفی که صورت گرفته بود به قوه قضائیه ارسال شد.
لاریجانی تاکید کرد: مشکلات اقتصادی ما ریشه‌هایی دارد که اگر این ریشه‌ها علاج شود، خود به خود قیمت ارز کاهش می‌یابد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه هم‌اکنون ارز 1226 تومانی به عنوان ارز مرجع وجود دارد و مابقی با نرخ بیش از دوهزار تومان در بازار عرضه می‌شود، این مابه‌التفاوت قیمت ارز کجا می‌رود، توضیح داد: در بودجه پیش‌بینی شده که قیمت‌ها بالا نرود، پیش‌بینی ما این بود که دولت متوازن عمل می‌کند تا افزایش قیمت نداشته باشیم، ولی ما با پدیده‌ای مواجه شدیم که این پدیده چند وجه دارد.
وی با تأکید بر اینکه درآمدهای دولت به خاطر تحریم‌ها متناسب با بودجه رشد نکرده است، عنوان کرد: ما کسری بودجه داریم و معقول‌ترین راه این است که این منابع به سمت جبران کسری بودجه برود و سپس به بخش تولید کمک شود، یعنی اگر صنعت ما هم‌اکنون برای گرفتن تسهیلات به عنوان مثال باید 25 درصد سود بدهد، ما برای شرایط فعلی می‌توانیم یک یارانه‌ای به او بدهیم تا کمتر سود بپردازد و رونق یابد؛ اگر بخواهیم هدف‌گذاریمان همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، توسعه و رونق بخش تولید باشد، باید این منابع را صرف چنین بخش‌هایی کنیم.
* 80 درصد مشکلات کشور ما مدیریتی است / میزان تأثیر تحریم‌ها در اقتصاد کشور ما بیشتر از 20 درصد نیست
رئیس مجلس با بیان اینکه هیچ‌وقت در اقتصاد روش‌های رابین‌هودی جواب نمی‌دهد، خاطرنشان کرد: وقتی که نقدینگی در کشور را بالا می‌بردند باید به این موضوع فکر می‌کردند، حالا هم باید با مردم گفت‌وگو کرد و آرام‌آرام شرایطی را به وجود آورد تا به سمت تولید پیش رفت، در این صورت نقدینگی سیّال که یک روز به سمت مسکن یا ارز یا به سمت طلا می‌رود، کنترل می‌شود اما این اراده باید وجود داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه میزان تأثیر تحریم‌ها در اقتصاد کشور ما بیشتر از 20 درصد نیست، یادآور شد: 80 درصد مسائل و مشکلات اقتصادی ما مربوط به سیستم مدیریتی است و اتفاقاً موضوع اشتباهی که غربی‌ها تصور می‌کنند، این است که به خاطر تحریم‌ها توانستند اقتصاد ما را متلاطم کنند، ولی ما خودمان باید متوجه این موضوع باشیم.
لاریحانی با طرح سؤالی گفت: باید پرسید آیا رشد نقدینگی در داخل کشور، ربطی به تحریم‌ها داشته است؟ شما نقدینگی را افزایش دادید، اینکه بیشتر تسهیلات را به مسکن مهر دادید، چه ربطی به تحریم دارد؟ پس اشکال کار در جای دیگری است که باید حل شود .
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا مسئولان با قصد و غرض آدرس غلط می‌دهند یا خیر؟، گفت: بنده واقعاً روش‌های پیامبرگونه ندارم که ببینم نیّات آنان چیست، ولی هر نیّتی هم که داشته باشند، اشتباه است.
رئیس مجلس با بیان اینکه استراتژی غرب هم‌اکنون این است که به افکارعمومی دنیا بقبولاند که با تحریم‌ها، توانسته وضعیت آشفته در اقتصاد ایران ایجاد کند، تصریح کرد: هر آدرسی که این تحلیل را تقویت کند، آنها را مصمم‌تر می‌کند که فشارهایشان را افزایش دهند.
* باید برای مردم باز شود که منظور از اقتصاد مقاومتی چیست
وی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در زمینه اقتصاد مقاومتی، تأکید کرد: باید این موضوع برای مردم باز شود که مقصود از اقتصاد مقاومتی چیست؟ اقتصادی که در مقابل شرایط دیگران، قدرت انعطاف داشته باشد و بتواند خودش را تنظیم کند، وقتی می‌تواند خود را تنظیم کند که از درون قوی باشد، یعنی شما تورم را کنترل کرده باشید، تولید داخلی توانسته باشد در حداکثر ظرفیت خود فعالیت کند و در محصولات استراتژیک خودکفا شده باشیم.
رئیس مجلس با یادآوری اینکه از نظر ابتکارات درونی نباید از دیگران گرته‌برداری کنند و باید خودمان بتوانیم کار کنیم، از نحوه اجرای اصل 44 قانون اساسی توسط دولت انتقاد کرد و گفت: شرکت‌ها و مؤسسات دولتی ما با اجرای اصل 44 قانون اساسی از یک حالت دولتی به حالت نیمه دولتی سوق پیدا کردند.
رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان بازدید از خبرگزاری فارس، در گفتگویی تفصیلی به سوالات مختلف خبرنگاران پارلمانی فارس پاسخ داد که بخش‌های دیگر این گفتگو متعاقبا منتشر خواهد شد.