خبرگزاری فارس: یک موقع کارهایی هست ولی اصلاً به آن توجهی در بازار نمیشود. شاید انتشارات خیلی معروفی نداشته و یا کسی که آن را جمع‌آوری کرده به نظر بعضی‌ها شخصیت مهمی نداشته.
به گزراش خبرنگار ادبیات انقلاب اسلامی؛ «حمیدرضا نوری» در رشته کارشناسی نرم افزار کامپیوتر تحصیل کرده و متولد 1364 است. او در کنار همسرش «عارفه دهقانی» یک زوج شاعر انقلاب اسلامی را تشکیل داده اند و آینده ی روشنی را پیش روی خود می بینند. چندی پیش مصاحبه ما با خانم دهقانی را خواندید. اکنون دعوت تان می کنیم تا گفت و گوی ما با حمیدرضا نوری را نیز بخوانید.
فارس: لطفاً خودتان را معرفی بفرمایید.
بسم‌الله الرحمن الرحیم، «حمیدرضا نوری» متولد 1364، دانشجوی رشته نر‌م‌افزار کامپیوتر هستم.
فارس: مثل اینکه بیشتر هم به حوزه رباعی علاقه دارید؟
بله، بیشتر هم رباعی.
فارس: تعدادی از رباعی‌هایتان را بخوانید تا شروع کنیم.
ما بر سر سفره‌ات نمک‌گیر شدیم
با لقمه‌ی لطف و رحمتت سیر شدیم
با این همه چون تو را ندیدیم آنقدر
خوردیم غم فراق تا پیر شدیم
فارس: آفرین
در خانه‌ی حق چله‌نشینش شده‌ایم
در مزرع نور خوشه چینش شده‌ایم
ما گر چه میان خلق کوچک بودیم
در حلقه‌ی عاشقان نگینش شده‌ایم
چون شهر دلم هوای ابری دارد
از خائن و بی‌حیا تبری دارد
ای نوح چقدر جای طوفان خالیست
من در عجبم خدا چه صبری دارد
* در کنار «خانم دهقانی» شعرهای همدیگر را نقد می‌کنیم
فارس: احسنت، خیلی خوب!
البته این رباعی‌هایم مربوط به رباعی‌هایی هست که در این چند ماه اخیر گفته‌ام، بالاخره اوایل یک نقص‌هایی داشت ولی بعد از اینکه در کلاس‌های «حلقه‌ی روشنا» استاد حدادیان و امیری اسفندقه شرکت کردم که گاهی «استاد مصطفی محدثی خراسانی» می‌آمدند و در کنار «خانم دهقانی» هم شعرهای همدیگر را نقد می‌کنیم و ایشان هم به من خیلی کمک کردند.
فارس: «خانم دهقانی» بیشتر در حوزه شعر به شما کمک میکنند و یا شما به ایشان کمک می کنید؟
البته بیشتر ایشان کمک می کنند.
فارس: چرا؟
خب ایشان بیشتر در زمینه شعر کار کردند و در حوزه ادبیات هم تحصیل میکنند تمرکزشان بر روی موارد شعری چه از نظر آهنگ‌های شعری چه از لحاظ وزنی بیشتر است.
* رباعی سریع می‌تواند مفهوم مورد نظر را به مخاطب برساند
فارس: قالب‌های شعری هر دوی شما هم تقریباً یکی هست و هر دوی شما به رباعی علاقه دارید.
البته ایشان در قالب غزل و قالب های دیگر هم زیاد شعر می‌گویند، ولی من رباعی را بیشتر به خاطر این دوست دارم که چهار مصرع است و سریع می‌تواند مفهوم مورد نظر را به شخصی که آن را می‌خواند برساند.
فارس: یعنی شعر طرح منظور نمی‌رساند، «آخرین برگ سفرنامه باران این است/ که زمین چرکین است».
به نظر من رباعی منظور را بهتر می‌رساند. چونکه هم وزن خاصی دارد و هم راحت‌تر می‌تواند با مخاطب ارتباط برقرار کند
فارس: انقلاب به نظر شما چه شکوهی به رباعی داد؟
از اوایل انقلاب می‌گویند یا الان را
فارس: از اوایل انقلاب تا الان
به نظر من الان با توجه به فضای مجازی که ایجاد شده است و سایت‌هایی که دارند تخصصی روی شعر کار میکنند الان خیلی فضای شعری نسبت به اوایل بهتر شده است. حالا آن موقع‌ها «مرحوم سلمان هراتی»، «قیصر امین‌پور»، «سیدحسن حسینی» و در حال حاضر استاد «علی‌رضا قزوه» هم دارند کار میکنند.
فارس: البته «منصور اوجی» از شاعران خیلی خوب شیراز جایی نوشته بودند و گفته بودند که «قیصر و سلمان» از کتاب «حالیست مرا» که مجموعه رباعی است از آنها اثر پذیرفتند حیفم می‌آید که از «آقای اوجی» که الان در قید حیات هستند یاد نکنیم.
بله.
* در حوزه تذکره آن استارتی که باید زده می‌شده زده نشده
فارس: خب یعنی نباید فقط رباعی را در سیطره‌ی مرحوم «قیصر و سیدحسن حسینی و سلمان» دید، در کنار این ارجمندان که خیلی هم برای ما قابل احترام هستند، «منصور اوجی»، «سهیل محمودی»، «ساعد باقری»، «محمدرضا سهرابی‌نژاد»، بخصوص«سهرابی‌نژاد» رباعی‌هایی دارد که واقعا قابل توجه است. و خیلی از افراد دیگر، مثلاً اگر ما بخواهیم یک لیست از رباعی‌سرایان ارائه دهیم باید حداقل به 200 شاعر پس از انقلاب اشاره کنیم، «عباس خوش‌عمل»، «عبدالجبار کاکایی»، «اکبر بهداروند»، «هادی فردوسی» و… یک سری از شاعران ما هم هستند که به جهت دور بودن از پایتخت متأسفانه بی‌عدالتی در معرفی آنها می‌شود.و یا یک شاعر دیگری که اخیراً با او مصاحبه کردم به نام «محمدرضا نظری» که از رباعی‌سرایان طبس است. «ایرج زبردست» را ببیند «بیژن ارژن»را ببیند و خیلی از افراد دیگر. به نظر شما بعد از انقلاب اسلامی در حوزه تذکره کم کاری نکرده ایم؟
در مورد «تذکره» چرا، خب این قدر که به موارد دیگر پرداخته شده شاید به «تذکره» پرداخته نشده است و شاید هم به قول معروف آن استارتی که باید زده می‌شده زده نشده و بیشتر به مسائل دیگر پرداخته شده است.
* چیزی را که حضوری می‌توان به آن دست پیدا کرد در فضای مجازی نمی‌توان به آن رسید
فارس: بیشتر در حوزه «تذکره» ما کارهای «آقای بیگی» را داریم، «حماسه‌های همیشه» و «سیمرغ سخن» و… فضای «تذکره» خیلی جدی گرفته نشده است و یکی دو کار هم «محمدباقر نجف‌زاده بار فروش» مثلاً من «علی معلم» را از آن کتاب «محمدباقر نجف‌زاده بارفروش» شناختم که این شعر زیبا را از علی معلم آورده بود:
تو عاشقی، تو رهایی، تو نیک بی باکی
سفر به خیر برادر، برو که چالاکی
در حوزه نقد و بررسی ادبیات انقلاب اسلامی به جای قابل توجهی رسیدیم یا باید بیشتر به آن توجه شود؟
کلاً در زمینه نقد با توجه به فضاهای مجازی چونکه به نظر من بیشتر در فضاهای مجازی شعر نمایش داده می‌شود. مخصوصاً در این بُعدی که شما فرمودید، یعنی آن جلسات را بعضی ها به دلیل مشغله‌های شغلی که دارند کمتر شرکت میکنند، مجبور هستند که از طریق سایت‌هایی مثل «شاعران پارسی‌زبان» و یا «شهرستان ادب» و یا از طریق وبلاگ‌هایشان شعرهایشان را به عرصه نقد بگذارند و آن را هم قطعاً خیلی از استادان آنگونه که در جلسات شعر نقد میکنند در فضای مجازی امکان نقد بیت به بیت وجود ندارد و هم این که چیزی را که حضوری می‌توان به آن دست پیدا کرد این گونه نمی‌توان به آن رسید.
فارس: چرا شعر انقلاب اسلامی حتی یک مجله ندارد که در آن شعر انقلاب، تذکره و غیره نقد و بررسی شود؟
نمی‌دانم، البته این بیشتر شاید به مسولین فرهنگی برمی‌گردد.
* اگر حمایت مالی باشد می توان برای شعر انقلاب مجله دربیاوریم
فارس: چه ربطی به مسئولین دارد؟
خوب سایت بدون حمایت مالی که نمیشود راه اندازی و اداره شود. خب بالاخره یک حامی مالی می‌خواهید چونکه بیشتر جنبه مالی آن منظورم هست چون هیچ مجله و یا سایتی بدون حمایت مالی نمی‌تواند راه‌اندازی شود.
فارس: یعنی شما می‌گویید که خیلی از مجله‌هایی که الان موجود هست که خیلی از آنها غیر ادبی و بعضی از آنها ادبی هست اگر دولت آنها را حمایت نکند، منتشر نمی‌شوند؟
منتشر می‌شود اما قطعاً یک بودجه‌ای را از یک نهادی باید بگیرند و حمایت مالی می‌شوند، حالا شاید از یک مؤسسات فرهنگی دیگر که آنها بودجه دارند، به نظر من حالا باید یک جایی باشد.
* کاری که مطرح نمی شود دو دلیل دارد: یا انتشارات معروفی نداشته یا جمع آوری کننده ی معروف
فارس: من فکر میکنم شاعران انقلاب اسلامی که روی حمایت دولت اصرار دارند، خودشان باید دست به کار شوند و این ضعف بزرگ بعضی از شاعران انقلاب اسلامی است.
«خانم فریبا یوسفی» هم از شعرای خانم، باز یک «تذکره» داشتند که قرار بود به چاپ برسد و به نمایشگاه امسال برسد. در بحث «تذکره» از خانم‌ها فعلاً این دو تا کار هست، یعنی یک موقعی کارهای «تذکره» هست ولی مطرح نمیشود یا حالا نمی‌دانم اصلاً به آن توجهی در بازار نمیشود. شاید انتشارات خیلی معروفی نداشته و یا کسی که آن را جمع‌آوری کرده به نظر بعضی‌ها شخصیت مهمی نداشته. چون که خیلی‌ها توجه میکنند که جمع‌آوری کننده آن چه کسی بوده است. مثلاً اگر «خانم فریبا یوسفی» باشد خیلی برایشان مهم‌تر است تا یک فرد ناشناس.
* سعی دارم تعریف “آقا” را در اشعارم رعایت کنم
فارس: «آقای نوری» شما چرا بیشتر در حوزه آئینی کار می‌کنید؟ یا کارهای دیگری هم دارید و در سایت ها نیست؟
کارهای دیگر هم هست نه اینکه فقط کارهایم صرفاً آئینی باشد ولی می‌شود گفت 90-80 درصد کارهایم آئینی هست و سعی دارم تعریف مقام معظم رهبری را در اشعارم رعایت کنم و در مورد شاعری اهل بیت ، یک حدیث از «امام صادق (ع) یا امام رضا (ع)» هست که یک شاعری در خدمت ایشان بودند و در وصف «امام زمان» شعری گفتند که «امام (ع) به او گفتند که تا حضرت روح‌‌القدس به تو عنایتی نکند این شعر را تو نمی‌توانی بگویی، شعر وقتی آئینی می‌شود هم اجر اخروی دارد هم خیر دنیوی، به عنوان مثال وقتی یکسری افراد با شنیدن این اشعار حالشان منقلب می‌شود این برای شاعر خیلی ارزش دارد.
فارس: شما امروز شعرهای آئینی چه کسانی را می‌پسندید؟
«آقای مجاهدی»، «آقای سهرابی»، «آقای برقعی» .«آقای علوی»،«آقای محسن کاویانی» از شاعران جوان قم «آقای محسن رضوانی» که شعرهای خیلی خوبی می‌گویند و یک سبک جدید را در کارهایشان دارند ارائه می‌دهند.
فارس: تأثیر شاعرانی مانند «آغاسی» را در شعر بعد از انقلاب چگونه می‌بینید؟ اصلاً به نظر شما نیازی بود به شعر «آغاسی»؟
بله، به نظر من در زمانی که در قید حیات بودند به ایشان اصلاً پرداخته نشده است.
فارس: الان که در قید حیات نیستند چطور؟
در حال حاضر فکر میکنم بیش از زمان حیاتشان توجه می شود اما باز هم حق مطلب ادا نمیشود و نباید فراموش کرد که خیلی‌ها جرقه ذهنی‌شان را از شعرهای ایشان گرفتند و وارد این راه شدند.
فارس: شیوه‌ی شعر خواندن «مرحوم آغاسی» خودش یک هنر است.
بله، خودش یک هنر است و تأثیرگذار
فارس: «آقای نوری» باز هم اگر می‌شود چند تا از رباعی‌های خوب‌تان را برای ما بخوانید.
چشم دل ما به سامرا خیره شده
داغ غم غربتت بر آن چیره شده
از دود دل سوخته‌ی ماست اگر
خورشید کسوف کرده و تیره شده
از داغ تو می‌تپید و ناگاه افتاد
بی‌تاب شد و به حسرت و آه افتاد
انگار خسوف کرد و در هم پیچید
تا قطره خونت به رخ ماه افتاد
بعد از تو زمین و آسمان غمگین است
یا فاطمه داغت به خدا سنگین است
از دوریت آنقدر که بر سینه زدم
بین در و دیوار دلم خونین است
و آخرین رباعی هم:
این موج عظیم تا که برخاسته است
دریای دل من چه خوش آراسته است
چون جزر و مد قشنگ چشمان تو که
از ارزش روی ماه هم کاسته است
فارس: خیلی خوب، شما شعر اجتماعی هم می‌گویید؟
بله، بعضی وقت‌ها
* “چون شهر دلم هوای ابری دارد” را در رابطه با آهنگی که علیه «امام هادی (ع)» خوانده شده بود گفتم
فارس: چه موقع‌هایی به شعر اجتماعی روی می آورید؟
«چون شهر دلم هوای ابری دارد» در رابطه با آهنگی بود که بر علیه «امام هادی (ع)» خوانده شده بود به ذهنم رسید و گفتم، و برخی از رباعی هایم هم در مورد «حجاب» و در مورد شهدای هسته‌ای بوده است.
فارس: «عرفان‌پور» یک شعر دارد که در مورد «حجاب» می‌گوید:
یک سکه‌ی بی‌رواج بودی ای ماه
این چادر شب بود که زیبایت کرد
که این یک رباعی است و این بیتش خیلی زیباست
فارس: اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید
نکته خاصی ندارم و فقط از شما تشکر میکنم
فارس: حالا اگر این کتاب شما چاپ شود بهتر می‌شود
بله، چون الان نزدیک 4 ماه است که کتاب را به حوزه هنری تحویل دادم. خوب مسلماً تعداد کتاب‌ها زیاد است ولی انشاءالله آن هم هرچه زودتر بررسی شود و اگر عیب و ایرادی دارد برطرف شود تا به چاپ برسد
…………………………………
مصاحبه و تدوین: حسین قرایی