| معاون اسبق وزارت مسکن و شهرسازی با اشاره به تبدیل شدن خیابان نه چندان باسابقه «استقلال» در شهر استانبول ترکیه به یکی از جاذبه‌های فرهنگی این کشور در سال‌های اخیر، دلایل افول فرهنگی خیابان «لاله‌زار» تهران را هم در دهه‌های اخیر تشریح کرد. | |
به گزارش خبرنگار مهر، سمینار «بازنمایی فضاهای شهری در هنر و ادبیات» از صبح امروز چهارشنبه 28 تیرماه و در سالن استاد ناصری خانه هنرمندان ایران آغاز به کار کرد و تا عضر امروز ادامه دارد. نشست «ادبیات» این سمینار هم ظهر امروز با ارائه چهار مقاله به ترتیب از «امیرعلی نجومیان – ماکان نجومیان»، «سید ابوالحسن ریاضی»، «سیدمحسن حبیبی، نوید پورمحمدرضا و فرزین امین صالحی» و «پیروز حناچی و سعید محمود کلایه» برگزار شد. شهر در رمان‌های دهه 40 ظاهری فریبا دارد سیدمحسن حبیبی استاد گروه شهرسازی دانشگاه تهران با ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «بازخوانی شهر ایرانی از دریچه داستان‌های بلند شهری (1357-1340)؛ پژوهش موردی: سفر شب (بهمن شعله‌ور) و شب هول (هرمز شهدادی)» که به صورت مشترک آن را با نوید پورمحمدرضا و فرزین امین صالحی تدوین کرده بودند، گفت: در دهه 40 برعکس دهه 30 که سال‌های یاس و گریز است، شاهد قدرتمند شدن طبقه متوسط هستیم؛ طبقه‌ای که با اعتراض عجین شده است. وی سپس گفت: شهر بازنمایی شده در این آثار شهری با ظاهری فریبا و مدرن با انبوهی از رستوران‌ها، کافه‌ها، خیابان‌ها، کوچه‌ها و هتل‌ها است. شهر دهه‌های 40 و 50 شهری است که بستر مدرنیزاسیون از بالا است و قهرمان و ضد قهرمان داستان‌های مدرن آن، سودای تصاحب همه شهر را دارند. این استاد گروه شهرسازی دانشگاه تهران از دو رمان مورد مطالعه پژوهش خود و همکارانش یعنی «سفر شب» نوشته بهمن شعله‌ور (1346) و «شب هول» اثر هرمز شهدادی (1357)، به عنوان «آثاری سرشت نما از نوع رمان شهری» نام برد و تاکید کرد: در این رمان‌ها شهر و مشخصاً تهران، در ادبیات ایران شخصیت می‌یابد و به موجودی تاثیرگذار بدل می‌شود و خود را در جایگاه بازیگر معرفی می‌کند. حبیبی اضافه کرد: تهران به تصویر درآمده در این رمان‌ها، شهری در حال مدرن شدن و از این رو واجد بسیاری از ویژگیها و مولفه‌های عام مدرنیته است؛ ویژگیهایی همچون بی‌هویتی، بی‌نشانی، از خودبیگانگی عاطفی، اخلاقیات از دست رفته شهری و دلزدگی و انزوای شخصیت‌ها. چگونه خیابان «لاله‌زار» تهران بازی فرهنگ را به خیابان «استقلال» استانبول باخت؟! در ادامه این پنل، پیروز حناچی استاد دانشگاه تهران و معاون اسبق وزارت مسکن و شهرسازی در مقاله‌ای مشترک با سعید محمود کلایه تحت عنوان «لاله‌زار؛ بازخوانی قصه یک خیابان در ادبیات معاصر» به مقایسه تطبیقی وضعیت سابق و فعلی خیابان‌های لاله‌زار در تهران و استقلال در استانبول (ترکیه) از نظر فضاهای فرهنگی پرداخت. حناچی گفت: هدف من و دانشجویانم از این پژوهش یافتن پاسخی به این مسئله غم‌انگیز بود که «چگونه لاله‌زار با آن قدمت تاریخی و فرهنگی امروز به خیابانی عاری از نمودهای فرهنگی تبدیل شده و در مقابل خیابان استقلال در شهر استانبول با اینکه قدمت خیابان لاله‌زار را ندارد، امروز به یکی از جاذبه‌های فرهنگی و توریستی این شهر و کشور ترکیه تبدیل شده است»؟! وی افزود: لاله‌زار زمانی منشا تحولات فکری روشنفکری و دمکراسی خواهانه در ایران بود اما بعد از کودتای 28 مرداد و دقیقاً همزمان با خفقانی که در کشور به وجود آمد، گویی فکر کردن به این خیابان هم به حاشیه رفت که این وضعیت تاکنون هم ادامه داشته است. معاون اسبق وزارت مسکن و شهرسازی گفت: جریان نوگرایی در ایران که در اواخر عصر قاجار شکل گرفت، بر عرصه‌های مختلف جامعه سنتی ایران سایه انداخت؛ خیابان لاله زار درشهر نوگرای تهران، نماد تحولات مدرن قلمداد می‌شود. حناچی با بیان اینکه «قرار گرفتن چاپخانه‌ها، سینماها، تئاترها و گاهی اوقات تشکل‌ها و احزاب سیاسی، در ابتدای شکل‌گیری این مظاهر مدرنیسم در ایران، کنار ماهیت خیابان به عنوان تفرجگاه عمومی، جلوه‌ای از این تحولات مدرن در خیابان لاله‌زار به حساب می‌آید» از تعطیلی بیش از 18 سینما و ده‌ها کافه و خانه‌های نمایش در لاله‌زار در دهه‌های اخیر، ابراز تاسف کرد. |
چگونه خیابان «لاله‌زار» تهران بازی فرهنگ را به خیابان «استقلال» استانبول باخت!
Byanother
تیر 28 1391