با وجود اينکه در دوران هشت سال دفاع مقدس بيش از پنج هزار و 860 نفر از رزمندگان اسلام در اين منطقه به شهادت رسيدند، ولي اين شهدا متاسفانه فاقد يادمان هستند.

تنها در عمليات کربلاي يک در دهم تيرماه 65 که منجر به آزادسازي مهران شد بيش از 913 نفر به شهادت رسيدند در حالي‌که پيش از آن خونهاي بسياري به پاي آزادسازي اين شهر مظلوم ريخته شده بود.

ارتش متجاوز صدام پس از ناکامي در بازپس‌گيري فاو از رزمندگان ايراني و براي جلوگيري از حملات گسترده ايران، چند حمله انجام داد و شهر مهران را به تصرف در‌آورد و با هياهو آن را به رخ جهانيان کشيد.

عمليات کربلاي يک، با هدف بازپس‌گيري شهر مهران و تصرف ارتفاعات مهم و استراتژيک قلاويزان آغاز ‌شد و با 913 شهيد سرافزار و آزادسازي بخش وسيعي از خاک کشور به پايان رسيد و برگ ديگري بر افتخارات شهيدان کلگون کفن کشور و مردم شجاع کشور افزود.

رزمندگان سپاه پاسداران با رعايت اصل غافلگيري و با سرعت عمل، پس از پشت سرگذاشتن موانع و ميدان‌هاي مين به مواضع دشمن وارد شدند. خط مقدم دشمن و مقر تيپ‌هاي پياده ارتش متجاوز صدام به سرعت در هم شکست و در اين عمليات 220 کيلومتر مربع از زمين‌هاي تحت اشغال آزاد شد.

مهران در دوران دفاع مقدس چهاربار اشغال و آزاد سازي شد. در آخرين علمياتي که براي چهارمين بار مهران آزاد شد، دلاورمردان ايراني با 10 روز عمليات سنگين علاوه بر شهر مهران قسمت وسيعي از مناطق شمالي شهر را نيز آزاد کردند.

در عمليات کربلاي  يک دشمن با بيش از 10 تيم هوانيروز، 400 تانک و نفربر، 15 گردان، 70 هزار نيرو و … ظاهر شده بود اما تقديم 913 شهيد، صدها جانباز و مجروح و شهيد گمنام و مقاومت جانانه رزمندگان ايران نفس دشمن را گرفت و طي 10 روز 8 روستا، دو پاسگاه، جاده دهلران – مهران، جاده ايلام – شهر مهران، ارتفاعات قلاويزان و حمرين و … آزاد شدند.

حجم فعاليتهاي مهندسي و راهسازي و فعاليت گسترده دستگاههاي مهندسي در کنار خط مقدم و در جوار تکاورها آنچنان عملياتي را رقم زد که آزادي مهران در واقع شکست استراتژي دفاع متحرک را اثبات و چشم انداز جديدي از ناتواني و ضعف دشمن را عيان کرد.

مردم مهران مانند ديگر استانهاي مرزي درگير جنگ در برابر تجاوزرات رژيم بعث عراق ايستادگي کردند و خونهاي بسيار دادند. رشادتهاي رزمندگان اسلام و مردم غيور منطقه در اين خطه خون رنگ از استان ايلام هيچگان از ياد دشمنان نظام مقدس جمهوري اسلامي نخواهد رفت.

مهران تنها يک نام نيست، مهران قلب تپنده روزهاي دفاع مقدس است، امروز در گلزارهاي شهداي گوشه گوشه کشور رشيدمرداني خفته اند که محل شهادت پرافتخارشان مهران است، همانجا که برگرفته از نامش شهر مردمان مهربان است اما با تجاوز رژيم بعث عراق شهر خون رنگ شد تا دفتر پرافتخار مردم ايلام پرنقش تر شود.

مهران که در گذشته شهر خون و مقاومت و پيروزي بود، امروز يکي از امن ترين شهرهاي مرزي کشور و دروازه عتبات عاليات است. اين شهر در دهم تيرماه ?? توسط لشکر اسلام و دلاور مردان اين مرز و بوم و به دستور مستقيم امام خميني (ره) آزاد شد به طوري که امام راحل (ره) بعد از آزادسازي مهران، فرمودند «مهران را هم خدا آزاد کرد».

با وجود 420 کيلومتر مرز مشترک استان ايلام و شهرستان مهران با عراق و رشادتهاي فراوان در طول هشت سال دفاع مقدس در دفاع از مرزهاي کشور با کمترين امکانات، اما چنين روزي در تقويم کشور ثبت نشده است.

مردم و شهر مهران همواره به خون شهيدان ديار خويش و دلاورمردان شهيد گوشه و کنار ايلام مي بالند اما با ثبت روزي در تقويم ملي ايران به نام روز آزادسازي مهران بي شک مردم و کساني که به نحوي دل در گروي ? سال دفاع مقدس و از خودگذشتگي هاي شهداي عزيز دارند خرسندتر شده و مهران نيز همچون مناطق عملياتي جنوب کشور مي تواند به محملي براي انعکاس گنجينه پايان ناپذير جنگ تبديل شود.

فرمانده سپاه اميرالمونين استان ايلام در همايش سالروز آزادسازي مهران در اين خصوص گفت: سالروز آزادسازي مهران نقطه عطفي در تاريخ دفاع مقدس کشور است.

سردار صادق کاکي اظهار داشت: طي 10 روز نبرد سخت در عمليات کربلاي يک، شهر مهران آزاد شد.

اين مسئول با اشاره به اينکه در عمليات کربلاي يک بيش از 70 هزار نيروي دشمن حضور داشتند، خاطرنشان کرد: در اين عمليات بر اساس تخمينهاي زده شده، دشمن سه هزار و 800 اسير و مفقود داشته است.

کاکي يادآور شد: شهر مهران که امروز دروازه عتبات عاليات به کشور عراق است نيازمند توجه بيشتر مسئولان است.