حقوق بیکاری و قسط آن چقدر است ؟

هراز نیوز مجلس به دنبال تصویب طرحی است که طی آن به مدت 24ماه و تا زمان پیدا شدن شغل، کارجویان مجرد ماهیانه 300 هزار تومان و متاهلان 350 هزار تومان دریافت کنند و 50 ماهه آن را بازپس دهند که در این صورت قسط هر کارجوی مجرد ماهیانه 144هزار تومان و هر بیکار متاهل نیز 168هزار تومان خواهد بود.

به گزارش خبرنگار مهر، اردیبهشت ماه سال 89 بود که 70 نماینده مجلس با تهیه طرحی موضوع پرداخت حقوق به فارغ التحصیلان دانشگاهی را مطرح و به دنبال تدوین ساز و کار اجرایی آن افتادند.

در قالب این طرح قرار بود تا جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی به شرط احراز شرایطی از حقوق ماهیانه در زمان بیکاری تا پیدا شدن شغل بهره مند شوند. البته ارائه مدرک مهارتی فنی و حرفه ای و یا شرط سنی از جمله مسائلی بود که در این طرح مطرح و از آن صحبت شد.

طرح اولیه پرداخت حقوق به بیکاران

به عبارت دیگر اتخاذ شرایطی مانند داشتن حداقل یکسال کارت بیکاری، گذراندن حداقل یک دوره آموزش فنی و حرفه ای خود به خود باعث ریزش درصد قابل توجهی از بیکارانی بوده است که امکان دریافت کمک های مالی دولت را نخواهند یافت و مشخص نیست که چه تعداد از کارجویان فارغ التحصیل دانشگاهی می توانند از مزایای بیمه بیکاری در زمان جستجوی شغل برخوردار شوند.

با این حال، مجلس در مرداد ماه سال 89 طرح یک فوریتی پرداخت حقوق به بیکاران زیردیپلم تا فوق لیسانس را به تصویب رساند. از آن زمان به بعد تا هفته گذشته که رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس از تصویب پرداخت حقوق به بیکاران مجرد و متاهل در این کمیسیون خبر داد، تقریبا از این طرح خبری نبوده است.

محل تامین اعتبار کجاست؟

البته رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس محل تامین اعتبار لازم برای پرداخت حقوق به چند میلیون نفر بیکار را اعلام نکرده اما اگر منظور تامین از محل هدفمندی یارانه ها است که احتمالا با چالش روبرو خواهد شد چرا که دولت هنوز موفق به پرداخت بخش های قابل توجهی از منابع پیش بینی شده نشده است و فقط توانسته است مبالغی را به حساب مردم واریز کند.

براساس محاسبات ارائه شده توسط کمیسیون اجتماعی مجلس هر بیکار مجرد در مدت زمان 2 سال 7 میلیون و 200 هزار تومان و هر متاهل بیکار نیز 8 میلیون و 400 هزار تومان دریافت خواهد کرد که اگر قرار باشد در اقساط 50 ماهه آن را بازپس دهند، برای مجردان قسط ماهیانه 144هزار تومانی و برای متاهلان نیز اقساط ماهیانه 168هزار تومانی در پی خواهد داشت.

“قبرستان طرح‌ها” یا مذاکره با بانک‌ها؟

با این حال به نظر نمی رسد که دولت بتواند چنین ارقامی را به راحتی تامین و در اختیار بیکاران قرار دهد، پس به نظر می رسد بعد از تصویب مجلس این طرح یا راهی بایگانی و “قبرستان طرحهای راکد” خواهد شد و یا اینکه دولت باید مانند طرح کارت اعتباری کارگران برای تامین منابع مورد نیاز با بانک ها وارد مذاکره شود.

حال اگر کار به مذاکره با بانکها بکشد که احتمالا کارجویان باید وارد چرخه دریافت تسهیلات از بانکها و ارائه ضامن و هفت خوان رستم شوند که باید به اینگونه مسائل سود احتمالی تسهیلات بانکی را نیز افزود، هرچند که قرض الحسنه و با نرخ سود پایین تعریف شود.

طبق آخرین آماری هم که مرکز آمار ایران طی فصل بهار 89 ارائه کرد 3 میلیون نفر در کشور بیکارند و با فرض اینکه از آن زمان به بعد بیکاران جدیدی نیز به این تعداد اضافه نشده باشند و باز هم با فرض اینکه همه جویندگان کار کشور مجرد باشند، ماهیانه رقمی بالغ بر 900 میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت حقوق به آنها لازم است.

اگر 50 درصد از بیکاران را نیز متاهل بدانیم در مجموع رقمی بالغ بر 975 تا 1000 میلیارد تومان هر ماه باید به حساب های افراد جویای کار تا 2 سال واریز شود. اینکه دولت بتواند چنین رقمی را تامین و یک ساز و کار دقیقی را هم برای شناسایی و ثبت نام از کارجویان تدوین کند، هم داستان دیگری است.

هزینه 1000میلیارد تومانی در هر ماه

همچنین اینکه برخی به امید دریافت کمکهای دولتی به اشتغال پنهان روبیاورند و به امید دریافت 300 تا 350 هزار تومان مازاد بر درآمد خود در ماه چه با همکاری کارفرما و چه بدون آن، دست به راه های دورزدن قانون کنند نیز موضوعی مهم است که به بالا رفتن هزینه های چنین طرح های بلندپروازانه ای دامن می زند و روند اجرای آن را نیز دچار چالش خواهد کرد.

هزینه حدود 1000 میلیارد تومانی در هر ماه طبق گفته های رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس محاسبه شده است که وی عنوان کرد برای کارجویان مجرد و متاهل کشور 300 تا 350 هزار تومان پرداخت می شود. حال اگر در زمان اجرای طرح با تبصره و استثنائاتی تعداد مشمولان طرح را کاهش دهند، نیز در آینده نزدیک مشخص می شود.

با این حال طی روزهای گذشته که این موضوع از سوی کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح شده است برخی هموطنان جویای کار اظهاراتی داشته اند که برخی از آنها به این شرح است:

نظرات هموطنان

این نوع کارها تنبل پروری است. پول طرح را از کجا خواهند آورد؟ بیکاران را چطور شناسایی می کنند؟ بهتر است به جای این حرف ها اشتغال زایی صورت گیرد، آن دیگری می گوید بیش از 2 سال است که بیکارم، آیا برای این مدت از دست رفته فکری می شود؟ اگر من نتوانستم در 2 سال شغل پیدا کنم، چگونه باید پول دریافت شده را پس بدهم؟

یکی از هموطنان معتقد است که در کشورهای پیشرفته نه تنها به جوانان حقوق پرداخت می کنند بلکه به سالمندان و گروه های دیگر نیز کمک می شود بدون اینکه از آنها پس گرفته شود. هموطن دیگری می گوید من با حقوق 350 هزار تومان شاغل هستم بنابراین طبق نظر مجلس اگر شغلم را رها کنم و 2 سال نیز دنبال کار بهتری بگردم همان پول را به من خواهند پرداخت، پس می توانم شرایط بهتری را جستجو کنم.

تبلیغ یا تنبل پروری

البته در کنار اینگونه اظهارنظرها، برخی نیز از مجلسیان تعریف و تمجید کرده اند و از سویی نیز برخی خواستار تسریع در این کار شده اند و می خواهند بدانند دقیقا از چه زمانی شروع می شود و چه کار باید بکنند؟ عده ای نیز فکر می کنند به دلیل نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس، این یک کار تبلیغاتی برای حضور در دوره بعدی مجلس است و عملیاتی نخواهد شد.

عبدالله مختاری در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه تا زمانی که نتوانیم آمار دقیق و جامعی از وضعیت بازار کار ارائه کنیم نمی توان چنین اقداماتی را موفق ارزیابی کرد، گفت: هم اکنون عده ای هستند که با تبانی کارفرمای خود از کار به صورت صوری اخراج می شوند تا بتوانند از بیمه بیکاری استفاده کرده و بلافاصله نیز به کار برگردند.

عضو هیئت مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، افزود: در این مورد کارفرما و کارگر با یکدیگر توافق می کنند که قرارداد کاری خود را فسخ کرده و پول دریافتی بابت بیمه بیکاری را بین یکدیگر تقسیم کنند.

تبانی برای پول

مختاری با طرح این سوال که حال با شرایط جدیدی که تعریف می شود چگونه با اینگونه افراد برخورد خواهد شد و با چه روشی مورد شناسایی واقع می شوند؟ بیان داشت: در حال حاضر افرادی هستند که شاغلند اما بیمه نیستند و افرادی را نیز داریم که بیمه اند اما کار نمی کنند، این موارد چگونه شناسایی می شوند و کدام یک بیکار خواهند بود؟

وی با اشاره به اینکه ابتدا باید در این زمینه یک سری قوانین قابل اجرا و کارشناسی شده ارائه شود، خاطر نشان کرد: البته هنوز ساز و کار چنین طرحی مشخص نیست و سخنی در مورد آن گفته نشده است، اما باید گفت پرداخت حقوق به چند میلیون نفر بیکار بسیار مشکل و همراه با چالش هایی است.

این مقام مسئول کارگری، تاکید کرد: بازار کار و اشتغال کشور یک بازار پیچیده و مشکلی است که مسائل و حالت های مختلفی دارد، بنابراین نمی توان به راحتی گفت که باید چند میلیون نفر بیکار حقوق ماهیانه بگیرند چون این کار به همین سادگی قابل انجام نیست.

پرداخت گزینشی یا کامل

مختاری ادامه داد: حال اگر در زمان اجرای طرح آمدند و شرایط سختی را برای افراد قرار دادند که باعث ریزش میلیونی واجدین شرایط دریافت حقوق ماهیانه شد بحث دیگری است و شاید بتوان در آن شرایط راحت تر کار کرد، اما در حال حاضر سخن از پرداخت حقوق به همه کارجویان کشور از مجرد و تا متاهل شده است.

عضو هیئت مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، افزود: هم اکنون ما گروه هایی را داریم که متقاضی شغل نیستند اما ممکن است با مطرح شدن این موضوع آنها نیز خود را واجد دریافت کمک دولتی بدانند و بخواهند تقاضای خود را مطرح کنند که می توان به زنان خانه دار در این بخش اشاره کرد.

وی تصریح کرد: گروه هایی نیز هستند که در کارهای ویزیتوری فعالیت دارند و به صورت درصدی حقوق می گیرند و بیمه هم نیستند، اینها چگونه شناسایی خواهند شد؟ آیا جزو بیکاران هستند و یا شاغلان؟ آیا نمی توانند پس از دریافت حقوق 300 هزار تومانی دولت، به کار خود به صورت پنهانی ادامه دهند؟

اگر 2ساله کار پیدا نشد چه؟

به گفته مختاری، اگر قرار است برای بیکاران کاری شود بهتر است مشاغل موجود کشور و ظرفیت های آن شناسایی شود، سپس افراد در آن مشاغل به کار گرفته شوند و حقوق دریافت کنند نه کمک 2 ساله.

این مقام مسئول کارگری، بیان داشت: یک سوال مهم در این بخش این است که اگر فرد در مدت زمان 2 سالی که مجلس در نظر دارد نتوانست کاری برای خود پیدا کند چگونه باید مبالغ دریافت شده خود را بازپس دهد؟ در این مورد آیا افراد خود را ملزم به بازپرداخت پول می دانند؟