فرارو- برخی می‌گویند پوشش نامناسب دختران و اختلاط دختر و پسر در دانشگاه مانع ازدواج جوانان است و عده‌ای دیگر تورم و مشکلات اقتصادی را اصلی‌ترین عامل فرار جوانان از تشکیل زندگی زناشویی می‌دانند. گفته می‌شود دانشجویان به پدیده ناهنجار خودارضایی روی آورده‌اند اما راهکارهایی که ارائه می‌دهند، تجربه‌هایی تکراری است که قبلاً شکست خورده‌اند.

به گزارش سرویس اجتماعی فرارو، برای بی میلی جوانان به ازدواج و آمار بالای طلاق دلایل بسیاری ذکر شده که کمابیش به هم شبیه‌اند. اما روز گذشته در نشست تخصصی موانع ازدواج دانشجویان، دلایل و راهکارهای نسبتاً جدیدتری بیان شد.

برای مثال فاطمه محبی، پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی اعلام کرد که 78درصد پسران تمایلی به ازدواج ندارند به این دلیل که پوشش دختران نامناسب است.

یکی از استادیاران دانشگاه اصفهان نیز ارتباط دختران و پسران – چه سالم و چه ناسالم – را اصلی‌ترین مانع ازدواج جوانان خواند. به این معنی که ارتباط میان دختران و پسران، آن‌ها را از تصمیم ازدواج دور می‌کند.

به عقیده امیرحسین بانکی‌پور، 25 درصد دانشجویان دختر دچار معضل خودارضایی هستند و پسران هم نیازهای خود را با ارتباط‌های ناسالم ارضا می‌کنند.

این استاد دانشگاه، پایین آوردن سن ازدواج را راهکاری اساسی برای حل این معضلات دانست. بنابراین باید ازدواج دختران در سنین دبیرستان و پسران در زمان دانشجویی مطرح شود.

بانکی‌پور همچنین اختلاط‌های غیرضروری در محیط دانشگاه را مشکلی جدی دانست و تأکید کرد که دانشگاه‌ها اگر کلاس‌های درس را جدا برگزار کنند، با استقبال بیشتری روبه‌رو می‌شوند.

محبی نیز برای حل مشکل ازدواج جوانان راهکارهایی داد که وساطت نوین برای آشنایی دختر و پسر یکی از آن‌ها بود.

اقتصاد و گرانی، حرف اول را می‌زند

بسیاری از کارشناسان اجتماعی فرار جوانان از تشکیل زندگی را تحت تأثیر تورم و گرانی می‌دانند. آنها معتقدند بحران‌های اقتصادی و ناتوانی در تأمین مسکن باعث بالا رفتن سن ازدواج می‌شود و بی‌اخلاقی‌هایی را رواج می‌دهد.

بی‌تردید گسترش فساد در جامعه، افزایش آمار طلاق و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی بازتاب افزایش تورم و گرانی به ویژه در مسکن هستند. یک روانشناس و مشاور خانواده، کار و مسکن را دو فاکتور اصلی ازدواج معرفی کرده است که در صورت ناقص بودن هر کدام، ازدواج با مشکل مواجه می‌شود و جوانان را دچار افسردگی‌های پنهان می‌سازد.

حسین راغفر در گفت‌وگو با فرارو از افزایش قیمت مسکن به عنوان مانعی سر راه ازدواج نام برده و گفته است: «برخی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها اصلاً امکان ازدواج ندارند، چون هزینه‌های مسکن به شدت افزایش یافته است.» به این ترتیب جوانانی که تحمل بار سنگین گرانی را ندارند، عطای ازدواج را به لقایش می‌بخشند.

ازدواج به چه قیمتی!

مسئله مهمی که نباید فراموش شود این است که تنها افزایش آمار ازدواج راهگشای مشکلات نیست. بلکه باید دقت داشت چند درصد از ازدواج‌ها سرانجام خوشی دارند و به طلاق ختم نمی‌شوند.

تا به امروز ازدواج‌های دانشجویی موفق‌ترین ازدواج‌ها در کشور بوده و کمترین میزان طلاق را داشته است. اما استادیار دانشگاه اصفهان جلوگیری از روابط دختران و پسران را راه تشویق ازدواج می‌داند و فاطمه محبی نیز وساطت نوین را پیشنهاد داده است.

با این حال کارشناسان دیگری هم هستند که عقیده دارند در اکثر خانواده‌های ایرانی ازدواج و خواستگاری به روش‌های سنتی مرسوم است و چون در بیشتر این ازدواج‌ها، دختر و پسر شناخت مناسبی از یکدیگر ندارند، مشکلات و آسیب‌های اجتماعی بعدها دامنگیر زندگی این افراد می‌شود.

برای نمونه شهر قم به عنوان کوچک‌ترین استان کشور که در آن دختران و پسران اختلاط چندانی با هم ندارند و ازدواج‌ها بیشتر به روش‌های سنتی انجام می‌شود، از جمله رکوردداران آمار طلاق است و از هر چهار ازدواج، یکی به جدایی می‌انجامد.

بانکی‌پور همچنین برای بالابردن آمار ازدواج، پیشنهاد داده است که ازدواج دختران در سنین دبیرستان ترویج یابد. اما یکی از مسؤولین دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ازدواج زودهنگام دختران را مشکل‌دارتر ازدواج دیرهنگام می‌داند. عصمت لطفی‌زاده معتقد است که وقتی دختران زیر 18 سال ازدواج می‌کنند، مشکلات جسمی و روانی جدی زندگی آنان و کودکانشان را تهدید می‌کند.

مطالعات نشان می‌دهد که ازدواج در سنین نوجوانی احتمال ناشادکامی و طلاق را افزایش می‌دهد و در مقابل آن نرخ طلاق با افزایش سن ریتم کندتری می‌یابد.

هزار راه نرفته

مشکلات، تنگناها و موانع بر سر راه جوانان به ویژه قشر دانشجویان در طول سال‌های اخیر افزایش یافته است. مشکلاتی پیچیده که ریشه در عوامل اقتصادی، اجتماعی، روانی وتفاوت‎های دو جنس دارد.

کارشناسان و مسؤولان بسیاری تلاش کرده‌اند در برابر این مشکلات قد علم کنند و جوانان را به ازدواج‌هایی پایدار تشویق کنند. اما آمار نشان می‌دهند که در این زمینه آن طور که باید و شاید موفق نبوده‌اند.

نظریه‌های تک بعدی، جابجایی پی در پی مسؤولان، عدم مدیریت علمی، نبود برنامه بلندمدت و همچنین بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری کلان اقتصادی و اجتماعی از جمله دلایل عدم توفیق در امر ازدواج جوانان است. با این حال هنوز هزار راه نرفته وجود دارد، تنها کافی است کمی عمیق‌تر به مسائل نگاه شود و مشکلات جدی‌تر در نظر گرفته شوند.