هراز نيوز: سیدعزتالله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما در گفت وگو با هفته نامه پنجره به موضوعات مختلف سیاسی و رسانه ای اشاره کرده است که مفصل و خواندنی است.بخش هائی از این گفت وگو در ادامه آمده است:
*در طرحها و برنامهریزیهای سازمان جهت تحققبخشی به دغدغههای مقام معظم رهبری، در آگاهیبخشی بهجامعه موفق بودهاید. ولی شاخصههای دیگر محل بحث هستند، بهخصوص در بحث دینمداری و اخلاق، ما ریزهکاریهایی را داریم که در خیلی از برنامهها بهویژه برنامههای نمایشی رعایت نمیشوند، طبق نظر شما باید یک پکیج را از ابتدا تا انتها با هم دید و قضاوت کرد، اما رصدکننده هم خوراک آنی میگیرد و هم خوراک غایی و در لحظه، جستوجوگر نقاط ضعف است.
*حوزه اخلاق، حوزه پیچیدهای است. مثلا در مورد برنامههای نمایشی که اشاره کردید، کارهای نمایشی به هر حال بر اساس درام مشخصی شکل میگیرند و اقتضائات دراماتیکی داستان باید در نظر گرفته شود. هر قصه شخصیتهای مختلفی دارد و تا آخر برنامه نباید معلوم شود که این شخصیتها چگونه هستند، اینها بالأخره یک رفتاری با هم دارند. این رفتار بایستی باورپذیر باشد. یعنی کسی که به قول غربیها بدمن «Bad Man» درام است، باید بهخوبی ترسیم شده و یکسری خصوصیات داشته باشد. من اصلا نمیخواهم خطاهایی را که صورت گرفته توجیه کنم. این مسأله در خیلی جاها برمیگردد به ضعف داستانپردازی و شخصیتپردازی… .
* از روز اول، یکی از رویکردهای بنیادی من روی مسأله حجاب بوده است؛ همین نگاه را در سینما هم داشتم، متأسفانه بعضی از افراد مدعی امروز، آن موقع این حرکت جدی ما را زیر سؤال میبردند و میگفتند آقای ضرغامی چرا به لباس و موی سر بند کرده است؟! من همیشه میگفتم ما باید در همه حوزهها وظیفهمان را بهخوبی انجام دهیم؛ دستور اسلام، حجاب کامل است که حداقل آن پوشش کامل موی سر و عدم استفاده از لباس تحریککننده است و این باید در همه فیلمهای سینمایی رعایت شود. شما فیلمهای سینمایی سالهای مسئولیت من در معاونت سینمایی را نگاه کنید، هیچکدام چنین مشکلی ندارند
* در بعضی مواقع نگران میشوم وقتی میبینم برخی دوستان و همفکران ما که باید در تحقق دستورات اسلامی و سیاستهای فکری و عقیدتی پشتیبان رسانه ملی باشند؛ موضعی انتقادی میگیرند، یعنی بهجای اینکه یک موضع حمایتی بگیرند که اگر صداوسیما سختگیری کرده و این سکانس را حذف کرده بهخاطر مسأله حجاب و یا بهخاطر یک کلام نامربوط بوده است خودشان تریبونی میشوند برای کسانیکه این مسأله را زیر سؤال میبرند.
*الان کمتر میتوان آرایش را در چهره بازیگران و مجریان دید و به واقع آرایش معنا ندارد. بازیگر باید گریم متناسب با نقش را داشته باشد. امری که در گذشته بیشتر با آرایش انجام میشد تا گریم.
* اغلب در گفتوگو با شخصیتهای دینی، حوزههای علمیه و روحانیت یکی از مباحثی که مطرح میکنم این است که در کار نمایشی رابطه بین زن و مرد را چگونه باید نشان داد؟ رابطه زن و شوهر، رابطه مادر و فرزند و یا رابطه صمیمی بین خواهر و برادر.
مردم از ما پذیرفتهاند که زنان را با حجاب کامل حتی در رختخواب نشان دهیم. اما وقتی میخواهیم روابط عاطفی و حسی را نشان دهیم، چه باید بکنیم؟ در کشور ما متأسفانه بعضی از نگاهها افراطی است. مثلا یک عالم مجتهد در یک جلسه به ما گفت : اخبار گفتن خانمها چون یک عده را تحریک میکند خلاف شرع است. و یا امام جمعه محترم دیگری میگوید فیلمهای خارجی بهدلیل بیحجابی زنان، مطلقا نباید نشان داده شوند.
البته ما این نظرات را اجرا نمیکنیم، بهعنوان یک نظر محترم هستند، اما ملاک ما نظرات حضرت امام (رحمتاللهعلیه) و رهبری (مدظلهالعالی) در این زمینه است.
اما آیا واقعا یک گوینده خبر ممکن است برای عدهای تحریککننده باشد؟ اگر اینطور باشد، آن عده باید خودشان را اصلاح کنند! اگر کسی با نگاه کردن به گوینده خبر دچار آزار و اذیت میشود یا نباید نگاه کند یا باید خودش را اصلاح کند.
* سریال دکتر قریب از کارهایی بود که رهبری در یک جلسهای از آن اعلام رضایت کردند. این سریال مربوط به زندگی و خدمات دکتر محمد قریب است و بسیاری از صحنههای این مجموعه در بیمارستان کنار مریضها، پرستارها و منطبق با حال و هوای سالهای دور تصویر شده. شخصا همیشه نگران نحوه نمایش این روابط بودم، بسیاری از روابط، روابطی عاطفی و حسی بود؛ ولی رهبری فرمودند که این سریال کار خوبی بوده، نه اینکه اشکال نداشته باشد. من چندینبار که از ایشان در مورد اینگونه مشکلات سؤال کردم، رهبری فرمایش بسیار بلند و حکیمانهای داشتند و فرمودند: همه این ضوابط باید رعایت شوند، ولی دقت کنید به آن پیام اصلی که منتقل میشود. در مورد سریال یوسف هم به ایشان عرض کردم که آرایش همسر فرعون زیاد است و یک جاهایی خود ما به آن اشکال داریم، ایشان فرمودند: اگر آن پیام کلی و معنوی که منتقل میشود، برتری و تفوق خود را نشان دهد، این مسائل میتواند قابلاغماض باشد.
*در گذشته بسياري از انتقادات رسانه اي نسبت به صدا و سيما به بيانيه هاي مفصل ، شديد اللحن و تند پاسخ داده مي شد و و يكي از معاونين نيز مرتباً درگير تنظيم اين بيانيه ها بود كه آثار منفي زيادي هم به همراه داشت.
امروز چنين رويه اي اصلاً در صدا و سيما وجود ندارد. در بسیاری از برنامههای ما منتقدان شرکت میکنند و در همان برنامههای زنده با صراحت هرچه تمامتر برنامههای صداوسیما را نقد میکنند، مدیریت صداوسیما را نقد میکنند.
* من بهطور حضوری ۲۴ ساعت بعد از انتخابات، هم با مهندس موسوی و هم با آقای کروبی ملاقات داشتم، به آقای موسوی گفتم شما ۱۳ میلیون رأی آوردید که این رأی یک رأی استثنایی است. با صراحت به ایشان گفتم با تبلیغات صدا و سیما بود که چهره شما ظرف چند هفته برجسته شد. با آقای کروبی هم از قبل دوستی و رفاقت داشتم، در مجلس ششم وقتی ایشان رییس بودند، تا حدی که در توان داشتند حمایت و پشتیبانی خوبی از صداوسیما کردند، آدم نمیتواند نسبت به تاریخ و آنچه که اتفاق افتاده چشم ببندد، این همان نامردی است که گفتم، ولی متأسفانه آقای کروبی در این جریان غرق شد و توجهی به توصیه دلسوزان نکرد
* فیلمی را که آقای کروبی برای انتخابات ارائه داد، مجموعهای از شکستن تمام خط قرمزها بود، من وقتی در همین اتاق، فیلم انتخاباتی ایشان را دیدم، بهنظرم به هیچوجه قابلپخش نبود، چون تمام خط قرمزها زیر پا گذاشته شده بود. شک کردم، از دفتر رهبری و از ایشان سؤال شد و رهبری پیغام فرستادند که سختگیری نکنید انتخابات است، بگذارید آزادی حاکم باشد هرچند که اینها با ضوابط فعلی شما در تعارض است، ولی پخش کنید و بگذارید همهگونه امکان برای این رقابت فراهم شود. من بعضی مواقع احساس میکنم ظلم بزرگی به رهبری میشود، خیلیها چون از مشی ایشان اطلاع ندارند، ممکن است قضاوتهایی داشته باشند، ولی با نظر رهبری و دستور ایشان ما این فیلم و خیلی از مستندهاي انتخاباتي دیگر نامزدها را که پر از خط قرمز بود پخش کردیم و تمام افراد ممنوع و افرادی که سابقه و پرونده داشتند، در این فیلمها آمدند و ادعاهای عجیب و غریب کردند.
*مسائل دیگری را هم به مهندس موسوی گفتم و حتی به وی گفتم شما هیچ مشکلی برای حضور در صدا و سیما ندارید، با اینکه در این دو روز وقایع زیادی اتفاق افتاده، شما میتوانید بیایید حرفهایتان را بزنید. بهشرطی که یک نفر در کنار شما بنشیند؛ آقای دکتر حدادعادل و بعضی از شخصیتهای سیاسی اعلام کردند که حاضرند با ایشان مناظره کنند، این فضا را به ایشان پیشنهاد کردیم، ولی ایشان درخواستش از من (که مستقیما هم با خود من مطرح کرد)، به شکل دیگری بود.
ایشان پیشنهاد دادند و گفتند که من فقط اینطور قبول میکنم که یک نفره بیایم و مستقیم با ملت صحبت کنم، اما در کجای دنیا وقتی انتخابات تمام میشود، کاندیدای شکست خورده میآید و مستقیم با مردم صحبت مي‌کند آنهم در شرایطی که یک عده فرصتطلب در خیابانها هستند و فضا را بههم زدهاند و ایشان میخواهد به آنها پیام بدهد! این مثل این میماند که در انتخابات دوم خرداد وقتی که آقای خاتمی پیروز شده، به آقای ناطق نوری که رأی نیاورده، این فرصت داده شود که از تلویزیون با مردم صحبت کرده و انتقادات خودش را مطرح کند. ببینید این پیشنهاد چقدر خندهدار بود!
* وقتی در تظاهراتی عکس امام را پاره کردند، یک ساعت مانده تا پخش خبر بيست و سی، معاون سیاسی تلفنی از من سؤال کرد که از این تجمعی که انجام گرفت و برخی شعار علیه انقلاب داده و عکس امام را هم پاره کرده و روی زمین انداختند، میتوانیم تصویر نشان دهیم؟
همان لحظه براساس همان اجتهاد رسانهای که عرض کردم، چون دانش، تجربه، زمانشناسی و تحلیل درستی از شرایط داشتم، به این نتیجه رسیدم که وقتی این تصویر که خیلی هم طبیعی اتفاق افتاده، پخش شود مردم مطلع میشوند که این جریانی که راه افتاده، اصلا امام را قبول ندارد، بحث رهبری انقلاب و شخصیتهای امروز مطرح نیست، اینها کلا اصل انقلاب و امام را قبول ندارند.
مشابه همین در مورد حوادث عصر عاشوراست. عصر عاشورای سال ۸۸ که در کنار آن همه عزاداری میلیونی کشور که آن روز از همه شبکههای ملی و استانی پخش شد، جماعت اندکی زیر چهارراه فلسطین رقص و پایکوبی کردند، تصاویرش را ما پخش کردیم که تکیه امام حسین (علیهالسلام) را آتش زدند، آنموقع هم من از هر مسئولی میخواستم سؤال کنم که آقا تصاویر امروز بعد از ظهر را در خبر نشان دهم، یا نه؟ یقین داشتم که همه مخالفت میکردند.
* همانطور که ممکن است یک مجتهد در جایی اشتباه کند و بلافاصله اشتباهش را با اطلاعات بعدی جبران کند ما نیز باید به مدیران سازمان این فرصت را بدهیم که اگر جایی اشتباه کردند، بتوانند اشتباه خودشان را تصحیح کنند.
مثلا پخش تصاویر اهانت مجلس به رییسجمهوری. آیا آن را جزو اشتباهات خود محسوب میکنید یا نه؟
بله. ما بهدلیل پخش این تصاویر استغفار کردیم. این اتفاق ناپسند و بیسابقه در صحن مجلس که باعث تکدرخاطر شدید رهبری شد، نباید از تلویزیون پخش میشد.
*دو سه ماه قبل، بنا به دلایل مختلفی احساس کردم مجددا درباره مشیی که در مقابل دولت دارم باید از رهبری سؤال کنم، لذا بهصورت مکتوب از ایشان سؤال کردم. ایشان فرمودند همین مشیی که از قبل داشتید، درست و صحیح است و همین مشی را ادامه دهید و رهنمود ایشان هنوز هم به قوت خود باقی است. ملاحظه میکنید که همین مشی، چقدر امروز به ما کمک کرده و ما این مشکل را پشت سر گذاشتهایم و امروز هم صدا و سیما در خدمت همه قواست و در واقع دولت چون مسئولیت سنگینتری نسبت به قوا دارد، طبیعی است که بسیاری از وقت و همراهیهای ما به دولت در سطوح مختلف اختصاص داده شود.