پیشنهاد ایجاد شبکه تلویزیونی کشاورزی در مازندران، ضرورتی برای انتقال دانش به‌روز به کشاورزان
دکتر مرتضی شجاعی قادی‌کلایی از چهره‌های علمی و اجرایی برجسته استان مازندران در حوزه کشاورزی به‌شمار می‌رود. او سال‌ها در بخش‌های مختلف آموزشی، تحقیقاتی و اجرایی جهاد کشاورزی فعالیت کرده و دیدگاه‌های کاربردی و برنامه‌محور در این عرصه دارد. از همین رو، هرازنیوز در قالب سلسله‌گفتگوهایی با هدف توسعه کشاورزی استان، به معرفی برنامه‌ها، دیدگاه‌ها و راهکارهای دکتر شجاعی در حوزه کشاورزی می‌پردازد. در این گفت‌وگوی ویژه، دکتر شجاعی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های امروز کشاورزان اشاره می‌کند: دسترسی سریع و آسان به اطلاعات به‌روز.
هرازنیوز: جناب آقای دکتر شجاعی، یکی از دغدغه‌های جدی امروز در حوزه کشاورزی، بحث دسترسی سریع و آسان کشاورزان به اطلاعات به‌روز است. لطفاً در این‌باره برای مخاطبان ما بیشتر توضیح دهید.
دکتر مرتضی شجاعی قادی‌کلایی: بله دقیقاً همین‌طور است. یکی از موضوعاتی که امروز دغدغه اصلی همه کشاورزان به‌شمار می‌رود، دسترسی سریع و کاربردی به اطلاعات به‌روز است. در مجموعه وزارت جهاد کشاورزی و به‌طور خاص در سازمان جهاد کشاورزی، یکی از وظایف کلیدی، تحقیق در حوزه‌های روز مرتبط با آب، خاک و گیاه است. خوشبختانه ما در استان مازندران چند مرکز تحقیقات کشاورزی تخصصی داریم؛ از جمله مرکز تحقیقات باغبانی در غرب استان، مرکز تحقیقات برنج در آمل و مرکز تحقیقات استانی در ساری. اما متأسفانه باید بپذیریم که نتایج علمی این مراکز به‌صورت مستقیم در اختیار کشاورزان قرار نمی‌گیرد.
هرازنیوز :به نظر می‌رسد که ترویج یافته‌های علمی نیز با چالش‌هایی روبه‌روست. درباره عملکرد بخش ترویج چه نظری دارید؟
دکتر شجاعی: کاملاً درست است. در حوزه ترویج، مدیریت ترویج در سازمان جهاد کشاورزی مسئول انتقال فناوری‌های نوین و الگوهای کشت اقتصادی به کشاورزان است. اما همان‌طور که مستحضرید، برای برگزاری تنها یک جلسه آموزشی در یک روستا، باید با دهیار، شورا و نهادهای محلی هماهنگی‌های متعددی صورت گیرد، مکان جلسه تأمین شود، اغذیه تهیه گردد و فضای مناسب مثل مسجد یا مدرسه آماده شود. این‌ها همه در حالی‌ست که تأمین اعتبار برای این فعالیت‌ها در دهه اخیر کاهش یافته و بخش ترویج به‌دلیل هزینه‌بر بودن، عملاً با افت توان اجرایی مواجه شده است.
هرازنیوز: شما اخیراً پیشنهاد ایجاد یک شبکه تلویزیونی کشاورزی را مطرح کرده‌اید. لطفاً درباره این ایده بیشتر توضیح دهید.
دکتر شجاعی: بله، یکی از پیگیری‌هایی که با جدیت در دستور کار دارم، ایجاد یک شبکه تخصصی صدا و سیما در حوزه کشاورزی در استان مازندران است. ببینید، در استان ما در انتخابات، یک کانال ویژه برای پوشش اخبار انتخاباتی داشتیم. در سطح ملی نیز شبکه‌هایی مثل ورزش، قرآن و… فعالیت می‌کنند. اما چیزی مختص کشاورزان و تولیدکنندگان که بتواند به آنها آموزش بدهد، تکنولوژی‌های جدید را معرفی کند و دستاوردهای علمی را منتقل کند، وجود ندارد.
با راه‌اندازی این شبکه، سازمان جهاد کشاورزی می‌تواند نقش خود در ارائه خدمات آموزشی به بهره‌برداران را بهتر ایفا کند. این شبکه می‌تواند مجموعه‌ای جامع از موضوعات دامپزشکی، منابع طبیعی، محیط‌زیست، تولید سالم، اطلاعیه‌های هواشناسی، هشدارهای اقلیمی، معرفی محصولات دانش‌بنیان، کشت‌های نوین و مواردی از این دست را پوشش دهد.
هرازنیوز: آیا نقش مراکز تحقیقات و کارشناسان متخصص در این شبکه نیز تعریف شده است؟
دکتر شجاعی: دقیقاً. نتایج تحقیقات مراکز علمی کشاورزی و همچنین تجارب کارشناسان زبده ما در سازمان می‌توانند به‌شکل مستمر از طریق این شبکه در اختیار کشاورزان قرار بگیرند. این کار باعث ارتقاء سطح دانش فنی بهره‌برداران و حتی کارشناسان حوزه کشاورزی خواهد شد. ضمن اینکه این شبکه همیشه در دسترس خواهد بود؛ چیزی که کشاورز بتواند آن را مستقیماً در خانه‌اش ببیند و از آن بهره‌مند شود.
هرازنیوز: آیا این شبکه فقط آموزشی خواهد بود یا جنبه‌های اقتصادی هم دارد؟
دکتر شجاعی:
خیر، فقط آموزشی نیست. ما در نظر داریم شبکه‌های فروش مجازی را هم در این ساختار بگنجانیم. با این کار، کشاورزان می‌توانند محصولات خود را با کد QR و شناسه مشخص در بستر بازار عرضه کنند. این امر موجب ارتقای سطح استاندارد محصولات، توسعه صادرات، و ریشه‌کنی اشتغال‌های کاذب و زیان‌بار در حوزه تولید خواهد شد. همچنین، کشاورز ما به‌جای روش‌های سنتی، با تکنولوژی‌های نوین کشت آشنا می‌شود و آموزش می‌بیند.
هرازنیوز: در مجموع فکر می‌کنید چنین شبکه‌ای چه تأثیری در وضعیت کشاورزی استان خواهد داشت؟
دکتر شجاعی: اگر این شبکه راه‌اندازی شود، بی‌تردید نقش تعیین‌کننده‌ای در تحول نظام کشاورزی مازندران خواهد داشت. کشاورز ما دیگر نیاز ندارد برای دریافت اطلاعات روز، در صف جلسات حضوری و غیرکاربردی بایستد. بلکه در خانه یا سر زمین، از طریق تلویزیون یا حتی گوشی همراه خود، آموزش ببیند، از هشدارهای اقلیمی مطلع شود، فروش انجام دهد و با شبکه ترویج علمی کشور در ارتباط باشد.
این شبکه می‌تواند بستری باشد برای تعامل همه‌جانبه بین کشاورزان، محققان، کارشناسان، دستگاه‌های نظارتی و حتی خریداران داخلی و خارجی. به همین دلیل معتقدم ایجاد این شبکه، ضرورتی فوری و اجتناب‌ناپذیر است. سپاس از توجه شما.
هرازنیوز: ما هم از شما سپاسگزاریم دکتر شجاعی عزیز بابت زمانی که برای این گفت‌وگو اختصاص دادید و امیدواریم این پیشنهاد مهم، هرچه زودتر عملیاتی شود.
گفتگو هرازنیوز با دکتر شجاعی ادامه دارد..