مهر – گروه استان‌ها – هادی نجف‌زاده: در آخرین روزهای پایان سال و در آستانه فرارسیدن سال نو بسیاری از خانواده‌ها مشغول خانه تکانی و یا خرید ملزومات و لوازم خانگی هستند؛ از جمله این ملزومات که هر ساله برای خرید مورد توجه خانواده‌های ایرانی قرار می‌گیرد، فرش ماشینی است.

منطقه کاشان بزرگترین قطب تولید فرش ماشینی در ایران و دومین تولیدکننده بزرگ فرش ماشینی در جهان است و از این رو و با توجه به اینکه یکی از مهمترین ملاک‌های خریداران فرش ماشینی کیفیت آن است، باید این کالا استاندارهای لازم را برای عرضه در بازار به دست آورد.

برای اطلاع از پیدا و پنهان موضوعات مربوط به فرش ماشینی و استاندارهای مربوط به آن با غلامحسین بخردی معاون مدیرکل و رئیس اداره استاندارد کاشان به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه متن آن را می‌خوانید:

لطفاً از آخرین وضعیت کارخانجات تولید فرش ماشینی در کاشان و آران و بیدگل برای ما بفرمائید.

همانطور که مستحضر هستید استاندارد منطقه کاشان شهرهای شمالی استان اصفهان (کاشان، آران و بیدگل و نطنز) را تحت پوشش دارد؛ در این منطقه دو محصول فرش ماشینی و گلاب دارای مزیت مطلق هستند.

شهرستان‌های آران و بیدگل و کاشان بزرگترین منطقه تولید فرش ماشینی در ایران و همچنین دومین منطقه تولید فرش در جهان محسوب می‌شوند؛ در حال حاضر اکثر واحدهای تولیدی فرش ماشینی به کیفیت و استاندارد اهمیت می‌دهند و سعی در حفظ بازار و رضایت مشتریان خود دارند.

نحوه برخورد اداره استاندارد با متخلفان به چه شکلی است؟

فرش ماشینی مشمول مقررات استاندارد اجباری نشانه گذاری برچسب یا مشخصات فنی و اطلاعات برچسب است؛ طبق ماده ۱۵ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد هرگاه اجرای استاندارد در مورد کارها و خدماتی اجباری اعلام شود، پس از انقضای مهلت‌های مقرر، تولید، تمرکز، توزیع و فروش این نوع کالاها و خدمات بدون علامت استاندارد و یا تأیید سازمان، ممنوع و با متخلف طبق ماده ۴۰ قانون مذکور برخورد می‌شود.

در ارتباط با برخورد با متخلفان همانطور که اشاره شد اکثر واحدهای تولیدی به مقوله کیفیت اهمیت می‌دهند و خود را ملزم به رعایت استانداردهای محصول می‌دانند.

سیاست برخورد این اداره با متخلفان بدین صورت است که فرض را بر ناآگاهی تولید کننده و عرضه کننده گذاشته و ابتدا با راهنمایی و ارشاد و ارائه توصیه‌های فنی و تذکرات شفاهی و کتبی سعی در رفع مشکل و استاندارد سازی واحدهای تولیدی داریم.

در صورت تکرار تخلف و عدم توجه به تذکرات کارشناسان استاندارد، بدون شک در راستای حفظ و صیانت از حقوق مصرف کننده و همچنین حمایت از تولیدکنندگان خوشنام و دارای پروانه استاندارد، متخلف به مقام قضائی معرفی خواهد شد.

فروش اینترنتی گرچه فضای فیزیکی فروش سنتی را ندارد، امکان بازدید گسترده محصولات را به خریداران می‌دهد و مزایای بسیار زیادی مانند صرفه‌جویی در زمان خرید، امکان جست و جو، استفاده از تخفیف‌های اینترنتی، تنوع بسیار زیاد دارد اما دارای معایب بسیار زیادی نیز هستدر دوران اخیر و با گسترش فروش اینترنتی فرش مشکلاتی برای مردم پیش آمده و آیا شکایت‌هایی در این زمینه داشتید؟

با شیوع بیماری کرونا فروش اینترنتی تمامی محصولات گسترش پیدا کرد. بسیاری از صاحبان صنایع به فکر افتادند تا فروش خود را از شکل سنتی به الکترونیکی تغییر دهند اما باید دقت کنیم که فروش اینترنتی گرچه فضای فیزیکی فروش سنتی را ندارد، امکان بازدید گسترده محصولات را به خریداران می‌دهد و مزایای بسیار زیادی مانند صرفه‌جویی در زمان خرید، امکان جست و جو، استفاده از تخفیف‌های اینترنتی، تنوع بسیار زیاد دارد اما دارای معایب بسیار زیادی نیز هست که مهمترین آنها شامل ملموس نبودن محصول، عدم تعامل بین فروشنده و مشتری، کلاهبرداری اینترنتی و عدم تحویل کالاهای مشاهده شده در فضای مجازی با واقعیت محصول است.

فرش‌های ماشینی نیز از موارد فوق الذکر مستثنی نیستند، درست است؟

بله؛ شکایات در خصوص فروش اینترنتی و حتی حضوری از مصرف کنندگان فرش ماشینی در سایر شهرستان‌ها وجود دارد.

در فروش اینترنتی کالا بسیار جذاب و با ویژگی‌های خاص معرفی می‌شود و تبلیغ جنس نخ و تراکم قید شده روی فرش و غیره با واقعیت جنس قالی تحویلی مغایرت داشته و باعث شکایت مصرف کنندگان می‌شود.

کدام کارخانجات در منطقه بیشترین تخلفات را داشتند؟ توصیه‌ای در این زمینه برای مردم دارید؟

از نام بردن واحدهای تولیدی متخلف معذور هستیم ولی به صورت کلی واحدهای تولیدی که دارای پروانه استاندارد هستند دارای نظام کیفیت تعریف شده و همچنین مسئول کنترل کیفیت ناظر بر تولید هستند و با توجه به اینکه تحت پوشش استاندارد قرار دارند کنتر شاهد بروز تخلف فروش در این واحدها هستیم.

باید به این نکته اشاره کم که مصرف کنندگان فرش ماشینی می‌توانند فرش ماشینی خود را از واحدهای دارای پروانه استاندارد خریداری کنند و اسامی شرکت‌های دارای پروانه استاندارد را در سایت سازمان ملی استاندارد ایران و انتخاب گزینه‌های خدمات الکترونیک، اطلاع رسانی، فهرست واحدهای تولیدی مشاهده کنند.

توصیه مؤکد ما به خریداران این است که خریداران حتی الامکان نسبت به خرید حضوری اقدام کرده و اگر تخصصی ندارند همراه با فرد کارشناس یا مطلع اقدام کنند.

در خصوص خریدهای اینترنتی هم توصیه اکید ما به مصرف کنندگان این است که حتماً از واحدهای تولیدی دارای پروانه استاندارد خرید خود را انجام دهند و از طریق لینک فوق وضعیت واحد تولیدی استاندارد را بررسی و سپس اقدام به خرید کنند.

یک فرش ماشینی خوب چه استانداردهایی باید داشته باشد؟

ببینید زمانی که یک فرش دارای مجوز استاندارد باشد، واحد تولید کننده دارای مسئول کنترل کیفیت و سیستم کنترل کیفیت و آزمایشگاه بوده و الزامات اولیه را رعایت می‌کند، بدین معنا که یک سری مقررات کیفی و الزامات و روش‌های اجرایی را رعایت کرده تا پروانه استاندارد گرفته است؛ پس فرش دارای علامت استاندارد مصداق فرش ماشینی خوب است چراکه ویژگی‌های فرش ماشینی مورد آزمون قرار می‌گیرد از کیفیت بالاتری برخوردار است.

مردم چگونه فرش غیر استاندارد را از فرش سالم و مورد تأیید اداره استاندارد تشخیص دهند؟

در توضیحات قبلی به آن اشاره کردم برای شناخت فرش ماشینی استاندارد شهروندان گرامی می‌توانند از طریق سایت سازمان ملی استاندارد نسبت به شناسایی واحدهای تولیدی دارای پروانه استاندارد اقدام کنند.

اما یک راهکار ساده‌تر این است که خریداران یک کد ۱۰ رقمی زیر علامت استاندارد بر روی برچسب حک شده است را به سامانه پیامکی ۱۰۰۰۱۵۱۷ پیامک کرده و از صحت و سقم علامت استاندارد اطلاع حاصل کنند.

به تازگی عده‌ای سودجو با استفاده از برچسب‌های نشانه گذاری مغایر با استاندارد و به کاربردن عباراتی مانند طرح شانه، دیزاین، تراکم اضافه بر تراکم واقعی، اعلام جنس نخ غیر واقعی و غیره حتی جعل نشان استاندارد بر روی بافت فرش و یا برچسب اقدام کرده‌انداگر شرکتی استانداردهای لازم رو تهیه نکرده باشد چه مشکلاتی برایش پیش می‌آید؟

همانطور که اشاره شد تمامی واحدهای تولیدی فرش ماشینی ملزم هستند نسبت به دریافت پروانه استاندارد ۱۳۶۰ اقدام کنند و در صورت عدم دریافت پروانه استاندارد مرتکب تخلف ماده ۱۵ قانون توسعه نظام استاندارد بوده و برابر با ماده ۴۰ قانون توسعه نظام استاندارد برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

اگر تولید کننده و یا عرضه کننده سهواً و یا عمداً از علامت استاندارد ایران بر روی برچسب و یا بافت فرش بدون مجوز استفاده نمایند برابر با ماده ۴۰ قانون توسعه نظام استاندارد و ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی از سه ماه تا ۱۰ سال حبس محکوم خواهند شد.

چرا شرکت‌ها تمایلی به تهیه استاندارد ندارند؟

اکثر شرکت‌های تولیدی به امر کیفیت محصولات خود اهمیت می‌دهند و از ابتدا سعی در اخذ مجوزهای قانونی از سازمان‌های مربوطه را دارند. اینکه تعداد محدودی از شرکت‌ها غالباً کارگاهی و بدون مجوز فعالیت می‌نمایند و تمایلی به اخذ پروانه استاندارد ندارند ریشه در برخی امور دیگر دارد که می‌تواند شامل عدم آگاهی از مزایای اخذ پروانه استاندارد و ترس بی مورد از هزینه‌های استاندارد سازی و در برخی از موارد هم متأسفانه سودجویی و منغعت طلبی بیش از حد مطرح است.

به تازگی عده‌ای سودجو با استفاده از برچسب‌های نشانه گذاری مغایر با استاندارد و به کاربردن عباراتی مانند طرح شانه، دیزاین، تراکم اضافه بر تراکم واقعی، اعلام جنس نخ غیر واقعی و غیره حتی جعل نشان استاندارد بر روی بافت فرش و یا برچسب اقدام کرده‌اند که باید تذکر جدی دهیم که در صورت مشاهده برخورد قانونی لازم صورت می‌گیرد.

در این خصوص تاکنون ۴۶ واحد تولیدی متخلف به به تعزیرات حکومتی و دادگستری شهرستان‌های آران و بیدگل، کاشان و نطنز معرفی شده‌اند.

درباره بازرسی‌هایی که توسط کارشناسان استاندارد صورت می‌گیرد توضیحاتی بفرمائید.

با توجه به گستردگی و پراکندگی واحدهای تولیدی فرش ماشینی در کاشان و آران و بیدگل در سال جاری نزدیک به ۲ هزار و ۱۲۰ بازرسی از واحدهای تولیدی و صنفی فرش ماشینی توسط کارشناسان این اداره و شرکت بازرسی استاندارد صورت گرفته است.

طبق ماده ۱۹ قانون توسعه استاندارد کارشناسان و بازرسان استاندارد ضابط دادگستری محسوب و مجاز هستند به محل‌های تولید، بسته بندی، تمرکز و فروش کالاها و یا خدمات مشمول استاندارد اجباری وارد و به بازرسی و نمونه برداری بپردازند و در صورتی که از ورود کارشناسان در امر بازرسی و نمونه برداری ممانعت به عمل آید برابر با بند ۸ ماده ۴۰ قانون توسعه نظام استاندارد با متخلف برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

لازم به ذکر است سیاست این اداره در درجه اول ارشادی و کارشناسان استاندارد با مراجعه به واحدهای تولیدی و توزیعی ابتدا توصیه‌های لازم فنی و کارشناسی را ارائه داده و در صورت مشاهده تخلف جزئی تذکر کتبی و شفاهی داده می‌شود در صورت تکرار تخلف و عدم توجه به موارد کیفی متخلف به مقام قضائی معرفی می‌گردد.

باید این نکته را در پایان یادآوری کنم که استاندارد سازی و اخذ مجوز استاندارد باعث ایجاد اطمینان خاطر در مصرف کنندگان می‌شود و اداره استاندارد کاشان آماده همه گونه همکاری و تعامل با تولیدکنندگان در اخذ پروانه استاندارد و حامی مصرف کنندگان در خرید محصول با کیفیت است.