راضیه زرگری، شهروند آنلاین: چهار روز از زلزله سی‌سخت می‌گذرد. ردِ برف روی آوار و خانه‌های تخریب‌شده، می‌گوید بهار به این زودی‌ها خیال آمدن به مرتفع‌ترین منطقه کوهستانی کهگیلویه‌وبویراحمد را ندارد.
زلزله آن شب زمستانی بی‌رحمانه به زندگی مردم شبیخون زد و خانه‌های زیادی را ویران کرد تا گذراندن ثانیه‌ها برای هزاران نفر در سرمای منفی چند درجه عجیب سخت شود.
امدادرسانی‌ها از ساعت‌های ابتدایی بعد از وقوع این حادثه طبیعی که خوشبختانه تلفات جانی نداشت اما خانه‌های زیادی را غیرقابل سکونت کرد، شروع شد.
با این حال هزاران خانواده‌ای در عرض چند ثانیه بی‌سرپناه شده‌اند و نیاز به حمایت‌های جدی و بلندمدت دارند تا از این حادثه کمر راست کرده و زندگی‌هایشان را از نو بسازند.
چهار روز از ساعت 22 بیست‌ونهم بهمن می‌گذرد؛ اما هنور بسیاری از زلزله‌زدگان از کمبود وسایل ضروری، امکانات بهداشتی، نبود چادر و کانکس در سرمای استخوان‌سوز سی‌سخت می‌گویند. آمارها متفاوت است؛ عده‌ای می‌گویند بیش از دوهزار واحد مسکونی در این منطقه آسیب دیده است. استاندار کهگیلویه‌وبویراحمد از خسارت جدی به هزار و 200 واحد خبر داده است.
چهارشنبه بیست‌ونهم بهمن‌ماه ۹۹ زلزله‌ای 5 ریشتری ساعت 22 و5 دقیقه شهرستان دنا را لرزاند و اهالی سی‌سخت را در سرمای استخوان‌سوز به خیابان‌ها کشاند. زن، کودک، سالمند و جوان. همه آن شب سخت را در سرما صبح کردند.
برخی از وسایل خانه‌ها در هم شکسته و آسیب دیده در حیاط خانه و خیابان‌ها آورده شده و بسیاری از وسایل هم هنوز زیر آوار مانده است.
آوار زلزله در کنار استرس همه‌گیری کرونا شرایط را برایشان سخت کرده. برخی از خانه‌ها حتی تا صددرصد هم فرو ریخته است.
آنطور که عبدالحمید پناهی، فرماندار دنا در استان کهگیلویه‌وبویراحمد می‌گوید: «بیش از ۷۰درصد منازل شهروندان آسیب دیده است.»
یکی از زلزله‌زدگان در فضای مجازی حال‌وهوای این روزهایش را شرح داده: «سقف و دیوار روی سرمان خراب شده، چطور و با چه جرأتی با کودکم در این آوار بخوابیم؟ چند خانواده با هم هستیم، چطور اینجا زندگی کنیم؟»
شهر سی‌سخت یک شهر توریستی و تفریحی است؛ در مرتفع‌ترین نقطه منطقه دنا واقع شده و این ویژگی مهم‌ترین جاذبه گردشگری منطقه محسوب می‌شود.
سی‌سخت ظرفیت‌های خوبی در بحث باغداری دارد؛ انگور، سیب و هلوهای معروفی داشته و عسل‌های کوهستان‌های اطراف سی‌سخت به درمان هر نوع ناراحتی جسمی و روحی شهره است. مردم همیشه تلاشگر سی‌سخت این روزها سرسختانه با سرما و آوارگی می‌جنگند و به حمایت‌های بیشتر نیاز دارند.
یکی از اهالی منطقه که به بافت سی‌سخت آشناست، به «شهروند» می‌گوید: «سی‌سخت دو نوع بافت دارد؛ قدیمی و جدید. خراب‌شدن بناهای قدیمی شهر در زلزله دور از انتظار نیست اما وقتی بناهای نوساز که متخصصان مدعی رعایت نکات ایمنی برای بهسازی آنها هستند، در لرزه زمین ترک خورده و فرو می‌ریزند، دیگر چه جای دفاعی از نظارت بر توسعه شهرسازی ایمن باقی می‌ماند؟»
چادرهایی که سرپناه سرد اهالی سی‌سخت است
نارضایتی از رسیدگی به بحران و آسیب‌دیده‌ها همیشه وجود داشته است. دقیقا به همین دلیل است که مدیریت بحران از سخت‌ترین کارهاست. اهالی سی‌سخت از وضعیت رسیدگی ناراضی هستند. می‌گویند «چادرهای توزیع‌شده کم است و برای همه زلزله‌زدگان کفایت نمی‌کند.»
سرما جان‌شان را به لب‌شان رسانده؛ شب‌های بعد از زلزله دمای منفی 5 برای این شهر ثبت شد. یک کاربر فضای مجازی نوشته است: «چادرها هم در این سرما جوابگو نیست. چرا هنوز برای اسکان ما اقدامی نشده؟»
یکی دیگر از اهالی دنا در فضای مجازی گلایه کرده: «در زلزله سی‌سخت نه از سلبریتی‌ها خبری شده و نه آنطور که باید رسانه‌ها به بازتاب مشکلات زلزله‌زدگان پرداختند. تنهاییم.»
رئیس جمعیت هلال‌احمر از توزیع ۱۸۰۰ چادر میان زلزله‌زدگان خبر داده است اما مردم منطقه می‌گویند این تعداد جوابگوی نیاز مردم نیست.
چادر و مواد غذایی اصلی‌ترین نیاز بعد از بحران است که توسط هلال‌احمر تأمین می‌شود. البته مردم منطقه به دلیل همه‌گیری کرونا از اردوگاه اسکان موقت استقبالی نکردند.
اقلام زیستی و بهداشتی اصلی‌ترین نیاز امروز سی‌سخت
در سی‌سخت هنوز هیچ کانکسی بنا نشده و خبری هم از تأمین کانکس نیست. عزیزی یکی از اهالی منطقه دناست که در گفت‌وگو با «شهروند» شرایط منطقه و کمک‌رسانی‌ها را توضیح می‌دهد: «من یکشنبه در منطقه زلزله‌زده بودم؛ مسئولان می‌گویند چادر به اندازه خانواده‌های آسیب دیده توزیع شده و توزیع اقلام زیستی و بهداشتی هم ادامه دارد اما مردم می‌گویند چادرها کافی نیست.»
ناهماهنگی و عدم مدیریت در توزیع چادرها گلایه اهالی است؛ عزیزی توضیح می‌دهد: «اداره هواشناسی گفته از چهارشنبه بارندگی‌ها در منطقه شروع می‌شود. ارزیابی خانه‌های خسارت‌دیده نکته مهمی است که باید به سرعت صورت بگیرد.»
ارزیابی خانه‌ها به گفته استانداری قرار است تا سه‌شنبه‌شب به پایان برسد؛ با این حال مردم سی‌سخت در تأمین انرژی مشکلی ندارند، اب و گاز و برق منطقه وصل است. وسایل گرمایشی و چادر و مواد غذایی هنوز نیاز مردم در روزهای پسابحران است.
عزیزی که فعال رسانه‌ای منطقه دناست، می‌گوید: «شرایط به‌طور کلی خارج از کنترل نیست؛ هر خانواده‌ای متقاضی باشد که وسایل خانه را از ساختمان تخلیه کند، هم خودرو و هم کامیون به اندازه کافی مستقر است تا وسایل را برایشان جابه‌جا کنند.»
یکی از نکته‌هایی که به ناهماهنگی در توزیع چادر در منطقه دامن زده، سودجویی برخی افراد است که اهل سی‌سخت نیستند اما برای دریافت چادر آمده و خود را زلزله‌زده معرفی کرده‌اند. به گفته این فعال رسانه‌ای مستقر در منطقه تعداد این افراد هم کم نیست و به همین دلیل عده‌ای هنوز با گذشت چهار روز از زلزله از دریافت‌نکردن چادر گلایه دارند.
مردم با آتش خودشان را گرم می‌کنند
عزیزی از مشاهداتش در منطقه می‌گوید: «مردم با آتش خودشان را گرم می‌کنند. کانکس هنوز نیاوردند؛ چادر برای گذران روز و شب در این هوا مناسب نیست اما دیگر چاره‌ای ندارند.»
عزیزی می‌گوید: «سی‌سخت 2هزار و 500 خانوار دارد که بر اساس اعلام استاندار کهگیلویه درحال حاضر هزار و 200 خانواده فعلا نمی‌توانند در خانه‌هایشان زندگی کنند تا در ماه‌های آینده بتوانند با کمک‌ها و حمایت‌ها خانه‌ها را بکوبند و از نو بسازند.»
از این تعداد عده‌ای بر اساس اسکان اضطراری فراهم‌شده توسط جمعیت هلال‌احمر در چادرها مستقر شده‌اند و عده‌ای هم به شهرهای اطراف مثل یاسوج رفته و در خانه اقوام نزدیکان مستقر شده‌اند.
با این حال به دلیل اینکه اکثر خانه‌ها نیمه‌خراب شده و اثاث خانه در آن مانده، به دلیل مسائل امنیتی مردم ترجیح می‌دهند در سرمای چادر کنار خانه نیمه خراب خود بمانند.
عزیزی می‌گوید: «سی‌سخت سردسیر است، مردم نیاز به کمک‌های دیگر هموطنان دارند. حجم خرابی‌ها زیاد است، شاید بتوان گفت باید سی‌سخت را از نو ساخت.»
حمایت‌ها ادامه دارد اما ای کاش سی‌سخت فراموش نشود
همتی، رئیس جمعیت هلال‌احمر از دستور فوری برای فراهم‌کردن زمینه حضور نیروهای امدادی در منطقه و برپاکردن چادرها و راه‌اندازی ایمن وسایل گرمایشی به مردم خبر داده است. همچنین، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور دستور اختصاص ۱۰میلیارد تومان تنخواه فوری به استانداری کهگیلویه‌وبویراحمد برای رفع نیاز‌های ضروری زلزله‌زدگان را صادر کرد.
معاون رئیس‌جمهوری همچنین به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سازمان مدیریت بحران مأموریت داد سریعا خسارت‌های مردمی و زیرساخت‌ها را جهت تأمین اعتبار و شروع عملیات اسکان اضطراری زلزله‌زدگان به صورت موقت و دایم برآورد کنند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور از کمک بلاعوض ۲۰میلیونی تومانی بهزیستی به خانواده مددجویان زلزله‌زده در کهگیلویه‌وبویراحمد، شهرستان دنا، سی‌سخت و سایر روستاهای این منطقه خبر داده؛ از سوی سایر سازمان‌های دولتی نیز وعده‌هایی برای کمک به زلزله‌زدگان داده شده اما آنها نگران این هستند که همان تجربه تلخ زلزله‌زدگان کرمانشاه برای آنها نیز تکرار شود و بعد از مدتی فراموش شوند.