زنان و دختران جوان در صدر قربانیان آسیب های اجتماعی هستند
افزایش آسیب های اجتماعی بخشی از پازل فروپاشی ارزش ها در جامعه است!
به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، زنان در جامعه بیشتر از مردان در معرض آسیب های اجتماعی هستند. در حقیقت چرخش جامعه ارزش محور به سمت و سوی بحران ارزشها و شکل گیری ارزشهای اساسی یک جامعه بر مدار لذت طلبی، مصلحت گرایی فردی، سودگرایی، ماده گرایی و ابزارگرایی بحران ارتباطات انسانی را رقم می زند و ماحصل این رویکرد، گسترش آسیب های اجتماعی در سطح جامعه به ویژه در حوزه زنان است. هر چند آسیب های اجتماعی زنان تنها مختص کشور ما نیست و این یک مشکل عمده بهداشت عمومی و نقض حقوق بشر زنان در سطح جهان است.
آنچه در این بین دردناک تر است، تفاوت نوع نگاه جامعه به زنان و مردان آسیب دیده است. در حقیقت نگاه متفاوت جامعه به دو جنس مخالف این ذهنیت را در خاطر افراد متبادر می سازد که زنان آسیب دیده دچار ذنب لایغفر شده اند ولی برای مردان همیشه فرصت بازگشت است و حتی در موارد عدیده ای مشاهده کرده ایم که خانواده ها با پروسیجر « زن بگیره خوب میشه» ازدواج را چاره درمان بسیاری از ناهنجاری های گسترده در مردان عنوان می کنند!
به منظور آشنایی بیشتر با تبعات آسیب های اجتماعی در زنان، راهکارهای پیشگیری از گسترش این آسیب ها به ویژه در دختران جوان و نقش والدین، مراکز آموزشی و … در کاهش آسیب های اجتماعی و … گفتگوی کوتاهی با معصومه ایزدی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با سابقه کار در دانشگاه علوم پزشکی اهواز و بهزیستی استان خوزستان انجام داده ایم که حاوی نکات ارزشمندی است.
دلایل افزایش آسیب های اجتماعی در جامعه چیست؟
دلایل متعددی در این امر دخیل هستند. شرایط نامناسب اقتصادی، بیکاری، کاهش سطح درآمد خانوار ها، آموزش ناصحیح افراد، زندگی در مناطق کم برخوردار، اعتیاد والدین، طلاق و … از جمله دلایل بروز آسیب های اجتماعی در جامعه هستند.
کاهش سن دختران آسیب دیده چه تبعاتی برای جامعه دارد؟
متاسفانه شاهد هستیم گاهی اوقات گاهی فرار از خانه پدری، گرایش به مواد مخدر، بزهکاری و سایر ناهنجاری دیگر از سنین بسیار پایین شروع می شود. تبعات حضور افرادی با سنین پائین در لایه های آسیب زا و فضای پر خطر، زنگ خطر ایجاد خانواده های سست و پر بحران را در آینده به صدا در آورده است. کودکانی که ماحصل ازدواج افراد بزهکار و آسیب دیده هستند، قبل از تولد وارد فاز آسیب های اجتماعی شده اند!
نقش خانواده ها در پیشگیری از آسیب های اجتماعی چیست؟
در هیچ جای دنیا تردید در امنیت خانواده نیست و امن ترین و قابل اعتماد ترین بستر اجتماعی خانواده است. رشد کودکان در اگر در این بستر امن با اطلاعات و آموزش همراه باشد، قطعاً در آینده با چالش های کمتری مواجه هستیم. متاسفانه عدم آگاهی خانواده به شیوه های فرزندپروری مناسب و متناسب با رشد شخصیتی و تفاوتهای فردی کودک خود
عدم صمیمیت والد با فرزندان، عدم همکاری در دریافت آموزش های لازم ، وجود فرهنگ های متحجرانه یا مقاومت در برابر اصول علمی و روانشناسانه باعث می شود، کودکان از خانواده فاصله بگیرند و فرار از خانه اولین ثمره این درخت شوم است!
خانه امن چیست و چه جایگاهی در کاستن تبعات ناشی از بحران های اجتماعی دارد؟
در سال های اخیر سازمان بهزیستی خانه هایی به نام خانه های امن جهت بازپروری زنان آسیب دیده و در معرض آسیب ایجاد کرده است که در صورت نیاز می توانند به این خانه ها مراجعه و چند صباحی در آنجا اقامت کنند.
خانم هایی که تحمل شرایط سخت خانه ی پر از خشونت را ندارند و راهی برای خود جهت خلاصی نمی بینند مجبور به ترک از منزل میشوند ، یا دختران کم سن و سالی که مورد تعرض و پدر خود قرار می گیرند، زنان متاهلی که همسرانشان با آنها بدرفتاری های زیادی دارند و از طرفی خانواده حمایتگری ندارند می توانند با مراجعه به بهزیستی و درخواست تا حصول اطمینان از رفع یا کاهش خطر در خانه های امن سکونت داشته باشند.
به منظور بازتوانی زنان آسیب دیده اجتماعی چه سیاست هایی اتخاذ شده است؟
به منظور پیشگیری از تبعات بیشتر و جلوگیری از اقدامات خلاف قانون برای امرار معاش افراد به این خانه ها سپرده می شوند. در این خانه ها علاوه بر نگهداری این افراد، شرایطی برای آموختن حرفه ها از جمله بافتنی نقاشی چرم بافی و… سایر کلاس ها فراهم می شود.
سخن پایانی
هر چند همه افراد خانواده در ایجاد شرایط امن نقشی اساسی دارند ولی روی سخن با مادران است که در هر شرایطی سعی کنند دوستی با فرزندان خود را حفظ کنند و از آن به عنوان طنابی برای تحکیم روابط خود با فرزندان استفاده کنند.تبعات ورود نا آگاهانه و اجباری دختران به جامعه آنچنان سهمگین و ناخوشایند است که اگر مادران لحظه ای این شرایط را در ذهن خود مجسم سازند، تمام تلاش خود را برای تحکیم روابط خود با فرزندان به کار می گیرند. شاید شرکت در کلاس های آموزش خانواده و دوره هایی که توسط نهاد های مختلف نظیر بهزیستی، دانشگاه ها، مساجد و … برگزار می کنند، به عنوان اولین گام بتواند، راهنمای مناسب و شایسته ای برای خانواده ها باشد.
مصاحبه: وحید حاج سعیدی