مدیر بزرگ‌ترین بندر شمال ایران گفت: بندر و منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد با دارا بودن قابلیت‌های اقتصادی و تقویت جایگاه دریایی یکی از موقعیت‌های استراتژیک کشور و نبض تپنده اقتصاد در شمال ایران است.
به گزارش فارس از شهرستان بهشهر، از آنجا که بندر و منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بندر شمال کشور است و با پیشرفت روزافزون و چشمگیر خود کانون توجهات اقتصاد ایران به شمار می‌رود برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های این بندر گفت‌و‌گوی تفصیلی را با سید علی نعیمی مدیر بنادر و منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد ترتیب داده‌ایم با این توضیح که منظور از واژه بنادر، بندر امیرآباد و بندر تابعه یعنی بندر نفتی نکا است که در جغرافیای شهرستان بهشهر قرار دارند.
فارس: هدف از تاسیس بندر امیرآباد چه بوده و آیا با توجه به سوابقی که در بنادر شمال دارید این منطقه توانسته است به اهداف از پیش تعیین شده دست یابد؟
نعیمی: با توجه به موقعیت ممتاز ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه به‌عنوان پل ارتباطی شرق و غرب، همواره استفاده از ظرفیت ترانزیتی کشور یکی از برنامه‌های اصلی مسئولان بود. امروزه کشورهای زیادی در دنیا وجود دارند که تنها با استفاده از این مزیت به درآمدهای بالایی دست یافتند.
با توجه به ایجاد کریدور بین المللی ترانزیت شمال – جنوب که در شمال، اروپا را به شبه قاره هند و شرق آسیا متصل می‌کند لزوم ساخت بندری بزرگ و مدرن با ظرفیت بالای حمل کالا و بهره‌مندی از سیستم‌های ترکیبی حمل و نقل احساس شد. از سوی دیگر خلأ موجود یک بندر در شرق دریای خزر به‌عنوان دنباله‌ای مطمئن و استراتژیک در شمال کشور هم یکی از دغدغه‌های مسئولان بود.
ایجاد اشتغال، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های نوین و در مجموع پیشرفت اقتصادی و تقویت جایگاه دریایی جمهوری اسلامی ایران در منطقه، از اهداف اساسی ایجاد بندر امیرآباد بود که با تلاش مسئولان و پرسنل زحمتکش، این مجموعه تا حد زیادی به آن اهداف دست یافت.
فارس: بندر امیرآباد به‌عنوان بندر کانونی شمال ایران که حدود 10 سال از تاسیس آن می‌گذرد از چه مشکلات و تنگناهایی عبور کرده است؟
نعیمی: بندر امیرآباد در سه فاز تعریف شده است، فاز اول و دوم هر کدام شامل 14 پست اسکله، فاز سوم 10 پست و در مجموع 24 پست اسکله برای فاز نهایی دیده شده که انجام پروژه‌ای با این وسعت به‌طور قطع مشکلاتی را تجربه می‌کند.
با توجه به تعریف یک هزار هکتار پس‌کرانه و اراضی پشتیبانی برای بندر مهم‌ترین کار، خریداری و تملک اراضی بود که به لطف خداوند و همکاری مردم و مسئولان استانی و شهرستان بهشهر این امر مهم با موفقیت تحقق یافت.
همچنین با توجه به نزدیکی شبه جزیره میانکاله حساسیت‌هایی در این زمینه وجود داشت که با عزم جدی بندر در زمینه حفظ محیط زیست و استقرار مشاور هسته زیست محیطی در راستای تبدیل بندر سبز و دوستدار محیط زیست این نگرانی‌ها رفع شد. به‌طور کلی در کنار بندر سازی و پروژه‌های عمرانی، عملیات بندری هم با رشد بسیار مناسبی انجام گرفت که در سال 90 به حد نصاب خیره‌کننده‌ای رسید.
به طور کلی در کنار عملیات تخلیه و بارگیری کالا چند ارگان با یکدیگر همکاری دارند که در چند سال نخست فعالیت بندر بدلیل فاصله زیاد از شهر و نداشتن ساختمان‌های اداری مناسب، تعدادی از دستگاه‌ها به صورت نیمه وقت حضور داشتند و این موضوع گاهی مشکلاتی را به وجود می آورد.
با احداث ساختمان‌های مورد نیاز سازمان‌های مرتبط (قرنطینه نباتی و حیوانی، استاندارد و گذرنامه) در یک مجموعه، این مشکل برطرف شد. نبود جاده‌های دسترسی مناسب یکی از مهم‌ترین معضلات بندر بود که با اتمام جاده رستمکلا به بندر این معضل هم رفع می‌شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که با وجود پیگیری‌های فراوان و حتی مصوبات سفر استانی ریاست جمهور هنوز حل نشده تعرفه بالای حمل و نقل ریلی است. بندر امیرآباد تنها بندر شمالی متصل به شبکه ریلی کشور است که به‌دلیل نرخ بالای تعرفه حمل و نقل ریلی در چند سال اخیر عملاً استقبالی از آن نمی‌شود. از مزیت‌های حمل ریلی می‌توان به کاهش ترافیک جاده‌ای، کاهش تصادفات، حفظ محیط زیست و افزایش بهره‌وری اشاره کرد که نگاهی به آمارهای گذشته نشان از استقبال صاحبان کالا از شبکه راه آهن دارد و امیدواریم این مشکل هر چه زودتر رفع شود.
فارس: بندر و منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد در چشم‌انداز آینده خود چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
نعیمی: تکمیل اسکله رو – رو قطار، ساخت چهار اسکله با ظرفیت 12 هزار تن، احداث مسجد و دیواره حفاظتی ساحل شرقی و افزایش وسعت بندر به 2 هزار و 60 هکتار از طرح‌های توسعه میان مدت است که عملیات اجرایی آنها آغاز شده است.
بهره‌برداری از پروژه‌های سرمایه‌گذاری بندری، تکمیل، تسطیح و زون‌بندی همه اراضی بندر، تطویل موج شکن و تعریض دهانه کانال ورودی به همراه لایروبی حوضچه و کانال از مهم‌ترین برنامه‌های آتی بندر است.
در بخش عملیات بندری هم با توجه به تعیین بندر امیرآباد به‌عنوان پایگاه اصلی غلات و دام در شمال کشور انجام مزایده ترمینال اپراتور دوم در آینده نزدیک از برنامه‌های اصلی است. رونق ترانزیت به ویژه ترانزیت غلات و مواد نفتی همچنین افزایش صادرات، افق روشنی را در برابر ما قرار داده است.
همچنین با رایزنی‌های انجام شده، این بندر به‌عنوان بندر مُعین استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، سمنان و مرکزی تعیین شده که گام بزرگی در افزایش همکاری و سهولت در کار تجار و بازرگانان منطقه برای انجام هرگونه فعالیت اقتصادی و به ویژه صادرات و واردات است.
فارس: از امکانات و تجهیزات بندری و وجه تمایز آن با سایر بنادر کشور توضیح دهید.
نعیمی: همانگونه که پیش از این گفته شد یکی از بندهای توافق نامه کریدور شمال- جنوب، تجهیز بنادر به فناوری و امکانات مدرن است. در این راستا با حمایت‌های سازمان بنادر و دریانوردی و برنامه‌ریزی انجام شده خرید تجهیزات مدرن و استراتژیک بندری در دستور کار قرار گرفت که از مهم‌ترین آنها می‌توان به دو دستگاه گنتری کرین، چند فروند یدک کش، انواع جرثقیل‌های سنگین و نیمه سنگین، ترانستینر، ریچ استاکر و خرید دستگاه مکنده پر قدرت غلات با ظرفیت 550 تن در ساعت اشاره کرد که این تجهیزات در بنادر شمالی منحصر به فرد هستند ضمن آنکه خرید چند دستگاه جرثقیل سنگین دیگر هم در دستور کار قرار دارد.
فارس: آیا تحریم‌هایی که اقتصاد ایران را مورد هجمه خود قرار داده، تاثیری بر صادرات و واردات از بندر امیرآباد داشته است؟ مبادلات تجاری در سال 90 به چه میزان بوده و نسبت به سال 89 چه تفاوتی را نشان می دهد؟
نعیمی: با اقداماتی که انجام شد سال 90 به عنوان سال شکوفایی بندر امیرآباد نام گرفت. رشد خیره‌کننده عملیات بندری در تمام شاخص‌ها نشانگر عدم تاثیر تحریم‌های غیرقانونی قدرت‌های زورگو بوده است. در سال 90 حجم عملیات بندری 2 میلیون و 869 هزار و 796 تن بوده که نسبت به سال قبل از آن، 33 درصد رشد داشت. مهم‌ترین موفقیت بندر در بخش صادرات بود که با یک میلیون و 399 هزار و 868 تن، افزایش 68 درصدی را نسبت به سال 89 نشان می‌دهد. همچنین ترانزیت کالا در سال 90 با رشد 56 درصدی همراه بود که مجموع این موفقیت‌ها از زمان شروع فعالیت بندر بی نظیر است.
فارس: از قراردادهای سال گذشته و قراردادهای پیش رو با شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی بفرمایید و اینکه زیرساخت‌های بندر امیرآباد برای سرمایه‌گذاری چیست و آیا این زیرساخت‌ها کافی هستند یا نیاز به حمایت مسئولان دارند؟
نعیمی: درباره ایجاد زیرساخت‌های بندری از احداث 9 پست اسکله، 45 هزار متر مربع انبار سرپوشیده، 120 هکتار انبار روباز همچنین انواع تجهیزات بندری و دریایی که قبلا به آن اشاره شد می‌توان نام برد. در بخش سرمایه‌گذاری با توجه به مزیت‌های این بندر استقبال مناسبی از سوی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی صورت گرفت.
فاز اول اراضی پشتیبانی منطقه ویژه با امکاناتی نظیر آب، جاده دسترسی، راه آهن، برق و گاز به‌صورت اجاره بلند مدت به سرمایه‌گذاران واگذار شد. در حال حاضر سه پروژه سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی شامل تولید میله گرد، تولید گچ صادراتی، سیلوهای 53 هزار تنی و 25 هزار تنی غلات، فازهای نخست نیروگاه و سورتینگ میوه با مجموع سرمایه‌گذاری 120 میلیارد تومان و ایجاد اشتغال برای 450 نفر در حال بهره‌برداری است. چند پروژه دیگر شامل کارخانه تولید کاغذ، کارخانه تولید محصولات فولادی، سیلوی 35 هزار تنی غلات و دو انبار 5 هزار متر مربعی در حال ساخت است.
همچنین حدود 40 قرارداد دیگر سرمایه‌گذاری در مرحله بررسی و انعقاد قرارداد است که با بهره‌برداری از این پروژه‌ها علاوه بر رونق اقتصادی منطقه گام مهمی در راستای ایجاد اشتغال و شکوفایی اقتصادی استان و به ویژه شهرستان بهشهر خواهد بود. از نظر زیر ساخت‌ها هم مشکلی وجود ندارد. ایستگاه گاز بندر به اتمام رسیده و پست برق 63.20 هم در حال تکمیل است.
همه این موفقیت‌ها در سایه همدلی و اتحاد کارکنان، همکاری مسئولان سازمان بنادر به‌ویژه مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی و معاونان ستادی و حمایت‌های همه‌جانبه استاندار مازندران به دست آمده است.
فارس: از موفقیت‌های ایستگاه مخابرات دریایی بندر امیرآباد در ناکام گذاشتن دزدان دریایی بگوئید و اینکه آیا تجهیزات بندری برای مقابله با اینگونه حوادث کافیست؟
نعیمی: ایستگاه پرقدرت مخابرات دریایی در برج کنترل بندر که با تمام دنیا در تماس بوده و قادر به دریافت هرگونه پیام کمک در شرایط اضطراری است. تاکنون در چند مرحله توانسته پیام کمک خواهیِ شناورهایی که در خلیج عدن و اقیانوس هند مورد حمله دزدان دریایی قرار گرفته بودند را دریافت کند و با بررسی پیام و تعیین موقعیت دقیق شناور، پیام اضطراری را به نزدیک‌ترین پایگاه موجود در منطقه ارسال و با اعزام نیروهای موجود در آب‌های منطقه و مقابله با دزدان دریایی از سرقت شناورها جلوگیری شد که این موضوع موفقیت بزرگی برای برج کنترل بندر امیرآباد محسوب می‌شود.
همچنین حضور پرقدرت ناو گروه ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه باعث جلوگیری از دزدی‌های بسیار و تامین‌کننده امنیت کشتی‌های ایرانی و خارجی است. به نظر می‌رسد راه حل کلی این موضوع یک عزم جهانی را می‌طلبد که باید با همکاری همه کشورهای منطقه و دنیا برای حل آن چاره‌ای اندیشید.
فارس: بندر امیرآباد در جلوگیری از آلودگی دریای خزر چه فعالیت‌هایی انجام داده و چه برنامه‌هایی را برای سال جدید در نظر دارد؟
نعیمی: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بندر امیرآباد از ابتدای فعالیت خود، حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی دریا بوده که با اقدامات پیشگیرانه انجام شده و اهتمام جدی در رابطه با اجرای کنوانسیون‌های بین‌المللی زیر نظر سازمان جهانی دریانوردی تاکنون هیچگونه حادثه‌ای که منجر به نشت مواد و آلودگی آب شود، ثبت نشده است.
از مهم‌ترین اقدامات انجام شده در بخش دریایی و بر اساس چارت سازمانی، حضور مستمر کارشناسان مقابله با آلودگی و نظارت مستمر بر چگونگی تخلیه کالاها به ویژه مواد نفتی، آب توازن کشتی‌ها، زباله‌های شناورها و پاکسازی حوضچه است.
از دیگر اقدامات جلوگیری از آلودگی آب دریا، برگزاری سالانه مانورهای مقابله با آلودگی در سطح منطقه‌ای و ملی است که باعث حفظ آمادگی شناورها می‌شود. در سال گذشته هم چند مانور برگزار شد. خرید تجهیزات ویژه جمع‌آوری زباله‌ها از برنامه‌های آینده بندر است.
در بخش خشکی هم از نخستین اقدامات، ایجاد فضای سبز در محوطه‌های بندر، حاشیه جاده و احداث چند بوستان مزین به نام شهدای گرانقدر، ایجاد هسته زیست محیطی در بندر با استفاده از کارشناسان مجرب برای بررسی و کنترل وضعیت محیط زیست و کسب مجوز از این هسته قبل از هر گونه فعالیت است. از طرفی دیگر همه طرح‌های صنعتی ملزم به ارائه ارزیابی زیست محیطی به‌منظور نوع و میزان تاثیر فعالیت آنها بر محیط زیست منطقه هستند. ضمن آنکه تعامل مناسبی هم با اداره کل حفاظت محیط زیست استان و شهرستان بهشهر وجود دارد. به‌طور کلی حداکثر تلاش در این قسمت معرفی بندر امیرآباد به‌عنوان بندر دوستدار محیط زیست و بندر سبز است.
فارس: از فعالیت‌های بندر امیرآباد در نوروز 91 و آماری از تعداد مسافران نوروزی که از بندر بازدید کردند بفرمائید؟
نعیمی: با توجه به جاذبه‌های تاریخی و طبیعی منطقه به‌طور قطع استقبال خوبی از سوی هموطنان به‌منظور بازدید صورت می‌گیرد. امسال هم با تشکیل ستاد نوروزی در بندر و برگزاری جلسات مختلف، هماهنگی‌های لازم صورت گرفت. نصب تابلوهای راهنما و خوشامدگویی، چاپ و توزیع بروشورهای ایمنی و هشداردهنده، نظارت بر شناورهای محدوده حریم دریایی بندر و راهنمایی مسافران در بازدید از اسکله‌ها از مهم‌ترین اقدامات در نوروز امسال بوده همچنین بر اساس آمار موجود، حدود 60 هزار نفر از بندر و پلاژهای تحت نظارت موجود در منطقه بازدید کردند.
فارس: با توجه به تلاش بندر برای جذب نیروهای بومی (بهشهر، نکا و گلوگاه) سهم اشتغال آن در سامانه رصد چه تعداد بوده و آیا بندر به تعهدات خود عمل کرده یا خیر؟
نعیمی: یکی از مهم‌ترین اقدامات انجام شده از زمان حضور اینجانب در بندر امیرآباد ایجاد هماهنگی با ادارات کار و مسئولان منطقه به‌منظور استفاده از نیروهای بومی در بندر است. بر اساس آمار موجود در سال گذشته 315 نفر در سامانه رصد ثبت شدند که 80 درصد آنها را نیروی بومی تشکیل می‌دهند و همه تعهدات بندر در این زمینه انجام شده است. البته با توجه به ماهیت تخصصی کار در بندر، برنامه‌ای به‌منظور آموزش متقاضیان بومی در بخش‌های بندری و گمرکی در دست اجرا است که این کار موجب تقویت توان و مهارت این متقاضیان برای کار در بندر می‌شود.
فارس: نظر شما درباره نامگذاری سال جدید از سوی مقام معظم رهبری به نام سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی چیست؟
نعیمی: با توجه به شرایط حساس فعلی و توطئه‌های گوناگون استکبار جهانی و قدرت‌های زورگو در برابر خواسته‌های مشروع و قانونی ملت سرافراز ایران، با درایت مقام معظم رهبری و اعتقاد قلبی معظم له به توانمندی و دانش بومی، بهترین کار ممکن در این شرایط حمایت از تولید ملی است. تاکید همیشگی ایشان بر تولید علم در کشور و پیشرفت‌های صورت گرفته نشان از توانایی دانشمندان و صنعتگران کشور دارد.
در شرایط تحریم غیرقانونی کشور عزیزمان توسط آمریکا، تکیه بر توان داخلی و تولید ملی علاوه بر ایجاد اتحاد و همدلی در مردم و رفع تهدیدات خارجی موجب افزایش غرور ملی و اعتراف دشمنان به توانایی‌های ایران و رفع هرگونه ماجراجویی از سوی دشمنان می‌شود. تجربه تاریخی ملت ایران در دوران پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و دوران دفاع مقدس بیانگر این است که همواره تکیه بر توان و دانش بومی باعث گذر از حوادث در برهه‌های حساس می‌شود.
در بخش دریایی هم استفاده از توانمندی‌های متخصصان و نخبگان داخلی دستاوردهای بسیار خوبی را نصیب کشور کرده که ساخت ناوشکن جماران، ساخت انواع سکوهای مدرن نفتی، کشتی‌های بزرگ و انواع شناورها از مهم‌ترین آنها است. امیدواریم با این نامگذاری و حرکت به سمت تحقق آن بار دیگر پیروزی بزرگی نصیب ملت ایران خواهد شد البته در بندر امیرآباد هم رشد خیره کننده صادرات در سال گذشته و ادامه روند آن نشان از تحرک و پویایی اقتصادی کشور دارد که بطور قطع با حرکتی پر شتاب ادامه خواهد داشت.
===============
گفت‌وگو از آزاده بابانژاد