گریزی کوتاه برکتاب “پیرزنًا قَصًه گًنًه اینا مینا” به مناسبت روز جهانی ادبیات کودک ونوجوان:
شاید همه کودکان قصه کدوی قل قل زن یا بند انگشتی یاحتی قصه حسن کچل را شنیده باشند اما حتما شنیدن این داستان ها به زبان محلی ومازندرانی برای تمامی کودکان مازنی وحتی پدر ومادرهاشان خصوصا اگر با همراهی پدر بزرگ ها و مادر بزرگ هایشان باشدوگوش نیوش شعرها و مثل ها از زبان بزرگتر ها با لهجه اصیل وخاصشان اتفاقی زیبا و جریان ساز است.اتفاقی که تجربه آن باعث اتصال سه نسل و وفاق بین آنها میشود.
فولکلور یافرهنگ عامه همچنان که سرآغاز پیدایی همهی هنرهاست،سرآغاز ادبیات به خصوص ادبیات کودکان نیز به شمار میرود.لالاییها،مثلها، ترانههای کودکان، افسانههای خردسالان، داستانهای ماجرایی وحماسی،عاشقانه واسطورهها که همه زائیدهی تخیل وتفکر مردم اعصار مختلف هستند، بنیاد و اساس ادبیات کودکان و نوجوانان را تشکیل میدهد.بنابراین ادبیات کودکان سرچشمه درفولکلور وفرهنگ عامه داردوبه کهنسالی زندگی بشر بر روی زمین است.
شاید اغراق نباشد اگر بگوییم ایرانیان وبه حسب آن مازنی ها از قدیم به امر تربیت کودک توجه ویژهای قائل بودهاندو آنرا یکی از وظایف مهم والدین میدانستهاند،بهطوری که کمتر نوشته ادبی را میتوان یافت که به تربیت کودک و ضرورت آن اشاره نکرده باشد.
در فرهنگ و ادبیات مازندران کودکان جایگاه خاصی دارند یکی از آثار شگرف و قابل توجه که بخش اعظمی ازادبیات فولکلور مازندران را درخودجای داده است مجموعه داستان های محمدباقر مهجوریان نماری است.اوبا تسلط کامل بر فرهنگ وزبان عامه مازندران کتابی جامع ،هدفمند وماندگار ازداستان هاوشعرها و مثل های مازندرانی ارائه دادواثراودرکنار آثار ارزشمند افرادی چون مهدی پرتوی آملی گنجینه ای عظیم و گرانقدر برای صیانت ازادبیات در حال گذر وفراموش شده مازندران است.”پیرزنًا قَصه گًنًه اینا مینا “تلاشی مضاعف نسبت به معرفی و گسترش فرهنگ کهنسال وعمیق مازندران است و با همراهی صمیمانه کودکان از دوران کودکی در قلب و جان آنها ثبت میشود.
فرهنگ شفاهی، تاریخ و فرهنگ نانوشته مردمی است که طی هزاران سال سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است.پرداختن به این مقوله و جمع آوری آثار موجود این فرهنگ، گامی مؤثر در حفظ آن است.
امروزه حفظ و صیانت این فرهنگ و انتقال آن به نسل های آینده نیازمند مهجوریان هایی است که با تلاش و احساس مسولیت تحسین برانگیز نسبت به ادبیات این مرزو بوم فرآیند انتقال ادوات وادبیات فرهنگی را به وجه نیکویی انجام میدهند. مهجوریان نماینده نسلی است که در آب وخاک وطبیعت این خطه،لحظه به لحظه نفس کشیده واین ادبیات را در بند بند وجودش پرورورانده است وحال خواهان مطالبه آن ازنسل جدید ونگران فراموش شدن و از دست رفتن آن است. پیرزنا قصه گنه اینا مینا تنها یک کتاب داستان ساده نیست.بازتاب فرهنگ زیبا و سرخوشانه وعمیق نسل های متمادی است که این هدیه ارزشمندراسینه به سینه به دست مارسانده اند.
الهه دبیریان
دبیر اجتماعی هرازنیوز