یادداشتی بر رمان تونل( نوشته امیرحسین قنبری)
ارنستو ساباتو،متولد ۲۴ ژوین۱۹۱۱ در ایالات بوینوس ایرس،روزنامه نگار ورمان نویس مشهور ارژانتینی است که در ادبیات آمریکای لاتین با نوشتن سه رمان برجسته به نامهای تونل،قهرمانان و گورها،فرشته ظلمت به شهرت رسیده است.رمان کوتاه تونل سرگذشت تمام انسانهایی است که از دیدگاه نویسنده در زندگی محکوم به پذیرش سرنوشت خویش هستند.تونل در واقع همان درون انسان است که افراد ،در درون آن محصور میباشند.نویسنده کتاب فوق با چیره دستی عجیبی سعی در خلق اثری دارد که دران انسان به صورت ناخودآگاه به ورطه ای از قسمت زندگی کشانده میشود که در واقع محکوم به پذیرش آن است،سرنوشتی که از ابتدا شخصیتهای اصلی داستان به هیچ وجه ،حتی کوچکترین احتمال آن را هم نمی دادند که در چنگال آن گرفتار آیند.ساباتو در رمان ۱۷۰ صفحه ای خود آنچنان به بیان تمایلات روحی فرد عاشق ووابسته ،میپردازد که مخاطب رمان به هیچ وجه نمیتواند بی تفاوت وبا نگاهی گذرا ازان عبور نمایدویا آنکه ادامه داستان را پیگیر نشود .ساباتو استاد مسلم پرداختن به موضوعات بشری است که این امر در دیگر رمانهای او هم میتواند شاهد ادعای فوق باشد.پرداختن به موضوعات انسانی برگرفته از مکتبی است که جریان ادبی آن پس از جنگ جهانی دوم ،در بین نویسندگان مشهوری همچون سیمون دوبووار،البر کامو،ژان پل ساترو بوریس ویان به وضوح به چشم میخورد .پرداختن به موضوعاتی از جنس مکتب اگزیستانسیالیست ،طبق باور طرفداران این مکتب زندگی بی معناست،مگراینکه خودشخص به آن معنا بخشد،دقیقا عقیده به چنین مسأله ای در شخصیت اول رمان تونل مشهود است.نقاشی که حتی پذیرفتن نظر منتقدان هم چندان برای او ارزشی نداردو در نگاه فرد به واقعیتهای تلخ زندگی که در هر صورت وجود دارند.
درابتدای داستان شخص اول رمان اقرار به جنایتی میکند که قصدداردان را بدون هیچ پرسش و پاسخی شرح دهد ،در واقع این نوع بیان از سوی کسی نشانگر این است که اگر مرتکب عمل شنیع وغیر انسانی شده است اما میتوان حداقل دلیل ارتکاب آن ویا چه عواملی باعث وقوع چنین حادثه ای شده است را واکاوی نمود اگرچه خروجی آن عمل همچنان به زشتی خود باقی است.
نویسنده ،شخص اول داستان را علیرغم درگیری در یک عشق جنون آمیز در حاله ای از ابهام قرار میدهد که در پاسخ به سوالات مکرر از سوی کاستل هیچ گونه پاسخ مشخص وقانع کننده ای دریافت نمیکندوهمین امر کاستل را هرروز به سمت پرتگاه اخلاقی سوق میدهدودر نهایت وقتی خود را ناتوان از بدست آوردن ماریا میبیند تصمیم به قتل او میگیرد.در رمان فوق ،نویسنده به روایت از داستانی میپردازد که شخصیت رمان او در دنیای مادی به دنبال عشق صرف وخالی از هر نوع حاشیه میباشد.که با حجم گسترده ای از سوالات بیجواب علیرغم ایجاد رابطه دوطرفه وحتی با برقراری روابط جسمی نتوانسته به نتیجه مطلوب دست یابد.وبا بلاتکلیف ماندن وی ، به مرحله ای از جنون عشقی رسیده است که تصمیم به انجام عملی غیر اخلاقی وغیر انسانی گرفته است پرداختن به زاویه ای از شخصیت انسانی غیر رأفت وعطوفت اخلاقی ،همان موضوعات از جنس مکتب اگزیستانسیالیست است که به آن روی از خصلتهای شریرانه انسانی میپردازد.نویسنده رمان تونل اگرچه از سی سالگی شروع به نوشتن نمود،اما کتابهای متعددی از خود به جا نگذاشته است.لیکن در همان سه اثری که از خود به یادگار گذاشته بایستی لقب عجوبه نویسندگی به او داد.بازی با کلمات وپرداختن به لایه های پنهان و،نمود آن در ابعاد فلسفی ،از جمله خصوصیات بارز رمانهای اوست.ساباتودر سال۱۹۸۴ موفق به دریافت جایزه ادبی سروانتس ودر ۲۰۰۷ نامزد جایزه ادبی نوبل شده است وپس از عمری تلاش در عرصه نویسندگی در ۱۱ آوریل ۲۰۱۱ در ۹۹ سالگی در گذشت.
یادداشتی بر رمان تونل نوشته امیر حسین قنبری.