کشف مدرکی جدید در اثبات باسوادی مردم غرب ایران در سه هزار سال قبل + تصویر

سجاد علی­‌بیگی – سرپرست هیات مشترک بین‌­المللی کاوش­‌های باستان‌­شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه و دانشگاه کپنهاگ دانمارک در تپه خیبر روانسر اظهار داشت: تپه تاریخی خیبر در باستان­‌شناسی منطقه بسیار با اهمیتی است و با تداوم پژوهش‌­ها و کشفیات آینده می­توان به اطلاعات مهمی در خصوص هزاره­‌های دوم و اول پیش از میلاد غرب ایران دست پیدا کرد.

این باستان شناس درباره مهمترین یافته‌­های باستان­‌شناسی در این تپه گفت: بخشی از یک گل نوشته به خط میخی و مُهر استوانه‌­ای کتیبه­‌داری به خط میخی، در حال حاضر مهمترین یافته­‌های باستان­‌شناسی منقول این محوطه تاریخی است و نشان می دهد حداقل بخشی از مردمانی که در اینجا زندگی می­‌کردند در بیش از سه هزار سال پیش دارای سواد خواندن و نوشتن بوده­ و در این راستا برای انتقال پیام­های خود از خط میخی استفاده کرده‌­اند.

این عضو هیات علمی گروه باستان­‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه افزود: قدیمی‌­ترین یافته­‌های سطحی تپه متعلق به هزارۀ پنجم پیش از میلاد است، اما در حال حاضر یافته های کاوش راس تپه مربوط به دوره اشکانی (کمی بیش از دو هزار سال پیش) است و با ادامه کاوش‌­ها در لایه­‌های پائین­‌تر، یافته­‌های قدیمی­‌تری به دست خواهد آمد.

علی­‌بیگی اظهار کرد: بر اساس کاوش­‌ها جدیدترین لایۀ سکونتی در تپه خیبر به دورۀ اشکانی باز می‌­گردد و حدود دو هزار سال قدمت دارد.

وی افزود: در استقرار این دوره بقایای دو لایۀ ساختمانی که با خشت ساخته شده آشکار شده است که بخشی از یک بنای ستوندار با جرزهای آجری، حیاط سنگ فرش شده، چاه، ساختمان­های خشتی بخشی از دستاوردهای کاوش این فصل است.

به گفته وی،  به نظر می­‌رسد ساختمان‌­های کاوش شده بقایای ساخت و سازهای روستائی دورۀ اشکانی نیست و احتمالا در این بخش از محوطه خانۀ خان یا حاکم منطقه در دورۀ اشکانی وجود داشته است.

علی­ بیگی گفت: طی این کاوش‌­ها علاوه بر مطالعۀ بقایای معماری و سفال، گروه باستان­‌شناسی بقایای استخوان‌­های جانوری را نیز جمع­ آوری کرده و با کمک متخصصان باستان­‌جانورشناسی درصدد هستند تا الگوی تغذیه و نوع دام نگهداری شده یا جانوران شکار شده و مورد استفاده ساکنان این محوطۀ باستانی مورد شناسائی قرار گیرد.

وی افزود: هیات در تلاش است تا به کمک متخصصان باستان گیاه­ شناسی به بررسی پوشش گیاهی منطقه پرداخته و به الگوی معیشتی ساکنان این محوطه در هزاران سال پیش پی ببرند.

علی­ بیگی گفت: هیات باستان­‌شناسی برای درک برخی از مسائل باستان­‌شناسی منطقه نیازمند است تا در کنار کاوش ها، بررسی باستان شناسی در جنوب شهرستان روانسر انجام دهد تا وضعیت پراکندگی استقرارها، کارکرد احتمالی هر یک از آنها و سلسله مراتب آنها (مرکز یا پیرامون بودن) آنها مشخص شود.

وی در ادامه افزود: امیدواریم بتوانیم کاوش­ها را در سال­های آتی ادامه دهیم تا تاریخ فرهنگی و سیاسی این منطقه را بازسازی کرده و با حفظ و ارائۀ یافته‌­های کاوش‌­ها زمینه جذب گردشگر را در این بخش از غرب ایران و استان کرمانشاه فراهم کنیم.

برنامه کاوش باستانی تپه خیبر روانسر در کرمانشاه با مجوز سرپرست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.