در تنها مدرسه دخترانه اتیسم چه می‌گذرد
بیش از ۶۵ هزار دانش‌آموز با نیاز ویژه و بیش از ۱۰۰ دانش‌آموز در طیف اتیسم در کشور داریم که در مدارس عادی تحصیل می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اتیسم یک تفاوت است نه یک بیماری و باید آن را به خوبی شناخت تا بتوان به بچه‌های اتیسمی بهتر کمک کرد. مسائل آموزشی و تحصیلی یکی از نیازهای اساسی این افراد است که باید در این راستا به منظور کمک به آنها و خانواده‌هایشان گام‌های موثری برداشته شود. سازمان مدارس استثنایی آموزش و پرورش در این زمینه اقداماتی انجام داده که تاسیس مدرسه فرشتگان آسمانی یکی از آنهاست. تاکنون مدارس اتیسم مختص دختران وجود نداشت و این دانش‌آموزان در کنار دیگر دانش‌آموزان تحصیل می‌کردند، اما برای اولین بار مدرسه اتیسم دختران افتتاح شد.
گرچه مدرسه فرشتگان آسمانی با وجود ۳۸ دانش‌آموز افتتاح شد، اما تعداد دانش‌آموزان آن در حال افزایش است، زیرا ثبت‌نام در مدرسه کماکان ادامه دارد، البته این در حالی است که مدرسه مذکور کلاس و معلمان کافی برای تامین دانش‌آموزان بیش از این را ندارد و آموزش و پرورش هم همچنان دانش‌آموزان دختر اتیسمی را به این مدرسه معرفی می‌کند.
با توجه به اینکه تعداد دانش‌آموزان رو به افزایش است، آموزش و پرورش طبیعتا باید به ازای هر سه دانش‌آموز یک معلم به این مدرسه معرفی کند. نکته مهم دیگر فضای آموزشی کافی برای دانش‌آموزان اتیسمی است، اگر تعداد آنها افزایش یابد، باید به ناچار میان کلاس‌ها تیغه کشیده شود و هر کلاس به دو یا سه کلاس دیگر تقسیم شود تا بتوان دیگر دانش آموزان را در آن جای داد.ضمن اینکه پیش از این در مدرسه مذکور دانش‌آموزان ناشنوا و اتیسم در کنار یکدگیر درس می‌خواندند، اما حالا کلاس‌های این دانش آموزان از یکدیگر جدا شده است، در حالی که گویا یادگیری بچه‌های اتیسم در کنار دانش‌آموزان ناشنوا موثرتر بوده است.
نارضایتی از میزان سختی کار معلمان
محسن غفوریان (معاون برنامه ریزی آموزشی و توانبخشی سازمان استثنایی وزارت آموزش و پرورش) با اشاره به امکاناتی که در این مدارس ایجاد شده‌است، گفت: خدماتی که در مراکز آموزش و پرورش استثنایی داده می‌شود؛ خدمات آموزشی، توانبخشی، پرورشی و تربیت بدنی است که به تناسب فضای آموزشی ارائه می‌شود. در این میان برای دانش‌آموزان طیف اتیسم نیز خدمات آموزشی و توانبخشی را ارائه می‌دهیم. خدمات توانبخشی از طریق نیروهایی که به صورت گفتار درمانگر یا کاردرمانگر هستند، در سطح مدارس ارائه می‌شود، اما در جاهایی که نیروی توانبخشی نداشته باشیم، بر اساس اعتباراتی که در اختیارمان گذاشته‌اند، والدین می‌توانند این خدمات را از سایر مراکز دولتی یا غیردولتی دریافت کنند.
وی با اشاره به سختی کار معلمان مدارس استثنایی گفت: هر پنج سال کارِ رضایت‌بخش معلمان مدارس استثنایی برابر با شش سال کار دیگر معلمان محسوب می‌شود و به نسبت سایر معلمان هم از سختی کار متناسب با شغلشان بهره‌مند می‌شوند. از سختی کاری که همکارانمان می‌گیرند، به خصوص در بخش اتیسم خیلی راضی نیستیم و تلاش‌های زیادی را انجام می‌دهیم تا بتوایم سختی کار این همکاران را افزایش دهیم.
غفوریان اعلام کرد: طرح و برنامه‌ای برای سختی کار این معلمان در حال آماده‌است تا به سازمان امور استخدامی بدهیم تا اگر مورد قبول قرار گرفت آن را عملیاتی کنیم.
معاون برنامه‌ریزی آموزشی و توانبخشی سازمان استثنایی وزارت آموزش و پرورش گفت: سیاست سازمان آموزش و پرورش استثنایی و وزارت آموزش و پرورش بر اساس سند تحول بنیادین ایجاد فرصت‌های برابر آموزشی است. سیاست ما این است؛ شرایطی را فراهم کنیم که همه دانش‌آموزان ما با انواع معلولیتی که دارند در نزدیک‌ترین مدرسه محل سکونتشان تحصیل کنند.
او تصریح کرد: حضور دانش آموزان ویژه در مدارس عادی نیازمند الزاماتی است که این الزامات از مناسب‌سازی فضای آموزشی تا آموزش معلمان و همینطور انعطاف در برنامه درسی آنها است. در حال حاضر بیش از ۶۵ هزار دانش‌آموز با نیاز ویژه در کشور داریم که در مدارس عادی تحصیل می‌کنند. همچنین در حال حاضر بیش از ۱۰۰ دانش‌آموز در طیف اتیسم داریم که در مدارس عادی تحصیل می‌کنند.
وی ادامه داد: موضوعی که در سازمان در دستور کار داریم، این است که نگرش جامعه را نسبت به این افراد در بیرون از مدرسه از آموزش والدین تا همه کسانی که به نوعی با این بچه‌ها ارتباط دارند، را تغییر دهیم.
ذولفعلی (معلم پایه اول و پنجم مدرسه دخترانه اتیسم) با اشاره شرایط کار خود به خبرنگار ایلنا گفت: بزرگترین سختی کار با بچه‌های اتیسم این است که واکنش بسیار ضعیفی نسبت به آموزش از خود نشان می‌دهند، یعنی ممکن است که من به عنوان معلم موضوعی را طی یک ماه به آنان آموزش دهیم، اما جواب نگیرم، زیرا بزرگترین مشکل بچه‌های اتیسم گفتار است و چون گفتار ندارند، ما از آنها بازخورد نمی‌گیریم به همین دلیل خواه ناخواه دچار استهلاک ذهنی می‌شویم و فکر می‌کنیم این ما هستیم که نتوانستیم کارمان را به خوبی انجام دهیم.
معلم مدرسه دخترانه اتیسم ادامه داد: این قضیه در پدر و مادرهای بچه‌های اتیسم هم وجود دارد، به این صورت که پدر و مادر مدت‌ها روی یک قضیه کار می‌کنند، ولی پاسخ نمی‌گیرند و همین باعث می‌شود که آنها دچار استیصال شوند؛ بنابراین همین امر موجب خستگی پدر و مادرها می‌شود. این خستگی در پدر و مادرهای بچه‌های اتیسم خیلی زیاد است، حتی خیلی‌ها به لحاظ روحی خسته‌اند و افسردگی دارند به طور کل در میان مادران بچه‌های اتیسم مادران افسرده زیادی وجود دارد، این قضیه هم به لحاظ تحقیقاتی ثابت شده است. از نظر من هم علت اصلی این افسردگی‌ها و ناامیدی‌ها بازخورد خوب نگرفتن از سوی بچه‌های اتیسم است، زیرا پد و مادر احساس می‌کنند که ایراد از آنهاست چون نتواستند به فرزندشان آموزش دهند.
ذولفعلی اضافه کرد: من در سال گذشته حتی از این مساله افسرده شده بودم و دائم در خواب و بیداری فکر می‌کردم باید این هفته با بچه‌ها چه کار کنم، چون کاری که این هفته انجام دادم، جواب نداده و سعی می‌کردم روز بعد یک روش جدید را امتحان کنم. من آنقدر روی بچه‌هایم آزمون و خطا می‌کردم تا به نتیجه برسم و همواره راه‌های مختلف را امتحان می‌کردم تا به جواب برسم.
برخی از دانش‌آموزان نمی‌خواهند درس یاد بگیرند
این معلم با بیان اینکه بچه‌های اتیسم مقاومت یادگیری دارند، گفت: برخی از دانش‌آموزان نمی‌خواهند درس یاد بگیرند از این رو معلم وظیفه دارند این دیوار مقاومت را بشکند. من در حال حاضر سه دانش آموز دارم که پایه اول و پنجم کتاب عادی هستند، یعنی با کتاب عادی به آنها آموزش می‌دهم. اگر این بچه‌ها تعدادشان به چهار نفر می‌رسید، من نمی‌توانم به آن آموزش دهم.
ذولفعلی معلم پایه اول و پنجم مدرسه فرشتگان آسمانی مختص دانش آموزان اتیسم دختر گفت: حداکثر تعداد دانش‌آموزان در این کلاس‌ها ۶ تا ۷ نفر هستند، البته اگر این تعداد بیشتر نشود، زیرا متاسفانه ثبت‌نام کماکان ادامه دارد و از طرفی تعداد بچه‌های اتیسم رو به افزایش است.
هر بچه اتیسم معادل 10 بچه عادی است
صفرعلی زاده (مدیر مدرسه فرشتگان آسمانی مختص دانش آموزان دختر اتیسم) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: هر بچه اتیسم معادل ده بچه عادی است، یعنی در یک کلاس سه نفره گویی ۳۰ دانش‌آموز عادی دارد.
وی ادامه داد: در هر کلاس علاوه بر هر معلم ثابت یک معلم کمکی هم داریم. در اینجا یک سری از بچه‌های اتیسمی داریم که بهره هوشی عادی دارند، یعنی رنج نرمال هستند و همان کتاب‌هایی که در مدارس عادی به دیگر دانش آموزان درس داده می‌شود به این ها هم آموزش داده می‌شود یک سری دانش آموزان اتیسم هم کم‌توان ذهنی هستند و کتاب‌های خاص خود را دارند.
صفرعلی زاده با اشاره به مشکلات بچه‌های اتیسم گفت: اکثر بچه‌های اتیسم خودزنی و مشکلات خاص خودشان را دارند و بخاطر واکنش‌هایی که به محیط اطرافشان دارند، این مساله به وجود می‌آید. ما خیلی در این زمینه از والدین انتظار نداریم، زیرا می‌دانیم که کنترل بچه‌های اتیسم بسیار دشوار است. متاسفانه بچه‌های اتیسم هیچ آینده روشنی ندارند از این رو والدین آنها با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
این مدیر مدرسه بیان کرد: در این مدرسه حدود ۴۰ دانش آموز داریم و قرار است که دوباره اضافه شوند. نیروی معلم را هم خود آموزش و پرورش تامین خواهد کرد. البته امسال از نیروهای بازنشسته نیز به صورت حق التدریس استفاده کردیم که خیلی اتفاق خوبی بود، چون این‌ها بسیار باتجربه بودند. علاوه بر این بهتر است برای سختی کار این معلمان شرایط بهتری در نظر گرفته شود تا آنها برای ادامه کار انگیزه داشته باشند.