ما همه چیز را از طریق قرنیه، که لنز روشن بیرونی یا “شیشه جلو” چشم است، می بینیم. به طور معمول، قرنیه یک شکل کروی، مانند توپ دارد. با این حال، گاهی اوقات ساختار قرنیه به اندازه کافی قوی نیست تا این شکل گرد را نگه دارد بنابراین قرنیه مانند یک مخروط به سمت بیرون برآمده میشود. این وضعیت قوز قرنیه یا کراتوکونوس نامیده می شود.
چه عاملی باعث قوز قرنیه یا کراتوکونوس می شود؟
فیبرهای کوچک پروتئینی در چشم موسوم به کلاژن به شما کمک می کنند تا قرنیه را در جای خود نگه دارید و از برآمده شدن آن جلوگیری میکنند. هنگامی که این فیبرها ضعیف می شوند، نمی توانند شکل قرنیه را حفظ کنند و قرنیه به تدریج، بیشتر شکل مخروطی به خود می گیرد.
کراتوکونوس به علت کاهش آنتی اکسیدان های محافظتی در قرنیه ایجاد می شود. سلول های قرنیه مانند اگزوز ماشین، محصولات زیان آوری را تولید می کنند. به طور معمول، آنتی اکسیدان ها این محصولات زیان آور را از بین می برند و از فیبرهای کلاژن محافظت می کنند. اگر سطح آنتی اکسیدان ها پایین باشد، کلاژن ضعیف می شود و قرنیه برآمده میشود.
به نظر می رسد کراتوکونوس ارثی باشد. اگر دچار این مشکل هستید و فرزند دارید، بهتر است معاینه چشم های فرزندتان را از سن ۱۰ سالگی آغاز کنید. این وضعیت در افراد مبتلا به مشکلات خاص پزشکی، از جمله شرایط خاص آلرژیک، سریع تر پیشرفت می کند. قوز قرنیه می تواند با مالیدن مزمن چشم نیز مرتبط باشد.
کراتوکونوس معمولا در سنین نوجوانی شروع می شود. اما می تواند در دوران کودکی یا تا سن ۳۰ سالگی نیز شروع شود. این بیماری ممکن است در افراد بالای ۴۰ سال و بیشتر نیز رخ دهد، اما در این سنین کمتر شایع تر است.
تغییرات در شکل قرنیه ممکن است به سرعت رخ دهند یا ممکن است طی چندین سال رخ دهند. این تغییرات می توانند منجر به تاری دید، درخشش و دیدن هاله نور در شب و دیدن نور به صورتی خطی شوند.
تغییرات می توانند در هر زمانی متوقف شود، یا می توانند چندین دهه ادامه داشته باشند. هیچ راهی برای پیش بینی پیشرفت این بیماری وجود ندارد. در اکثر افراد مبتلا به کراتوکونوس، در نهایت هر دو چشم مبتلا میشوند، اگر چه همیشه وضعیت یکسانی ندارند. قوز قرنیه معمولا ابتدا در یک چشم و بعد در چشم دیگر ایجاد می شود.
در وضعیت کراتوکونوس شدید، کشش فیبرهای کلاژن می تواند منجر به زخم شدید شود. اگر پشت قرنیه پاره شود، می تواند متورم شود و چند ماه طول بکشد تا تورم از بین برود. این وضعیت اغلب باعث زخم بزرگ قرنیه می شود.
آیا قوز قرنیه یا کراتوکونوس می تواند به بینایی آسیب وارد کند؟
تغییرات در قرنیه ممکن است تمرکز را بدون عینک و یا لنزهای تماسی برای چشم غیرممکن سازد. در حقیقت، اگر شرایط شدید باشد، برای بازگرداندن بینایی ممکن است پیوند قرنیه لازم باشد.
جراحی اصلاح بینایی لیزری – LASIK – برای افرادی که مبتلا به کراتوکونوس هستند، خطرناک است زیرا می تواند قرنیه را تضعیف کند و بینایی را بدتر کند. حتی اگر فردی به میزان اندکی کراتوکونوس داشته باشد، نباید جراحی LASIK را انجام دهد.
کراتوکونوس چگونه تشخیص داده می شود؟
کراتوکونوس از دو طریق بینایی را تغییر می دهد:
از آنجا که شکل قرنیه از شکل کروی به شکل مخروطی تغییر می یابد، سطح صاف تبدیل به سطح موج دار می شود. این مشکل آستیگماتیسم نامنظم نامیده می شود.
از آنجا که جلو قرنیه بزرگتر میشود، دید به سمت نزدیک بینی گرایش پیدا میکند. به این معنی که فقط اشیاء نزدیک می توانند به وضوح دیده شوند. هر چیزی که خیلی دور باشد، تار دیده میشود.
چشم پزشک در طول معاینه چشم ممکن است متوجه علائمی شود. شما نیز ممکن است علائمی را که میتوانند ناشی از کراتوکونوس باشد، ذکر کنید. این علائم شامل موارد زیر می باشند:
- تغییر ناگهانی بینایی در یک چشم
- دوبینی هنگامی که فقط با یک چشم نگاه کنید
- عدم وضوح اشیاء دور و نزدیک
- دیدن هاله ای از نور در اطراف چراغ های روشن
- دیدن نور به صورت خطی
- مشاهده تصاویر شبح مانند دوتایی یا سه تایی
- مشکل در رانندگی کردن به دلیل تاری دید، به ویژه در شب
برای اینکه مطمئن شوید که کراتوکونوس دارید، پزشک باید اندازه قرنیه را اندازه گیری کند. چندین روش متفاوت وجود دارد که می توان این کار را انجام داد.
رایج ترین روش “توپوگرافی قرنیه” است که گرفتن عکس از قرنیه و تجزیه و تحلیل آن در عرض چند ثانیه می باشد. کودکانی که والدین آنها مبتلا به کراتوکونوس هستند بعد از ۱۰ سالگی باید هر ساله قرنیه آنها توسط پزشک بررسی شود.
حتی اگر توپوگرافی قرنیه کودک شما طبیعی باشد، انجام این آزمایش به صورت سالانه همچنان حائز اهمیت است. ممکن است تغییرات ظریفی در طول زمان وجود داشته باشند که نشان دهند بیماری شروع شده است. با آزمایشات سالانه، پزشک می تواند، نتایج را برای شناسایی این تغییرات مقایسه کند.
چگونه کراتوکونوس درمان می شود؟
درمان معمولا با عینک جدید شروع می شود. اگر عینک بینایی کافی فراهم نیاورد، ممکن است لنزهای تماسی، معمولا لنزهای تماسی سخت دارای قابلیت نفوذ گاز، توصیه شود. در موارد خفیف، عینک های جدید معمولا می توانند دید را بهتر کنند. هر چند در نهایت، احتمالا استفاده از لنزهای تماسی یا درمان های دیگر برای تقویت قرنیه و بهبود دید ضروری هستند.
درمانی تحت عنوان پيوند متقاطع بين رشته هاي كلاژن قرنيه (Collagen Cross-Linking یا CXL) اغلب به جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک میکند. روش گذاشتن حلقه داخل قرنیه یا Intacs گذاشتن قطعات نیم دایره در زیر سطح قرنیه است تا شکل مخروطی را کاهش دهد و بینایی را بهبود بخشد.
یک روش لیزر ویژه موسوم به PTK می تواند ناهمواری های سطح قرنیه را صاف کند و باعث بهبود راحتی لنز تماسی شود.
اگر عینک ها و لنزهای تماسی، بینایی پایدار با کیفیت خوب را فراهم نیاورند، قدم بعدی پیوند قرنیه خواهد بود این روش شامل برداشتن مرکز قرنیه و جایگزینی آن با قرنیه اهدا کننده است که در جای آن قرار می گیرد.