امام مهدی(عج) : خداوند، محمد(ص) را برانگیخت
هدف بعثت پیامبران
هُوَ الّذی بَعَثَ فِی اْلأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ. (جمعه: 2)
اوست خدایی که در میان جمعیت درس نخوانده، پیامبری را از خود آنان مبعوث کرد، تا آیات الهی را بر آنان بخواند و آنان را پاک سازد و کتاب و حکمت تعلیم دهد، هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.
قرآن کریم، سند جاودانگی بعثت است. بعثت، همزاد قرآن است و با قرآن آغاز می شود. خداوند در قرآن، از بعثت پیامبران و اهداف آن سخن به میان آورده است. در آیه دوم از سوره جمعه، نکته هایی درباره بعثت پیامبران وجود دارد که به برخی اشاره می کنیم:
1. هو الذی بَعَثَ: برانگیزاننده پیامبران، خداوند است. به بیان دیگر، بعثت پیامبران، به ویژه پیامبر اسلام با آن ویژگی هایی که جز از راه اعجاز نمی توان تفسیر کرد، نشان عظمت خداوند و شاهکار آفرینش اوست.
2. فی الامیین: علم نبوت و رسالت در کتاب ها نیست، بلکه علم لَدُنی و از سوی خداوند است. پیامبر اسلام از میان قشر درس نخوانده برخاست و همین مسئله، دلیل حقانیت اوست؛ زیرا کتابی مانند قرآن با آن همه محتوای عظیم و ژرف نمی تواند زاییده فکر بشر باشد.
3. رسولاً منهم: پیامبران از قشرهای متوسط یا پایین جامعه و از جنس خود مردم اند.
4. یتلوا علیهم: مطالعه آیات الهی، مقدمه و لازمه تزکیه نفس است. انسان در پرتو قرآن از هرگونه شرک، کفر، انحراف و فساد، پاک و پاکیزه می شود و کتاب و حکمت می آموزد.
5. یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ: پاک شدن صحیفه دل، مقدمه تعلیم آیات الهی است.
6. در آیه شریفه یادشده، هدف بعثت در سه امر خلاصه شده است: یکی جنبه مقدماتی دارد و آن، تلاوت آیات الهی است که با تلاوت آن، جهان تازه ای پیش چشم جهانیان باز شد و مردم با حقایق زندگی آشنا شدند. دو قسمت دیگر؛ یعنی تهذیب و تزکیه نفس و تعلیم کتاب و حکمت، دو هدف بزرگ و نهایی را تشکیل می دهد. [1]
یک جرعه آفتاب
1. پیامبر اکرم(ص)
اِنَّما بُعثِتُ لِاُتَمَّمَ مَکارِمَ الأخلاقِ.[2]
من مبعوث شدم تا بزرگواری های اخلاقی را کامل کنم.
2. پیامبر اکرم(ص)
بُعثِتُ بِمَکارِمِ الأخلاقِ و مَحاسِنِها.[3]
من برای مکارم و نیکی های اخلاقی مبعوث شدم.
3. امام علی(ع)
…الی أن بَعَثَ اللهُ سبحانَهُ محمداً رَسولَ اللهِ لإنجازِ عِدَتِهِ و إتمامِ نُبُوَّتِهِ.[4]
…تا اینکه خداوند سبحان، محمد پیامبر خود را فرستاد تا وعده خویش را به انجام رساند و سلسله نبوتش را کامل کند.
4. امام مهدی(عج)
إن اللهَ بَعَثَ مُحَمَّداً رحمةً لِلعالَمین و تَمَّمَ بِهِ نِعمَتُه.[5]
خداوند، محمد را برانگیخت تا رحمتی برای جهانیان باشد و نعمت خود را تمام کند.
5. امام علی(ع)
خداوند او را در زمانی فرستاد که روزگاری بود پیامبری برانگیخته نشده بود. مردم در خوابی طولانی به سر می بردند. فتنه ها بالا گرفته و کارها پریشان شده بود. آتش جنگ ها شعله می کشید، دنیا بی فروغ و پر از مکر و فریب گشته، برگ های درخت زندگی به زردی گراییده و از به بار نشستن آن قطع امید شده بود.[6]
6. پیامبر اکرم(ص)
بُعِثتُ بِالحَنفیَّةِ السَمَحةِ السَّهلَةِ.[7]
من بر اساس آیین پاک ابراهیم(ع) که سهل و آسان است، مبعوث گردیده ام.
7. پیامبر اکرم(ص)
اِنَّ اللهَ اَرسَلِنی مُبَلَّغاً و لم یُرسِلَنی مُتَعَنِّتاً.
خداوند مرا برای تبلیغ و پیام رسانی فرستاده، نه برای سرزنش و تحمیل و مشقت آفرینی.[8]
اشاره
بعثت، تحول الهی
حمید رحمانی
ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد
دل رمیده ما را انیس و مونس شد
نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه، مسئله آموز صد مدرّس شد
سالروز بعثت پیامبر اکرم(ص)، روز بزرگی برای تاریخ و بشریت است. واقعه بعثت، جایگاه ویژه ای در فرهنگ مسلمانان دارد. بعثت درحقیقت، نقطه آغازین اسلام است. دین اسلام که در سال های نخستین خود با پیروانی اندک و در شرایط سخت آغاز شد، بعدها در سراسر جهان انتشار یافت و دل های فراوان را به سوی خود جذب کرد. این اتفاق بزرگ، در روز دوشنبه 27 رجب سال چهلم عام الفیل روی داد.
به فرمان خداوند، حضرت محمد(ص) مأمور شد مردم را به سوی پروردگار خویش بخواند، پروردگاری که جهان و انسان را آفرید و آنچه را نمی دانست، به او آموخت.
اهداف بعثت پیامبران
نخستین و اساسی ترین هدف بعثت پیامبران، دعوت به توحید و یکتاپرستی و نفی هرگونه شرک و طاغوت است. قرآن کریم می فرماید: «ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید».[9]
هدف دیگر بعثت پیامبران، اصلاح فرد و جامعه در تمام جنبه هاست. در زمینه اصلاح اجتماعی، مهم ترین کار پیامبران الهی را می توان در از میان بردن ارزش های جاهلی و کاذب و معیارهای نادرست و جایگزینی ارزش های الهی دانست. یکی دیگر از مهم ترین هدف های بعثت پیامبران، اقامه قسط و عدل در جامعه است. پیامبران مبعوث شدند تا با اجرای احکام الهی و سیراب کردن تشنگان عدالت از منبع فیض الهی، زندگی بشری را رنگ الهی بزنند.
خداوند بزرگ با بعثت پیامبران، با انسان ها اتمام حجت کرده است تا عذر و بهانه ای برای آنان وجود نداشته باشد. عقل انسان، پیامبر درونی و یکی از دو حجت خداوند به شمار می آید، ولی فعالیت های عقلی، خالی از تردید و شک نیست. پس جای این گفته برای انسان وجود دارد که: خدایا! اگر حجت خود را می فرستادی، ما از او پیروی می کردیم و فرد شایسته ای می شدیم. ازاین رو، قرآن فرموده است: «ما هرگز قومی را مجازات نمی کنیم، مگر اینکه پیامبری مبعوث کرده باشیم».[10]
1. بهبودی، محمدباقر، بعثت، عاشورا، تهران، غدیر، 1354، 59 صفحه.
2. ابراهیمی ورکیانی، محمد، تاریخ اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی، قم، دفتر نشر معارف، 1386، 368 صفحه.
3. سید علوی، ابراهیم، بعثت و پیامبری، تهران، بنیاد نهج البلاغه، 4 جلد.
4. هدایی، ابوتراب، راز بعثت، مشهد، هاتف، 1370، 287 صفحه.
5. امیرفجر، میثاق، قلمروهای بعثت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1378، 363 صفحه.
6. ساعدی، عبدالعظیم، سلام بر بعثت، تهران، بی نا، ، 128 صفحه.
7. حکیمی، محمدرضا، بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ، 175 صفحه.
8. مشرفی، نسیم، بعثت و تکامل، بی جا، بی نا، بی تا، 80 صفحه.
9. رادبین، علی رضا، بررسی چگونگی بعثت پیامبر اسلام(ص)، تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، 1386، 87 صفحه.
10. مهاجر، نجف علی، میلاد نور پیامبر از تولد تا بعثت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1385، 101 صفحه.