شب ادراری یکی از عارضه های شایع در کودکان محسوب می شود، عارضه ای که در بسیاری از موارد موجب آزار والدین و کودک می‌شود، پدر و مادرهای زیادی از خیس شدن‌های مداوم جای خواب کودک و دردسرهای شست و شو لباس ها و ملافه ها شکایت می‌کنند، افزون بر این‌ها شب ادراری موجب خجالت کودکان و حتی آسیب روحی نیز می‌شود اما خوشبختانه بر اساس گفته متخصصان اورولوژی 90 درصد شب ادراری‌ها خوش خیم بوده و نگران کننده نیست.
با غلامحسین رضایی‌طلب عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد و متخصص اورولوژی درباره شب ادراری در کودکان ، علل و روش های درمانی را بخوانید.
شب ادراری در پسران بیش از دختران
رضایی طلب با اشاره به شب ادراری در کودکان گفت: این بیماری در کودکان بسیار شایع است و در پسران بیش از دختران دیده می‌شود.
وی ادامه داد: شب ادراری در سنین قبل از مدرسه بیماری محسوب نمی‌شود و به طور کلی 15 تا 20 درصد کودکان زیر سنین 7 سال مبتلا به شب ادراری هستند که به آن شب ادراری خوش خیم گفته می شود و این مشکل به مرور زمان خود به خود بهبود پیدا می‌کند.
شب ادراری 50 درصد ارثی است
عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد با بیان اینکه 40 تا 50 درصد شب ادراری در کودکان زمینه ارثی دارد، افزود: در صورتی که یکی از والدین در دوران کودکی خود به شب ادراری مبتلا بوده باشند، به احتمال 40 تا 50 درصد فرزندشان نیز دچار عارضه شب ادراری می‌شود البته این گونه موارد نگران‌کننده نیست و شب ادراری خود به خود با افزایش سن در کودک بهبود پیدا می‌کند.
عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد ادامه داد: یکی از علل بروز شب ادراری در کودکان تأخیر در تکامل مثانه است؛ یعنی مثانه با توجه به سن به میزان کافی رشد نمی‌کند و حجم مثانه در کودکان مبتلا به این عارضه از میزان طبیعی کمتر است و با افزایش سن حجم مثانه به میزان طبیعی خود می رسد.
برای درمان شب ادراری چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
رضایی طلب عنوان کرد: به والدین کودکانی که فرزندشان پس از 6 سالگی دچار عارضه شب ادراری باشند توصیه می‌کنیم که فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینات بالینی سلامت کلیه، مثانه و مجاری ادراری کودک بررسی شود.
رضایی طلب خاطر نشان کرد: در مواردی شب ادراری ممکن است علامت یک بیماری باشد، مشکلات ساختمانی مثانه، سنگ مثانه، شب ادراری که همراه با بی اختیاری ادرار در طول روز یا همراه با سوزش باشد نیاز به بررسی های تخصصی دارد، به همین دلیل توصیه می‌کنیم که پس از 6 سالگی والدین فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینه و بررسی‌هایی چون آزمایش و سونوگرافی از سلامت کودک اطمینان حاصل کنند.
بیشتر بخوانید: والدین «شب ادراری کودکان» را جدی بگیرند/ ضرورت کاهش استرس در دانش آموزان
درمان شب ادراری کودکان
وی افزود: اگر کودکی پس از معاینات بالینی مشکلی نداشته باشد، درمان شب ادراری، اطمینان بخشی به والدین و کودک برای کاهش عوارض است، همچنین درمان‌های رفتاری را توصیه می‌کنیم.
وی به یکی از روش‌های درمان شب ادراری کودکان اشاره کرد و گفت: کودکان مبتلا به شب ادراری می توانند در طول روز به میزان مورد نیاز مایعات مصرف کنند اما کنترل میزان مصرف مایعات در بعد از ظهر و شب و پرهیز از مصرف مواد غذایی ادرار آور چون چای و هندوانه از مواردی است که به منظور کاهش عارضه شب ادراری به والدین کودکان توصیه می‌کنیم، باید توجه داشت که این قبیل توصیه‌ها به عنوان رفتار درمانی شب ادراری محسوب می‌شوند.
رضایی طلب ادامه داد: به منظور افزایش حجم مثانه توصیه می‌کنیم کودکان در طول روز ادرار خود را بیشتر نگه دارند تا ظرفیت مثانه آنها بیشتر شود، افزون بر این تخلیه ادرار قبل از خواب نیز یکی از دستورالعمل‌ها در کاهش شب ادراری محسوب می‌شود.
بیماری های که شب ادراری را به جان کودک می اندازند
رضایی طلب گفت: در مواردی که والدین فرزند خود را به دلیل شب ادراری نزد پزشک می‌برند متخصصان اورولوژی برگشت ادراری، عفونت ادرار، مشکلات عصبی مانند تشنج، بیش فعالی و یبوست را بررسی می کنند زیرا این عوامل موجب بروز شب ادراری می‌شوند در صورتی که این بیماری‌ها وجود نداشته باشند شب ادراری خوش خیم است و خود به خود درمان می‌شود.
عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد با بیان اینکه یبوست موجب شب ادراری در کودکان می‌شود، گفت: در کودکانی که مبتلا به یبوست هستند به دلیل فشار روده به مثانه، کودک دچار شب ادراری می‌شود زیرا مثانه به دلیل فشار از طرف روده برای نگه‌داری ادرار ، ظرفیت کمتری خواهد داشت.
تشک‌هایی که شب ادراری را کم می‌کنند
رضایی طلب با اشاره به دستگاه‌هایی که برای درمان شب ادراری کمک کننده هستند، گفت: امروزه تشک ها یا دستگاه‌هایی در بازار وجود دارند که با کمی خیس شدن با زنگ هشدار کودک را از خواب بیدار می کنند؛ در واقع مکانیزم تشک‌های دارای زنگ هشدار به این صورت است که کودک یاد می‌گیرد که اگر حجم مثانه به میزان خاصی رسید از خواب بیدار شود و با مراجعه به سرویس بهداشتی مثانه خود را تخلیه کند.
تنبیه ممنوع!
وی با بیان اینکه 90 درصد شب ادراری‌ها خوش خیم است، تاکید کرد: پزشکان با آزمایش ادرار و سونوگرافی علل خطرناک را بررسی می‌کنند و در صورت نبود این علل شب ادراری خوش خیم محسوب و تا سن بلوغ خود به خود درمان می‌شود اما در این موارد والدین باید صبر پیشه کرده و با کودکان رفتار خوبی داشته باشند.
عضو مرکز تحقیقات اورولوژی بیمارستان لبافی‌نژاد به والدین توصیه کرد، در صورتیکه کودکان دچار شب ادراری باشند از تنبیه اجتناب کنند، زیرا تنبیه و فشار آوردن موجب تشدید شب ادراری می‌شود، هر چند که متاسفانه بسیاری از والدین کودک خود را در این موارد تنبیه می‌کنند توصیه ما این است که در کودکان مبتلا به شب ادراری در صورتیکه کودک توانست یک شب ادرار خود را نگه دارد او را تشویق کنند، زیرا تشویق تاثیر مثبت در درمان شب ادراری دارد و در کاهش آن موثر است.