به دنبال زيبايي در ايران؛ از عمل دماغ تا درمان کچلي

سميرا حسيني: كيلومتر‌ها سفر مي‌كنند تا خود را براي كاشت مو، عمل زيبايي و خدمات درماني به ايران برسانند. بسياري از آنها شناخت چنداني از مقصد سفرشان ندارند؛ اما نام پزشكان ايراني را زياد شنيده‌اند؛ پزشكاني که آوازه کارشان به‌قدري در دنيا پيچيده كه اريکا گري، مدل برزيلي، پيکسي فاکس، مدل شناخته‌شده سوئدي معروف به كمرباريك‌ترين زن دنيا،‌ كندي چامز، بازيگر فيلم‌‌هاي خاص و رودريگو آلوز که به‌خاطر جراحي‌هاي زيبايي بيش‌از‌حدي که انجام داده است، به مرد عروسكي شهرت دارد، از آن سوي دنيا براي جراحي زيبايي خود را به ايران رساندند.
«از آمريكا، آلمان، كويت و عراق مراجعه‌كننده داشتيم»؛ اين را دختر جواني كه منشي يكي از كلينيك‌‌هاي تخصصي كاشت مو در حوالي ميدان ونك است، مي‌گويد. تلفن به صدا درمي‌آيد: «شما مي‌توانيد از طريق كانال تلگرامي ما عكس مراجعه‌كنندگان را قبل و بعد از كاشت ببينيد». پس از پايان مكالمه تلفني، ادامه مي‌دهد: «قيمت‌ها در ايران پايين است و براي مراجعه‌‌كنندگان خارجي كه با دلار پول خرج مي‌كنند، ايران خيلي به‌صرفه‌تر است. بيشتر مشتريان ما يا از طريق سايت با ما آشنا مي‌شوند یا بعضي‌ها پس از ديدن دوستان‌شان كه براي كاشت مو به مركز ما مراجعه كرده‌اند، تشويق مي‌شوند به ايران بيايند».
«مالو»، پسر جواني است كه مي‌خواهد براي كاشت مو از سليمانيه به ايران سفر كند. او كه قبلا هم به ايران سفر كرده است، به خبرنگار «شرق» مي‌گويد: «تا چند هفته ديگر براي كاشت مو به ايران سفر مي‌كنم؛ اما هنوز تصميم نگرفته‌ام به كدام مركز مراجعه كنم. مدت‌هاست مي‌‌خواهم مو بكارم؛ اما كار پزشكاني كه در عراق و اقليم كردستان هستند، كيفيت خوبي ندارد؛ براي همين نمي‌خواهم اين كار را در كشور خودم انجام دهم. نزديك به چند ماه در اينترنت درباره كاشت مو در كشور تركيه و ايران تحقيق كردم، زياد به پزشكان تركيه‌اي اطمينان ندارم و در نهايت تصميم گرفتم براي كاشت مو به ايران سفر كنم؛ چون پزشكان خوبي دارد. سفر به ايران براي ما آسان و قيمت‌ها نيز پايين است».
مالو كه انگليسي را بهتر از فارسي مي‌تواند صحبت كند، ادامه مي‌دهد: «چند سال پيش نیز يكي از دوستانم براي كاشت مو به ايران سفر كرد. خيلي از كار پزشكش راضي بود. پزشكان ايراني از نظر علمي سطح بالايي دارند. اولين‌بار نزديك به چهار سال پيش براي درمان مادرم كه از بيماري اعصاب رنج مي‌برد، به ايران سفر كردم. آن زمان از طريق دو خواهر كُرد ايراني كه مترجم بيماران كُرد‌زبان هستند، با پزشك مادرم آشنا شديم كه خوشبختانه با مراجعه به او، مادرمان درمان شد. ايراني‌ها خيلي مهربان و ميهمان‌نواز هستند. هنگامي كه براي اولين‌بار به ايران آمدم، فرق هزار‌توماني و ١٠‌هزارتوماني را نمي‌دانستم. خاطرم هست هنگامي كه سوار تاكسي مي‌شدم، همه پول‌‌ها را به راننده تاكسي نشان مي‌دادم و می‌گفتم كدام را بايد به شما بدهم، آنها خيلي با مهرباني با من برخورد مي‌كردند و كرايه‌اي را كه از بقيه مي‌گرفتند، از ميان پول‌هاي من جدا مي‌كردند و نه بيشتر؛ در حالي كه شايد در خيلي از كشور‌هاي ديگر اگر بدانند خارجي هستي، كلاه سرت بگذارند».
اما همه مسافران سلامت به ايران براي عمل‌هاي زيبايي به ايران سفر نمي‌كنند؛ بسياري از آنها براي درمان بيماري‌‌ به ايران مي‌آيند. نرگس متين‌زاده، مسئول بخش آي‌تي‌دي‌ بيمارستان پارسيان بيماران كُردزبان، به خبرنگار «شرق» مي‌گويد: «بيشتر مراجعه‌كنندگان خارجي بيمارستان از بيماري‌هاي قلبي، ستون فقرات و سرطان رنج مي‌برند. آنها هنگامي كه در كشور خود از درمان نااميد مي‌شوند، براي درمان خود را به ايران مي‌رسانند كه خوشبختانه بسياري از آنها با توجه به تجربه پزشكان ايراني پس از درمان به كشور خود بازمي‌گردند». او درباره نحوه آشنايي بيماران با بيمارستان، مي‌گويد: «بيماران از طريق اينترنت با بيمارستان آشنا مي‌شوند. مردم كردستان عراق، من را مي‌شناسند و به دليل آشنايي من به زبان كُردي، مستقيم با خود من ارتباط برقرار مي‌كنند و كار‌هاي پذيرش را انجام مي‌دهند و هنگامي كه وارد بيمارستان مي‌شوند، پس از انجام آزمايش‌هاي لازم درمان آنها آغاز مي‌شود».
متين‌زاده با بيان‌ اينكه پس از رفراندوم كردستان عراق ميزان مراجعه‌‌كنندگان آنها از كردستان عراق به‌طور چشمگيري كاهش‌ يافته ‌است، مي‌گويد: «پيش از تحولات در كردستان عراق، به طور ميانگين ١٥٠ بيمار در ماه به مركز ما مراجعه مي‌كرد؛ اما پس از آن ميزان مراجعه‌‌كنندگان به دليل بسته‌شدن مرز كاهش چشمگيري داشت؛ به‌طوري‌كه ماه گذشته فقط ٩ مراجعه‌‌كننده از كردستان عراق براي درمان به بيمارستان مراجعه كردند. سطح علمي پزشكان در عراق بسيار پايين است و بسياري از آزمايش‌‌هايي كه بيماران براي ما مي‌آورند، درصد خطاي بالايي دارد. مدتي پيش پسر ١٧‌ساله‌اي همراه پدرش براي پيوند چشم به بيمارستان ما مراجعه كرد؛ طبق آزمايش‌هايي كه در كردستان عراق انجام داده بود، چشم او بايد پيوند زده مي‌شد؛ اما قبل از پيوند من به آنها پيشنهاد دادم يك بار ديگر همان آزمايش‌ها را در ايران انجام دهند چون درصد خطا در مراكز درماني عراق و اقليم كردستان بسيار بالاست. خوشبختانه پس از آزمايش مشخص شد بيمار نياز به پيوند ندارد و با ليزر چشمش درمان شد. هرگز آن صحنه را كه پدر اين پسر با خوشحالي اشك در چشمانش جمع شده بود و از ما تشكر مي‌كرد، فراموش نمي‌‌كنم».
گردش پس از درمان
بيشتر بيماراني كه در مركز چشم‌پزشكي بصير هستند، زبان فارسي نمي‌دانند. از نوع پوشش و چهره‌هايشان مي‌توان فهميد كه خارجي هستند. تعدادي از آنها با خودشان مترجم دارند و تعدادي ديگر كه مترجم ندارند، پس از ورود به كلينيك وارد اتاق مترجم مي‌شوند تا آنها را راهنمايي كند. ساواش ٢٥ساله روي يكي از صندلي‌هاي سالن انتظار نشسته است. او همراه يكي از دوستانش از تركيه به ايران سفر كرده است. نمي‌تواند فارسي حرف بزند. وقتي از او مي‌پرسم فارسي مي‌تواني صحبت كني، مي‌گويند «تركي» نمي‌تواند حرف بزند، فقط مي‌گويد «تركيه». سالن پر از مترجم‌‌هايي است كه با بيماران به اينجا آمده‌‌اند يا دنبال بيماري مي‌‌گردند كه برايش كار ترجمه انجام دهند و مزدشان را بگيرند. از يكي از آنها مي‌خواهم حرف‌هاي ساواش را برايم ترجمه كند. ساواش مي‌گويد «اولين بار است كه به ايران سفر مي‌كنم. با يكي از دوستانم كه براي درمان چشم آمده است، به ايران آمدم. پزشكان ايراني در خاورميانه درجه‌يك هستند و قيمت‌هاي خدمات درماني در ايران بسيار پايين‌تر از تركيه است. به‌همين‌دليل دوستم به ايران آمده است». هنگامي كه علت سفر او با دوستش به ايران را مي‌پرسم، پاسخ مي‌دهد «پس از چكاپ چشم دوستم، با او و يكي ديگر از دوستانمان كه همراه‌مان به ايران آمده است، مي‌خواهيم براي خوش‌گذراني به شمال سفر كنيم. مي‌گويند آنجا خيلي زيباست و مي‌توانيم با قيمت‌‌هاي ارزان خوش بگذرانيم». شهر‌هاي ديگر ايران را نمي‌شناسد و مي‌گويد از راننده‌هاي تهران هم كه پرسيديم، همه پيشنهاد دادند به شمال سفر كنيم. اين را فقط ساواش نمي‌گويد؛ مرد جواني كه كمي‌ آن‌طرف‌تر روي صندلي‌ نشسته است، هم تأييد مي‌كند. ماردين كه از كركوك عراق براي عمل چشم به ايران آمده است مي‌گويد «شمال شهرهايي زيبايي دارد، با مقدار كمي پول مي‌توان در آنجا خوش‌گذراني كرد. خيلي از مردم كردستان عراق براي تفريح به شمال سفر مي‌كنند من هم چندباري به آنجا سفر كرده‌‌ام».
او كه اولين بار ١١ سال پيش براي درمان چشمش به ايران سفر كرده است، مي‌گويد «اين چهارمين بار است كه براي درمان چشمم به ايران آمده‌ام بسياري از دوستان و آشنايان‌مان كه براي خدمات درماني به ايران آمده بودند از پزشكان ايراني تعريف مي‌كردند و راضي بودند براي همين اولين بار سال ٢٠٠٦ براي عمل شبكيه چشم به ايران سفر كردم. پس از مدتي فشار چشمم بالا رفت و بار ديگر به ايران آمدم كه به من گفتند نياز به عمل نيست و بايد دارو مصرف كنم. پس از يك سال مصرف دارو براي سومين بار به ايران آمدم كه گفتند بايد بار ديگر چشمت را جراحي كني پس از بهبود پزشكان به من گفتند چشمت بهبود پيدا كرده است اما با گذشت چند سال هفته پيش بار ديگر چشمانم درد گرفت و مجبور شدم بار ديگر براي درمان به ايران سفر كنم».
رتبه ايران در توريسم سلامت
درهمين‌حال رئيس انجمن گردشگري سلامت ايران هم در گفت‌وگويي با «شرق»، درباره جايگاه ايران در حوزه توريسم سلامت مي‌گويد: «براساس ظرفيت‌هاي منطقه ايران مي‌تواند يكي از كشور‌هاي برتر در زمينه توريسم سلامت باشد. ايران با داشتن ويژگي‌هايي مثل دسترسي آسان به كشور، مهارت پزشكان، وجود تكنولوژي‌هاي روز دنيا و هزينه‌هاي کم مي‌تواند به يكي از پايگاه‌هاي توريسم سلامت در خاورميانه تبديل شود». محمد جهانگيري با اعلام اين نکات مي‌افزايد: «يكي ديگر از جذابيت‌هاي مهم ايران که نقش مهمي در جذب گردشگران خارجي دارد موضوع ميهمان‌نوازي مردم و وجود جاذبه‌هاي گردشگري زياد است. همين نکات مي‌تواند سالانه توريست‌هاي سلامت زيادي را براي سفر به ايران بكشاند».
او در ادامه با بيان اينكه ٤١ مقصد گردشگري سلامت در دنيا وجود دارد كه ايران هم جزء آنهاست، مي‌گويد: بايد تلاش كنيم سهم بيشتري از بازار ١٥٠ ميليارددلاري توريسم سلامت به دست بياوريم. فعلا ايران سالانه در اين بازار فقط يك ميليارد دلار سهم دارد اين در حالي است كه كارشناسان با توجه به ظرفيت‌هاي كشور پيش‌بيني كرده‌‌اند با توجه به استعداد‌هايي كه دارد، مي‌تواند سهمي نزديك به هفت ميليارد دلار از اين بازار داشته باشد كه متأسفانه به دليل عدم سرمايه‌گذاري در اين زمينه و نبود زيرساخت‌هاي مناسب نتوانسته‌ايم از ظرفيت‌هاي كشور در اين زمينه استفاده كنيم. با توجه به وجود تحريم‌ها باز ما شاهد ورود گردشگران سلامت زيادي به كشور بوديم؛ ازجمله كشور‌‌هاي تازه به استقلال‌رسيده در آسياي ميانه و حتي از كشور‌هاي اروپايي و آمريكا كه بيشتر آنها براي خدمات زيبايي، دندانپزشكي، چشم‌پزشكي و درمان ناباروري به كشور ما سفر كردند. ما در درمان ناباروري در منطقه بي‌نظير هستيم همچنين در خدمات در سلول‌هاي بنيادي جزء ١٠ كشور برتر هستيم».
رئيس انجمن گردشگري سلامت ايران با بيان اينكه بسياري از توريست‌هاي سلامت از كشور‌هاي حوزه خليج‌فارس، جمهوري آذربايجان، افغانستان و عراق به ايران سفر مي‌كنند، مي‌گويد: بسياري از اين گردشگران براي درمان به شهر‌هايي مانند شيراز، كرمانشاه، اصفهان، مشهد، اردبيل، تبريز، گيلان، مازندران، زابل و سيستان‌وبلوچستان مراجعه مي‌كنند. به غير از شهر‌‌هاي بزرگ شهر‌هاي مرزي نيز به دليل قرابتي كه با كشور‌هاي همسايه دارند ميزبان بسياري از توريست‌هاي سلامت هستند. به طور كلي تمام شهر‌‌هاي ايران ظرفيت بالايي در اين حوزه دارند اما بايد مشكلات زيرساختي مانند حمل‌ونقل برطرف شود تا بتوانيم از همه ظرفيتي كه در اين زمينه داريم بهره‌برداري كنيم».