سید مصطفی سیار : عزاداری سالار شهیدان در آمل قدمت 500 ساله دارد
یکی ازجملات زیارت شریفه عاشـورا
این
عبارت است؛
وَثَبِّتْ لی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ
وَاَصْحابِ الْحُسَیْنِ الَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ
وبه این معنااست ثابت قدم بودن
درهمه اقوراودوران زندگی ونوع
رفتارباروش سیدالشهداواصحاب ایشان
موجب شفاعت وترقی ودستاوردعظیم
معنوی ومادی درحیطه انفرادی وجمعی میشود.
آمل بعنوان پایتخت علویان وشیعیان
وسادات وامامزادگان واجب التعظیم
بعدازشهادت سیدالشهداء (علیه السلام)
مکان ثقل وعزای عمومی بوده است
درکتب معتبره وموثقه مانند
کتاب عزاداری سنتی درج۵ص۳۴۰
والحیاء العزاء مرحوم بغدای ج۱۴ص۶۸۹
ونسخ خطی درباب سادات آملی وشیعیان خطه طبرستان اینگونه واردشده است که آمل کنونی اولین شهری بوده است که دراقامه عزای سیدالشهداء مجلس روضه گرفتند
بمدت چهل روزوپرچم عزاء بین طوائف وگروهاداده اندوتادردوره ی اموی وعباسی که درتقیه بوده اند شهرها
آمل بعنوان سنت دیرینه وفتوای(ائمه سادات )وحب وصف ناپذیزنسبت
به امیرالمومنیـن (صلوات الله علیه)
واباعبدالله الحسین برای اقامه،عزاداری
سینه زدن،پابرهنه بودن،خاکُ وگِل بِصورت زدن وشعائرمقدسه رابپاداشته اند چنان آوازه آنهاپیچیدکه امام هشـتم
علی ابن موسی الرضا درکتاب وفات الرضا ،ازکتب موثقه شیعی نوشته خادم
حضرتش اباصلت این چنین میگوید؛
(خدارحمت کندمردمان آمل وطبرستان
راکه درامر ماپیشتاز ودرعزاداری جدغریبمان ثابت قدم هستند،واین
بدانیدیکی ازسنت های مرسـوم دیارعلویان (آمل) دسته بیرق کشی
وتحویل پرچم های عزاء توسط سادات آملی به مَردُم واکناف وشهرهای گوناگون بوده است علی الخصوص شخصی که این امررادرتاریخ واردگشته است
جناب آقا(سیدحسن ولی) درنیاک است
که اعظم مشاهیروسادات حَسنی ومُبَلغ
وَمحقق وطبیب وعالم برعَلُوم وموثقِ
براجماع بوده انداین عمل دادن پرچم
سیاه برروستاهاوبین الجبال هرازتادماوند
ساماندهی میـکردند.
وَیِکی ازاُموری که مُهرافتخارودیانت
بَرجریره ی شهرولایت مدارآمل زده است
وجودنخبگان وستاره شناسان وبزرگانی
ازباب شهرت فقهی وعلمی بوده است
که بارصدستارگان وتقویم نگاری
(هلال)اول ماه محرم رامعلوم وقبل ازان
به حکام وسردمداران بلادطبرسـتان وزعام شیعی اعلام میکردندودیگران هم به تبعیت اقامه عزادارای میکردند
وَیکی دیگرازافتخارات این عزاداری با
قدمت ۵۰۰ساله وجود(طوایف )همراه
بانوع عزاداری وسلایق گوناگونشان است
که برای برپایی این عزاداری وعرض تسلیت به خاندان رسالت رنگ وبویی
دیگری برشهرمیدهدکه مرسوم است
حضور طایفه‌هایی است که بسته به بزرگی جمعیت به ۱۳تا ۲۲طایفه
تقسیم می‌شوند.
این طایفه‌ها که هر کدام حسینیه و مسجدی بزرگ در محلات قدیمی که عموما به محل سکونت این طوایف اختصاص دارد احداث کرده‌اند برنامه‌های ویژه‌ای را در سه دهه ماه محرم اجرا می‌کنند.
(طایفه نوایی) به دلیل داشتن آیین نخل‌گردانی تنها طایفه‌ای است که مسجدی در شهر ندارد و همه اهالی نوا مراسم عزاداری روز عاشورای خود را به روستای کوهستانی و ییلاقی خود می‌روند.
(طایفه نیاک )که عمدتا سادات هستند در روز عاشورا پرچم‌هایی بسیار بزرگ به رنگ سبز در دست دارند و مردان عزادار نیز پیراهن‌هایی به رنگ سبز بر تن می‌پوشند.
(طایفه آملی) نیز پرچم‌هایی به رنگ سفید و لباس‌هایی سفید بر تن دارند و گفته میشود که بزرگترین جمعیت عزادارن را در دسته‌روی‌های شهری تشکیل می‌دهند.
(طایفه بهرستانی) و( اسکی)
نیز عموما سفید و یا مشکی بر تن می‌کنند.
پرچَم های بزرگ و رنگارنگ در کنار پخش نذورات در قدم به قدم مسیر دسته‌ها اجتماعی پرشور را در روز عاشورا به این شهر می‌بخشد.
یکی دیگر از آیین‌های مردم شهر آمل دسته‌روی قوم بنی‌اسد با بیل کلنگ است که به همراه زنان صورت می‌گیرد.
حرکت قوم بنی‌اسد که سه روز بعد از واقعه روز عاشورا صورت می‌گیرد در بازسازی همان اقدامی است که این قوم برای تشییع جنازه‌های شهیدان کربلا صورت گرفت.
این دسته از سوی اهالی یکی ازمحلها صورت می‌گیرد و تقریبا تنها منطقه‌ای است که این مراسم را برگزار می‌کند.