آشنایی با بیماری آزبستوز (علل،پیشگیری،درمان)
اگر بیماری آزبستوز پیشرفته باشد، به فكر نقل مكان به یك جای گرم و خشك باشید
آزبستوز ـ asbestosis
آزبستوز عبارت است از التهاب ریه‌ها به علت استنشاق ذرات آزبست. این یك اختلال مزمن است اما مسری نیست. آزبستوز ممكن است منجر به سرطان ریه شود (خطر بروز با سیگار كشیدن بسیار بیشتر می‌شود). مردان بالای 40 سالی كه در معرض ذرات آزبست بوده‌اند با احتمال بیشتری دچار این بیماری می‌شوند.
یکی دیگر از بیماری‌های ریوی ناشی از کار آزبستوز است. این بیماری به علت استنشاق گرد و غبار پنبه نسوز به‌وجود می‌آید. آزبست یا پنبه کوهی درون سنگ‌های سخت در اعماق زمین وجود دارد و دارای رشته و فیبرهای بلندی است. این رشته‌ها در برابر حرارت، مقاومت زیاد و قابلیت هدایت الکتریکی بسیار کمی‌دارند، از این رو در صنایع بسیاری به کار می‌روند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
از کارگرانی که به خاطر شغل‌شان با آزبست مواجهه هستند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
◊ کارگران معادن
◊ کارگران مسوول حمل سنگ از معدن به آسیاب‌های مخصوص
◊ کارگران کارخانه‌های ریسندگی و بافندگی که از آزبست نخ و پارچه تهیه می‌کنند.
◊ کارگران کارخانه‌های لنت‌سازی
◊ کارگران کارخانه‌های تولید پشم شیشه و پنبه‌نسوز
◊ کارگران کارخانه‌های تولید لوله‌های سیمانی که در آنها آزبست به کار رفته است.
◊ کارگران ساختمانی
◊ لوله‌کش‌ها و سازندگان دیگ‌های بخار.
آزبستوز عبارت است از التهاب ریه‌ها به علت استنشاق ذرات آزبست
علایم شایع بیماری آزبستوز :
· تنگی نفس
· سرفه‌ای كه یا بدون خلط است یا خلط كمی دارد.
· احساس كسالت عمومی
· نامنظمی خواب
· بی‌اشتهایی
· درد قفسه سینه
· خشونت صدا
· سرفه خونی
·علایم نارسایی احتقانی قلب
· آبی شدن ناخن‌ها
سرفه خونی یکی از علائم بیماری آزبستوز است
علل بیماری آزبستوز :
مواجهه طولانی مدت با ذرات ریر آزبست به هنگام كار یا از منابع دیگر. قسمت محیطی ریه‌ها در اثر فیبرهای آزبست دچار آزردگی می‌شوند، كه نهایتاً التهاب، ضخیم‌شدگی و تشكیل بافت جوشگاهی در بافت ریوی (فیبروز ریوی) را به دنبال خواهد داشت. امكان دارد تا 20 سال از زمان مواجهه با آزبست بگذرد و سپس علایم بیماری ظاهر شوند.
عوامل افزایش دهنده خطر :
¤ مشاغلی كه در ارتباط با آزبست هستند.
¤ تغذیه نامناسب
¤ سیگار كشیدن
¤ سوء در مصرف الكل
عوارض احتمالی :
ο سرطان ریه
ο بیماری سل
ο نارسایی قلبی به علت بیماری ریوی
ο روی هم خوابیدن بافت ریوی
ο جمع‌شدن مایع در فضای جنب (اطراف ریه‌ها)
ο سرطان حنجره و احتمالاً برخی سرطان‌های مربوط به دستگاه گوارش از عوارض مواجهه افراد با این ماده است.
آزبستوز ممكن است منجر به سرطان ریه شود
درمان بیماری آزبستوز :
♦ سیگار كشیدن را متوقف كنید.
♦ در صورت بروز هرگونه عفونت تنفسی، حتی سرماخوردگی، به پزشك مراجعه كنید.
♦ اگر بیماری پیشرفته باشد، به فكر نقل مكان به یك جای گرم و خشك باشید.
♦ فیزیوتراپی تنفسی و یادگیری روش‌های آن
♦ روش‌های تخلیه نایژه‌ای را فرا گیرید و به كار بندید.
♦ از افرادی كه دچار عفونت هستند دوری كنید.
♦ واكسیناسیون آنفلوانزا و پنوموكك (ذات‌الریه) را به روز نگاه دارید.
♦ از دستگاه بخور خنك برای نرم كردن ترشحات نایژه‌ای استفاده كنید تا این ترشحات راحت‌تر تخلیه شوند.
داروها :
• آنتی‌بیوتیك برای عفونت
• امكان دارد اكسیژن ضروری شود.
• برای رفع ناراحتی خفیف می‌توان از داروهایی مثل استامینوفن استفاده نمود.
• گشادكننده نایژه (استنشاقی یا خوراكی) همراه با استنشاق درمانی برای باز كردن لوله‌های نایژه‌ای تا حداكثر ممكن.
فعالیت :
* در صورت وجود عفونت، در رختخواب استراحت كنید.
* پس از آغاز درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرید.
* برای حفظ ظرفیت ریه باید ورزش منظم به هر شكلی كه قابل تحمل باشد انجام داد.
علایم شایع بیماری آزبستوز
در این شرایط به پزشک خود مراجعه فرمایید :
– اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان علایم آزبستوز را دارید.
– بالا رفتن درجه حرارت بدن تا 3/38 درجه سانتیگراد با بالاتر
– افزایش درد قفسه سینه یا تنگی نفس
– وجود خون در خلط
– كاهش فزاینده وزن
– اگر دچار علایم جدید و غیر قابل كنترل شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
برای كارگران صنایع آزبست باید به طور منظم عكس‌برداری با اشعه ایكس انجام شود
پیشگیری از بیماری آزبستوز :
۱. به هنگام قرار گرفتن در معرض آزبست، از ماسك حفاظتی مناسب یا هودی كه با هوای آزاد ارتباط دارد استفاده كنید.
۲. اقدامات توصیه شده در رابطه با مهار غبارهای آزبست را به كار بندید.
۳. سیگار نكشید.
۴. یك برنامه منظم ورزشی داشته باشید تا سلامت قلبی ـ تنفسی شما حفظ شود.
۵. برای كارگرانی كه در صنایع آزبست كار می‌كنند باید به طور منظم عكس‌برداری با اشعه ایكس انجام شود تا هرگونه سایه غیرطبیعی در ریه‌ها شناسایی شود. اگر در عكس مشكلی بود، فرد باید كار با آزبست را رها كند حتی اگر علامتی وجود نداشته باشد.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته