شطرنج ایران مات شد!
شهروند| وقتی مسئولان فدراسیون شطرنج و وزارت ورزش از برگزاری مسابقات جهانی شطرنج زنان در تهران به عنوان یک میزبانی تاریخی نام می‌بردند، شاید نمی‌دانستند ٧ماه بعد همین رقابت‌ها چالش بزرگی برای ورزش کشور ایجاد می‌کند. بارها در ماه‌های اخیر صحبت از بدهی‌های فدراسیون شطرنج باقی‌مانده از رقابت‌های قهرمانی جهان ٢٠١٧ شده بود. شاهد تهدیدهایی از سوی فدراسیون جهانی بودیم تا این‌که بالاخره این تهدیدها عملی شد و شطرنج ایران در آستانه حضور در مسابقات داخل سالن آسیا تعلیق شد.
تعلیق به خاطر ١٢٠هزار دلار
یکی دو ماه از برگزاری مسابقات شطرنج قهرمانی زنان جهان در تهران گذشته بود که خبری از بدهی سنگین فدراسیون ایران به فیده (فدراسیون جهانی) منتشر شد. وزارت ورزش که اوضاع را نامساعد می‌دید، خیلی زود به این موضوع واکنش نشان داد و این اتفاق را حاصل سوء مدیریت فدراسیون دانست. با این حال فدراسیون هم راهی جز کمک‌گرفتن از وزارتخانه نمی‌دید. ١٨٠هزار دلار بدهی باقی مانده بود که وزارت ورزش برای پرداخت آن اعلام آمادگی کرد. با هماهنگی فیده قرار شد این مبلغ در سه قسط ٦٠هزار دلاری پرداخت شود. وزارت ورزش قسط اول را متحمل شد اما موعد قسط گذشت و اتفاقی رخ نداد. فیده هم بعد از تهدیدهای مکرر، چند روز قبل تصمیم گرفت برای فشار روی فدراسیون ایران، شطرنج‌بازان کشورمان را از رنکینگ جهانی خارج کند. بدین ترتیب کلیه فعالیت‌های شطرنج ایران تا زمان پرداخت بدهی ١٢٠هزار دلاری تعلیق شد.
وزارتخانه باز هم علیه فدراسیون
قرار بود نصرالله سجادی، معاون سابق ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش رئیس ستاد رقابت‌های قهرمانی شطرنج زنان جهان باشد اما با کنار رفتن او این مسئولیت به محمدرضا داورزنی رسید. این در حالی است که نخستین مسئولی که مقابل فدراسیون موضع گرفت، داورزنی، رئیس ستاد برگزاری مسابقات بود. این بار اما وزارت ورزش از در دیگری وارد شد. ساعاتی بعد از شنیدن انتشار خبر تعلیق فدراسیون شطرنج، شهرام منکرسى، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزى وزارت ورزش در گفت‌و‌گویی با پایگاه خبری وزارتخانه به این موضوع واکنش نشان داد: «متاسفانه وقایع اخیر شطرنج کشور ماحصل بى‌تدبیرى، عدم برنامه‌ریزى و آینده‌نگرى رئیس فدراسیون شطرنج است. فدراسیون‌ها با وزارت ورزش و جوانان تفاهمنامه مالی دارند و روسای فدراسیون ملزم به اجرای آن هستند و نباید خارج از آن تعهدی برای دولت ایجاد کنند اما متاسفانه بی‌تجربگی، بی‌تدبیری و سوء مدیریت فدراسیون شطرنج در پذیرش میزبانی و تعیین حامیان مالی مناسب برای تأمین منابع بدهی ٤٥٠هزار دلاری به فدراسیون جهانی شطرنج، هزینه زیادی را برای ورزش کشور ایجاد کرده است و وضع پیش‌آمده ماحصل همین رفتار مدیریتى در فدراسیون شطرنج است.»
چالش بزرگ برای پرچمدار ایران
مهم‌ترین مشکل بعد از تعلیق شطرنج ایران، خطری است که ملی‌پوشان اعزامی به رقابت‌های داخل سالن آسیا را تهدید می‌کند. از سوی دیگر سارا خادم‌الشریعه به عنوان پرچمدار کاروان ایران در این رقابت‌ها معرفی شده است. حالا در فاصله یک هفته مانده تا شروع مسابقات، اعزام شطرنج‌بازان در ابهام قرار گرفته و پرچمدار ایران هم بلاتکلیف است. خادم‌الشریعه در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «ماه‌هاست که استرس تعلیق فدراسیون را داشتیم و آخر هم این اتفاق رخ داد. امیدوارم وزارت ورزش کمک کند تا بتوانیم در رقابت‌های داخل سالن شرکت کنیم.»
پهلوان‌زاده: یک‌روز خوب هستم، یک‌روز بد!
مهرداد پهلوان‌زاده، رئیس فدراسیون شطرنج درباره تعلیق ایران از سوی فیده به «شهروند» می‌گوید: «اسپانسری که قرار بود هزینه‌های این مسابقات را پرداخت کند، متاسفانه به وعده‌های خود عمل نکرده است. وزارت ورزش هم کمک‌هایی انجام داده و بودجه‌اش محدود است اما از آنها نیز انتظار بیشتری برای کمک به فدراسیون داشتیم. ما بارها در ماه‌های اخیر از فدراسیون جهانی مهلت گرفتیم و خواهش و تمنا کردیم اما آنها هم صبرشان تمام شد.»
وی در واکنش به انتقادات وزارت ورزش نسبت به مدیریت فدراسیون می‌افزاید: «نمی‌شود که من یک روز خوب باشم و یک‌روز بد. تا چند وقت قبل از ما تعریف می‌کردند و حالا کسانی که حتی یک‌بار به فدراسیون یا مسابقات شطرنج نیامدند، از ما انتقاد می‌کنند. ما مسابقات بزرگی را برگزار کردیم که شاید در هر کشور دیگری برگزار می‌شد، حمایت‌های بیشتری صورت می‌گرفت.»
رئیس فدراسیون شطرنج درباره نزدیک‌بودن مسابقات داخل سالن آسیا و ضرورت رفع تعلیق ایران خاطرنشان می‌کند: «به محض پرداخت پول این تعلیق برداشته می‌شود. شنیدم داورزنی گفته به فدراسیون کمک می‌کنند تا مشکل برطرف شود. مطمئن باشید در روند اعزام ملی‌پوشان به رقابت‌های داخل سالن مشکلی ایجاد نمی‌شود.»
نقطه سیاه در کارنامه فدراسیون
هر چقدر هم که رئیس فدراسیون شطرنج از عدم حمایت‌ها سخن بگوید، باز هم مسئول اصلی تعلیق این رشته در ایران، خودش محسوب می‌شود. تعلیق کلمه‌ای که چند وقتی ورزش کشور با آن بیگانه بود اما با اقدامات عجیب پهلوان‌زاده این‌بار گریبان شطرنج را گرفت. عجیب‌تر این‌که فدراسیون شطرنج با وجود بدهی سنگین، اخیرا رقابت‌های غرب آسیا را با هزینه ٥٤٠هزار دلاری برگزار کرده است. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت ورزش هم اعلام کرده با وجود پرداختی به فدراسیون شطرنج بیش از بودجه مصوب این وزارتخانه برای حل مشکل پا پیش می‌گذارد اما باید دید واکنش وزیر ورزش و معاونت قهرمانی به مدیریت ضعیف فدراسیون چه خواهد بود.