امین فرجپور – شهروند| در شرایطی که بعد از وعده محمدمهدی حیدریان مبنی بر تعیین تکلیف فیلمهای بلاتکلیف و رفع توقیف احتمالی از برخی از آنها، بیشتر صحبتها و گمانهزنیها پیرامون فیلمهایی چون خانه پدری، کاناپه، رستاخیز و خیابانهای آرام دور میزد، روز گذشته اعلام رفع توقیف فیلم پریناز ساخته بهرام بهرامیان فضایی امیدوارکننده را در سینمای ایران به وجود آورد. این خبر که البته تاکنون فقط به نقل از تهیهکننده پریناز منتشر شده، یکبار دیگر نشان داد که وعدههای رئیس سازمان سینمایی بشدت از سوی آن اداره پیگیری میشود و اینگونه نبوده است که حیدریان به واسطه فضاسازی در روزهای انتخابات به دادن چنین وعدههایی دست زده باشد.
پریناز از آن فیلمهایی بود که میشود گفت حتی پرونده توقیفش از یاد کارگردانش نیز رفته بود. در هفتسالی که این فیلم با مشکل توقیف مواجه بود، کمتر میشد خبر امیدوارکنندهای درباره آن شنید. این فیلم که در سال ٨٩ بهعنوان دومین فیلم سینمایی بهرام بهرامیان بعد از فیلم آل با بازی فاطمه معتمدآریا، مصطفی زمانی، فرهاد آئیش، حمید فرخنژاد، طناز طباطبایی و شبنم قلیخانی جلوی دوربین رفته بود، بعد از انتشار نخستین عکسهایش در مطبوعات که خبر از فضای عجیب و غریب فیلم میداد، خیلیها حدس میزدند قرار است با مشکلاتی مواجه شود. فراموش نکردهایم آن روزهای دوره دوم ریاستجمهوری احمدینژاد را که شمقدری چگونه سینما را با مشکلاتی اجتنابپذیر مواجه کرده بود. بههرحال فیلم بهرام بهرامیان که داستان زندگی زن میانسالی را روایت میکند که سرپرستی دختر یتیم یکی از اقوام را برعهده گرفته، اما از یکطرف مردی مرموز که در همسایگی وی زندگی میکند مشکلاتی پیش میآورد، برای نمایش در جشنواره فجر سال ٨٩ آماده نمایش شد، اما درنهایت هیأت انتخاب فیلم را رد کرد و شگفت که در جشنواره پرسروصدای آن سال چندان خبری از دلیل رد شدن فیلم منتشر نشد. توقیف پریناز از آن زمان آغاز شد؛ تا سال ٩٤ دوسال بعد از روی کار آمدن دولت امید که پروانه نمایش فیلم با اصلاحیههایى صادر شد. درواقع در آن روزها چند سکانس از فیلم حذف و چند خط به دیالوگهای فاطمه معتمدآریا اضافه شد. آن زمان گفته میشد که یکی از سکانسهای حذف شده، سکانس ابتدایی فیلم است که یکی از شخصیتها مورد آزار قرار میگیرد. با این حال و با وجود دریافت پروانه نمایش، پریناز بعد از آن نیز روی پرده نیامد. اوضاع در روزهای بعد از دریافت پروانه نمایش نیز برای پریناز تغییری نکرده بود. جالب اینکه بعد از وعدههای حیدریان مبنی بر رفع توقیف یکسری فیلمها در گمانهزنیهای مطبوعات نیز نامی از این فیلم نبود. تا اینکه چند روز پیش خبردار شدیم در چند روز گذشته بهرام بهرامیان، کارگردان پریناز به همراه تهیهکننده آن عبدالمحمد نجیبی در جلساتی با شورای رفع توقیف سعی کرده شرایط را نسبت به نمایش این فیلم تسهیل کند؛ اتفاقی که چند روز بعد و با گفتههای عبدالمحمد نجیبی مثمرثمر نشان داد.
وقتی روز گذشته خبر آمد که عبدالمحمد نجیبی، تهیهکننده فیلم سینمایی پریناز از رفع توقیف این فیلم بعد از گذشت ٧سال از ساخت آن گفته، معلوم شد که اصلاحات مدنظر محمدمهدی حیدریان با سرعتی فراتر از حد انتظار پیش میرود که در کل اتفاقی خوب برای سینمای ایران میتواند قلمداد شود. نجیبی عنوان کرده بود که برخلاف دوره مدیریت قبلی سازمان سینمایی که ایرادهای غیرمنطقی بسیاری به این فیلم و شخصیتی که فاطمه معتمدآریا در آن به ایفای نقش میپردازد، گرفته شده بود، با روی کارآمدن دولت حسن روحانی پروانه نمایش این فیلم سینمایی بدون هیچگونه ممیزی صادر شد.
اما پریناز به چه دلیلی دچار چنین مشکلاتی شد؟ ظاهرا در این فیلم معتمدآریا نقش زن بسیار مومنی را بازی میکند که دچار اختلالات شخصیتی و وسواس فکری شده است و این اختلالات شخصیتی مشکلات زیادی را برای او و خانوادهاش ایجاد کرده است. با اینکه در پایان فیلم تمامی ایرادها و مشکلات وی برطرف میشود، اما ظاهرا ریشه تمام مشکلاتی که برای این فیلم پیش آمد، در همین نکته بود. گفته میشود مدیران سازمان سینمایی سابق اعتقاد داشتند که یک زن چادری به هیچوجه نباید دارای عیب و ایرادهای اخلاقی و اختلالات روانی و شخصیتی باشد. در راستای همین موضوع ایرادهایی را به فیلم وارد کردند که ممیزیهایی برای فیلم در نظر گرفته شد، اما بعد از انجام تمام اصلاحات باز هم پروانه نمایش صادر نشد تا دوسال پیش که بالاخره پروانه نمایش این فیلم صادر شد؛ پروانهای که البته چندان کمکی به اکران این فیلم نکرد.
بهرام بهرامیان اما به «شهروند» درباره دلیل توقیف فیلم و این نکته که اینبار بدون هیچگونه مشکل یا ممیزی پروانه نمایش پریناز صادر شده، میگوید: علت توقیف را هیچوقت کشف نکردم. آنقدر پراکندهگویی، تعبیرهای شخصی و تناقضگوییهای غیرواقعی درباره پریناز گفته شد که نفهمیدیم به چه علت توقیف شدیم. اما در مورد این اتفاق کتمان نباید کرد که شیطنت رسانهای نیز وجود داشت. یعنی که در این بین کسی با عنوان کردن مشکل گریم یکی از شخصیتهای فیلم، سعی کرد توجیهی بیاورد تا فیلم توقیف شود. من فکر نمیکنم علت فقط گریم باشد. صددرصد سوء تعبیر، دشمنی، نادانی و سلیقههای شخصی نیز جزو موارد توقیف بوده است، وگرنه من صددرصد همان فیلمنامهای را که مجوز گرفته بود، ساختم. اما به این دلیل که با عوضشدن هر مدیر دیدگاه کل آن سازمان نیز عوض میشود، ما دچار مشکل شدیم. این موضوع سرنوشت بسیاری از فیلمها را دستخوش مخاطره میکند. این را هم باید بگویم که به نظر من این شجاعت یک مدیر است که چرخ پیشرفت کشور را به حرکت درمیآورد. کاش مدیران دیگر نیز مصلحتاندیشی کمتری داشتند.
به نظر میرسد امیدواری پیش آمده در سینما در صورت ادامه راهی که حیدریان در پیش گرفته، روزهای بهتری را به ارمغان خواهد آورد. سازمان سینمایی که در یک ماه اخیر با رفع توقیف زادبوم و پریناز و اکران مادر قلب اتمی و البته مقاومت مقابل دخالت نهادهای غیر فرهنگی در قضیه نامهنگاریها درباره اکسیدان و مادر قلب اتمی نشان داده قصد ندارد سیاستهای فرهنگیاش را به سیاستبازیها ببازد، دوران تازهای را برای سینما نوید میدهد. دورانی که در آن نه از دخالت نهادهای موازی خبری باشد و نه از تهدیدها و توقیفهای سلیقهای.
پریناز بعد از ٧ سال رفع توقیف شد
تعبیر رویاهای سینمایی رئیس!
بهرام بهرامیان به «شهروند» میگوید که هنوز دلیل توقیف فیلمش را نمیداند تهیهکننده پریناز: فیلم توقیفی ما بدون هیچگونه مشکل یا ممیزی پروانه نمایش گرفت