مهمترین قوانین بین‌المللی حاکم بر حقوق بشردوستانه چهار معاهده ژنو در سال ۱۹۴۹ در مورد بهبود سرنوشت مجروحان و بیماران نیروهای نظامی؛ بهبود سرنوشت مجروحان و بیماران و غریقان نیروهای نظامی در دریا، رفتار با اسیران جنگی و پشتیبانی از اشخاص غیرنظامی در دوران جنگ است که تاکنون تقریبا تمام کشورها به آن پیوسته‌اند.
حقوق بین‌المللی بشردوستانه یا حقوق بین‌الملل بشردوستانه که به حقوق جنگ نیز معروف است، به مسئولیت‌ها و حقوق طرفین درگیر جنگ و کشورهای بی‌طرف به‌ویژه در ارتباط با افراد غیرنظامی می‌پردازد. رعایت این قواعد و توجه به آنها از آن روی ضروری می‌آید که پیدایش وضع جنگی خود برهم زننده بسیاری از قوانین و مقررات است.
مهمترین قوانین بین‌المللی حاکم بر حقوق بشردوستانه چهار معاهده ژنو در سال ١٩٤٩ در مورد بهبود سرنوشت مجروحان و بیماران نیروهای نظامی؛ بهبود سرنوشت مجروحان و بیماران و غریقان نیروهای نظامی در دریا، رفتار با اسیران جنگی و پشتیبانی از اشخاص غیرنظامی در دوران جنگ است که تاکنون تقریبا تمام کشورها به آن پیوسته‌اند.
تصمیمات دادگاه نورمبرگ و دو دادگاه ویژه که توسط شورای امنیت برای رسیدگی به اشخاص مظنون به تجاوزات شدید به حقوق بشردوستانه بین‌المللی در یوگسلاوی سابق و رواندا تشکیل شده از منابع مهم دیگر این شاخه از حقوق بین‌الملل هستند.
حقوق بین‌المللی بشر دوستانه(IHL) به مجموعه‌ای از قواعد اطلاق می‌شود که استفاده از سلاح‌ها و روش‌های جنگی را محدود می‌کند.
این مجموعه قواعد از کسانی که در مخاصمات شرکت نداشته یا دیگر ندارند، حمایت می‌کند و هدف حقوق بین‌المللی بشردوستانه همانا حمایت از کرامت انسانی و کاستن از درد و رنج در هنگام جنگ است، ضمن این‌که نام دیگر آن حقوق جنگ یا حقوق درگیری‌های مسلحانه است.
چرا حقوق بین‌المللی
بشردوستانه مهم است؟
حقوق بین‌المللی بشردوستانه یکی از موثرترین ابزارهای جامعه جهانی برای تضمین ایمنی و کرامت انسان‌ها در زمان جنگ است. هدف آن حفظ حدی از انسانیت است؛ با این اصل راهبردی که حتی در جنگ هم محدودیت‌هایی وجود دارد و کنوانسیون‌های ژنو… همچنان و با قدرت تمام، تعهد مشترک ما را در اهمیت‌دادن به یکدیگر خاطرنشان می‌کنند.
حقوق بین‌المللی بشردوستانه در چه شرایطی اعمال می‌شود؟
حقوق بین‌المللی بشردوستانه به دو وضع می‌پردازد:
درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی، که حداقل دو کشور درآنها شرکت دارند.
درگیری‌های مسلحانه‌ای که در یک کشور رخ می‌دهند (مانند درگیری میان یک دولت و نیروهای شورشی).
براساس این گزارش؛ حقوق بین‌المللی بشردوستانه بر همه طرف‌های درگیر و بدون توجه به این‌که چه کسی آغازگر درگیری است، اعمال می‌شود.
حقوق بین‌المللی بشردوستانه از چه کسانی حمایت می‌کند؟
حقوق بین‌المللی بشردوستانه از کسانی حمایت می‌کند که در درگیری شرکت نداشته یا دیگر شرکت ندارند، مانند غیرنظامیان، کارکنان پزشکی و مذهبی نظامی، رزمندگان مجروح، کشتی شکسته و بیمار و اسرای جنگی، همچنین حقوق بین‌المللی بشردوستانه با درنظر گرفتن نیازهای خاص زنان و کودکان، حمایت‌های بیشتری از آنان به عمل می‌آورد.
نقش کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ چیست؟
کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ به‌عنوان محافظ حقوق بین‌المللی بشردوستانه عمل کرده و فعالیت خود را برمبنای چهار کنوانسیون ژنو مصوب ١٩٤٩ و دو پروتکل الحاقی مصوب ١٩٧٧انجام می‌دهد. این اسناد کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ را قادر می‌سازد فعالیت‌هایی را مانند امدادرسانی به مجروحان، بیماران و کشتی شکستگان نظامی، بازدید از اسرای جنگی، برقراری مجدد رابطه میان اعضای خانواده‌هایی که در اثر درگیری از هم جدا شده‌اند، امدادرسانی به غیرنظامیان و تضمین رفتار مناسب با افراد مورد حمایت حقوق بین‌المللی بشردوستانه انجام دهد.
کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در ٨٠ کشور جهان فعالیت می‌کند و شبکه دفاتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ به منظور هماهنگی با تحولات درگیری‌های مسلحانه و سایر اشکال خشونت به‌طور منظم تطبیق می‌یابد و مقر اصلی کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در سوییس، ژنو، واقع شده است.
حقوق بین‌المللی بشردوستانه چیست؟
