تهران شهری بزرگ است که هزاران خطر پیش روی دارد. شهری که هر لحظه امکارن دارد با اتفاقی در هم شکند و روزهای آفتابی را به تاریک ترین روزهای همه ساکنانش بدل کند. این گفته ها سیاه نمایی نیست زمانی که به حادثه ای نه چندان بزرگ تأثیرگذار در دی ماه سال گذشته نگاه کنیم.
اتفاقی که در آن بلندترین ساختمان ۵۰ ساله روزهای دور این شهر در میان شعله های آتش هر آنچه درونش بود را به تلی از خاکستر تبدیل کرد و جان تعدادی از عزیزانمان را گرفت. پلاسکو نمادی از حادثه ایست که نشان داد مدیریت شهری و مدیریت بحران شهری مانند تهران آسیب پذیرتر از آن چیزی است که همه درباره اش می دانیم.
این اتفاق درس های بزرگی داشت برای همه از جمله اینکه دستگاه های امدادی، نجات، مدیران شهری و مدیریت بحران و حتی دولت هیچگونه اندیشه مدونی برای مقابله با حوادثی از این دست ندارند. حوادثی که می تواند چالشی بزرگ برای شهر تهران ایجاد کند.
نبود هماهنگی بین دستگاه های مسئول و همچنین نبود امکانات کافی و اشتباهات در عملکرد از دیگر مسائلی است که این حادثه به رخ مسئولان و مردمان این شهر کشید.
این موضوع وقتی به چالش و نگرانی دامن می زند که یافته ها نشان می دهد تهران بر روی گسل هایی قرار دارد که هر لحظه امکان دارد از خواب بیدار شوند و برای صبحانه شان تهران را با همه دارایی هایش ببلعند. این اتفاق با خدایی نکرده حل نمی شود نمی توان همه نگرانی ها را با گفتن جملات امیدوار کننده برطرف کرد بلکه باید برای روزهای سیاه آماده شویم.
*تهران در برابر زلزله آمادگی ندارد/ با یک زلزله بیش از ۲ میلیون تلفات خواهیم داشت
ابوالفضل قناعتی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به موضوع آمادگی تهران در مقابل زلزله، اظهار داشت: بدون تردید تهران هیچ آمادگی در مقابل زلزله ندارد.
وی به جمعیت زیادی که در بافت های ریزدانه مناطق ساکن هستند،اشاره کرد و گفت: اگر زلزله‌ای بالای ۶ ریشتر در این مناطق داشته باشیم حتی خدمات دهی اورژانس هم دچار مشکل می‌شود چرا که مدیریت بحران آمادگی مقابله با بلایای طبیعی مانند طوفان، سیل و زلزله را ندارد به همین دلیل با وقوع یک حادثه شهر مختل و شرایط بسیار بحرانی می شود.
قناعتی ادامه داد: چنین حوادثی دور از نظر نیست، به همین دلیل اگر درجه زلزله در مناطق شمال تهران هم بالا باشد اورژانس مسلما دچار مشکل می‌شود، چرا که بدون تغییر خیابان‌ها، مجوز ساخت در ارتفاعات بالاتر از استاندارد داده شده است.
وی با بیان اینکه در بحث بحران در شهری مانند تهران اگر زلزله‌ای رخ دهد حداقل بیش از ۲ میلیون تلفات خواهیم داشت، تاکید کرد: خدمات رسانی به این افراد با توجه به نبود امکانات و خدماتی که دولت و شهرداری هیچ کدام در این مقیاس انجام نداده‌اند باعث می شود فضاهای لازم برای مقابله با بحران وجود نداشته باشد چراکه برای تأمین خورد و خوراک و حتی برای نماز خواندن میت هم برنامه ریزی نداریم، به همین دلیل معتقدم قبل از وقوع حادثه باید در خصوص این امور برنامه ریزی‌هایی انجام شود.
قناعتی با اشاره به اینکه در زلزله بم حتی قبر برای دفن میت ها نبود، گفت: در خصوص زلزله بم با شرایط بسیار بدی مواجه بودیم که باعث شد پیکر عزیزان بر روی زمین بماند.بدون شک زمانی که پیکر روی زمین بماند خود باعث بیماری می شود، به همین دلیل معتقدم در شهر تهران حتی برای مرده ها هم برنامه ریزی صورت نگرفته در حالی که باید برای همه این امور پیش‌بینی هایی انجام شود، چراکه اگر اتفاقی در تهران بیافتد نمی توان با توجه به جمعیت موجود آن را جمع کرد و بعد از زلزله شرایط بحرانی می شود.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران به حادثه پلاسکو اشاره کرد و گفت: یک ساختمان فرو ریخت و بیش از ۱۰ روز خیلی ها درگیر آن بودند، به همین دلیل اگر چند هزار مورد از این ساختمان ها فرو ریزد فاجعه به بار خواهد آمد.
وی با بیان اینکه قبل از زلزله باید به موضوع بافت فرسوده توجه ویژه ای شود، تصریح کرد: آلودگی هوا هم در شهر تهران باعث مرگ افراد می شود، به همین دلیل در شورای چهارم یک پنجم بودجه شهرداری به مترو اختصاص داده شد، به همین دلیل شاهد احداث ۱۰۰ کیلومتر مترو هستیم اگرچه هزینه برای ساخت مترو بسیار سنگین است.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه در شورای پنجم باید بافت فرسوده مورد توجه قرار گیرد، تاکید کرد: در برنامه پنج ساله سوم که از سال ۹۷ کلید می خورد باید بودجه به سمت بافت فرسوده مناطق ۱۶، ۱۷، ۱۴ و غیره برود، چراکه جمعیت زیادی در این مناطق زندگی می کنند.بحث بحران باید در بودجه قرار بگیرد تا اگر اتفاقی رخ داد بتوان آن را به خوبی مدیریت کرد.
وی افزود: حتی موش های شهر تهران هم یکی از معضلاتی است که در زلزله باید مورد توجه قرار گیرند، چراکه با خوردن پیکرها ناقل بیماری خواهند بود.
*زلزله تهران فاجعه تاریخ می شود
بهمن ماه سال گذشته بود که مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به تبعات زلزله در شهر تهران، گفت: بنده از نزدیک شاهد چندین زلزله و تلفات به جا مانده از آن بودم. در شهری مثل بم که جمعیتی بین ۹۲ تا ۱۰۰ هزار نفر جمعیت داشت زمانی که زلزله آمد ۲۵ هزار نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و این شهر هنوز یه جایگاه خود هم باز نگشته است حال ما در تهران ۲۲ منطقه داریم که برخی از این مناطق اندازه یک استان جمعیت دارند لذا اگر زلزله ای رخ دهد فاجعه قرن که هیچ بلکه فاجعه تاریخ خواهد شد و بسیار وحشتناک است.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه نامه جدید او به رئیس جمهور مربوط به مدیریت یک پارچه شهری نبوده است گفت: این لایحه تنظیم شده و دو سال است که در کمیسیون های دولت در حال بررسی است و پس از آن به مجلس تقدیم خواهد شد. اگر این لایحه در مجلس هم تصویب شود، بحث ساخت و ساز در شهر از حوزه شورا خارج است و همه دستگاه ها و سیستم ها و وزارت خانه ها باید به این مسئله ورود کنند.
چمران با بیان اینکه تهران بافت فرسوده وسیعی دارد، اظهار داشت: بافت فرسوده بسیار خطرناک است و در زلزله با ریشتر پایین هم امکان تخریب آن ها وجود دارد لذا برای بازسازی آن ها مدت هاست که تلاش کردیم و با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی، استانداری فرمانداری و بانک مسکن در حال تدوین یک بسته تشویقی هستم که بتوانیم این بافت ها را احیا کنیم البته مشکل اصلی در این حوزه اعتباراتی است که باید در اختیار بانک ها قرا بگیرد تا آن ها سود خود را به ۶ درصد برسانند.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه در حوزه تعامل با دولت مشکل خاصی نداریم نیز عنوان کرد: مشکل خاصی به استثنای دریافت طلب ها و بودجه های مصوب نیست که به دلیل شرایط اقتصادی، پرداخت هایی که باید صورت می گرفته اما انجام نشده است.
تهران شهری با جمعیت میلیونی و وجود بافت فرسوده بی شمار که ساکنان زیادی را در دل خود جای داده است مستعد یک حادثه بزرگ و غیرقابل باور است، حال تصور کنید اگر زمین لرزه ای این شهر را درنوردد چه اتفاقی خواهد افتاد. وجود سه هزار ساختمان فرسوده بلندمرتبه مشابه پلاسکو، بافت های در هم تنیده فرسوده، معابر غیراستاندارد و نبود همانگی های لازم بین دستگاه ها آن روز را به بدترین روز در تاریخ ایران تبدیل خواهد کرد به همین دلیل قبل از مرگ باید به فکر نوش دارو باشیم.
گزارش از مینا افسریان