مناظره روز گذشته نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بازتاب گسترده ای در روزنامه‌های صبح امروز داشت و هرکدام از آنها برداشت و تحلیل های خاص خود را از روند و نتیجه این برنامه سیاسی داشتند.
عکس: مجله صدا
فرارو- مناظره روز گذشته نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بازتاب گسترده ای در روزنامه‌های صبح امروز داشت و هرکدام از آنها برداشت و تحلیل های خاص خود را از روند و نتیجه این برنامه سیاسی داشتند.
به گزارش فرارو، صبح امروز اکثر روزنامه‌های سراسری تیتر یا عکس اول خود را به نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اختصاص داده بودند اما نوع نگاه و تحلیل در رسانه های اصلاح طلب و اصولگرا تفاوت های چشمگیری داشت.
کیهان و اولین زنگ حساب
«دست‌های خالی کار دست دولت داد» این تیتری بود که روزنامه کیهان برای گزارش خود از مناظره انتخاب کرده بود. نگارنده این گزارش صرفا به بیان اظهار نظرها پرداخته بود اما در مقدمه بار دیگر مسئله عدم تمایل دولت برای مناظره را مطرح کرد و نوشته بود: «مناظره دیروز ۶ نامزد ریاست جمهوری را می‌توان اولین زنگ حساب دولت یازدهم محسوب کرد. در حالی که پیش از آن اینطور اعلام شده بود که محور اولین دور مناظره‌های زنده تلویزیونی اجتماعی- اقتصادی است، چند ساعت مانده به برگزاری اعلام شد محتوا اجتماعی- فرهنگی خواهد بود. این تغییر محتوا در حالی رخ داد که بنا به برخی گزارش‌ها، یک جریان خاص از پررنگ شدن مباحث اقتصادی در مناظره‌ها گریزان بوده و سعی داشته و دارد تا فضا را به سمت و سوی دیگری سوق دهد. اما تغییر عنوان مناظره نیز برای این جریان فایده‌ای نداشت و از همان ابتدای کار مشخص شد، آنچه تکلیف مناظره‌ها و در نهایت نتیجه انتخابات را روشن می‌کند، مسئله اقتصاد و معیشت مردم است و نمی‌توان از آن فرار کرد و یا آن را کمرنگ جلوه داد.»
نویسنده ادامه داده است: «دولت که در ۴ سال گذشته یکه‌تاز میدان سخنرانی، گزارش و آماردهی بوده است، دیروز برای نخستین بار در برابر منتقدانی جدی قرار گرفت تا ساعاتی سخت و طاقت‌فرسا را برای نامزدهایش رقم بخورد. پس از چهار سال انشاخوانی‌های یک‌طرفه، همین چند ساعت کوتاه کافی بود تا مشخص شود دست دولت در زنگ حساب چقدر خالی است و علت آن همه تهمت و فحاشی به منتقدانی که سعی می‌شد صدایشان در میان انبوه زردنامه‌های زنجیره‌ای و بوق‌های چاپلوسی و تملق‌گویی به گوش کسی نرسد، چه بوده است.»
تدبیر جهانگیری، امید روحانی
اما روزنامه ابتکار نگاه دیگری به مناظره روز گذشته داشته است. نویسنده گزارش این روزنامه حواشی را مد نظر قرار داده و نوشته است: «محمد باقر قالیباف در همان ابتدای کار هجمه‌های خود علیه دولت را آغاز کرد، گویی هنوز زخمی که چهار سال قبل در جریان مناظرات از سوی حسن روحانی خورده بود، التیام نیافته بود. اما این معاون اول روحانی بود که پاسخی جدی به بهانه‌گیری‌های نامزد جنجالی اصول‌گرایان داد. جهانگیری با مطرح کردن نوع نگاه فرمانده سابق نیروی انتظامی به موضوع مورد بحث، اظهار کرد که «فکر می‌کنم در زمینه مسئله اجتماعی، با برخوردهای گاز انبری مشکل حل نمی‌شود، با کتک زدن دست فروشان و تشکیل گروه ضربت مشکل حل نمی‌شود.»
نویسنده با تاکید بر این که «به ضرس قاطع می‌توان گفت که مخالفان رئیس دولت یازدهم که چند روز پیش دولت را متهم به فرار از مناظره زنده می‌کردند، با برگزاری نخستین مناظره انتخاباتی از گفته خود نادم خواهند بود.» نوشته است: «بدون تردید گفتمان و نحوه مواجهه نامزد اصلی جمنا و اردوگاه اصول‌گرایان در مناظره دیروز برای مخاطبان دور از انتظار بود. در حالی که همه ـ بالاخص هواداران ـ از رئیسی انتظار مواجهه‌ای سفت و سخت در کارزار مناظره دیروز داشتند، اما وی تنها به گونه‌ای نصیحت‌گرایانه وارد مباحث شد، به گونه‌ای که نه از در تقابل با رقیبان اصلی‌اش در اردوگاه اصلاح‌طلبان وارد شد و نه در حمایت از نامزدهای درون جناحی‌شان ظاهر شد. این شیوه ورود به مناظره‌ها در بدبینانه‌ترین حالت حتی برای هواداران او نیز غیرقابل انتظار بود.»
سایه آن مرد!
روزنامه شهروند هرچند گزارش کوتاهی از مناظره منتشر کرده بود اما در مقدمه آن به نکته جالبی اشاره کرده است. نویسنده این گزارش به فضای مجازی بعد مناظره اشاره کرد و نوشته است: «بعد از پایان مناظره دیروز کاربران شبکه‌های اجتماعی شباهت‌های بسیاری بین برخی از نامزدهای این دوره و نامزدهای دوره‌های گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری پیدا کردند، این شباهت‌ها طیف وسیعی از رفتارها ازجمله لحن، شعارها، پوشش، اتهامات، نشان دادن مدرک و حتی آرایش مو را در بر می‌گرفت برنده مناظره دیروز چه کسی بود؟ چه کسی خوش درخشید؟ کسی راست گفت چه کسی دروغ؟ در اولین مناظره آنچه هویدا شد این بود: قالیباف که برای سومین بار کاندیدای انتخابات شده است، ضمن آن که به سئوالات اساسی برنامه پاسخ نداد، تلاش کرد با اتهامات مختلف روحانی را با چالش روبرو کند. این درحالی بود که جهانگیری نامزد اصلاح طلب انتخابات فراتر از حد انتظار ظاهر شد و توانست به او یادآور شود اتهاماتی که به دولت می‌زند بی‌اساس است.»
وطن امروز در ریل کیهان
رونامه وطن امروز نیز گزارش تفسیری از مناظره منتشر کرد با این تفاوت که لحن و تیتر آن به وضوح نشان می داد که موضع این رسانه همانی است که کیهان اتخاذ کرده بود. در گزارش این روزنامه که با تیتر «بازی دوسرباخت دولت» منتشر شده، آمده است: «نخستین مناظره زنده ۶ کاندیدای دوره دوازدهم ریاست‌جمهوری اسلامی ایران دیروز ساعت ۱۶:۳۰ برگزار شد. مناظره‌ای که به‌رغم ریتم آرام و بدون حاشیه آن در ساعت ابتدایی اما با طرح مباحث انتقادی و چالشی کاندیداها همراه شد. در میانه مناظره و آنگاه که حسن روحانی پشت تریبون رفت و ۵ دقیقه درباره مشکل ازدواج جوانان سخن گفت، محمدباقر قالیباف با ادبیاتی صریح درباره خلف وعده‌های روحانی گفت. دلیل اصلی پایین آمدن آمار ازدواج، بیکاری است اما دولت در این حوزه دستاوردی نداشته و از وعده ۴ سال قبل روحانی درباره ایجاد شغل گفت. این اظهارات قالیباف با واکنش عصبی روحانی مواجه شد به گونه‌ای که او به میان صحبت‌های قالیباف آمد و نگذاشت قالیباف از زمان خود استفاده کند»
نویسنده ادامه داده است: «قالیباف درباره وعده ایجاد ۴ میلیون شغل روحانی در سال ۹۲ پرسید و روحانی در پاسخ، این اظهارات را رد و قالیباف را دروغگو خطاب کرد. این چالش البته با رفتار غیراخلاقی جهانگیری مواجه شد. جهانگیری که به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری وارد مناظره‌ها شده بود در اقدامی عجیب به دفاع از روحانی پرداخت و در اظهارنظری شگفت‌آور دلیل شتاب گرفتن بیکاری در ۴ سال اخیر را «حمله به سفارت عربستان» دانست. اظهارات جهانگیری بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی سوژه طنز و تمسخر کاربران قرار گرفت.»
زلزله جهانگیری
روزنامه اعتماد در گزارش خود از مناظره دیروز به این نکته اشاره کرده است که: «سه ساعت از عصر جمعه بهاری به نخستین مناظره‌ای اختصاص داشت که بارها چشم‌ها را خیره کرد. بارها بینندگان را به تشویق کاندیدای محبوب‌شان وادار کرد و سبد رای اولیه کاندیداها را به نمایش گذاشت. مناظرات انتخاباتی از همان جایی که چهار سال پیش متوقف شده بود آغاز شد. مناظره‌ها درست از همان رویارویی روحانی و قالیباف در سال ٩٢ به پایان رسیده تصور می‌شد و دیروز هم رقیب قدیمی روحانی دوباره به میدان آمده بود تا با توپ پر مناظره را از همان جا دوباره آغاز کند. همین هم شد که بسیاری نوشتند و گفتند که قالیباف برنامه‌ای جز حمله به دولت نداشت. جزیان اصولگرایی که دیروز سه نماینده در مناظره داشت بیشترین انتقادها را شنید و نمایندگانش آنگونه که تصور می‌شد ظاهر نشدند.»
نویسنده این گزارش ادامه داد: «مناظره دیروز اگرچه سه کاندیدای اصولگرا و سه کاندیدای اصلاح‌طلب داشت اما در نهایت مناظره‌ها حالت دو به یک گرفته بود. لحن تهاجمی و همراه با حمله محمدباقر قالیباف همان ابتدای امر دردسر ساز شد. حسن روحانی و در کنارش اسحاق جهانگیری برای حملات صورت گرفته به دولت پاسخ‌های مهمی داشتند. بارها میان کاندیداها رویارویی صورت گرفت تا نخستین مناظره انتخاباتی نشان دهد رقابت اصلی میان کدام کاندیداها است.»
این روزنامه در ادامه وضعیت شش کاندیدا را اینگونه توصیف کرده است: «حسن روحانی و اسحاق جهانگیری با پاسخ‌هایی که از عملکرد چهار ساله شان داشتند با دست پر به میدان آمده بودند تا در کنار قالیباف که دلی پر از دولت داشت فعال‌ترین کاندیداهای مناظره باشند. در این میان مصطفی هاشمی طبی، مصطفی میرسلیم و ابراهیم رییسی اما هرکدام مشی خودشان را داشتند. مصطفی میرسلیم با سوال آمده بود. از تراکم شهری نگران بود و از قالیباف در مورد مدیریت شهری گلایه داشت. ابراهیم رییسی هم لحنش آرام بود و برخلاف دیگر کاندیدای اصولگرا در تلاش بود تا برنامه‌هایش را بگوید. انتقاد اصلی مصطفی هاشمی طبا هم از تسری دادن همه امور به دولت بود. دیروز مناظره‌ها دو ستاره اصلی داشت. یکی حسن روحانی و دیگری اسحاق جهانگیری که هم با برنامه آمده بودند و هم خوب می‌دانستند که چهار سال پیش چه از دولت اصولگرا تحویل گرفته بودند و در این چهار سال چه کرده بودند.»
قالیباف در دوزخ مناظره
روزنامه شرق اما صرفا به یک گزارش تفسیری با تیتری تغریبا مشابه روزنامه اعتماد اکتفا کرده است و در گزارش خود با عنوان «توفان جهانگیری» به بیان اظهار نظرهای کاندیداها پرداخته است. اما در کنار این گزارش سردبیر این نشریه یادداشتی با عنوان «قالیباف در دوزخ مناظره» منتشر کرده است که در آن نوشته: «حیات و مرگ سیاسی قالیباف در گرو پیروزی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری است. آنچه او را به این کارزار کشانده است، جدا از جاه‌طلبی سیاسی‌اش، ترس از درجا زدن در سیاست است. قالیباف فکر می‌کند وقت آن رسیده‌است که میوه قدرت را از شاخه بچیند و اگر این کار را امروز نکند شاید دیگر فرصت چنین کاری پیش نیاید، رویایی که در اولین مناظره انتخاباتی‌اش به کابوس تبدیل شد.»
احمد غلامی در ادامه تاکید کرده است: «قالیباف در وضعیتی است که راه برگشتی ندارد، یا باید پیروز شود یا در معامله با رئیسی به خواسته‌اش برسد، معامله‌ای که چندان هم قطعی نیست. چه آن‌که نخستین حضور نامزدهای انتخاباتی در مناظره جمعی نشان داد دست‌کم هم‌صداییِ آشکاری میان رئیسی و قالیباف وجود ندارد. اما از راهِ رفته نمی‌توان بازگشت و آدم‌هایی که تنها یک راه پیش رو دارند، آدم‌های خطرناکی هستند، خاصه اگر محمدباقر قالیباف باشد که تمایل او به بالارفتن، حد یقفی ندارد و از هر دستاویزی برای رسیدن به هدفش استفاده خواهد کرد. شاید همین خصیصه او است که بزرگان اصولگرا را می‌ترساند و نمی‌گذارد با او یکدل شوند.»