مبلغ ۱۶ میلیون دلار که هزینه ساخت مادربمب‌ها شده است، اجازه نمی‌دهد قبول کنیم که آمریکا برای هدف قرار دادن داعش چنین هزینه‌ای را صورت داده است، بلکه تهدید غیرمستقیم روسیه یکی از دلایل این آزمایش به حساب می‌آید.

«پیرمحمد ملازهی» تحیلگر مسائل شبه‌قاره در گفت‌وگو با  ایلنا در تحلیل دلایل آزمایش بزرگ‌ترین بمب غیر هسته‌ای توسط آمریکا در افغانستان بیان کرد: موضوع آزمایش بمب غیر هسته‌ای جی.بی.یو – ۴۳بی (GBU-43/B) که به «مادر بمب‌ها» معروف است، از چند منظر قابلیت تحلیل دارد: نخست این‌که گفته شده بود این بمب علیه تونل‌های زیرزمینی داعش به کار گرفته شده است که باید در اینجا توجه داشته باشیم این تونل‌ها و به طور کلی ولایت ننگرهار که در شرق افغانستان واقع شده، یکی از نقاطی است که تجمع تروریست‌های آسیای میانه اعم از تحریر طالبان پاکستان، القاعده، طالبان افغانستان و حتی حزب التحریر ازبکستان در آنجا و در بازه‌های زمانی مختلف صورت گرفته و به صورت سنتی جغرافیای بحران‌خیز و رادیکال به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: در این میان باید توجه داشته باشیم که نیروهای داعش که در ننگرهار مستقر هستند، سرریز عناصر این گروهک تروریستی در عراق و سوریه به حساب می‌آیند اما آرایش ولایت ننگرهار همگی از طیف پشتون هستند و حضور اعراب در این منطقه نشان می‌دهد که داعش در آنجا رسوخ کرده است. اما در واقع تمامی این علل موجب نمی‌شود که آمریکا در ننگرهار اقدام به پرتاب چنین بمبی کند که البته خاصیت عمل علیه اعداف زیر زمینی را ندارد. در اینجاست که باید دانست این بمب در سال ۲۰۰۳ تکمیل شده بود و کوه‌های ولایت ننگرهار افغانستان یکی از نقاطی است که می‌توان آن را به راحتی آزمایش کرد تا علاوه بر میزان تخریب، تاثیر آن روی خاک و عوامل زیست محیطی را سنجید.

این کارشناس مسائل آسیای میانه با تاکید بر این‌که بخشی از آزمایش این بمب توسط آمریکا مخابره پیام به سمت روسیه و چین قلمداد می‌شود، گفت: با توجه به این که ۱۶ میلیون دلار هزینه این بمب است، به نظر نمی‌آید که آمریکا بخواهد برای ۶۰۰ تا نهایتاً ۷۰۰ نفر از چنین گزینه‌ای استفاده کرده یا حداقل این مبلغ هنگفت را هزینه کند. از جهتی دیگر تا حدودی استفاده از چنین بمبی با وزن ۱۰ تا ۱۶ تن را می‌توان تا حدودی پاسخ به کره‌شمالی و تهدیدهای اخیر موشکی این کشور قلمداد کرد. در امتداد این موضوع هم روسیه و چین در فهرست اخطار آمریکا قرار می‌گیرند که از ماه‌ها قبل به دنبال کنشگری در محور سیاسی و امنیتی افغانستان بوده‌اند.

وی در پایان عنوان کرد: ارتباط‌گیری روسیه با طالبان برای سرکوب داعش که از مدت‌ها قبل شکل گرفته است، یکی از متغیرهای مهمی است که در این پرونده نباید از قلم بیافتد. به گونه‌ای که روسیه می‌داند اگر داعش به دره فرغانه نفوذ پیدا کند، بدون تردید کشورهای آسیای میانه و همچنین روسیه در معرض تهدید تفکر رادیکال و افراطی قرار می‌گیرند.