پولاد امین- شهروند| زیاد دور نشدهایم از آن روزهایی که خبری در رسانهها و نشریات منتشر شد، مبنی بر اینکه اصغر پورمحمدی، علیرضا افخمی و داوود هاشمی به دادگاه احضار شدهاند. ظاهرا دلیل احضار این افراد که یکیشان مدیر شبکه ٣ تلویزیون بود و دونفر دیگر تهیهکننده و کارگردان سریال مناسبتی ۵کیلومتر تا بهشت؛ این بود که این سریال باعث خودکشی یک نوجوان ١٣ساله شده بود. فارغ از اینکه نتیجه احضار این افراد چه خواهد شد، خود موضوع انتشار چنین خبری درنوع خودش برای جامعهای با مختصات ایران عجیب بود؛ چراکه بهرغم اینکه درتاریخ نهچندان طولانی سینما و تلویزیون ایران بارها و بارها اخباری با مضمون تأثیرپذیری جوانان و نوجوانان از آثار تصویری در اعمال مجرمانهشان منتشر شده بود، اما چنین اخباری هیچگاه منجر به دادگاهیشدن سازندگان آن آثار نشده بود. از همان زمان، انتشار خبر احضار مدیر و برنامهسازان شبکه ٣ به دادگاه میشد حدس زد که اینبار قرار است اتفاقی تازه رخ دهد…
حالا بعد از گذشت هشتماه از انتشار خبر اولیه گفته میشود که نتیجه این دادگاه مشخص شده و سازندگان این سریال به همراه مدیر وقت شبکه ٣ سیما محکوم شدهاند. گفته میشود تنها کسی هم که به حکم صادرشده اعتراض کرده، داوود هاشمی است.
درتوصیف اتفاقی که منجر به چنین حکمی شده، باید گفت که نقطه آغاز داستان به شهریور سال٩٠ بازمیگردد. زمانی که نوجوانی به نام محمدمهدی کوهی با این تصور که مثل شخصیت سریال ۵ کیلومتر تا بهشت به روح تبدیل میشود و همه جا سرک میکشد، تصمیم به خودکشی گرفت و با قلابکردن روسری به میله بارفیکس، خود را حلقآویز کرد و به دلیل مرگ مغزی درگذشت. این اتفاق میتوانست مثل هزاران خبر حوادث دیگر در ازدحام اخبار تلخ مطبوعات به فراموشی سپرده شود، اما ادعای خانواده این نوجوان درباره مقصردانستن سازندگان سریال و مدیران تلویزیون بازتاب رسانهای فراوانی یافته؛ و درنهایت هم منجر شد به یکی از عجیبترین احکام صادرشده درباره یک اثر نمایشی…
پس ادعای خانواده مهدی کوهی ۵سال طول کشید تا نخستین اخبار در زمینه این دادگاه رسانهای شود. مرداد سال گذشته خبری آمد به این مضمون که اصغر پورمحمدی مدیر وقت شبکه ٣ بهعنوان صادرکننده مجوز پخش سریال، علیرضا افخمی کارگردان سریال و داوود هاشمی تهیهکننده این مجموعه، به اتهام تسبیب درمرگ شبه عمد مرحوم مهدی کوهی به دادسرای جنایی تهران احضار شدند. با اینکه در ابتدا پورمحمدی نسبت به آن واکنش نشان داد و گفت: اطلاعی از این احضاریه ندارد، اما پس از گذشتن دوماه در ٢٩ آذرماه یادداشتی منتشر کرد که دربخشی از آن مسئولیت این اتفاق را متوجه خود دانسته بود. نکتهای که ظاهرا دادگاه نیز درحکمی صادر کرده، به آن رسیده است: پورمحمدی، افخمی و هاشمی طبق حکم دادگاه دایر بر تسبیب در قتل شبهعمدی به نحو مشارکت با تقصیر به میزان ۲۰درصد به واسطه بیمبالاتی و عدم رعایت نظامات و مقررات مربوطه درخصوص تهیه و نمایش برنامههای تلویزیونی محکوم به پرداخت ۲۰درصد از دیه کامل مرد مسلمان به خانواده مقتول و پرداخت مبلغ ۷۲میلیون ریال جزای نقدی درحق صندوق دولت بهعنوان مجازات جایگزین حبس شدهاند.
داوود هاشمی که به این حکم اعتراض کرده، اعتقاد دارد که نمیتواند ارتباط خودکشی هرچند دلخراش کودکی را به بهانه تأثیرپذیری از یک سریال درک کند: صدور چنین حکمی نگرانی برای دیگر برنامهسازان تلویزیون هم ایجاد خواهد کرد که با شکایتهایی احتمالی ازسوی تماشاگران مواجه شوند. اتفاق پیشآمده برای همه ما مایه تأسف بود و حتی حاضر بودیم به خانواده کودک فوتشده کمک کنیم، اما اینکه با شکایت علیه ما و صدور حکم مبالغ میلیونی را باید پرداخت کنیم، آن هم درشرایطی که پرداخت بودجه ازسوی تلویزیون بابت تولیدات اوضاع مناسبی ندارد، وضع تولید برنامه را گرفتار مشکلات و حواشی تازهای میکند و امنیت خاطر را هم درمیان هنرمندان ازمیان میبرد.
باید صبر کرد و دید نتیجه دادگاه تجدیدنظر درباره این دعوای چندساله چه خواهد بود.