مصطفی میرزایی
نویسندگان با سبک رئالیسم جادویی بیش از همه به سه عنصر ۱ـ جذابیت داستان
۲ـ متقاعد کردن خواننده و ۳ـ اغفال کردن خواننده، نظر دارند. از این رو پیوند زدن مقوله «وحی» و «نبوت» با «خیال» و «جادو» سبب می شود خواننده غربی در مواجهه با آموزه های دینی، پیش فرض منفی را در قضاوت خود به همراه داشته باشد. کتاب شرم آور آیات شیطانی با سبک هدفمند خود یعنی رئالیسم جادویی می کوشد در چارچوب «ادبیات ضداسلامی»۱ که یکی از زمینه های اسلام هراسی غربی است، نقش آفرینی کند. از این رو می توانیم بگوییم در دورانی که کمونیسم آخرین نفس های خود را می کشید و البته جاذبه چندانی نداشت، هدف غربی ها در حمایت از رمان سلمان رشدی، به وجود آوردن جریانی در ادبیات و هنر برای فعالیت‌های ضداسلامی بود.ادبیات ضداسلامی غربی با توجه به جریان الحاد بهتر شناخته می شود.
رابطه الحاد و اسلام هراسی
جریان نویسندگان ملحد در غرب یکی از حامیان اصلی سلمان رشدی بودند. جریان الحادی غرب، به هتک حرمت از ارزش ها و اعتقادات موحدین و دین مدران می پردازد و در این راستا، بشری جلوه دادن پیامبران الهی را دنبال می کند. کتاب آیات شیطانی، داستان بلندی است که بیشترین محتوای آن، مطالب توهین آمیز علیه دین مبین اسلام است و آنچه بیش از همه باعث شهرت کتاب شده است، همین مطالب توهین آمیز می باشد. اما در کتاب موهن آیات شیطانی تنها به پیامبر اسلام توهین نشد، بلکه سلمان رشدی ملعون، پیامبرانی چون حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) را نیز به استهزا گرفته است. ازطرفی، «شاید با حکم حضرت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی وعکس العمل گسترده مسلمانان دررابطه با آیات شیطانی، این گونه به نظر بیاید که آیات شیطانی کتابی است که در آن تنها به مقدسات مسلمانان توهین شده است و مسئله، انتقاد یک مسلمان زاده ملحد، سلمان رشدی، از دین و هم کیشان خود است. ضمن اینکه مسئلۀ آیات شیطانی چیزی فراتر از این توهین ها و تحریف هاست؛ واقعیت این است که مسائل و مفاهیمی در آیات شیطانی به سخره گرفته شده است که مورد پذیرش همۀ ادیان الهی است و به گونه ای نوشته شده است که مغایر همۀ ذائقه های سالم و روان های پاک است، حتی اگر پیرو دینی آسمانی نباشند. عمده ترین تحریفات کتاب آیات شیطانی، مفاهیمی است که مورد قبول همۀ ادیان آسمان و پیروان آنهاست و آیات شیطانی سعی در شکستن قداست، ایجاد تردید و تخریب چهرۀ آنها دارد؛ مفاهیمی همچون خداوند، فرشتگان، دنیایی بعد ازاین دنیا [جهان آخرت]، پیامبران، وحی و حتی منجی آخرالزمان.»۲ مسئله سلمان رشدی با ظهور الحاد جدید در غرب و ارتباط آن با اسلام ستیزی قابل تحلیل است. باید توجه نمود شبکه ای از نویسندگان ملحد همراستا با سلمان رشدی بر علیه اسلام قلم می زنند. «ظهور «الحاد جدید»۳ در اولین دهه از قرن بیست و یکم عموما با چهار چهره مرکزی آن معرفی می شوند: ریچارد داکینز۴ ، دانیل دونت۵، سام هاریس۶ و کریستوفر هیچن۷. سایر روشنفکران ملحد معمولا خودشان را با جنبش جدید الحاد گرایی تعریف می کنند. که اکثرا چهره هایی ادبی مثل یان مک ایون۸ ، مارتین امی۹ ، فیلیپ پولمن۱۰، سلمان رشدی و ملحدین سابقا مسلمان یعنی ابن ورق۱۱ و آیان هیرسی علی۱۲ از آن جمله اند.مسئله جدید در نویسندگان «الحاد جدید» نه در پرخاشگری آنان و نه در رویکرد علمی آنان به دین {منظور رویکرد علم زده تجربه گرا و پوزیتیویستی است} بلکه در حمله آنان علیه خود اسلام گرایی است. نزاع آنان با اسلام در زیر گرایش عمومی ملحدین به نقد مذهب، پنهان شده است. جنبش الحادگرایی جدید به حادتر شدن دشمنی ها علیه اسلام کمک کرده است و ممکن است منجر به ملتهب شدن رابطه میان مسلمانان و غیرمسلمانان شود»۱۳ نکته قابل ذکر آن است که گرایش ضد مذهب و ضد موحدین یا همان «جنبش الحاد جدید» پدیده ای است که اصولا تا حد زیادی به انگلستان، آمریکا، استرالیا و جهان انگلیسی زبان محدود شده است. ۱۴به طور مشخص سلمان رشدی تحت تاثیر کریستوفر هیچین ملحد قرار دارد.
نویسندگان با سبک رئالیسم جادویی بیش از همه به سه عنصر ۱ـ جذابیت داستان
۲ـ متقاعد کردن خواننده و ۳ـ اغفال کردن خواننده، نظر دارند. از این رو پیوند زدن مقوله «وحی» و «نبوت» با «خیال» و «جادو» سبب می شود خواننده غربی در مواجهه با آموزه های دینی، پیش فرض منفی را در قضاوت خود به همراه داشته باشد. کتاب شرم آور آیات شیطانی با سبک هدفمند خود یعنی رئالیسم جادویی می کوشد در چارچوب «ادبیات ضداسلامی»۱ که یکی از زمینه های اسلام هراسی غربی است، نقش آفرینی کند. از این رو می توانیم بگوییم در دورانی که کمونیسم آخرین نفس های خود را می کشید و البته جاذبه چندانی نداشت، هدف غربی ها در حمایت از رمان سلمان رشدی، به وجود آوردن جریانی در ادبیات و هنر برای فعالیت‌های ضداسلامی بود.ادبیات ضداسلامی غربی با توجه به جریان الحاد بهتر شناخته می شود.
رابطه الحاد و اسلام هراسی
جریان نویسندگان ملحد در غرب یکی از حامیان اصلی سلمان رشدی بودند. جریان الحادی غرب، به هتک حرمت از ارزش ها و اعتقادات موحدین و دین مدران می پردازد و در این راستا، بشری جلوه دادن پیامبران الهی را دنبال می کند. کتاب آیات شیطانی، داستان بلندی است که بیشترین محتوای آن، مطالب توهین آمیز علیه دین مبین اسلام است و آنچه بیش از همه باعث شهرت کتاب شده است، همین مطالب توهین آمیز می باشد. اما در کتاب موهن آیات شیطانی تنها به پیامبر اسلام توهین نشد، بلکه سلمان رشدی ملعون، پیامبرانی چون حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) را نیز به استهزا گرفته است. ازطرفی، «شاید با حکم حضرت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی وعکس العمل گسترده مسلمانان دررابطه با آیات شیطانی، این گونه به نظر بیاید که آیات شیطانی کتابی است که در آن تنها به مقدسات مسلمانان توهین شده است و مسئله، انتقاد یک مسلمان زاده ملحد، سلمان رشدی، از دین و هم کیشان خود است. ضمن اینکه مسئلۀ آیات شیطانی چیزی فراتر از این توهین ها و تحریف هاست؛ واقعیت این است که مسائل و مفاهیمی در آیات شیطانی به سخره گرفته شده است که مورد پذیرش همۀ ادیان الهی است و به گونه ای نوشته شده است که مغایر همۀ ذائقه های سالم و روان های پاک است، حتی اگر پیرو دینی آسمانی نباشند. عمده ترین تحریفات کتاب آیات شیطانی، مفاهیمی است که مورد قبول همۀ ادیان آسمان و پیروان آنهاست و آیات شیطانی سعی در شکستن قداست، ایجاد تردید و تخریب چهرۀ آنها دارد؛ مفاهیمی همچون خداوند، فرشتگان، دنیایی بعد ازاین دنیا [جهان آخرت]، پیامبران، وحی و حتی منجی آخرالزمان.»۲ مسئله سلمان رشدی با ظهور الحاد جدید در غرب و ارتباط آن با اسلام ستیزی قابل تحلیل است. باید توجه نمود شبکه ای از نویسندگان ملحد همراستا با سلمان رشدی بر علیه اسلام قلم می زنند. «ظهور «الحاد جدید»۳ در اولین دهه از قرن بیست و یکم عموما با چهار چهره مرکزی آن معرفی می شوند: ریچارد داکینز۴ ، دانیل دونت۵، سام هاریس۶ و کریستوفر هیچن۷. سایر روشنفکران ملحد معمولا خودشان را با جنبش جدید الحاد گرایی تعریف می کنند. که اکثرا چهره هایی ادبی مثل یان مک ایون۸ ، مارتین امی۹ ، فیلیپ پولمن۱۰، سلمان رشدی و ملحدین سابقا مسلمان یعنی ابن ورق۱۱ و آیان هیرسی علی۱۲ از آن جمله اند.مسئله جدید در نویسندگان «الحاد جدید» نه در پرخاشگری آنان و نه در رویکرد علمی آنان به دین {منظور رویکرد علم زده تجربه گرا و پوزیتیویستی است} بلکه در حمله آنان علیه خود اسلام گرایی است. نزاع آنان با اسلام در زیر گرایش عمومی ملحدین به نقد مذهب، پنهان شده است. جنبش الحادگرایی جدید به حادتر شدن دشمنی ها علیه اسلام کمک کرده است و ممکن است منجر به ملتهب شدن رابطه میان مسلمانان و غیرمسلمانان شود»۱۳ نکته قابل ذکر آن است که گرایش ضد مذهب و ضد موحدین یا همان «جنبش الحاد جدید» پدیده ای است که اصولا تا حد زیادی به انگلستان، آمریکا، استرالیا و جهان انگلیسی زبان محدود شده است. ۱۴به طور مشخص سلمان رشدی تحت تاثیر کریستوفر هیچین ملحد قرار دارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــ
۱- Anti-Islamic Literature
۲ – حسینی، سیده فاطمه،(۱۳۸۷)، پشت جلد یک کتاب؛ بررسی توطئه آیات شیطانی، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صص۳۳-۳۵٫
۳- New Atheism
۴- Richard Dawkins
۵- Daniel Dennett
۶- Sam Harris
۷- Christopher Hitchens
۸- Ian Mc Ewen
۹- Martin Amis
۱۰- Philip Pullman
۱۱- Ibn Warraq
۱۲- Ayaan Hirsi Ali
۱۳- Emilsen, William,( 2012) , “The New Atheism and Islam”, The Expository Times, 123(11), p.521.
۱۴- Ibid, p.522.