محمداسماعیل مطلق مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در همایش پیامدهای تک فرزندی بر سلامت خانواده که در ستاد مرکزی علوم پزشکی تهران برگزار شد، با بیان اینکه اگر نرخ باروری در جمعیت کشوری زیر ۲٫۱ باشد در آینده تهدیداتی برای جمعیت این کشور وجود دارد، گفت: کارشناس‌های بهداشت پیامدهای آن را تهدید سلامت می‌دانند و بر اساس اطلاعات مرکز آمار در سال ۹۰ میزان باروری کشور ۱٫۸ بوده و این عدد یک تهدید و آسیب برای کشور ما محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری در سال ۹۳ سیاست‌های افزایش جمعیت را اعلام کردند و فعالیت های زیادی تاکنون در این حوزه انجام شده اما برای تحقق همه آنها وزارت بهداشت باید با همکاری سایر ارگان‌ها این سیاست‌ها در کشور اجرایی کند.
مطلق عنوان کرد: یکی از سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری ارتقا پویایی بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از ۲٫۱ است افزون بر این رفع موانع ازدواج ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و توانمندسازی زوج‌های جوان در تامین هزینه‌های زندگی با تربیت نسل سالم و کارآمد بند دیگر این سیاست‌های ابلاغی است.
مدیر کل دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت تصریح کرد: اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران به ویژه در دوران بارداری و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباوری مردان و تقویت نهادها و موسسات حمایتی یکی از سیاست‌های ابلاغی برای رسیدن به نرخ باوری مطلوب بوده که در این زمینه در دولت یازدهم رایگان شدن زایمان طبیعی و تحت پوشش قرار گرفتن برخی هزینه‌های ناباوری به همراه مراقبت از مادران تا ۴۲ روز بعد از بارداری در دستور کار قرار گرفت.
وی با اشاره به فعالیت‌های موجود در کاهش نرخ باوری کشور عنوان کرد: افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش تعداد ازدواج ها در چند سال اخیر، افزایش بین ازدواج و تولد فرزند اول و فرزندان بعدی، روند رو به افزایش طلاق، تزلزل بنیان پایه‌ای خانواده‌ها، تمایل به تک فرزندی، آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد و طلاق، ناباوری و مرگ زودرس از چالش‌های پیش رو در افزایش نرخ باوری است.
مطلق با بیان اینکه روند ازدواج از سال ۸۵ تا ۹۴ کاهش و روند طلاق افزایش داشته، افزود: این میزان در هفت ماه نخست سال ۹۵، ۰٫۶ افزایش داشته در سال ۹۴، ۱۶۳ هزار و ۷۶۵ طلاق ثبت شده که در سال اول ازدواج‌ها ۲۵ درصد منجر به طلاق می‌شوند. این عدد در ۵ سال بعدی زندگی بیشتر نیز است.
وی با بیان اینکه اکنون در کشور در پنجره طلایی جمعیت قرار داریم، گفت: جمعیت ایران رو به میانسالی است و ۱۳ میلیون زوج در سن باروری هستند که سن باروری از دست می‌دهند. ۸۰ درصد این جوانان اعلام کردند که تمایل دارند بالای دو فرزند داشته باشند.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت افزود: در سال ۹۵، ۳٫۴ درصد زنان و ۲٫۲ درصد مردان در گروه سنی ۴۵ تا ۴۹ سال ازدواج نکرده اند.
مطلق اظهار داشت: با انجام برنامه‌های پیشگیری از ناباوری و ترویج ازدواج و زایمان طبیعی امسال ۱ میلیون ۵۰۰ هزار تولد داریم و در مجموع سالانه ۱ میلیون و ۱۲۰ هزار نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود.
وی با اشاره به خدمات وزارت بهداشت برای افزایش نرخ باروری گفت: ما در این راستا کاهش میزان مرگ و میر در گروه سنی ۳۰ تا ۷۰ سال و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر را در دستور کار خود قرار داده و به منظور کاهش مرگ و میر از نوزادی تا سالمندی برنامه مراقبت از نوزاد در منزل و توانمندسازی والدین را در چند دانشگاه علوم پزشکی آغاز کردیم و بر اساس هدف گذارى‌ها نباید تا ۱۳ سال آینده، مرگ نوزاد، مادر و کودک قابل اجتناب در کشور داشته باشیم.
مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: ما ۶ برنامه برای مراقبت از سلامت کودکان یک تا شش سال از جمله برنامه رشد و تکامل همه جانبه دوران کودکی را طراحی و اجرا کردیم و تا پایان برنامه ششم توسعه مرگ کودک زیر پنج سال باید به کمتر از ۱۰ در ۱۰۰۰ تولد زنده برسد و تا ۱۳ سال آینده نیز هیچ مرگ قابل اجتنابی نداشته باشیم.
مطلق با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت برای گروه سنی ۵ تا ۱۸ سال گفت: ما برای گروه سنی دانش‌آموزان برنامه‌های مدارس مروج سلامت، نظام مراقبت از رفتارهای پرخطر و تعیین شیوع عوامل خطر رفتاری عمده دانش‌آموزان را طراحی کرده و حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار دانش‌آموز را تحت پوشش قرار دادیم.
مدیرکل دفتر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت عنوان کرد: بر اساس اهداف طرح تحول سلامت تا پایان برنامه ششم توسعه، مرگ مادر باردار از ٢٠ در هر ١٠٠ هزار نفر کنونى به ۱۵ مورد در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده برسد و تا ۱۳ سال آینده هیچ مرگ قابل اجتنابی در این زمینه نداشته باشیم.
وی به برنامه‌ای برای ترویج ازدواج سالم و پیشگیری از مرگ و میر گروه سنی جوانان با رویکرد حوادث ترافیکی در طرح تحول اشاره کرد و افزود: بهترین سن ازدواج و بارداری ۱۸ تا ۳۵ سال بوده و طبق بررسی‌های انجام شده، سن ازدواج از سال ۴۵ تا ۹۰ بین ۴ تا ۶ سال افزایش داشته و در زنان به ٢٣ و مردان به ٢۶ رسیده و در شمال تهران میانگین سن ازدواج حدود ۱۰ سال افزایش داشته است.
مطلق با بیان اینکه سه میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند، گفت: ما با همکاری ستاد فرمان امام (ره) در مناطق محروم ۴۴۰ هزار نفر از این زوجین را تحت پوشش قرار دادیم و کشور حدود ۳ تا ۴ دهه فرصت دارد که از آسیب دیدن جمعیت خود جلوگیری کند.