از صرع هیولا نسازیم

 هراز نیوز – سرویس بهداشت و سلامت – صرع‌ یکی از بیماری‌های مغز و اعصاب است که علت و زمینه اصلی آن تحریک‌پذیری بیش از حد و غیرعادی سلول‌های مغزی است، به عبارت ساده‌تر اختلال در عملکرد برخی از سلول‌های مغز به حملات ناگهانی و تکرار شونده‌ای منجر می‌شود که طی آن وضعیت هشیاری فرد تغییر می‌کند و حرکاتی غیرطبیعی و گاهی تشنج از وی سر می‌زند. در حقیقت تشنج یک بیماری نیست بلکه نشانه‌ای از یک بیماری است.
سال ها بیماری صرع، بیماری طلسم شدگان و نفرین شده‌ها محسوب می‌شد به همین دلیل مبتلایان به جای درمان بیماری سعی می‌کردند بیماری خود را مخفی کنند تا از سوی اطرافیان طرد نشوند، اما پیشرفت علم پزشکی ثابت کرد که مبتلایان به این بیماری نه تنها نفرین شده نیستند بلکه می‌توانند همانند دیگر افراد طبیعی به زندگی خود ادامه دهند. داستایوفسکی نویسنده معروف روس، سقراط فیلسوف نامدار، ناپلئون بناپارت، آلفرد نوبل و ونسان ون‌گوک از جمله کسانی هستند که با این بیماری زندگی کردند و صرع هیچ گاه مانع دستیابی آنها به اهدافشان نشد. به بهانه بیست و پنجم بهمن ماه، «روز صرع»، در خصوص کنترل و درمان این بیماری با یک متخصص مغز و اعصاب به گفت‌و‌گو نشستیم که می‌خوانید.
دکتر ساناز احمدی با تأکید بر اینکه بیماری صرع مسری‌ نیست‌ و می‌توان آن را کنترل کرد، می‌گوید: صرع‌ یک بیماری مغز و اعصاب است که در هر سن و در هر دو جنس‌ رخ می‌دهد. صرع مخصوص افراد خاصی نیست و به دلایل مختلف افراد را مبتلا می‌کند.
این متخصص مغز و اعصاب در ادامه می‌افزاید: علل بروز این بیماری بسیار متفاوت است گاهی ممکن است فردی به علل ارثی و ژنتیکی به صرع مبتلا شود اما در مواردی هم علل ثانویه به بروز این بیماری منجر می‌شود که از میان این علل می‌توان به آسیب‌ مغزی‌هنگام‌ تولد یا قبل‌ از تولد، اصابت یک ضربه مغزی براثر حادثه، سکته مغزی، سوءمصرف‌ الکل‌ و هرگونه عفونت و ضایعه بزرگ شونده‌ای که مغز را تحت فشار قرار دهد، اشاره کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به انواع صرع توضیح می‌دهد: صرع انواع مختلف دارد که گروهی از آنها ازآسیب یک نقطه از مغز ناشی می‌شوند. در این حالت تنها یک نقطه از مغز مشکل دارد و امواج تحریکی غیرطبیعی از خود ارسال می‌کند که به شکل حملات صرع تظاهر می‌کند، اما بقیه سلول های مغزی سالم هستند و به فعالیت طبیعی خود ادامه می‌دهند این نوع از صرع اصطلاحاً صرع کانونی نامیده شده است،اما نوعی دیگر از این بیماری ،صرع کوچک است که معمولاً در کودکان اتفاق می‌افتد به گونه‌ای که کودک در مدت زمانی کوتاه در حدود یک دقیقه بدون اینکه بداند در اطراف او چه می‌گذرد بی‌حال شده و به نقطه‌ای خیره می‌شود.
صرع بزرگ نیز نوع دیگری از این بیماری است که در همه سنین اتفاق می‌افتد و علائم متفاوتی دارد. هنگام بروز حملات صرع بزرگ بیمار به صورت ناگهانی بیهوش می‌شود و عضلات بدن وی سفت شده و دچار پرش اعضای بدن می‌شود. این وضعیت یک تا دو دقیقه طول می‌کشد و پس از آن بیمار به حالت عادی باز می‌گردد،اما گاهی این علائم بسیار خفیف است و به شکل حرکات غیرارادی خفیف دست و پا، از خود بی‌خود شدن یا حرکات غیرعادی لب و دهان نمایان می‌شود. در نوع دیگری از صرع که صرع ژنتیک است تقریباً همه سلول‌های مغزی آمادگی دارند فعالیتی غیرطبیعی و بیش از حد از خود بروز دهند.
به گفته این متخصص مغز و اعصاب، حملات تشنجی بیماری نیستند بلکه یکی از چندین عوارض بیماری صرع محسوب می‌شوند. اختلال در تکلم و بینایی، اختلال در راه رفتن و ایجاد اختلال ضریب هوشی از دیگر عوارض این بیماری است.
دکتر احمدی معتقد است، باید نگرش به این بیماری در جوامع بشری تغییر کند. نباید صرع را یک بیماری لاعلاج -که زندگی فرد مبتلا را نابود می‌کند- بدانیم. در حال حاضر این بیماری به کمک داروها و روش‌های درمانی جدید کنترل می‌شود و بیمار می‌تواند زندگی طبیعی داشته باشد.
وی با تأکید بر اهمیت پیگیری درمان پزشکی می‌گوید: مراجعات منظم به پزشک، رعایت دستورات پزشکی و مصرف درست داروها باعث کنترل بیماری و فراهم شدن شرایط تحصیلی، شغلی، ازدواج همانند افراد عادی خواهد شد، البته در این راستا بیمار بیش از دیگران می‌تواند به خود کمک کند چراکه برخی عوامل محیطی مانند استرس و اضطراب، خستگی و بی‌خوابی و تغذیه نامناسبی که به افت قند خون منجر می‌شود همگی عواملی هستند که با وجود مصرف دارو بازهم باعث بروز حملات صرعی خواهند شد. بنابراین باز هم تأکید می‌کنم: هدف ما این است که بیمار هیچ نوع حمله صرعی را تجربه نکند. بنابراین توصیه می‌کنم ضمن دوری از عوامل محرک محیطی، مراقبت‌های پزشکی نیز به صورت صحیح صورت بگیرد. دکتر احمدی در خاتمه توصیه می‌کند: خانواده‌هایی که فرزندی مبتلا به این بیماری دارند حتماً مسئولان مدرسه و آنهایی را که از کودک مراقبت می‌کنند  از بیماری، عوامل خطرسازی که باعث بروز حملات صرع می‌شود و کمک‌های اولیه بعد از بروز حمله مطلع کنند. همچنین اگر دچار علائم جدید شدند حتماً با پزشک شان مشورت شود. در نهایت توجه داشته باشید که مدت حملات تشنجی تا دو دقیقه عادی است اما اگر مدت زمان حمله از دو دقیقه بیشتر شد یا بیمار دچار حملات مکرر بدون هشیاری شد بهتر است او را بسرعت به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید. زمان آغاز درمان در کاهش آسیب‌ها بسیار مؤثر است.پرستو رفیعی